Chemische en fysische zonnefilters: welke is de beste keuze?

Sarah

Van Broek

UV-straling van de zon is in staat schade aan te richten in de menselijke huid. Er kan UVA- (320-400nm), UVB- (290-320nm), en UVC- (<290nm) straling onderscheiden worden. Hoe langer de golflengte, hoe beter de straling penetreert, maar hoe minder schadelijk (lagere energie). Van de UV-straling die penetreert doorheen de atmosfeer is 5% UVB-straling en 95% UVA-straling. Hoog energetische UVB-straling zorgt voor erytheem (roodheid) en beschadigt het DNA van de epidermiscellen. UVB-stralen zorgen voor een pigmentatie (“bruining”) en huidverdikking, wat natuurlijke beschermingsmechanismen van de huid zijn. UVA-stralen penetreren dieper in de huid. UVA-straling zorgt ook voor pigmentatie, maar via een ander mechanisme. Voornamelijk UVA-straling doet de huid verouderen. Het optreden van fotodermatosen is te wijten aan UVA-stralen. UV-straling draagt bij aan het ontstaan van huidkanker, huidtumoren zijn de meest voorkomende vorm van kanker.

Gebruik van een breedspectrum beschermende zonnecrème met een beschermingsfactor (SPF) van 15 of meer, in combinatie met andere beschermende maatregelen, kan zonnebrand voorkomen en het risico op het ontstaan van bepaalde huidkankers en op vroegtijdige huidveroudering verlagen. Om een efficiënte bescherming van de huid tegen de schadelijke effecten van UV-straling te garanderen, is een aangepaste zonnecrème en het juist gebruik ervan noodzakelijk. Aangebrachte zonnecrèmes moeten in de bovenste huidlaag, de stratum corneum, aanwezig zijn om effectief en veilig te zijn. De schadelijke straling mag niet dieper dan de bovenste laag geraken om geen schade aan te richten.

De werkzame ingrediënten van een zonnecrème zijn meestal chemische zonnefilters. Deze zijn moleculen die straling kunnen absorberen en de energie omzetten in een onschadelijke vorm. Er bestaan UVB- en UVA-filters. Het grootste nadeel van de chemische filters is dat ze instabiel zijn onder UV-licht. Dit impliceert dat hun bescherming vermindert na aanbrengen op de huid die nadien wordt blootgesteld aan de zon. De laatste jaren, ontstonden er nieuwe, stabielere zonnefilters, die een breedspectrum bieden. Dit wil zeggen dat ze tegen zowel UVA- als UVB-straling beschermen. Drometrizole trisiloxaan (Mexoryl XL®), methyleen bis-benzotriazolyl tetramethylbutylfenol (Tinosorb M®) en bis-ethylhexyloxyphenol methoxyphenyl triazine (Tinosorb S®) zijn zo’n filters. Ze worden frequent verwerkt in zonneproducten.

Een tweede categorie zonnefilters omvat de anorganische of fysische filters titaniumdioxide (TiO2) en zinkoxide (ZnO). Deze werken hoofdzakelijk via reflectie en verstrooiing van UV-licht aan hun oppervlak. Deze materialen worden onder de vorm van nanopartikels verwerkt in zonnecrèmes, omdat ze efficiënt UV-licht, maar minder zichtbaar licht, verstrooien, zodat ze geen witte schijn op de huid vertonen. Bij allergie aan chemische filters of bij zeer jonge kinderen kan het aangewezen zijn een product te gebruiken. TiO2 en ZnO nanopartikels zijn langs topicale weg niet toxisch, omdat ze niet penetreren doorheen de huidbarrière. Indien de partikels toch penetreren, zouden ze via afschilfering van de hoornlaag worden verwijderd. Via orale weg of via inhalatie kunnen ze echter wel toxisch zijn. Spraytoepassingen van zonnecrèmes met deze nanopartikels zijn niet aan te raden.

Zonnecrèmes vallen onder een strenge wetgeving en worden voor ze op de markt komen, op allerlei vlakken geëvalueerd, via wettelijke methoden. Het gekendste is de SPF (Sun Protection Factor) of de bescherming tegen UVB-straling. Voor een bewezen adequate bescherming tegen UVA-stralen, is een apart logo op het etiket nodig: “UVA” in een cirkel. De meeste producten op de markt, zeker in de apotheek, bieden een efficiënte bescherming tegen de schadelijke effecten van UV-straling. De doeltreffendheid van een zonnecrème wordt onder meer bepaald door de gebruikte filtercombinaties. Ook voor de waterbestendigheid bestaat een vastgelegde test, om bewijs te leveren van dit opschrift. De veiligheid van een product wordt geëvalueerd alvorens het op de markt verschijnt. De wetgeving stuurt aan op duidelijke opschriften op de etiketten van zonneproducten, die dit alles moeten aangeven.

De belangrijkste factoren waarmee rekening moet gehouden worden bij aanschaf van een zonnecrème, zijn het huidtype van de persoon, de doeltreffendheid van de zonnecrème en de blootstellinggraad. Het advies van een apotheker is belangrijk in het aanraden van een efficiënte bescherming en kan die keuze beïnvloeden. Met een hoge factor kan nog steeds een bruine kleur ontstaan. De galenische vorm wordt op basis van de huidconditie (droge tot vette huid) gekozen. De consument moet zijn product bij voorkeur graag gebruiken. Frequent smeren is een must om de bescherming te behouden. Bij het afleveren van een zonnecrème worden best degelijke extra adviezen in verband met het gebruik gegeven.

UVB-straling, heeft ook een positieve invloed op onze gezondheid ten gevolge van zijn rol bij de synthese van vitamine D in de huid. Een zonnecrème, die UVB-blokkerend is, kan dus deze synthese reduceren. De vraag is in hoeverre dit een significante invloed heeft op de vitamine D spiegel. Bovendien is de preventie van schade door de zon veel belangrijker

Er werden reeds vele studies uitgevoerd rond nanoincapsulatie. Deze techniek omvat incorporatie van chemische of fysische filters in nanopartikels met een bijzondere structuur, afgeleid van w/o emulsies met een lipide buitenwand. De partikels zouden een betere hechting aan de stratum corneum realiseren (waardoor het aantal applicaties kan verminderen) en de penetratie doorheen de huid reduceren (waardoor de veiligheid toeneemt). De effectiviteit zou verbeteren omdat de filter en de lipiden een synergistisch effect vertonen (reflectie en verstrooiing op het oppervlak van de partikels bovenop UV-absorptie). Zou deze technologie in de nabije (of verre) toekomst tot efficiëntere zonnebrandproducten leiden?

Bibliografie

1. Ludwig A. Dermatica, Cursus Nota’s bij de cursus galenische farmacie en biofarmacie Deel 1. 2010 - 2011.

2. Goossens A. Raakvlakken tussen de dermatologie en de cosmetologie: slides bij cursus. 2010 - 2011.

3. Junqueira LC, e.a. Functionele histologie. 11de druk ed: Elsevier; 2007.

4. Zonlicht, Wikipedia, de vrije encyclopedie. 2012 [14/03/2012]; Bechikbaar op http://nl.wikipedia.org/wiki/Zonlicht.

5. Damiani E, Rosati L, Castagna R, Carloni P, Greci L. Changes in ultraviolet absorbance and hence in protective efficacy against lipid peroxidation of organic sunscreens after UVA irradiation. Journal of Photochemistry and Photobiology B-Biology [Internet]. 2006 Mar 1; 82(3):[204-13 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000235746100008.

6. Khan A. Device physics: A bug-beating diode. Nature. 2006;441(7091):299-.

7. Thieden E, Philipsen PA, Heydenreich J, Wulf HC. UV radiation exposure related to age, sex, occupation, and sun Behavior based on time-stamped personal dosimeter readings. Archives of Dermatology [Internet]. 2004 Feb; 140(2):[197-203 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000188877100008.

8. Maesschalck J. Veilig zonnen: hulp bij het kiezen van en advies over het juiste zonneproduct. Farmaceutisch tijdschrift voor België. 2010:29 - 37.

9. Delaetere K. Enkele opvallende veranderingen aan de zonneproducten… Antwerps Farmaceutisch Tijdschrift. 2009:27- 9.

10. Margaux F. Daar is de zon weer! De apotheker. 2011(92):10.

11. La Roche Posay Understanding UV rays. [25/04/2012]; Bechikbaar op http://www.anthelios.com/anthelios-uvraydamage.html.

12. Brenner M, Hearing VJ. The protective role of melanin against UV damage in human skin. Photochemistry and Photobiology [Internet]. 2008 May-Jun; 84(3):[539-49 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000255518400002.

13. Fourtanier A, Moyal D, Seite S. Sunscreens containing the broad-spectrum UVA absorber, Mexoryl SX, prevent the cutaneous detrimental effects of UV exposure: a review of clinical study results. Photodermatology, Photoimmunology & Photomedicine [Internet]. 24(4):[164-74 pp.]. Beschikbaar op: http://ovidsp.ovid.com/ovidweb.cgi?T=JS&CSC=Y&NEWS=N&PAGE=fulltext&D=medl&AN=18717957.

14. Seite S, Moyal D, Richard S, de Rigal J, Leveque JL, Hourseau C, et al. Mexoryl (R) SX: A broad absorption UVA filter protects human skin from the effects of repeated suberythemal doses of UVA. Journal of Photochemistry and Photobiology B-Biology [Internet]. 1998 Jun 15; 44(1):[69-76 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000075733900009.

15. Pescia AC, Astolfi P, Puglia C, Bonina F, Perrotta R, Herzog B, et al. On the assessment of photostability of sunscreens exposed to UVA irradiation: From glass plates to pig/human skin, which is best? International Journal of Pharmaceutics [Internet]. 2012 May 10; 427(2):[217-23 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000302364500010.

16. World Health Organisation, Ultraviolet Radiation and Intersun Program. 2012 [18/03/2012]; Bechikbaar op http://www.who.int/uv/health/en/.

17. Todorov G. Sunblocks/sunscreens. 1999 - 2012 [17/03/2012]; Bechikbaar op http://www.smartskincare.com/skinprotection/sunblocks/.

18. Current sunscreen issues: 2007 Food and Drug Administration sunscreen labelling recommendations and combination sunscreen/insect repellent products, 59 (2008).

19. Gaspar LR, Campos P. Evaluation of the photostability of different UV filter combinations in a sunscreen. International Journal of Pharmaceutics [Internet]. 2006 Jan 13; 307(2):[123-8 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000234954000001.

20. Hanson KM, Gratton E, Bardeen CJ. Sunscreen enhancement of UV-induced reactive oxygen species in the skin. Free Radical Biology and Medicine [Internet]. 2006 Oct 15; 41(8):[1205-12 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000241238000004.

21. Chatelain E, Gabard B. Photostabilization of butyl methoxydibenzoylmethane (Avobenzone) and ethylhexyl methoxycinnamate by bis-ethylhexyloxyphenol methoxyphenyl triazine (Tinosorb S), a new UV broadband filter. Photochemistry and Photobiology [Internet]. 2001 Sep; 74(3):[401-6 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000171359900005.

22. Hojerova J, Medovcikova A, Mikula M. Photoprotective efficacy and photostability of fifteen sunscreen products having the same label SPF subjected to natural sunlight. International Journal of Pharmaceutics [Internet]. 2011 Apr 15; 408(1-2):[27-38 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000292349200004.

23. Margaux F. Zonneproducten onder de loep. De Apotheker. 2011(93):8.

24. Couteau C, Couteau O, Alami-El Boury S, Coiffard LJM. Sunscreen products: What do they protect us from? International Journal of Pharmaceutics [Internet]. 2011 Aug 30; 415(1-2):[181-4 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000293304900024.

25. Colipa. Guidelines, Method for in vitro Determination of UVA protection, Cosmetics Europe, the personal care association. 2011 [30/03/2011]; Bechikbaar op http://www.cosmeticseurope.eu/publications-cosmetics-europe-association/guidelines.html?view=item&id=33.

26. Aanbeveling van de Commissie van 22 september 2006 inzake de doeltreffendheid van zonnebrandmiddelen en de vermeldingen dienaangaande (2006/647/EG). (2006, 22 september). Publicatieblad van de Europese Unie, (L265), 39 - 43.

27. Routaboul C, Denis A, Bohbot M. Proposal for a new UVA protection factor: use of an in vitro model of immediate pigment darkening. European Journal of Dermatology [Internet]. 2002 Sep-Oct; 12(5):[439-44 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000178543900006.

28. Wang SQ, Stanfield JW, Osterwalder U. In vitro assessments of UVA protection by popular sunscreens available in the United States. Journal of the American Academy of Dermatology [Internet]. 2008 Dec; 59(6):[934-42 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000261141600003.

29. Huong SP, Andrieu V, Reynier J-P, Rocher E, Fourneron J-D. The photoisomerization of the sunscreen ethylhexyl p-methoxy cinnamate and its influence on the sun protection factor. Journal of Photochemistry and Photobiology a-Chemistry [Internet]. 2007 Feb 5; 186(1):[65-70 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000244211900010.

30. Sasseville D, Nantel-Battista M, Molinari R. Multiple contact allergies to benzophenones. Contact Dermatitis [Internet]. 2011 Sep; 65(3):[179-81 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000293699500009.

31. Schlumpf M, Kypke K, Wittassek M, Angerer J, Mascher H, Mascher D, et al. Exposure patterns of UV filters, fragrances, parabens, phthalates, organochlor pesticides, PBDEs, and PCBs in human milk Correlation of UV filters with use of cosmetics. Chemosphere [Internet]. 2010 Nov; 81(10):[1171-83 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000284670900001.

32. Avenel-Audran M, Dutartre H, Goossens A, Jeanmougin M, Comte C, Bernier C, et al. Octocrylene, an Emerging Photoallergen. Archives of Dermatology [Internet]. 2010 Jul; 146(7):[753-7 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000280088100008.

33. Carrotte-Lefebvre I, Bonnevalle A, Segard M, Delaporte E, Thomas P. Contact allergy to octocrylene - First 2 cases. Contact Dermatitis [Internet]. 2003 Jan; 48(1):[46-7 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000181633600009.

34. Collaris EJH, Frank J. Photoallergic contact dermatitis caused by ultraviolet filters in different sunscreens. International Journal of Dermatology [Internet]. 2008 Nov; 47:[35-7 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000261086500011.

35. Delplace D, Blondeel A. Octocrylene: really non-allergenic? Contact Dermatitis [Internet]. 2006 May; 54(5):[295- pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000237463700012.

36. Madan V, Beck MH. Contact allergy to octocrylene in sunscreen with recurrence from passive transfer of a cosmetic. Contact Dermatitis [Internet]. 2005 Oct; 53(4):[241-2 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000232141900018.

37. El-Boury S, Couteau C, Boulande L, Paparis E, Coiffard LJM. Effect of the combination of organic and inorganic filters on the Sun Protection Factor (SPF) determined by in vitro method. International Journal of Pharmaceutics [Internet]. 2007 Aug 1; 340(1-2):[1-5 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000248901800001.

38. Serpone N, Dondi D, Albini A. Inorganic and organic UV filters: Their role and efficacy in sunscreens and suncare product. Inorganica Chimica Acta [Internet]. 2007 Feb 15; 360(3):[794-802 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000244364600009.

39. Morabito K, Shapley NC, Steeley KG, Tripathi A. Review of sunscreen and the emergence of non-conventional absorbers and their applications in ultraviolet protection. International Journal of Cosmetic Science [Internet]. 2011 Oct; 33(5):[385-90 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000295007700001.

40. Croda targets natural brands with broad spectrum titanium dioxide filters. Cosmetics design-europe, 2010.

41. Wolf P. UV Filter State of the Art. Hautarzt [Internet]. 2009 Apr; 60(4):[285-+ pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000264994400014.

42. Xue C, Liu W, Wu J, Yang X, Xu H. Chemoprotective effect of N-acetylcysteine (NAC) on cellular oxidative damages and apoptosis induced by nano titanium dioxide under UVA irradiation. Toxicology in Vitro [Internet]. 2011 Feb; 25(1):[110-6 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000287010600014.

43. Shukla RK, Sharma V, Pandey AK, Singh S, Sultana S, Dhawan A. ROS-mediated genotoxicity induced by titanium dioxide nanoparticles in human epidermal cells. Toxicology in Vitro [Internet]. 2011 Feb; 25(1):[231-41 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000287010600030.

44. Mu L, Sprando RL. Application of Nanotechnology in Cosmetics. Pharmaceutical Research [Internet]. 2010 Aug; 27(8):[1746-9 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000279506100024.

45. Lademann J, Richter H, Schanzer S, Knorr F, Meinke M, Sterry W, et al. Penetration and storage of particles in human skin: Perspectives and safety aspects. European Journal of Pharmaceutics and Biopharmaceutics [Internet]. 2011 Apr; 77(3):[465-8 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000289380300018.

46. Boonen J, Baert B, Lambert J, De Spiegeleer B. Skin penetration of silica microparticles. Pharmazie [Internet]. 2011 Jun; 66(6):[463-4 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000292753000015.

47. Lin LL, Grice JE, Butler MK, Zvyagin AV, Becker W, Robertson TA, et al. Time-Correlated Single Photon Counting For Simultaneous Monitoring Of Zinc Oxide Nanoparticles And NAD(P)H In Intact And Barrier-Disrupted Volunteer Skin. Pharmaceutical Research [Internet]. 2011 Nov; 28(11):[2920-30 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000295697700023.

48. Scientist assess safety of nanoparticles in sunscreeen using laser imaging. Cosmetics design-europe, 2011.

49. Saquib Q, Al-Khedhairy AA, Siddiqui MA, Abou-Tarboush FM, Azam A, Musarrat J. Titanium dioxide nanoparticles induced cytotoxicity, oxidative stress and DNA damage in human amnion epithelial (WISH) cells. Toxicology in Vitro [Internet]. 2012 Mar; 26(2):[351-61 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000301019600019.

50. Nanoparticles may provide toxic if acccidently eaten. Cosmetics design-europe, 2010.

51. Cosmetic regulator authorizes JRC/PCPC report on nanomaterials. Cosmetics design-europe, 2012.

52. Study suggests nano titanium dioxide in cosmetics is of low concern. Cosmetics design-europe, 2012.

53. Scientists find potential risks of nanomaterials. Cosmetics design-europe, 2011.

54. New ISO standard gauges nano-toxicity risks. Cosmetics design-europe, 2011.

55. EC identifies nanotechnology as key technology for the future and gets industry backing. Cosmetics design-europe, 2011.

56. Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie FF. ZONNECREMES. 2010. p. 38 - 40.

57. Ajinomoto co. i. Eldew CL-301. Tokyo, Japan.

58. Rahimpour Y, Hamishehkar H. Liposomes in cosmeceutics. Expert Opinion on Drug Delivery. 2012;9(4):443-55.

59. Liu J-H, Chen M-M, Huang J-W, Wann H, Ho L-K, Pan WHT, et al. Therapeutic Effects and Mechanisms of Action of Mannitol During H2O2-Induced Oxidative Stress in Human Retinal Pigment Epithelium Cells. Journal of Ocular Pharmacology and Therapeutics [Internet]. 2010 Jun; 26(3):[249-57 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000279033800005.

60. Louis Widmer, Elke huid reageert anders op de zon. 2012 [28/03/2012]; Bechikbaar op http://www.louis-widmer.be/nl_BE/uw-huid/zonnebescherming/.

61. La Roche-Posay, Laboratoire Dermatologique. Centre Thermal de La Roche-Posay; 2004; Bechikbaar op http://www.nl.laroche-posay.be/home/specifieke-verzorging/De-kinderhuid-en-de-zon-t1041.aspx.

62. Green A, Williams G, Neale R, Hart V, Leslie D, Parsons P, et al. Daily sunscreen application and betacarotene supplementation in prevention of basal-cell and squamous-cell carcinomas of the skin: a randomised controlled trial. Lancet [Internet]. 1999 Aug 28; 354(9180):[723-9 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000082233000011.

63. Green AC, Williams GM, Logan V, Strutton GM. Reduced Melanoma After Regular Sunscreen Use: Randomized Trial Follow-Up. Journal of Clinical Oncology [Internet]. 2011 Jan 20; 29(3):[257-63 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000286319000014.

64. van der Pols JC, Williams GM, Pandeya N, Logan V, Green AC. Prolonged prevention of squamous cell carcinoma of the skin by regular sunscreen use. Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention. 2006;15(12):2546-8.

65. Colipa. Guidelines for Evaluating Sun Product Water Resistence. 2005.

66. US senators call for FDA to reverse dicision to delay sunscreen standard implementation. Cosmetics design-europe; 2012.

67. Diehl JW, Chiu MW. Effects of ambient sunlight and photoprotection on vitamin D status. Dermatologic Therapy [Internet]. 2010 Jan-Feb; 23(1):[48-60 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000273893800006.

68. Linos E, Keiser E, Kanzler M, Sainani KL, Lee W, Vittinghoff E, et al. Sun protective behaviors and vitamin D levels in the US population: NHANES 2003-2006. Cancer Causes Control [Internet]. 2012 Jan; 23(1):[133-40 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000297757400013.

69. Springbett P, Buglass S, Young AR. Photoprotection and vitamin D status. Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology [Internet]. 2010; 101(2):[160-8 pp.]. Beschikbaar op: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1011134410000692.

70. Willemse J. Vitamine -deficientie: een pandemie? Antwerps Farmaceutisch Tijdschrift. 2010(9):4 - 8.

71. Sayre RM, Dowdy JC. Darkness at noon: Sunscreens and vitamin D-3. Photochemistry and Photobiology [Internet]. 2007 Mar-Apr; 83(2):[459-63 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000245658000034.

72. Bonevski B, Girgis A, Magin P, Horton G, Brozek I, Armstrong B. Prescribing sunshine: A cross-sectional survey of 500 Australian general practitioners' practices and attitudes about vitamin D. International Journal of Cancer [Internet]. 2012 May 1; 130(9):[2138-45 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000300693100019.

73. Farrerons J, Barnadas M, Rodriguez J, Renau A, Yoldi B. Clinically prescribed sunscreen (sun protection factor 15) does not decrease serum vitamin D concentration sufficiently either to induce changes in parathyroid function or in metabolic markers. British Journal of Dermatology [Internet]. 1998 Sep; 139(3):[422-7 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000076110400010.

74. UV filters that adapt to solar intensity developed by Swiss tech company. Cosmetics europe-design, 2010.

75. Berbicz F, Nogueira AC, Neto AM, Marcal Natali MR, Baesso ML, Matioli G. Use of photoacoustic spectroscopy in the characterization of inclusion complexes of benzophenone-3-hydroxypropyl-beta-cyclodextrin and ex vivo evaluation of the percutaneous penetration of sunscreen. European Journal of Pharmaceutics and Biopharmaceutics [Internet]. 2011 Oct; 79(2):[449-57 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000296939900029.

76. Shi L, Shan J, Ju Y, Aikens P, Prud'homme RK. Nanoparticles as delivery vehicles for sunscreen agents. Colloids and Surfaces a-Physicochemical and Engineering Aspects [Internet]. 2012 Feb 20; 396:[122-9 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000301807600017.

77. Wissing SA, Muller RH. Solid lipid nanoparticles as carrier for sunscreens: in vitro release and in vivo skin penetration. Journal of Controlled Release [Internet]. 2002 Jun 17; 81(3):[225-33 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000176958200001.

78. Nikolic S, Keck CM, Anselmi C, Mueller RH. Skin photoprotection improvement: Synergistic interaction between lipid nanoparticles and organic UV filters. International Journal of Pharmaceutics [Internet]. 2011 Jul 29; 414(1-2):[276-84 pp.]. Beschikbaar op: <Go to ISI>://WOS:000292795500035.