Babbeldoe, samen communiceren over klaservaringen

Jolien
Somers

Babbeldoe: samen communiceren over klaservaringen

Of de medialisering van het klassieke heen-en-weerschriftje…

"Vraag een kleuter wat hij op school gedaan heeft. De kans is groot dat hij zegt dat hij gespeeld heeft.” (Klasse voor Ouders, 2005, p.2) Deze quote uit Klasse voor Ouders (1995) – een tijdschrift uitgegeven door het Vlaams Ministerie van Onderwijs – is de aanzet voor een boeiend en leerrijk onderzoek over de communicatie tussen school en ouders, en meer specifiek over de kleuterbetrokkenheid bij dit communicatieproces. En wat blijkt? Ouders blijven op hun communicatieve honger zitten terwijl ze echt wel interesse hebben in wat hun kleuter doet op school en de kleuter zelf betrekt men zelden bij dit communicatieproces.

Huidige communicatievormen

Onderzoek wijst uit dat de schriftelijke communicatie tussen ouders en school vaak gebeurt met het heen-en-weerschriftje. Het heen-en-weerschriftje laat de ouders toe kennis te maken met het thema van de week, de laatste nieuwe aangeleerde gedichtjes en liedjes, en de aankomende activiteiten. Het bevat meestal ook een maandkalender. De kleuterleid(st)er vult dit schriftje individueel per kleuter in, wat het een zeer arbeidsintensief werk maakt. De kleuter zelf wordt hierbij niet betrokken. Gesprekken over de kleuter blijven meestal beperkt tot een kort woordje met de kleuterleid(st)er aan de schoolpoort, de begeleid(st)er van de kinderopvang of tot een oudercontact.

Onderzoeksvraag

In dit kader formuleerden we onze onderzoeksvraag waarbij we op zoek gaan naar het antwoord op de vraag hoe een medialisering van het heen-en-weerschriftje enerzijds minder belastend kan werken voor de kleuterleid(st)er en anderzijds ertoe kan bijdragen dat kleuters hun ouders meer vertellen over hun klaservaring.

Link met CMD

Het idee paste perfect in het gedachtegoed van een echte CMD’er, waarbij communicatie, medialering en design centraal staan.

Babbeldoe

Het onderzoeksproject werd Babbeldoe gedoopt. De naam bestaat uit twee delen: “babbel” en “doe” en verwijst naar de stimulans om kleuters meer te doen vertellen over hun klaservaring. In het logo van Babbeldoe zijn tekstballonnetjes verwerkt, die verwijzen naar de communicatie tussen kleuterleid(st)ers, ouders en kleuters. Bij de uitwerking van dit project staat een human-centered designaanpak centraal. Alle betrokken partijen – kleuterleid(st)ers, ouders en kleuters – worden actief betrokken in alle fases van het ontwerpproces.

Concept

Babbeldoe bestaat uit een programma met bijhorende weblog, die met elkaar verweven zijn door de onderlinge interactie. De keuze voor deze strategie is vooral ingegeven door het feit dat men een programma slechts één keer moet installeren op een klascomputer en dat men niet telkens opnieuw moet inloggen. Het heen-en weer karakter van Babbeldoe uit zich doordat de gegevens uit het programma, via een database, automatisch doorgestuurd naar de weblog en omgekeerd.

Babbeldoe biedt deels een alternatief voor de huidige functionaliteiten van het huidige heen-en-weerschriftje: aankondiging van activiteiten, oproepen om iets mee te brengen, gedichtjes en liedjes. Voor de kleuterleid(st)er ligt het accent op de gebruiksvriendelijkheid en het arbeidsextensief karakter van het programma. Dit wordt verder nog aangevuld met extra functies zoals een fotopuzzel, een vriendenpagina en een weekendtool. Hiermee kunnen de ouders, via de weblog, zelf foto’s toevoegen (met bijschrift) over hun weekendactiviteiten, die op hun beurt in de klas tijdens het vertelmoment getoond en besproken worden. De fotopuzzel stimuleert de kleuterbetrokkenheid doordat de kleuters zelf, of onder begeleiding van de kleuterleid(st)er, in de loop van de week foto’s nemen, die na een selectie in deze fotopuzzel geplaatst worden. De fotoselectie gebeurt in samenspraak met de kleuters op verschillende zelfgekozen momenten doorheen de week. Op het einde van de week publiceren we deze fotocollage op de weblog. Dit laat ouders toe om thuis, samen met de kleuters, de foto’s opnieuw te bekijken en er over te praten. Dit is ook de doelstelling van de vriendenpagina, opgebouwd volgens het vriendenboekprincipe. Bij de foto’s van de kleuters wordt vermeld wat de kleuter graag doet, wat hij graag eet, welk zijn lievelingsspeelgoed is enz.

Alternatieve navigatiemethode

Bij de verschillende usabilitytests bleek dat kleuters echt actief wilden meewerken met Babbeldoe. De traditionele navigatie met de computermuis lukte echter nog niet. Dit wordt ook bewezen door diverse wetenschappelijke studies. Daarom ontwierpen we een alternatieve navigatiemethode met behulp van een Image Recognition en Contour Analysis. In de praktijk komt dit erop neer dat kleuters een bepaald symbool van het programma uitkiezen en dit op een daarvoor speciaal voorziene plaat leggen, waarna het programma rechtstreeks naar het door hen gekozen onderdeel navigeert.

Wat met face-to-facecontacten?

Het programma met bijhorende weblog zijn geenszins een vervangmiddel voor de face-to-facegesprekken tussen ouders en school, maar wil een multimediale brug vormen tussen school, ouders en kleuters.

Eindresultaat

Inhoudelijk richt Babbeldoe zich dus op de communicatie tussen ouders en kleuterleid(st)er en betrekt het de kleuters actief in dit communicatieproces. Met behulp van de feedback van experten, kleuterleid(st)ers, ouders en kleuters en een combinatie van verschillende onderzoeksmethodes is Babbeldoe uitgegroeid tot een creatieve en arbeidsextensieve tool die door het juiste gebruik van technologie en media het communicatieproces tussen kleuters, ouders en school stimuleert en vereenvoudigt. Tel daarbij nog de ontelbare uitbreidingsmogelijkheden en Babbeldoe is meteen een meerwaarde binnen dit communicatieproces.

“Babbeldoe is eigenlijk een antwoord op de vraag die ik als kleuterjuf bij de jongste kleuters toch wel heel regelmatig te horen krijg van ouders: Ik zou zo graag eens een vlieg willen zijn in de klas, want als ik thuis iets vraag over school is het alleen maar; ik heb gespeeld!” (Coenen, 2012)

Bron: Kleuters leren van elkaar. (2005, april). Klasse voor Ouders (nr. 85), pp. 2-3.

 

 

 

Bibliografie

  • Apps and Games. (2012, januari 19). Opgeroepen op maart 28, 2012, van puntKom: http://www.mad-fac.be/puntkom/
  • Beemen, L. v. (2001). Ontwikkelingspsychologie. Groningen: Wolters-Noordhoff bv.
  • Berkers, W. (1997). Praktijkgericht onderzoek en methodiekontwikkeling. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
  • Billiet, J., & Waege, H. (2005). Een samenleving onderzocht: Methoden van sociaal-wetenschappelijk onderzoek. Antwerpen: De Boeck nv.
  • Boemerang. (2008, mei). Opgeroepen op april 12, 2012, van de boeck: http://basis.deboeck.com/collections/50169_2_50313/boemerang.html
  • Böhm, P., Schneidermeier, T., & Wolff, C. (2011). Smart Sol - Bringing User Experience to Facility Management: Designing the User Interaction of a Solar Control Unit. In M. Kurosu (Ed.), Human Centered Design: Second International  Conference, HCD 2011, Held As Part of HCI International 2011, Orlando, Fl, USA, July 9-14, 2011, Proceedings (pp. 187-196). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag.
  • Bottelberghs, I. (2007). Consumensjes. Over kinderen, reclame en communicatie. LannooCampus.
  • Bronkhorst, J. (2005). Peuters en ICT. Onze kamer staat in de speelzaal ... Taal Lezen Primair, nr. 15, pp. 11-12.
  • Brown, D. M. (2011). Communicating Design: Developing Web Site Documentation for Design and planning. Berkeley: New Riders.
  • Bruckman, A., & Bandlow, A. (2003). Human-computer interaction for kids. In J. A. Jacko, & A. Sears, The Human-Computer Interaction Handbook: Fundamentals, Evolving Technologies and Emerging Applications (pp. 428-440). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Brysbaert, M. (2006). Psychologie. Gent: Academia Press.
  • Castle, K. (1999). The Infant & Toddler Handbook: Invitations for Optimum Early Development. Humanics Limited.
  • Commissievergadering. (2012). Handelingen. Commissie voor Onderwijs en Gelijke Kansen. Brussel: Vlaams Parlement.
  • Culén, A. L. (z.j.). Design for the Youngest. Oslo, Norway: University of Oslo.
  • Deboutte, G. (2004, november 23). Doet iedereen mee? Particiaptie als hefboom voor GOK. Opgehaald van Steunpuntgok: http://www.steunpuntgok.be/downloads/conferentie_2004_kadertekst_ouderb…
  • den boer, D., Bouwman, H., Frissen, H., & Houben, M. (2005). Methodologie en statistiek voor communicatie-onderzoek. Kluwer.
  • De “Slide-to-open” generatie. (2012, januari 17). Opgeroepen op december 22, 2011, van YouTube: http://www.youtube.com/watch?v=iXnEfv0TTKY
  • De vertelkaart. (2011). Opgeroepen op december 15, 2011, van Klasse voor Ouders: http://www.klasse.be/ouders/24810/vertelkaart-voor-kleuters/
  • Ding Dong. Een heen-en-weerschriftje voor de kinderopvang. (z.j.). Opgeroepen op november 28, 2011, van Abimo Uitgeverij: http://www.abimo-uitgeverij.com/educatieve_uitgaven/index.php?rid=4&pg=…
  • Ding Dong Super. Een heen-en-weerschriftje voor de kinderopvang. (z.j.). Opgeroepen op december 18, 2011, van Abimo Uitgeverij: http://www.abimo-uitgeverij.com/educatieve_uitgaven/index.php?pg=detail…
  • Driessens, B., Muylle, J., Quirijnen, D., & Verstricht, K. (2007). “Klik ik heb je”. Digitale fotografie met kleuters. Katholieke Hogeschool Kempen: Vorselaar.
  • Druin, A. (2002). The Role of Children in the Design of New Technology. Behaviour and Information Technology 21 (1), pp. 1-25.
  • Engelen, I. (z.j.). Kleuterdagboek. Opgeroepen op december 8, 2011, van Wolters Plantyn Onlinerdagboek: http://www.plantyn.com/shop/pt-nl/kleuteronderwijs/klas--en-schooladmin…
  • Feldman, R. S., & Walsmit, v. d. (2007, tweede druk). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam: Pearson Education Benelux bv.
  • Gaver, B., Dunne, T., & Pacenti, E. (1999). Design: Cultural probes. interactions. Volume 6 Issue 1, Jan./Feb. , pp. 21-29.
  • Gielen, G. (2012). Digitalisering kan communicatie tussen ouders en scholen of voorzieningen verhogen. Focus, pp. 10-11.
  • Hanna , L., Risden, K., & Alexander, K. (1997). Guidelines for UsabilityTesting with Children. Opgeroepen op december 30, 2011, van Scribd.: http://www.scribd.com/doc/86686961/p9-hanna
  • Harrison, B. (2002). Photograpic visions and narrative inquiry. Narrative inquiry, 12 (1), pp. 87-111.
  • Heurter, H. (2012, februari 28). Discussie Dinsdag: Digitaal communiceren met ouders. Opgeroepen op maart 12, 2012, van Netwijs edublog: http://netwijs.blogspot.com/2012/02/discussie-dinsdag-digitaal-communic…
  • Holzinger (Ed.), A. (2008). HCI and Usability for Education and Work: 4th Symposium of the Workgroup Human-Computer Interaction and Usability Engineering of the Austrian Computer Society, Usab 2008, Graz, Austria, November 20-21, 2008, Proceedings. Berlin Heidelberg: Springer-Verlag.
  • Hohmann, M., & Weikart, D. P. (1995). Educating Young Children: Active Learning Practices for Preschool and Child Care Programs. High/Scope Educational Research Foundation.   
  • Howitt, D., & Cramer, D. (2007). Methoden en technieken in de psychologie. Amsterdam: Pearson Education Benelux BV.
  • Human-Centered Design Method for Serious Games: A Bridge Across Disciplines. (2011). Opgeroepen op maart 18, 2012, van Baskin Engineering. UC Santa Cruz: www.soe.ucsc.edu/research/technical-reports/ucsc-soe-10-36/download
  • Instant Photo Downloads. (2012). Opgeroepen op april 20, 2012, van Eye-Fi memory cards: wireless photo and video uploads from your camera to your computer & the web.: http://www.eye.fi/
  • Jansen, S., Brouwer, C., & Duimel, M. (2011, maart). App noot muis. Peuters en kleuters op internet. Opgeroepen op april 10, 2012, van Appnootmuis: http://www.appnootmuis.nl/
  • Janssen-Vos, F. (2003 ). Basisontwikkeling in de onderbouw. Assen: Koninklijke Van Gorcum BV.
  • Klascontact. Brengt ouders en school dichter bij elkaar. (z.j.). Opgeroepen op december 20, 2011, van KlasContact: http://www.klascontact.be
  • Klasfoto’s op het internet. (2012, april 14). Opgehaald van Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer: http://privacy.fgov.be/nl/new/topic/klasfotos.html
  • Kleuters leren van elkaar. (2005, april). Klasse voor Ouders (nr. 85), pp. 2-3.
  • Lazaris, L. (2009, november 27). Designing Websites for Kids: Trends and Best Practices. Opgeroepen op december 22, 2011, van Smashing Magazine: http://www.smashingmagazine.com/2009/11/27/designing-websites-for-kids-…
  • Mariën, I., Van Audenhove, L., Vleugels, C., Bannier, S., & Pierson, J. (2010). Digitale kloof tweede graad in Vlaanderen. Brussel: IST – Instituut Samenleving en technologie.
  • Marquebreuck, A. (z.j.). Tingeling. Opgeroepen op december 30, 2011, van Abimo Uitgeverij: http://www.abimo-uitgeverij.com/educatieve_uitgaven/index.php?pg=detail…
  • Miller, P. J., & Sperry, L. (1988). Early talk of the past: the origins of conversational stories of personal experience. Journal of Child language 15. no. 2, pp. 293-315.
  • Naranjo-Bock, C. (2011, oktober 3). Effective Use of Color and Graphics in Applications for Children, Part I: Toddlers and Preschoolers. Opgeroepen op januari 27, 2012, van UX Matters: http://www.uxmatters.com/mt/archives/2011/10/effective-use-of-color-and…
  • Nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek. (2003). Programma onderwijsonderzoek 2004-2007. Den Haag: Programmaraad voor het onderwijsonderzoek.
  • Nijntje. (z.j.). Opgeroepen op december 22, 2011, van nijntje.nl: http://www.nijntje.nl/
  • Ontwikkelingsdoelen en eindtermen voor het gewoon basisonderwijs. Informatie voor de onderwijspraktijk. (2010). Opgeroepen op januari 20, 2012, van Onderwijs.Vlaanderen.be - Site van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Vlaamse overheid: http://www.ond.vlaanderen.be/publicaties/eDocs/pdf/413.pdf
  • Paivio, A. (1990). Mental Representations: A Dual Coding Approach. Oxford: Oxford University Press.
  • ParentWatch. Keeping families connected. (z.j.). Opgeroepen op januari 30, 2012, van http://www.parentwatch.com/
  • RSS Feeds - A Tutorial. (2010). Opgeroepen op mei 30, 2012, van PRESSfeed: http://www.press-feed.com/howitworks/rss_tutorial.php
  • Ryberg, K. (1991). De geheime kracht van kleuren. Kleurentherapie in de praktijk. Västeras: Areopagus.
  • Sanders, E. B.-N., & Chan, P. K. (2007). Emerging trends in design research, changes over time in the landscape of design research. Opgeroepen op juni 4, 2012, van MakeTools: http://www.maketools.com/articles-papers/EmergingTrends1_Sanders_Chan_0…
  • Sanders, E. B.-N., & Stappers, P. (2008). Co-creation and the new landscapes of design. CoDesign International Journal of CoCreation in Design and the Arts, pp. 5-18.
  • Schellens, P. J., Klaassen, R., & de Vries (Red.), S. (2006). Communicatiekundig ontwerpen: methoden, perspectieven en toepassingen. Assen: Koninklijke Van Gorcum BV.
  • Serie: Digiborden en het jonge kind (4). (2010, februari 22). Opgeroepen op januari 15, 2012, van Station to Station. Netwijs: http://netwijs.blogspot.com/2010/02/serie-digiborden-en-het-jonge-kind-…
  • Snyder, C. (2003). Paper prototyping: the fast and easy way to design and refine user interfaces. San Francisco: Morgan Kaufmann Publishers.
  • ‘T IS ALLEMAAL KLEUTERSPEL. (z.j.). Opgeroepen op december 18, 2011, van www.KLEUTERspel.be - Educatieve spelletjes voor Kids van 4 tot 8: http://www.kleuterspel.be/kinderspel/
  • Touchscreen: opvolger digitaal schoolbord? (2010). Vives 104, pp. 38-39.
  • Twitterende peuters winnen ‘IBBT INCA Award’ voor UHasselt-team. (2009, juni 11). nUweetjeHet, p. 13.
  • Van den Branden, K., & Verhelst, M. (2008). Steunpunt GOK over kleuterparticipatie. Opgeroepen op maart 9, 2012, van GOK, Steunpunt Gelijke Onderwijskansen: http://www.steunpuntgok.be/kleuteronderwijs/andere_initiatieven/jaar_va…
  • van der Aalsvoor, G. M., Kwakkel-Scheffer, J. J., & De Vries (Red.), A. K. (2006). Puur plezier. Spelsuggesties voor de basisschool. Leuven: Uitgeverij Acco.
  • Verbruggen, C. (2007). Taak van de boeken-leesjuf in onze lagere school. In A. van Gelderen (red.), Eenentwintigste conferentie van het schoolvak Nederlands (pp. 22-24). Gent: Academia Press.
  • Verhoef, L. (2008). GUI, webontwerp, psychologie en human efficiency . Utrecht: Human Efficiency.
  • Verhoeven, J. C., Devos, G., Stassen, K., & Warmoes, V. (2003). Ouders over scholen. Antwerpen: Garant.
  • Verhulst, F. C. (2008). De ontwikkeling van het kind. Assen: Koninklijke Van Gorcum BV.
  • Vroom, B. (2008). Websites testen bij gebruikers. Kluwer.
  • Wat is ouderbetrokkenheid? (2010). Opgeroepen op februari 22, 2012, van ouderbetrokkenheid.nl: http://www.ouderbetrokkenheid.nl/faq.php#1
  • What is AttrakDiff? (2011, mei 25). Opgeroepen op februari 11, 2012, van AttrakDiff a service of User Interface Design GmbH: http://www.attrakdiff.de/en/AttrakDiff/What-is-AttrakDiff/
  • Weblogs. (2011). Opgeroepen op mei 7, 2012, van Kennisnet: http://www.vaninternetnaaronderwijs.nl/weblog
  • Zaman, B., & vanden Abeele, V. (2007a). Towards a likeability framework that meets child-computer interaction & communication sciences. Proceedings of the 6th international conference on Interaction design and children (pp. 1-8). New York: ACM.
  • Zaman, B., & vanden Abeele, V. (2007b). How to Measure the Likeability of Tangible Interaction with Preschoolers. CHI Nederland (pp. 57-59). Eindhoven, The 
  • Netherlands: Infotec Nederland BV Woerden

 

Download scriptie (8.23 MB)
Universiteit of Hogeschool
UC Leuven-Limburg
Thesis jaar
2012
Thema('s)