XXX – What Women Want

Hoe voel jij je als vrouw bij het kijken van porno? Is dit een deel van jouw leven waar je je ongemakkelijk bij voelt en liever niet over praat en waarom? Ligt dit aan de content die je kijkt, aan de ‘besmeurde’ reputatie van porno of aan je eigen gendernormen? Hoewel porno een heel groot deel uitmaakt van onze samenleving, blijft het gebruik en de communicatie erover een enorme taboe, in het bijzonder voor vrouwen. Hoog tijd dus om het onderwerp meer bespreekbaar te maken door er met jong volwassen vrouwen over te babbelen!

DE THEORETISCHE WAARHEID

De porno-industrie, enorm ‘geboost’ door de komst van het internet, is al van in zijn kinderschoenen een mannenwereld. Zowel in productie als in content, is er een dominante hetero ‘male gaze’ waarin uit het oogpunt van de man gekeken wordt en mannelijk genot centraal staat, wat gepaard gaat met een onevenwichtig representatie van het vrouwelijk lichaam op een objectiverende en degraderende manier. Volgens recent onderzoek bevat 88% van de scènes in pornofilms daden van fysieke agressie en 49% van de scènes bevat verbale agressie. Overigens, daar 70% van de adolescente jongens en 40% van de meisjes blootgesteld worden aan seksueel expliciete media, heeft onderzoek al meermaals een significante impact aangetoond op het zelfbeeld en beeld over seks van pornokijkers, meer bepaald (vrouwelijke) jongeren, die volop hun seksualiteit aan het ontdekken zijn.

Zoals eerder vermeld bestaat het porno-publiek uiteraard niet enkel uit mannen en de laatste jaren zijn er meer en meer vrouwen die durven uitkomen voor hun porno-gebruik. Parallel aan die trend kwam uit feministische hoek meer en meer kritiek op de representatie van vrouwen in porno, wat zich uitte in een eigen genre genaamd ‘porna’. Porna staat gekend voor ‘zachtere’ thema’s, meer aandacht voor de representatie van realistische vrouwelijke seksuele verlangens en meer respect voor het vrouwelijk lichaam en de rol van de vrouw tijdens seks.

Desalniettemin valt wat vrouwen zoeken in- en verwachten van porno niet zo eenvoudig te reduceren tot enkel porna. Bovendien werkt het label ‘porna’ stereotypen en de stigmatisering van de vrouwelijke seksualiteit in de hand. Vrouwen hebben namelijk heel uiteenlopende verlangens, gewoontes en gebruiken bij het kijken van porno en zijn niet altijd tevreden met het genre zogenaamd bedoeld voor vrouwen. Daarom is het belangrijk om te peilen naar wat jonge vrouwen zoeken in porno, hoe ze de representatie van de vrouw beleven en welke invloeden ze hiervan ervaren op hun eigen leven. Op die manier draagt deze scriptie door middel van kwalitatief onderzoek bij jonge vrouwen bij aan het doorbreken van de taboe rond porno en aan de normalisering van vrouwelijk pornogebruik. Daarenboven wordt er kritisch gereflecteerd over porna en wordt haar potentieel voor de reguliere en dominante porno-industrie in kaart gebracht.

Bijgevolg, met porna als een 'morele richtingsaanwijzer', zou porno kunnen bijdragen aan het doorbreken van de taboe en het openen van het debat rond het gebruik van porno door vrouwen, het minimaliseren van de ethische ambivalentie van vrouwen bij het kijken naar porno en aan een algemene perceptie van vrouwelijke seksualiteit als onafhankelijk van patriarchale behoeften en verlangens, terwijl de constructie en het behoud van mannelijke onderdrukking van vrouwen door hun seksualisering tegengegaan wordt.

DE BELEEFDE WAARHEID

Na 20 diepte-interviews met jong volwassen vrouwen kwam er heel wat waardevols en interessants naar de oppervlakte. Uit mijn onderzoek is namelijk gebleken dat vrouwen uiterst actieve consumenten van seksuele inhoud zijn en vinden dat er meer over gepraat moet kunnen worden. Het kijken naar porno is voor elke vrouw bovendien een unieke ervaring en porno is vervolgens ook een complex fenomeen dat hand in hand gaat met veel ambivalentie in ervaringen en betekenissen.

Dit neemt echter niet weg dat porno de gebruikers op een significante manier beïnvloedt. De problemen die veel vrouwen hebben bij het vinden van geschikte inhoud op reguliere pornosites waar ze echt van genieten, toont aan hoe de porno-industrie voornamelijk negeert wat vrouwen verwachten van pornografische inhoud. Als gevolg beïnvloeden de dominante mannelijke blik (‘the male gaze’) in reguliere porno en persoonlijke en contextuele factoren hoe vrouwelijk kijkers de inhoud van de filmpjes ervaren en welke consumptiepraktijken ze toepassen.

Bovendien ondervonden de vrouwen opmerkelijke positieve en negatieve effecten op hun leven. Op dezelfde manier waarop het jongeren veel kan leren over hun eigen seksualiteit en seksuele geaardheid, kan het voor velen angst en sociale druk veroorzaken, omdat ze overtuigd zijn dat seks moet zijn zoals ze in porno zien (overdreven en onrealistisch). Hoewel niet alle vrouwen dezelfde effecten in dezelfde mate waarnemen, waren alle vrouwen het erover eens dat meer vrouwvriendelijke, realistische, transparante en gereguleerde porno zowel voor de industrie als voor haar publiek, vrouwen én mannen, gunstig zou zijn en dat porna kan dienen als een veelbelovend uitgangspunt.

Aangezien steeds meer vrouwen porno kijken en ze soms zelfs soortgelijke porno opwindend vinden als mannen, is het belangrijk om de taboe rond het vrouwelijk gebruik van porno te doorbreken. Desalniettemin zijn ze ervan overtuigd dat porna zowel vrouwelijke als mannelijke erotische verlangens kan bevredigen. Daarom is het belangrijk dat porna niet gestigmatiseerd wordt als ‘een vrouwengenre’.

Vervolgens zou porna ook als een uitstekend voorbeeld kunnen dienen voor de reguliere porno-industrie om vrouwelijk genot in hogere mate te respecteren. Zowel de porno- als de porna-industrie zijn van belang in de maatschappij om aan de behoeften van ieder van ons te voldoen. Toch  is er een betere balans nodig tussen de vertegenwoordiging van mannelijk en oprecht vrouwelijk genot in de algemeen beschikbare genres op reguliere pornosites, aangezien vrouwen het net zoveel verdienen als mannen om van porno te genieten.  

Moest ik geweten hebben dat porna bestond, al is het maar een romantisch ‘kutplot’, mensen die elkaar duidelijk wat kennen of comfortabel zijn met mekaar en dat er niet ingezoomd wordt op van alles, dat alles vrij schoon getoond wordt ma dat het wel nog altijd prikkelend is, dat zou zo veel geholpen hebben vroeger.” – Elaine