China & India: verleden, heden en toekomst
BRIC, BRICS, BASIC, … zijn letterwoorden die kwistig worden rondgestrooid in de hedendaagse pers. Ze verwijzen naar de groeilanden: China, India, Brazilië, Rusland en Zuid-Afrika. Deze landen zijn de sterk opkomende economieën van vandaag en de potentiële supermachten van morgen. Twee ervan springen daarbij het meest in het oog: China en India. Beide naties vertegenwoordigen de opkomst van het Oosten in een door het Westen gedomineerde wereldorde. China en India hebben een koloniaal verleden, bevolken samen meer dan één derde van de wereld en delen een grens. Het is nodeloos erop te wijzen dat de onderlinge verstandhouding tussen deze twee naties van primordiaal belang zal zijn voor de koers die de wereld van morgen zal varen.
In Tales of the Dragon and the Elephant: A Study of Contemporary Sino-Indian Relations wordt de verstandhouding tussen beide landen onder de loep genomen. In het afgelopen decennium schommelden de gevoelens omtrent de bilaterale relaties tussen ‘the Dragon’ (China) en ‘the Elephant’ (India) tussen hoopgevend en teleurstellend. De vakliteratuur is hiervan een mooie afspiegeling. Door het veld van de hedendaagse Sino-Indiase studies lijkt er een breuklijn te lopen. Aan de ene kant horen we een ‘tale of liberal optimism’ en aan de andere kant een ‘tale of realist pessimism’. In het eerste geval vinden we een optimistisch discours waarbij de klemtoon wordt gelegd op de economische potentie tussen beide naties. In het tweede geval krijgen we een pessimistisch verhaal waarbij militaire en territoriale aspecten centraal staan. In deze studie worden beide visies belicht en vanuit verschillende hoeken bekritiseerd en gedeconstrueerd. Op het einde van de rit komen we tot een theoretisch kader dat bruikbaar is om eender welke bi- of multilaterale relaties te onderzoeken en dat een evenwichtig beeld schept van de huidige Sino-Indiase relaties an sich.
In deze studie staan vier variabelen centraal die wegen op de bilaterale relaties tussen China en India: de publieke perceptie, de economie, de territoriale disputen en de driehoeksrelatie met de Verenigde Staten. Deze vier thema’s zijn zorgvuldig gekozen, maar lopen in de werkelijkheid door elkaar. In de marge van deze studie wordt dan ook aandacht besteed aan andere belangrijke thema’s die een invloed hebben op de wederzijdse verstandhouding: de aanpak van terrorisme, de rivaliteit om de Indische Oceaan (String of Pearls Strategy), de Chinese banden met Pakistan, de rol van intergouvernementele en supranationale organisaties (o.a. de Verenigde Naties), de strijd voor hegemonie in Zuidoost-Azië, … Maar de vier hogerop vermelde thema’s wegen het zwaarst op de onderlinge verstandhouding.
In het afgelopen decennium hebben we grote verschuivingen gezien binnen de vier variabelen. Ten eerste, de publieke perceptie wordt gestuurd door verscheidene actoren: politici, militaire leiders, strategen, lobbygroepen, … en, natuurlijk, de media. Hoe wordt de publieke perceptie gestuurd? Welke richting wordt de publieke perceptie uitgestuurd? Ten tweede, beide landen hebben in het laatste kwart van de twintigste eeuw een liberaliseringproces ondergaan waarvan ze nu de vruchten plukken. Leidt dit tot een samenwerking waarvan ze beide sterker kunnen worden? Of tot een onderlinge rivaliteit op de wereldmarkt? Ten derde, de aloude territoriale disputen over de westelijke en oostelijke sector bemoeilijken de verstandhouding. Is er sprake van verbetering inzake het grensconflict? Of valt de spanning te snijden? Tot slot, de bilaterale relaties worden grondig beïnvloed door de huidige supermacht, de Verenigde Staten. Wat is de rol van de VS? Gebruikt de grootste wereldmacht een verdeel-en-heers strategie? Of spelen de twee nieuwe economisch supermachten onder één hoedje om de Pax Americana uit te hollen?
In Tales of the Dragon and the Elephant: A Study of Contemporary Sino-Indian Relations wordt aangetoond dat de Sino-Indiase relaties zich op een kruispunt bevinden. Het is voorlopig koffiedik kijken welke tale het zal halen. Maar, er is een oud Chinees gezegde dat luidt: ‘twee tijgers kunnen geen berg delen.’ Als de draak en de olifant aan de westerse suprematie willen tornen, gaan ze die berg moeten leren delen.
(Tales of the Dragon and the Elephant: A Study of Sino-Indian Relations is geschreven voor de graad van Master na Master in de Internationale Betrekkingen en Diplomatie aan de Universiteit Antwerpen o.l.v. Prof. Jan Melissen (Clingendael) en met de hulp van Mitte Schroeven en Jonathan Holslag; het behaalde cijfer was 17/20)
