*PING*, EEN E-MAIL. BEANTWOORDEN OF NIET?

Velen onder ons maken het dagelijks mee. U komt thuis van een lange werkdag en hoort die *PING* uit uw gsm-toestel komen. Een e-mail van het werk. Zou het dringend zijn? Hebben ze mij nodig? Een automatische drang ontwikkelt zich om het bericht te lezen en te beantwoorden. Velen geven toe aan die drang, maar is dat wel zo onschuldig als het lijkt?

Sien Himpe – 06/05/2021

We leven in een tijdperk waarin heel wat mensen gebruik maken van digitale toestellen. We Facetimen met vrienden, luisteren muziek tijdens het sporten, posten foto’s op ons Instagram-verhaal en lachen om Tik-Tok filmpjes. We zijn altijd en overal met elkaar verbonden. Deze trend zien we ook in de professionele context. Werkgevers springen op de digitale trein, op die manier verloopt het werk een heel pak efficiënter. Echter zijn er ook nadelen aan verbonden.

Werk-privé balans

Als we de evolutie van digitale toestellen bekijken, zien we dat deze gebruiksvriendelijker werden doorheen de jaren. Een gsm kan overal worden meegenomen en een laptop weegt al lang geen 10 kg meer. Dit zorgt ervoor dat we onze werk gsm en -laptop makkelijk kunnen meenemen naar huis.

Daarnaast verwachten werkgevers en collega’s vaak dat hun team altijd bereikbaar is, ook na de werkuren. Wanneer er plots een probleem opduikt met bijvoorbeeld een machine, moet de verantwoordelijke opgebeld kunnen worden. Werknemers proberen zelf ook een positieve indruk na te laten op hun team door de telefoon werkelijk op te nemen, ook al zijn ze al thuis.

Een laatste bekend fenomeen is dat werknemers een druk ervaren om na de werkuren e-mails en chatberichten over het werk te beantwoorden. Zodra ze een *PING* uit het gsm-toestellen horen, is er de automatische drang om het bericht te lezen en te beantwoorden. Deze drang wordt in de literatuur benoemd als ‘telepressure’.

Een cocktail van bovenstaande elementen (het kunnen verplaatsen van de toestellen, een verwachting om altijd bereikbaar te zijn en een drang om berichten te beantwoorden), zorgt ervoor dat het moeilijk wordt een grens te trekken tussen de werkuren en de privé-uren.

In mijn masterproef vulden 76 participanten vijf opeenvolgende werkdagen meerdere online vragenlijsten in. Aan de hand van deze dagboekstudie onderzocht ik het effect van werkgerelateerde telepressure op affectieve ruminatie na de werkuren. Affectieve ruminatie kunnen we begrijpen als het blijvend nadenken over werkgerelateerde taken, zonder tot een concrete oplossing te komen. U herkent ongetwijfeld een van volgende situaties: wanneer u thuis komt na het werk, blijft u denken aan een belangrijke opdracht waarmee u in aanraking kwam tijdens de werkuren; het blijft door uw hoofd spoken dat u bepaalde zaken anders had moeten verwoorden tijdens een vergadering; die ene e-mail is nog steeds niet duidelijk voor u, waardoor u er blijft aan denken; u blijft overlopen wat u nog allemaal moet doen de volgende dag. Dit zijn allen voorbeelden van affectief rumineren en gaan veelal gepaard met een negatief gevoel.

De resultaten van mijn masterproef tonen aan dat mensen die een verhoogde mate van telepressure ervaren (de drang om digitale berichten over het werk te lezen na de werkuren), werkelijk meer naar hun werk gsm of -laptop grijpen om deze berichten te lezen. Mensen die na hun werkuren effectief meer toegeven aan deze drang, blijven langere tijd nadenken, of zelfs piekeren, over het werk. Voorgaand onderzoek toont het gevaar hierbij aan, nl. dat ons brein niet voldoende tot rust komt. Een brein dat niet tot rust komt na de werkuren, maakt ons vermoeid en leidt tot onder andere hogere burn-out kansen. Een duidelijke grens stellen tussen werk en privé is dus cruciaal.

De Coronacrisis

De Coronacrisis verplichtte velen van ons om van thuis uit te werken. Een beslissing die door de overheid snel genomen werd om het virus te bestrijden. Jammer genoeg werd hierbij door beleidsmakers geen rekening gehouden met de werk-privé balans. Heel wat mensen kwamen in een onmogelijke situatie terecht, die praktisch zeer moeilijk te regelen viel. Daarnaast verdween de fysieke grens tussen werk en privé volledig. Werk en privé vonden nu letterlijk in dezelfde ruimte plaats. Dit thuiswerk was voor heel wat mensen mentaal belastend.

Al snel merkten werkgevers op dat de motivatie en het energieniveau van hun werknemers daalde. Mensen voelden zich geïsoleerd en konden het werk niet van zich afzetten na de werkuren. Er werden heel wat initiatieven genomen om werknemers er bovenop te helpen. Al blijkt dat de terugkeer naar het kantoor voor velen de grote oplossing bood. Op die manier hebben mensen opnieuw een duidelijke structuur in hun dagelijkse leven en kan men het werk beter lossen na de werkuren.

Een oplossing?

De Coronacrisis benadrukte het belang van de werk-privé balans. Het werd voor iedereen duidelijk dat een slechte balans leidt tot problemen. Maar ook voor en na Corona blijft deze balans van belang. Indien ons brein niet tot rust komt na de werkuren, indien we blijven nadenken over problemen op het werk, indien we blijven berichten lezen en beantwoorden, hebben we een grotere kans op het krijgen van onder andere burn-out.

Bedrijven kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat hun werknemers de kans niet meer hebben om na het werk berichten over het werk te beantwoorden. Het lijkt normaal dat de werk laptop of -gsm meegenomen wordt naar de thuissituatie. Mensen zijn altijd en overal bereikbaar, ook na de werkuren. Dit hoeft niet het geval te zijn. Wanneer we de grens tussen werk en privé serieus willen nemen en respecteren, zullen we de mogelijkheid om berichten over het werk na de werkuren te lezen en te beantwoorden, moeten beperken.

Laten we als laatste terugkeren naar de inleiding van dit artikel. Zou u nog steeds antwoorden op het binnengekomen bericht van het werk? Hopelijk creëert dit artikel een bewustzijn dat het stellen van grenzen tussen werk en privé belangrijk is voor onze gezondheid. De ervaren drang die in ons op komt bij het horen van de *PING*, leidt wel degelijk tot bijvoorbeeld hogere burn-out kansen. Denk dus toch best twee maal na vooraleer u het bericht opent.