Bioactieve componenten in functie van genetische diversiteit, oogsttijdstip en verwerking in Allium porrum L.

Lien
Goetghebeur

 

Prei(s) Jezelf Gelukkig !

Prei is een typisch Vlaamse groente waar de Vlamingen trots op mogen zijn. Nu meer dan ooit, want uit recent onderzoek is gebleken dat prei heel wat bioactieve componenten bevat.

De studie werd uitgevoerd aan het Instituut voor Landbouw- en Visserij Onderzoek (ILVO) te Melle door onderzoekers Nathalie Bernaert (doctoraatsstudente UGent) en Lien Goetghebeur (masterstudente Hogent). Zij stelden vast dat prei heel wat stoffen bevat. De groep componenten omvat o.a. zwavelverbindingen, polyfenolen en antioxidanten. Antioxidanten zijn reeds gekend voor het vertragen van het verouderingsproces.

Uit eerder onderzoek, bvb. op broccoli en tomaten, is gebleken dat deze bioactieve componenten bevorderend zijn voor de gezondheid. Zo beschermen ze tegen hart –en vaatziekten, kanker en andere aandoeningen.

De zwavelverbindingen komen vooral voor in het witte gedeelte van de groente. Het zijn die verbindingen die ervoor zorgen dat je ogen gaan tranen bij het versnijden van ui, maar dus ook bij prei. Polyfenolen en antioxidanten zijn aanwezig in een breed gamma aan fruit en groenten, maar ook in rode wijn. In prei zijn ze vooral terug te vinden in de groene bladeren.

Jammer genoeg belanden die bladeren vaak in de vuilnisbak bij de consument of worden ze enkel gebruikt in de soep. In het onderzoek werd dan ook gezocht, met succes, naar nieuwe manieren om het groen van de prei te verwerken in voedingsmiddelen. “Met deze studie willen we het imago van prei als saaie groente verbeteren.” zegt Goetghebeur in haar thesis.

Niet alleen werd vastgesteld dat prei veel bioactieve componenten bevat, ze werden ook onderzocht in functie de genetische diversiteit, het oogsttijdstip en enkele verwerkingstechnieken.

Daaruit blijkt dat er een grote variatie is in gehaltes aan zwavelverbindingen binnen de genetische diversiteit van prei. Voor de grootste hoeveelheid zwavelverbindingen oogst je het best in september. November is de minst goede maand om prei te oogsten. Dan gebruikt de plant deze zwavelverbindingen om zichzelf te beschermen tegen invloeden van buitenaf.

In de studie worden verder enkele droogtechnieken vergeleken en hun effect op de inhoud aan bioactieve componenten in prei. Daarin kwam duidelijk naar voor dat vriesdrogen een goede techniek is voor het behoud aan zwavelverbindingen, terwijl luchtdrogen het dan weer goed doet voor het gehalte aan polyfenolen en antioxidanten.

Een ander experiment uit de studie bestudeert de invloed van blancheren, koken en stomen op de antioxidantcapaciteit. Blancheren gaf de minste verliezen en is dus een goede bewaartechniek. Om je prei gaar te maken, is stomen een goede bereidingstechniek. De groente is sneller gaar en er zijn minder verliezen aan antioxidantcapaciteit.

Kortom, prei heeft heel wat meer in zijn mars dan eerst gedacht. Vanwege zijn bioactieve componenten mag de prei gerust meer gegeten worden, zowel de groene bladeren als de witte schacht. Bovendien groeit prei ideaal bij ons klimaat en is heel het jaar door beschikbaar. Daardoor kan ze aan een scherpe prijs aangeboden worden in de winkel, wat dan weer goed is in tijden van economische crisis. Prijs jezelf dus gelukkig!

Bibliografie

BIBLIOGRAFIE

Abonyi, B.I., Tang, J. & Edwards, C.G. (1999). Evaluation of energy efficiency and quality retention for the Refractance windowTM drying system. Washington, USA: Washington state university.

Abonyi, B.I., Feng, H., Tang, J., Edwards, C.G., Chew, B.P., Mattinson, D.S. & Fellman, J.K. (2002). Quality retention in strawberry and carrot purees dried with Refractance windowTM system. Journal of Food Science, vol. 67, nr 3 1051 – 1056

Amagase, H., Petesch, B.L., Matsuura, H., Kasuga, S. & Itakura, Y. (2001). Intake of Garlic and its Bioactive Components. The Journal of Nutrition, 955 – 961

Apak, R., Güçlü, K., Demirata, B., Özyürek, M., Çelik, S.E., Bektaşoğlu, B., Berker, K.I. & Özyurt, D. (2007). Comparative evaluation of various total antioxidant capacity assays applied to phenolic compounds with the CUPRAC assay. Molecules, 12, 1496 – 1547

Asami, D.K., Hong, Y., Barrett, D.M. & Mitchell, A.E. (2003). Comparison of the total phenolic and ascorbic acid content of freeze-Dried and air-Dried marionberry, strawberry, and corn grown using conventional, organic, and sustainable agricultural practices. Journal of Agricultural and Food chemistry, 51, 1237 – 1241

Ayala, F., Echávarri, J.F., Olarte, C. & Sanz, S. (2009). Quality characteristics of minimally processed leek packaged using different films and stored in lighting conditions. International Journal of Food Science and Technology, 44, 1333 – 1343

Barker, J. (1999). Mass Spectrometry. Chichester: John Wiley & Sons Ltd.

Bast, A., Rice-Evans, C. & De Backer G. (1999). Antioxidanten in de voeding: 5de workshop van NICE. Nutrinews, 1 – 9

Benkeblia, N. & Lanzotti, V. (2007). Allium Thiosulfinates: Chemistry, biological properties and their potential utilization in food preservation. Food, vol. 1, nr. 2, 193 – 201

Bernaerts, E. & Demuynck, E. (2010). Landbouwrapport 2010: Tuinbouw. Brussel: Vlaamse Overheid, Departement Landbouw en Visserij. [www]. http://lv.vlaanderen.be/nlapps/docs/default.asp?id=1987 [16 december 2011]

Blois, M.S. (1958). Antioxidant determinations by the use of a stable free radical. Nature, 181, 1199 – 1200

Booth, V.H. & Bradford, M.P. (1963). Tocopherol contents of vegetables and fruits. British Journal of Nutrition, 17, 575 – 581

Brigelius-Flohé, R. & Traber, M.G. (1999). Vitamin E: function and metabolism. FASEB journal, 13, 1145 – 1155

BSPB, The British Society of Plant Breeders (z.j.). Plant Breeding: The business and science of crop improvement. UK.

Burton, G.W. & Ingold, K.U. (1984). β-carotene: an unusual type of lipid antioxidant. Science, vol. 224, nr 4649, 569-573

Chen, X.D. & Mujumdar, A.S. (2008). Drying technologies in food processing. Journal of Food Microbiology, vol. 129, nr. 2

Clarke, B.T. (2004). Proceedings of the 14th International Drying Symposium: Refractance Window TM – “Down under”. Drying, 813 – 830

Coene, I. (2004). Symposium: Antioxidanten en voeding. Nutrinews, vol. 16, nr. 4, 16 – 19

Costain, L. (2001). Handboek: Supernutriënten. (Vertaald door: H. J. van der Meulen). Baarn: Tirion Uitgevers BV.

Dai, J. & Mumper, R.J. (2010). Plant phenolics: Extraction, analysis and their antioxidant and anticancer properties. Molecules, 15, 7313 – 7352   

de Geeter, H. (2001). Wat pruttelt daar in die pot? Invloed van warmte op nutriënten. Nutrinews, 1 – 8

Delahaut, K.A. & Newenhouse, A.C. (2003). Growing onions, garlic, leeks, and other alliums in Wisconsin: A guide for fresh-market growers. Wisconsin: Cooperative Extension Publishing.

de Vries, J.H.M. & Hollman, P.C.H. (1998). Flavonoïden en andere bioactieve stoffen in de voeding. Nutrinews, 1 – 8

Dewettinck, K. (2006). Voedingswaarde van verwerkte groenten: perceptie en realiteit. Tijdschrift voor Voeding en Gezondheid, nr. 12, p. 5

Dixon, P.D., Cummins, I., Cole, D.J. & Edwards, R. (1998). Glutathione-mediated detoxification systems in plants. Plant Biology, 258 – 266

Doymaz, I. (2008). Influence of blanching and slice thickness on drying characteristics of leek slices. Chemical Engineering and Processing: Process Intensification, vol. 47, nr. 1, 41 – 47

Engbersen, J.F.J. & de Groot Ӕ (2005). Bio-organische chemie voor levenswetenschappen. Wageningen: Wageningen Academic Publishers.

Engelhardt, H. (1979). High Performance Liquid Chromatografie, chemical laboratory practice. (Vertaald door: G. Gutnikov). Heidelberg: Springer-Verlag Berlin.

Eurostat, VLAM (2009). [www]. http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/ [15 december 2011]

Goddyn, K., Maes, L., Vandermeulen, V., Dewettinck, K., Gellynck, X. & Van Camp, J. (2006). Verwerkte groenten onder de loep: Meer groenten voor meer gezondheid. Nutrinews special, vol. 14

Goldberg, G. (2003). Plants and Health: The Report of a British Nutrition Foundation Task Force. Oxford UK: Blackwell Publishing Ltd.

Gorinstein, S., Jastrzebski, Z., Leontowicz, H., Leontowicz, M., Namiesnik, J., Najman, K., Park, Y., Heo, B., Cho, J. & Bae, J. (2009). Comparative control of the bioactivity of some frequently consumed vegetables subjected to different processing conditions. Food Control, 20, 407 – 413

Gülçin, I. (2011). Antioxidant activity of food constituents: an overview. Archives of Toxicology.

Hanelt, P., Schultze-Motel, J., Fritsch, R., Kruse, J., Maaβ, H.I., Ohle, H. & Pistrick, K. (1992). Infrageneric grouping of Allium. The Gatersleben approach. Gatersleben, Germany: IPK.

Hoge Gezondheidsraad, (2006). Voedingsaanbevelingen voor België. Brussel: Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

Hopfgartner, G., Varesio, E., Tschäppät, V., Grivet, C., Bourgogne, E. & Leuthold, L.A. (2004). Triple quadrupole linear ion trap mass spectrometer for the analysis of small molecules and macromolecules. Journal of Mass Spectrometry.

Hossain, M., Barry-Ryan, C., Martin-Diana, A., Brunton, N. (2010). Effect of drying method on the antioxidant capacity of six Lamiaceae herbs. Original Research Article Food Chemistry, vol. 123, nr. 1, 85 – 91

Ingram, C. (2003). Alles over groente en groentengerechten. (Vertaald door: F. Plaggemars, M. van de Rijst). Utrecht: Veltman Uitgevers.

Jeanes, Y.M., Hall, W.L., Ellard, S., Lee, E. & Lodge, J.K. (2004). The absorption of vitamin E is influenced bij the amount of fat in a meal and the food matrix. British Journal of Nutrition, 92, 575 – 579

Jiménez-Monreal, A.M., Garcia-Diz, L., Martinez-Tomé, M., Mariscal, M. & Murcia, A. (2009). Influence of cooking methods on antioxidant activity of vegetables. Journal of Food Science, vol. 74, nr. 3, 97 – 103

Jones, M.G., Hughes, J., Tregova, A., Milne, J., Tomsett, A.B. & Collin, H.A. (2004). Biosynthesis of the flavour precursors of onion and garlic. Journal of Experimental Botany, vol. 55, nr. 404, 1903 – 1918

Kalt, W. (2005). Effects of production and processing factors on major fruit and vegetable antioxidants. Journal of Food Science, vol. 70, nr. 1, 11 – 19

Kempken, F. & Jung, C. (2010). Biotechnology in Agriculture and Forestry: Genetic modification of plants: Agriculture, Horticulture and Forestry. Heidelberg, Berlin: Springer-Verlag.

Kevers, C., Falkowski, M., Tabart, J., Defraigne, J., Dommes, J. & Pincemail, J. (2007). Evolution of Antioxidant Capacity during Storage of Selected Fruits and Vegetables. Journal of Agricultural and Food chemistry, 55, 8596 – 8603

KMI, Koninklijk Metereologisch Instituut (2009, 2010). Voorbije Seizoenen – Archieven. [www]. http://www.meteo.be/meteo/view/nl/1092154-Archieven.html [2 april 2012]

Kostionk, V.V. (2003). A text book of cryogenics. New Delhi, India: Discovery publishing house.

Lombard, K., Peffley, E., Geoffriau, E., Thompson, L. & Herring, A. (2005). Quercitin in onion (Allium cepa L.) after heat-treatment simulating home preparation. Journal of Food Composition and Analysis, 18, 571 – 581

Lundegardh, B., Botek, P., Schulzov, V., Hajslov, J., Strömberg, A. & Anderson, H.C. (2008). Impact of different green manures on the content of S-Alk(en)yl-L-cysteine Sulfoxides and L-Ascorbic acid in Leek (Allium Porrum). Journal of Agricultural and Food chemistry, 56, 2102 – 2111

Manach, C., Scalbert, A., Morand, C., Rémésy, C. & Jiménez, L. (2004). Polyphenols: food sources and bioavailability. The American Journal of Clinical Nutrition, 79, 727 – 747

MCD Technologies, Inc (2007). Refractance Window®: MCD Technologies, Inc: Drying at the speed of light… [www]. http://www.mcdtechnologiesinc.com/brochure.htm [11 december 2011]

McGee, H. (2004). Over eten en koken: wetenschap en overlevering in de keuken. (Vertaald door: J. Schipper). Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker.

Meyer, R.V. (2010). Practical High-Performance Liquid Chromatography. Chichester: John Wiley & Sons Ltd.

Murcia, M.A., Jiménez, A.M. & Martinez-Tomé, M. (2009). Vegetables antioxidant losses during industrial processing and refrigerated storage. Food Research International, 42, 1046 – 1052

Naessens, E. (2011). Groenten, fruit en gezondheid: De aanbevelingen blijven van kracht. Nutrinews, vol. 19, nr. 1, 3 – 8

NEVO, Stichting Nederlands Voedingsstoffenbestand (2006). NEVO-tabel: Nederlands voedingsstoffenbestand 2006. Utrecht: Hoontetijl.

Nindo, C.I., Sun, T., Wang, S.W., Tang, J. & Powers, J.R.. (2003). Evaluation of drying technologies for retention of physical quality and antioxidants in asparagus (Asparagus officinalis, L.). Lebensmittel Wissenschaft und Technologie, 36, 507 – 516

Nollet, L. (2006). Analysemethoden voor voeding: recente ontwikkelingen. Leuven, België: LannooCampus.

Ou, B., Hampsch-Woodill, M. & Prior, R.L. (2001). Development and validation of an improved oxygen radical absorbance capacity assay using fluorescein as the fluorescent probe. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 49, 4619 – 4626

Ozgur, M., Akpinar-Bayizit, A., Ozcan, T. & Yilmaz-Ersan, L. (2011). Effect of dehydration on several physico-chemical properties and the antioxidant activity of leeks (Allium porrum L.). Notulae Botanicae Horti Agrobotanici, 39, 144 – 151

Pérez-Gregorio, M.R., Regueiro, J., Gonzalez-Barreiro, C., Rial-Otero, R. & Simal-Gandara, J. (2011). Changes in antioxidant flavonoids during freeze-drying of red onions and subsequent storage. Food Control, 22, 1108 – 1113

Pietta, P.G. (2000). Flavonoïds as antioxidants. Journal of Natural Products, 63, 1035 – 1042

Pincemail, J. & Defraigne, J. (2005). Antioxidanten: een beschermingsnet tegen toxische zuurstof. Brussel: Instituut Danone.

Puupponen-Pimiä, R., Häkkinen, S.T., Aarni, M., Suortti, T., Lampi, A.M., Eurola, M., Piironen, V., Nuutila, A.M. & Oksman-Caldentey, K.M. (2003). Blanching and long-term freezing affect various bioactive compounds of vegetables in different ways. Journal of the Science of Food and Agriculture, 83, 1389 – 1402

Rabinowitch, D.H. & Currah, L. (2002). Allium Crop Science: recent advances. Wallingford UK: CABI Publishing.

Randle, W.M., Lancaster, J.E., Shaw, M.L., Sutton, K.H., Hay, R.L. & Bussard, M.L. (1995). Quantifying onion flavor compounds responding to sulfur fertility-sulfur increases levels of alk(en)yl cysteine sulfoxides and biosynthetic intermediates. Journal of the American Society for Horticultural Sciene, vol. 120, nr. 6, 1075 – 1081

Ratti, C., Araya-Farias, M., Mendez-Lagunas, L. & Makhlouf, J. (2007). Drying garlic (Allium Sativum) and its effect on allicin retention. Drying Technology.

Ross, A.C. (1993). Cellular metabolism and activation of retinoids: roles of cellular retinoid bindings proteins. FASEB Journal.

Rotruck, J.T., Pope, A.L, Ganther, H.E., Swanson, A.B., Hageman, D.G. & Hoekstra, W.G. (1973). Selenium: Biochemical role as a component of glutathione peroxidase. Science.

Roy, M.K., Takenaka, M. & Isobe, S. (2007). Thermal processing enhances anti-radical activity and reduces pro-oxidant activity in water-soluble fraction of selected Allium vegetables. Journal of the Science of Food and Agriculture, 87, 2259 – 2265

Sebranek, J.G., Sang, P.N., Topel, D.G. & Rust, R.E. (1979). Effects of freezing methods and frozen storage on chemical characteristics of ground beef patties. Journal of animal science, nr. 5, 1101 – 1108

Stegeman, N.E. (2007). Voeding bij gezondheid en ziekte. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff.

Stouten, E., Toonen, W. & van Arkel, F. (2009). De wereld van groente. Doornhoek: ImageBooks Factory B.V.

Tlili, I., Hdider, C., Lenucci, M.S., Ilahy, R., Jebari, H. & Dalessandro, G. (2011). Bioactive compounds and antioxidant activities during fruit ripening of watermelon cultivars. Journal of Food Composition and Analysis, 24, 923 – 928

Turkmen, N., Sari, F. & Velioglu, S. (2005). The effect of cooking methods on total phenolics and antioxidant activity of selected green vegetables. Food Chemistry, 93, 713 – 718

Turkmen, N., Poyrazoglu, E.S., Sari, F. &Velioglu, S. (2006). Effects of cooking methods on chlorophylls, pheophytins and colour of selected green vegetables. International Journal of Food Science and Technology, 41, 281 – 288

Ursell, A. (2001). Handboek: Vitamines & Mineralen.(Vertaald door: A. Witsenburg). Baarn: Tirion Uitgevers BV.

van Blommestein, I., van Eijndhoven, A. & van Mil, J. (2004). Kook Ook: Het nieuwe kookboek met productinformatie, alle basistechnieken en meer dan 1400 recepten. Wormer: Immerc bv.

Van Camp, J., De Henauw, S. & De Meulenaer, B. (2006). Een overzicht van de functionele componenten in levensmiddelen en van de relatie voeding en gezondheid. Voeding en gezondheid.

van den Broek, R., (2001). Praktijkonderzoek Plant & Omgeving BV: Inhoudsstoffen in ui. Wageningen: Nederland.

Vansant, G. (2005). Antioxidanten en voeding:  Antioxidanten: basisprincipes. Brussel: Instituut Danone.

Verkerk, G., Broens, J.B., Bouwens, R.E.A., de Groot, P.A.M., Kranendonk, W., Vogelezang, M.J., Westra, J.J. & Wevers-Prijs, I.M. (2004). Binas: Informatieboek voor natuurwetenschappen en wiskunde. Groningen: Wolters-Noordhoff.

Wechtersbach, L. & Cigic, B. (2007). Reduction of dehydroascorbic acid at low pH. Journal of biochemical and biophysical methods, 70, 767 – 772

Wang, C.C., Chu, C.Y., Chu K.O., Choy, K.W., Khaw, K.S., Rogers, M.S. & Pang, C.P. (2004). Trolox-equivalent antioxidant capacity assay versus oxygen radical absorbance capacity assay in plasma. Clinical Chemistry, 50, nr. 5, 952 – 954

Wu, X., Prior, R.L., Beecher, G.R., Holden, J.M., Haytowitz, D.B. & Gebhardt, S.E. (2004).: Lipophilic and Hydrophilic Antioxidant Capacities of Common Foods in the United States. Journal of Argicultural and Food chemistry, 52, 4026 – 4037

Yamazaki, Y., Iwasaki, K., Mikami, M. & Yagihashi, A. (2010).  Distribution of Eleven Flavor Precursors, S-Alk(en)yl-L-Cysteine Derivatives, in Seven Allium Vegetables. Food Science and Technology Research, 17, nr. 1, 55 – 62

Download scriptie (1.11 MB)
Universiteit of Hogeschool
Hogeschool Gent
Thesis jaar
2012