SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
De jihadische rekrutering in Europa.
Rutger
De Reu
De jihadistische rekrutering in Europa – De Reu Rutger
Uiteengereten treinen in Madrid, een neergestoken cineast in Amsterdam en tot schroot herleide metrostellen in Londen… naast een grote resem vermoedelijke en verijdelde aanslagen zijn dit de meest gruwelijke gevolgen van het radicaal islamistische gedachtegoed dat, blijkens de feiten, bijzonder actief is in Europa. Uit onderzoek in het kader van deze terreurdaden blijkt bovendien dat Europa niet enkel doelwit is voor de islamstische terroristen, maar dat ook steeds meer jongeren uit onze samenleving worden aangetrokken door hun radicale boodschap en in een aantal gevallen worden gerekruteerd voor de uitvoering van terreurplannen. Europa is een kweekvijver van jihadistische strijders die de samenleving waarin ze leven willen vernietigen.
De oorzaak van dit nieuwe fenomeen is niet éénduidig te bepalen, en het zal nog zeer veel analyse vergen voordat men ze nauwkeurig kan verklaren, als dit al zou mogelijk zijn. Toch zijn nu reeds een aantal factoren te onderscheiden die de jihadistische rekrutering gedeeltelijk kunnen verklaren.
Ten eerste leeft er bij een aantal moslims in Europa een interpretatie van de islam die openstaat voor de gewelddadige ideeën van jihadisten. Binnen deze interpretatie wordt veelvuldig verwezen naar radicale elementen uit de leer van verscheidene islamitische figuren als ibn Taymiyya, Sayyid Qutb en Ayman al Zawahiri, die door een aantal onderzoekers worden bestempeld als de ideologische voorvaderen van al-Qaeda.
Vervolgens zijn er in Europa ook een aantal processen en omstandigheden te detecteren die mogelijke voedingsbodems voor de radicalisering van een aantal jonge moslims kunnen zijn. Globaal gezien kunnen deze voedingsbodems worden onderverdeeld naargelang de groepen waarin ze voorkomen.
Bij de eerste groep, de jongeren met een moslimse achtergrond, zijn er een tweetal fenomenen die de radicalisering kunnen verklaren.
Enerzijds gaat het hierbij om allochtone jongeren in Europa die een aantal integratieproblemen ondervinden op vlak van onderwijs, werkgelegenheid en huisvesting Deze integratieproblemen kunnen aanleiding geven tot een radicalisering bij een aantal jongeren. Het gevoel niet te kunnen integreren in de samenleving waarin je dagelijks vertoeft, kan de aanzet zijn om zich af te zetten tegen deze samenleving en alles te kaderen in een gesimplificeerde discours van ‘wij tegen zij’. Het is precies dit discours dat de islamistische extremisten in Europa uitbuiten in hun poging de jongeren te rekruteren voor de islamistische strijd. Ze bieden immers de jongeren een antiwesterse ideologie aan die de Europese waarden verwerpt.
Een tweede voedingsbodem bij jongeren van allochtone moslimse afkomst bleek het proces van identiteitsvorming. Een aantal jongeren van de tweede of derde generatie ontwikkelen hun identiteit in Europa in een samenleving waar ze zich niet thuis in voelen. Bovendien zijn ze ook niet meer vertrouwd met het land van herkomst van hun ouders of grootouders. Een aantal van deze jongeren zullen hun identiteit dan ook opbouwen rond hun eigen religieuze achtergrond. Ze zullen zich identificeren met hun godsdienst en met de gemeenschap van gelovigen. Dit proces van herislamisering is op zich niet nefast, maar kan de aanleiding zijn voor islamistische radicalisering. Herislamisering gaat immers dikwijls gepaard met een individuele zoektocht naar een interpretatie van de islam die de eigen leefomgeving zin geeft. Hierbij wordt de interpretatie van ouders of grootouders, die vaak nog een sterke band hebben met het land van herkomst, dikwijls afgewezen en opteren de jongeren voor een nieuwe interpretatie die betekenis geeft aan de Europese context waarin ze leven. De interpretaties die aldus worden ontwikkeld kunnen zowel sterk humanistisch en liberaal zijn als zeer fundamentalistisch en antiwesters. Vooral binnen de aanhangers van deze laatste interpretatie schuilt het gevaar voor radicalisering en een mogelijke rekrutering voor de radicaal islamistische strijd. Radicaal islamisten zullen immers het proces van identiteitsvorming bij de betrokken jongeren begeleiden en kaderen binnen de islamistische ideologie, en hen een alternatief bieden voor het verderfelijke Westen. Op deze wijze zal de vorming van identiteit bij een aantal jongeren leiden tot een radicalisering.
Behalve de allochtonen met een moslimachtergrond zijn er ook bij een tweede groep, de bekeerlingen, voedingsbodems aanwezig die aanleiding kunnen geven tot gewelddadige radicalisering.
De reden van hun bekering moet vaak worden teruggebracht tot een zoektocht naar geborgenheid en solidariteit in een westerse leefomgeving waar de bekeerling deze zaken niet meer terugvindt. De islam kan hen deze geborgenheid en solidariteit bieden, maar dit bekeringsproces kan echter gepaard gaan met een afkeer van de westerse waarden omdat men de oorzaak van het gebrek aan solidariteit of geborgenheid dat men had voordat men met de islam in contact kwam, gaat leggen bij de kille Europese samenleving. Wanneer dit plaatsgrijpt is er een gevaar voor radicalisering tot het islamisme.
Behalve de aanwezigheid van radicale interpretaties van de islam en de voedingsbodems voor radicalisering is er nog een derde factor van uiterst belang om te kunnen spreken van jihadistische rekrutering. Op één of andere wijze moet de kandidaat-rekruut in contact komen met zijn of haar islamistische rekruteur, wat in een aantal gevallen kan leiden tot effectieve rekrutering. In Europa kunnen we drie plaatsen aanduiden waar het merendeel van de jihadistische rekruteurs actief zijn: moskeeën, gevangenissen en het internet.
Besluitend kan dus worden gesteld dat de radicale interpretaties van de islam, aanwezig in Europa, de mogelijke voedingsbodems en het contact met rekruteurs, in Europa, bepalend zijn voor het al dan niet rekruteren voor de jihadistische strijd. Of radicalisering voorkomt is dus ontegensprekelijk afhankelijk van deze factoren, hoewel ik niet kan ontkennen dat er wellicht nog andere factoren spelen. Om het jihadistisch terrorisme in Europa een halt toe te roepen zal het dus uiterst noodzakelijk zijn om deze andere factoren ook te onderzoeken, want, om het met de woorden van Walter Laqueur, expert inzake terrorisme, te zeggen: “To understand terrorism one ought to investigate its roots rather than deal with its outward manifestations”.
Bibliografie
Bibliografie
Boeken
AARTS, Paul, KEULEN, Jan, (red.), Islam, de woede en het Westen. Uitgeverij Bulaaq, Amsterdam, 2001, 192p.
ALI, Tariq, The Clash of Fundamentalisms. Crusades, Jihads and Modernity. Verso, London/New York, 2002, 342p.
ANGENENT, Huub. Criminaliteit van allochtone jongeren. Feiten, oorzaken en achtergronden. Uitgeverij Intro, Baarn, 1997, 215p.
BENJAMIN, Daniel, SIMON, Steven, The age of sacred terror. Random House, New York, 2002, 490p.
CASTELLS, Manuel, The power of identity. Blackwell Publishing Ltd., United Kingdom, 2004, 538p.
CATHERINE, Lucas, Islam voor ongelovigen. Uitgeverij EPO, Berchem, 1997, 320p.
COOLSAET, Rik, De Mythe Al-Qaeda. Terrorisme als symptoom van een zieke samenleving. Leuven, Uitgeverij Van Halewyck, 2004, 107p.
CORBIN, Jane, Al-Qaeda: het terreurnetwerk van Osama Bin Laden. Manteau, Antwerpen, 2002, 285p.
DJAVANN, Chahdortt, Que pense Allah de l’Europe? Paris, Gallimard, 2004, 55p.
ESPOSITA, John L., BURGAT, François (Edit.), Modernizing Islam. Religion in the public sphere in Europe and the Middle East. Hurst & Company, London, 2003, 278p.
JACQUARD, Roland, In de naam van Osama Bin Laden. Achter de schermen van een wereldwijd terreurnetwerk. Amsterdam, Uitgeverij Van Gennep, 2002, 332p.
JANSEN, J.J.G., Inleiding tot de islam. Dick Coutinho, Muiderberg/Nederland, 1987, 190p.
KEPEL, Gilles, Jihad: The Trail of Political Islam. Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, 2002, 416p.
KEPEL, Gilles, The War for Muslim Minds, Islam and The West. The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge/Massachusetts, London, 2004, 327p.
KHOSROKHAVAR, Farhad, L’islam dans les prisons. Editions Balland, Paris, 2004, 285p.
KHOSROKHAVAR, Farhad, Les nouveaux martyrs d’Allah. Champs/Flammarion, France, 2003, 367p.
LAQUEUR, Walter, No end to war: terrorism in the twenty-first century. New York/ London, Continuum, 2003, 288p.
LEEMHUIS, Fred (vert.), De koran. Uitgeverij Fibula/Unieboek, Houten, 1989, 436p.
LEWIS, Bernard, SCHNAPPER, Dominique, (Edit.), Muslims in Europe. Pinter Publishers, United Kingdom, 1994, 184p.
MAUDUDI, A.A., De boodschap van de islam. Uitgeverij Het Laatste Kwartier, Den Haag, 1987, 143p.
MOADDEL, Mansoor, TALATTOF, Kamran, (Eds.), Modernist and fundamentalist debates in Islam. A reader. Palgrave Macmillan, New York, 2002, 382p.
NIELSEN, Jørgen, Muslims in Western Europe. Edinburgh University Press, Edinburgh, 2004, 195p.
PATTYN, Bart, WOUTERS, Jan (red.), Schokgolven. Terrorisme en fundamentalisme. Uitgeverij Davidsfonds, Leuven, 2002, 303p.
ROY, Olivier, De globalisering van de Islam. Uitgeverij Van Gennep, 2003, 215p.
SCHEEPMAKER, M.P.C., TER VEER, P.B.A., KLEIN-MEIJER, M.A.V., Justitiële verkenningen: Radicalisering en jihad. Boom Juridische uitgevers, Den Haag, feb. 2005, 132p.
Rapporten, nota’s en verslagen
(anon.), Ethnic Minorities and the Labour Market. Final Report. Cabinet Office, Londen, Mar. 2003, 152p. Gepubliceerd op http://www.strategy.gov.uk/downloads/su/ethnic_minorities/report/downlo…, afgehaald op 2 mei 2005.
(anon.), How Credible are Europe’s Anti-Terrorism Defences? Conference Report. 15 Oct. 2002, 9p. Gepubliceerd op http://www.forum-europe.com/PDFdoc/TerrorismConference.pdf, afgehaald op 27 mrt. 2004.
(anon.), Majorities’ Attitudes Towards Minorities: Key Findings from the Eurobarometer and the European Social Survey Summary. European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia, Vienna, Mar. 2005, 40p.
(anon.), Nota weerbaarheid tegen radicalisering van moslimjongeren. Ministerie voor Vreemdelingenzaken en Integratie, Nederland, 25 mrt. 2005, 13p. Gepubliceerd op http://www.justitie.nl/Images/Nota%20weerbaarheid%20tegen%20radicaliser…, afgehaald op 12 jun. 2005.
(anon.), Transnational terrorism: the threat to Australia. Commonwealth of Australia, Canberra, 2004, 112p. Gepubliceerd op http://www.dfat.gov.au/publications/terrorism/transnational_terrorism.p…, afgehaald op 14 jul. 2005.
AIVD, De politieke Islam in Nederland. Leidschendam, AIVD, mei 1998, 22p. Gepubliceerd op 26 jun. 1998 op http://www.aivd.nl/contents/pages/1015/pol_islam_ned.pdf, afgehaald op 1 mrt. 2005.
AIVD, Jaarverslag 2004. Den Haag, AIVD, 28 apr. 2005, 142p. Gepubliceerd op 25 apr. 2005 op http://www.aivd.nl/contents/pages/42686/jaarverslag_aivd_2004.pdf, afgehaald op 29 apr. 2005.
AIVD, Notitie Remkes over jihadrekruten in Nederland. Den Haag, AIVD, 10 mrt. 2004, 3p. Gepubliceerd op 10 mrt. 2004 op http://www.aivd.nl/actueel_publicaties/andere_publicaties/notitie_remke…, afgehaald op 1 mrt. 2005.
AIVD, Rekrutering in Nederland voor de jihad. Van incident naar trend. Den Haag, AIVD, dec. 2002, 40p. Gepubliceerd op 9 dec. 2002 op http://www.aivd.nl/contents/pages/1396/Rekrutering.pdf, afgehaald op 1 mrt. 2005.
AIVD, Saoedische invloeden in Nederland. Verbanden tussen salafitische missie, radicaliseringsprocessen en islamistisch terrorisme. Den Haag, AIVD, 9 jun. 2004, 12p. Gepubliceerd op 9 jun. 2004 op http://www.aivd.nl/contents/pages/8931/rapportsaoedischeinvloeden.pdf, afgehaald op 1 mrt. 2005.
AIVD, Van dawa tot jihad. De diverse dreigingen van de radicale islam tegen de democratische rechtsorde. Den Haag, AIVD, 23 dec. 2004, 60p. Gepubliceerd op 23 dec. 2004 op http://www.aivd.nl/contents/pages/10835/notavandawatotjihad.pdf, afgehaald op 1 mrt. 2005.
ARRIJN, Peter, FELD, Serge, NAYER, André, International Migration Papers 23. Discrimination in access to employment on grounds of foreign origin: the case of Belgium. International Labour Organization, Employment Department, Geneva, 1998, 125p. Gepubliceerd op http://www.ilo.org/public/english/protection/migrant/download/imp/imp23…, afgehaald op 3 mei 2005.
BOVENKERK, F., GRAS, M.J.I., RAMSOEDH, D., International migration papers. Discrimination against migrant workers and ethnic minorities in access to employment in the Netherlands. International Labour Organization, Employment Department, Geneva, 1995, 58p. Gepubliceerd op http://www.ilo.org/public/english/protection/migrant/download/imp/imp04…, afgehaald op 3 mei 2005.
HAYNES, Angela, JURADO, Teresa, JAMIN, Jérôme, e.a., Towards emerging ethnic classes in Europe? Volume 3: Western Europe. Country reports on Belgium, Germany, the Netherlands and the United Kingdom. Freudenberg Stiftung, Weinheim/Germany, Feb. 2000, 191p.
INTERNATIONAL HELSINKI FEDERATION FOR HUMAN RIGHTS, Intolerance and Discrimination against Muslims in the EU. Developments since September 11. International Helsinki Federation for Human Rights, Wenen, Mar.2005, 160p. Gepubliceerd op http://www.ihf-hr.org/documents/doc_summary.php?sec_id=3&d_id=4029, afgehaald op 2 apr. 2005.
INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR MIGRATION, Facts and Figures on International Migration. In: Migration policy Issues, No. 2, Mar. 2003, 2p. Gepubliceerd op http://www.iom.int/DOCUMENTS/PUBLICATION/EN/MPI_series_No_2_eng.pdf, afgehaald op 6 apr. 2005.
INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR MIGRATION, World Migration Report 2000. International Organization for Migration, Geneva, 2000, 297p.
JANDL, Michael, KRALER, Albert, STEPIEN, Anna, Migrants, minorities and employment: exclusion, discrimination and anti-discrimination in 15 member states of the European Union. European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia, Vienna, Oct. 2003, 123p.
LUCIAK, Mikael, Migrants, minorities and education. Documenting discrimination and integration in 15 member states of the European Union. European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia, Luxemburg, Jun. 2004, 139p.
NATIONAL COMMISSION ON TERRORIST ATTACKS UPON THE UNITED STATES, The 9/11 Commission Report. Final Report of the National Commission on Terrorist Attacks upon the United States. W.W. Naton & Company, New York, 567p.
ORGANISATION FOR ECONOMIC CO-OPERATION AND DEVELOPMENT, Knowledge and Skills for life. First results from the OECD programme for international student assessment (PISA) 2000. OECD, Paris, 2001, 322p. Gepubliceerd op http://www.pisa.oecd.org/dataoecd/44/53/33691596.pdf, afgehaald op 25 apr. 2005.
VERSTAND-BOGAERT,A.E., Gelijke beloning. Brief van de staatssecretaris van sociale zaken en werkgelegenheid. Tweede Kamer, ’s-Gravenhage, nr.27 099, 2002, 15p. Gepubliceerd op http://www.tweedekamer.nl/documentatie/parlando/index.jsp, afgehaald op 5 mei 2005.
WRENCH, John, MODOOD, Tariq, The effectiveness of employment equality policies in relation to immigrants and ethnic minorities in the UK. International Labour Organization, Geneva, Jun. 2000, 94p. Gepubliceerd op http://www.ilo.org/public/english/protection/migrant/download/imp/imp38…, afgehaald op 5 mei 2005.
Wetenschappelijke artikels
COOLSAET, Rik, Between al-Andalus and a failing integration. Europe’s pursuit of a long-term counterterrorism strategy in the post-al-Qaeda era. Brussels, Royal Institute for International Relations, May 2005, 25p. Gepubliceerd op www.irri-kiib.be/paperegm/ep5.pdf, afgehaald op 2 mei 2005.
DE LEY, Herman, De Islam: Thuis in Vlaanderen? Gepubliceerd op http://www.flwi.ugent.be/cie/CIE/deley1.htm, afgehaald op 2 mei 2005. In licht aangepaste versie gepubliceerd in: Ons Erfdeel, 42e jaargang, nr. 3, mei-juni 1999, pp.366-374.
DE LEY, Herman, Islam in het Westen: racisme als “anti-moslimisme”. 1999, 5p. Gepubliceerd op http://www.flwi.ugent.be/cie/CIE/deley4.htm, afgehaald op 2 mei 2005. Oorspronkelijk verschenen in: Actief, jg.24, nr.1, 1999.
DE LEY, Herman, Moslims in de Europese, i.c. Belgische, lekenstaat. Gepubliceerd op http://www.flwi.ugent.be/cie/RUG/deley30_2.htm, afgehaald op 2 mei 2005.
DIEPVENTS, Phillippe, IPIS-dossier 131. Bang van Bin Laden. IPIS vzw, Antwerpen, 2001, 24p.
HENZEL, Christopher, The origins of al Qaeda’s ideology: implications for US strategy. In: Parameters, Spring 2005, pp.69-80.
INTERNATIONAL CRISIS GROUP, Understanding Islamism. International Crisis Group, Middle East/North Africa Report No 37, 2 Mar. 2005, 31p. Gepubliceerd op http://www.crisisgroup.org/library/documents/middle_east___north_africa…, afgehaald op 19 mei 2005.
JORDAN, Javier, BOIX, Luisa, Al-Qaeda and Western Islam. In: Terrorism and Political Violence, Vol.16, No.1, Spring 2004, pp.1-17.
KEPEL, Gilles, The trail of political Islam. Gepubliceerd op 3 juli 2002 op http://www.opendemocracy.net/debates/article-5-57-421.jsp, afgehaald op 5 nov. 2004, 8p.
MAHMUTCHEHAJIC, Rusmir, Muslims as ‘The Others’ of Europe. In: Journal of Muslim Minority Affairs, Vol.18, Apr. 1998, Issue 1, pp.169-177.
MALIK, Mustafa, Muslims pluralize the West, resist assimilation. In: Middle East Policy, vol. 11, Spring 2004, no. 1, pp.70-83.
MASCI, David, An uncertain road: Muslims and the future of Europe. The PEW forum on religion and public life, Washington, Dec. 2004, 17p. Gepubliceerd op http://pewforum.org/docs/index.php?DocID=60, afgehaald op 2 mrt. 2005.
PHARES, Walid, RABIL, Robert G., The Neglected Duty: Terrorism’s Justification. Gepubliceerd op http://www.inthenationalinterest.com/Articles/Vol3Issue18/Vol3Issue18Ra…, afgehaald op 5 jul. 2005.
PILLAR, Paul R., Counterterrorism after Al-Qaeda. In: The Washington Quarterly, Summer 2004, 27:3, pp.101-113.
ROY, Olivier, EuroIslam: The Jihad Within? In: The National Interest, 2003, Spring, pp.63-73.
SAVAGE, Timothy M., Europe and Islam: crescent waxing, cultures clashing. In: The Washington Quarterly, Summer 2004, 27:3, pp.25-50.
SCHMIDT, Garbi, Islamic identity formation among young Muslims: the case of Denmark, Sweden and the United States. In: Journal of Muslim Affairs, April 2004, Vol.24, No.1, pp.31-45.
STEVENSON, Jonathan, Al-Qaeda: one year on. Down, but far from out. In: Strategic Comments, vol.8, issue 6, Sep.2002. Gepubliceerd op http://www.iiss.org/stratcomfree.php?scID=233, afgehaald op 27 mrt. 2004.
TASPINAR, Omer, Europe’s Muslim Street. In: Foreign Policy, Mar/Apr 2003, Issue 135, p.76.
ZEMNI, Sami, Is er een plaats voor islam in Europa. Gepubliceerd op http://www.flwi.ugent.be/cie/CIE/zemni2.htm, afgehaald op 2 mei 2005. Oorspronkelijk verschenen in: Vlaams Marxistisch Tijdschrift, 33ste jaargang, nummer 3, september 1999, pp.32-35.
Persberichten en opiniestukken
(anon.), A profile of Zacarias Moussaoui. Gepubliceerd op 22 apr. 2005 op http://www.cnn.com/2005/LAW/04/22/moussaoui.profile/index.html, afgehaald op 6 jun. 2005.
(anon.), Abu Hamza: controversial Muslim figure. Gepubliceerd op 27 mei 2004 op http://www.cnn.com/2004/WORLD/europe/05/27/uk.hamza.profile/index.html, afgehaald op 6 jun. 2005.
(anon.), Arrestation d’un ancien imam marocain suspecté de liens avec des islamistes. Belga, 23 nov. 2004.
(anon.), Bezoeker www.marokko.nl meldt zich weer. In: Het Parool, 17 nov. 2004.
(anon.), ‘Bin Laden’ biedt Europa bestand aan. In: De Standaard, 16 apr. 2004, pp.10-11.
(anon.), De leeszaal. In: De Standaard, 8 dec. 2001, p.40.
(anon.), Extract: ‘Al-Qaeda’ warns of more attacks. Gepubliceerd op 18 mrt. 2004 op http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/3523804.stm, afgehaald op 13 jul. 2005.
(anon.), Homegrown terrorists. In: The New York Times, 18 Jul. 2005.
(anon.), John Walker sprak driemaal met Osama bin Laden. In: Het Parool, 16 jan. 2002, p.7.
(anon.), Le Français abattu en Belgique s’était converti à l’Islam. Belga, 30 mar. 1996, 1p.
(anon.), Le Français islamiste abattu en Belgique avait combattu en Bosnie. Belga, 5 avr. 1996, 1p.
(anon.), Levenslang voor “Shoebomber”. In: De Standaard, 1 feb. 2003.
(anon.), Moordenaar Massoed bekeerde zich in Brussel tot moslim. In: De Standaard, 11 jun. 2002.
(anon.), Muslim cleric faces expulsion. Gepubliceerd op 17 jan. 2003 op http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/2668049.stm, afgehaald op 6 jun. 2005.
(anon.), Prise d’otages au dénouement heureux à Courtrai. Belga, 29 mar. 1996.
(anon.), Salafisme voedingsbodem voor extremistische moslims. In: De Telegraaf, 22 feb. 2005.
(anon.), Statement claiming London attacks. Gepubliceerd op 7 jul. 2005 op http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/4660391.stm, afgehaald op 13 jul. 2005.
(anon.), Tien jaar voor moslimextremist. In: De Standaard, 16 mrt. 2005, p.14.
AMANPOUR, Christiane, Q&A with Muslim cleric Abu Qatada. Gepubliceerd op 29 nov. 2001 op http://edition.cnn.com/2001/WORLD/europe/11/27/gen.qatada.transcript.cn…, afgehaald op 6 mei 2005.
BECKERS, Bart, Groeten van Captain Hook: Abu Hamza, Londens radicale imam, predikt de liefde. In: Humo: 18 mrt. 2003, nr.13/3263, pp.222-224.
BERMAN, Paul, The Philosopher of Islamic Terror. In: The New York Times, 23 Mar. 2003.
BERNSTEIN, Richard, Tape, Probably bin Laden’s, offers ‘Truce’ to Europe. In: The New York Times, 16 Apr. 2004.
BRESLAU, Karen, SOLOWAY, Colin, “He’s a really good boy’. The parents of the American Talib describe their son. Gepubliceerd op 7 dec.2001op http://msnbc.msn.com/id/3067393/site/newsweek/, afgehaald op 22 mei 2005.
BULTE, Annemie, De klok en de klepel: de slag om Europa volgens islamkenner Gilles Kepel. In: Humo, 14 dec.2004, nr.51/3354, pp.160-163.
COENEN, Martin, ‘NV Terreur: Loretta Napoleoni traceerde het geld van Osama bin Laden. In: Humo, 25 jan. 2004, nr.04/3360, pp.34-39.
DE COCK, Jorn, Theoretische straatprediker of opzwepende terrorist. In: De Standaard, 28 mei 2004, p.19.
DE GRAAF, Anne, Justitie houdt 30 extremistische moskeeën tegen het licht. In: De Morgen, 26 jun. 2002, p.3.
DE SMET, Tom, John Walker Lindh, de Amerikaanse nachtmerrie. In: De Gazet van Antwerpen, 3 okt. 2002, p.9.
DOORNAERT, Mia, Parijs en Madrid willen misbruik islam tegengaan. In: De Standaard, 6 mei 2004, p.14.
ERKUL, Ayfer, PIETERS, Rudy, In kaart gebracht: de organisatie. In: De Morgen, 13 nov. 2004, p.17.
FOLEY, Vivienne, U.N. details al Qaeda threat. Gepubliceerd op http://www.cnn.com/2003/US/11/20/un.alqaeda/index.html, afgehaald op 12 feb. 2004.
FV, Algerijnse terroristen hadden banden met Afghaanse mujaheddin. Grens tussen banditisme en religieus streven was erg vaag. In: De Standaard, 15 sep. 2001.
GIBSON, Helen, Looking for trouble. In: Time, 21 Jan. 2002, Vol.159, No.3. Gepubliceerd op http://www.time.com/time/europe/eu/magazine/0,13716,193661,00.html, afgehaald op 3 mei 2005.
HERZBERG, Nathaniel, PRIEUR, Cecile, Danger of Islamist proselytism inside jails ignored. In: Manchester Guardian Weekly, 21 Nov. 2001, p.34.
HT, In Rotterdam aangehouden Fransman betrokken bij plannen Trabelsi. In: De Standaard, 14 mrt. 2002.
JDC, Mohammed B. zwijgt en lacht. Eerste dag van proces tegen verdachte van moord op Theo van Gogh. In: De Standaard, 12 jul. 2005, p.11.
JDC, Nederland wijst drie imams uit; volgens minister Verdonk bedreiging voor westerse samenleving. In: De Standaard, 17 jun. 2005, p.17.
JENKINS, Brian Michael, Bin Laden may be fishing for allies on Europe’s secular left. In: The Los Angeles Times, 25 Apr. 2005. Gepubliceerd op http://www.rand.org/commentary/042504LAT.html, Afgehaald op 1 apr. 2005.
LESAFFER, Pieter, Waarom er zo weinig allochtone studenten zijn. De kloof is groot, maar niet diep. In: De Standaard, 1 jun. 2005, p.35.
LLC, Trabelsi krijgt tien jaar voor beramen aanslag Kleine Brogel. In: De Standaard, 30 sep. 2003.
NOU, RMB, JFS, Jailed Muslims trying to convert prisoners. Agence France Presse, Paris, 3 Oct. 2003.
PELTON, Robert Young, Transcript of John Walker interview. Gepubliceerd op 4 jul. 2002 op http://archives.cnn.com/2001/WORLD/asiapcf/central/12/20/ret.walker.tra… , afgehaald op 22 mei 2005.
SMITH, Craig S., Europe fears Islamic converts may give cover for extremism. In: The New York Times, 19 Jul. 2004.
SMITH, Craig S., Islam in jail: Europe’s neglect breeds angry radicals. In: The New York Times, 8 Dec. 2004, p.3.
TARQUINI, Antonella Between 30,000 and 50,000 French converted to Islam. ANSA English Media Service, Paris, 7 Oct. 2003.
TER STEEGE, René, Verdachte geplande aanslag Madrid gepakt. In: Het Parool, 20 okt. 2004, p.3.
VAN DORSSELAER, Isa, Eigen terroristen eerst. Al-Qaeda in Europa: import of steeds meer van eigen bodem? In: De Standaard, 10 apr. 2004, p.21.
VAN DORSSELAER, Isa, Madrid een jaar na de bommen. Het grote vergeten. In: De Standaard, 11 mrt. 2005, p.14.
VERBEKEN, Pascal, Jihad in de Lage Landen: Siem Eikelenboom brengt het moslimextremisme in kaart. In: Humo, 1 jun. 2004, nr.23/3326, pp.38-39.
Internetbronnen
(anon.), International terrorism: significant attacks associated with Al Qaida. Gepubliceerd op 14 jul. 2005 op http://www.number-10.gov.uk/output/Page7930.asp, afgehaald op 14 jul. 2005.
http://www.number-10.gov.uk is de officiële website van het bureau van de Britse eerste minister.
(anon.), Interview with Xavier Raufer. Frontline, 13 Oct. 2003. Gepubliceerd op http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/interviews/raufer.html, afgehaald op 5 jul. 2005.
http://www.pbs.org is de webstek van PBS, een Amerikaans mediabedrijf. Frontline is een informatief televisieprogramma dat wordt gemaakt door PBS.
JANSEN, Johannes J.G., De radicaal-islamitische ideologie: Van Ibn Taymiyya tot Osama ben Laden, Oratie Universiteit van Utrecht, 3 februari 2004. Gepubliceerd op http://www.arabistjansen.nl/tekstoratie.doc, afgehaald op 14 mrt. 2005, 14p.
Dr J.J.G. Jansen (1942) is sinds 1 mei 2003 bijzonder hoogleraar voor 'het hedendaags islamitisch denken' aan de Universiteit van Utrecht. Hij is geboren en opgegroeid in Amsterdam, waar hij aan de Universiteit van Amsterdam het propaedeutisch theologie (1961) en in 1964 de kandidatuur in Semitische Taal- en Letterkunde heeft behaald met de vakken Hebreeuws, Aramees en Arabisch.Hij heeft het doctoraal-examen (Arabisch en Turks) afgelegd aan de Universiteit van Leiden in 1968. Ook is hij daar op 2 oktober 1974 gepromoveerd.Van 1982 tot 2005 is hij universitair docent Arabisch en Islamkunde in Leiden geweest. Daarvoor was hij o.a. directeur van het Nederlands Instituut in Caïro en wetenschappelijk (hoofd)medewerker in Groningen.
PAVLIN, James, Ibn Taymiyya, Taqi al-Din (1263-1328). Gepubliceerd op http://www.muslimphilosophy.com/ip/rep/H039.htm, afgehaald op 14 mrt. 2005.
www.muslimphilosophy.com is eigendom van Islamic Philosophy Online, Inc. Islamic Philosophy Online, Inc claimt dat deze website zonder winstoogmerk is opgezet, en streeft ernaar om een academische studie van de islamitische filosofie te willen brengen. Ik heb deze site enkel geraadpleegd voor feitenmateriaal, die ik meermaals heb gecheckt.
PISCATORI, James, Political Islam, Singapore, Nanyang Technological University, Institute of Defence and Strategic Studies, Mar. 2002, 3p. Gepubliceerd op http://www.ntu.edu.sg/idss/Perspective/research_050205.htm, afgehaald op 3 mei 2004.
http://www.ntu.edu.sg is de officiële webstek van de Nanyang Technological University. James Piscatori is als onderzoeker gebonden aan het Institute for Social Policy and Understanding en lid van de faculteit Sociale Studies en de faculteit Oosterse Studies van de Universiteit van Oxford. Hij stelde deze paper voor op de conferentie ‘September 11 and its Implications for World Politics’ van het Institute of Defense and Strategic Studies (IDSS), dat gebonden is aan de Nanyang Technological University.
RAMADAN, Tariq, Islam in Europe. 27 Sep. 2004. Gepubliceerd op http://www.tariqramadan.com/imprimer.php3?id_article=73, afgehaald op 2 mei 2005.
http://www.tariqramadan.com is de persoonlijke website van Tariq Ramadan, filosoof en auteur. Hij behaalde een master in de filosofie en in de Franse literatuur aan de universiteit van Genève. Met zijn geschriften poogt hij vooral een bijdrage te brengen aan het debat over moslims in het Westen en de islamitische revival in de moslimwereld.
www.marokko.nl is een uitgave van Marokko Media. Marokko Media is een bureau voor etnomarketing, communicatie met Marokkanen, multicultureel marktonderzoek en interculturele reclamecampagnes.
Marokko Media wil Marokkaanse jongeren amuseren, informeren en tot denken zetten over maatschappelijke en sociale verhoudingen binnen de Nederlandse samenleving.
Geraadpleegde bronnen waar niet naar verwezen werd
(anon.), Anti-Islamic reactions within the European Union after the recent acts of terror against the USA. A collection of the EUMC of country reports from RAXEN National Focal Points (NFPs). European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia, Vienna, 10 Oct. 2001, 18p.
AKERBOOM, E.S.M., Contraterrorisme in Nederland. Den Haag, AIVD, 25 juli 2003, 10p. Gepubliceerd op 25 jul. 2003 op http://www.aivd.nl/contents/pages/1656/Contraterrorisme_in_Nederland.pdf, afgehaald op 1 mrt. 2005.
AL-BERRY, Khaled, De aarde is mooier dan het paradijs. Uitgeverij De Arbeidspers, Amsterdam/Antwerpen, 2002, 156p.
ALLEN, Christopher, NIELSEN, Jørgen S., Summary Report on Islamophobia in the EU after 11 September 2001. European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia, Vienna, May 2002, 61p.
BAKKER, Edwin, Zin en onzin van de zoektocht naar oorzaken van terrorisme. In: Internationale Spectator, nov. 2004, LVIII, nr.11, pp.542-547.
BEN SMIDA, Mehdi, Olivier Roy: “La critique de l’islam comme religion permet de reprendre un discours anti-immigration en le ‘déracialisant’.” oumma.com, 11 mai 2005, 4p. Gepubliceerd op http://oumma.com/article.php3?id_article=1514, afgehaald op 16 jun. 2005.
http://oumma.com is een Franse onafhankelijke site die tracht een verzamelplaats te zijn voor moslims. Bovendien willen ze informatie doorgeven over de culturele beleving van de islam, het debat over integratie en de aanwezigheid van de islam in Europa stimuleren en in dialoog treden met andere religies of overtuigingen. Op deze wijze wil oumma.com de banden tussen intellectuelen, moslimorganisaties, de media en de overheden aanhalen.
BERGER, Maurits, Kruistocht en jihad. De aanslagen in de Verenigde Staten en de dreiging van de islam. Uitgeverij Contact. Amsterdam/ Antwerpen, 2001, 79p.
BERGER, Maurits, Niet alle boosheid is islamitisch, maar alle moslims zijn boos. In: Internationale Spectator, nov. 2004, LVIII, nr.11, pp.539-542.
COOLSAET, Rik, De wereld na 11 september. Academia Press, Gent, 2002, 79p.
DUCHATEAU, Kris, VAN POECK, Barbara, HEBBERECHT, Patrick, Het levensverhaal van jongeren van Turkse en Marokkaanse origine met een instellingsverleden. Universiteit Gent, 2004, 291p.
ISRAELI, Raphael, Western Democracies and Islamic Fundamentalist Violence. In: Terrorism and Political Violence, Vol. 12, No. 3 / 4, Autumn/Winter 2000, pp.160-173.
LAQUEUR, Walter, Terrorisme. Uitgeverij In den Toren, Baarn/ Nederland, 1978, 278p.
LEHMANN, David, Fundamentalism and globalism. In: Third World Quarterly, Vol. 19, No. 4, 1998, pp.607-634.
MALIK, Mustafa, Islam In Europe: Quest for a Paradigm. In: Middle East Policy, vol. VIII, nr.2, Jun.2001, pp.100-115.
MGHARI, Mohamed, De Maghrebijnse migratie naar Europa. In: Verslag colloquium ‘De internationale migraties naar Europa. Landen van oorsprong, migratiebeleid’, Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding, 23 mrt. 2001, pp.35-46.
MULRINE, Anna, Europe’s identity crisis. In: U.S. News & World Report, Vol. 138, 01/10/2005, Issue 1, pp.36-41.
RAMADAN, Tariq, Quelle présence musulmane? Identité et citoyenneté. 4 jan. 2005, 3p. Gepubliceerd op www.tariqramadan.com/imprimer.php3?id_article=176, afgehaald op 2 mei 2005.
REICH, Walter (Edit), Origins of terrorism. Psychologies, ideologies, theologies, states of mind. Woodrow Wilson International Center for scholars/ Cambridge University Press, Cambridge, 1990, 289p.
VAN BEEMEN, Olivier, Het paradijs werd een getto. In: Knack, 34, 2004, 48, pp.110-111.
WOLTERING, Robbert A. F. L., The roots of Islamist popularity. In: Third World Quarterly, Vol. 23, No.6, 2002, pp.1133-1143.
www.clingendael.nl is eigendom van Clingendael, the Netherlands Institute of International Relations. Clingendael is een Nederlandse onafhankelijke non-profit organisatie die wil bijdragen aan een beter begrip van internationale aangelegenheden.
