De ontwikkeling van de grote low cost carriers in West Europa vanaf 2004: een economische analyse.

liesbeth
herremans

De laatste jaren wordt onze samenleving steeds globaler en lijken afstanden makkelijker overbrugbaar. De mens wordt alsmaar mobieler. Eén van de factoren die hier in belangrijke mate toe bijgedragen heeft, is de deregulering[1] van de luchtvaart. In Europa luidde deze deregulering in het midden van de jaren negentig een nieuw luchtvaarttijdperk in namelijk dat van de low cost carriers ofwel lage kostenmaatschappijen. Vandaag zijn deze maatschappijen niet meer weg te denken uit onze samenleving. Er gaat nauwelijks een dag voorbij zonder berichtgeving over nieuwe bestemmingen, winstverwachtingen, promoties, aantal vervoerde passagiers en dergelijke van deze maatschappijen.

 

Een studie over low cost carriers voeren zonder te verwijzen naar dé low cost carrier bij uitstek namelijk de Amerikaanse maatschappij Southwest Airlines zou onvolledig zijn aangezien deze maatschappij de Europese lage kostenmaatschappijen op duidelijke wijze beïnvloed en geïnspireerd heeft. Het eerste deel van het eerste hoofdstuk maakt dan ook een korte analyse van deze maatschappij.

 

De term low cost carrier of lage kostenmaatschappij wordt anno 2007 als gemeengoed beschouwd. Toch is het vaak onduidelijk welke kenmerken deze luchtvaartmaatschappijen, naast het prijsaspect, nog hebben en die hun onderscheiden van de andere maatschappijen die op de markt actief zijn. Het eerste hoofdstuk tracht een antwoord op deze vraag te formuleren en geeft de lage kostenmaatschappijen een duidelijke plaats in het huidige luchtvaartlandschap.

 

Nodige voorwaarde voor de opkomst van de low cost carriers was de deregulering van de luchtvaartsector in Europa. Hoofdstuk twee beschrijft deze deregulering bondig en schetst daarnaast een overzicht van de belangrijkste lage kostenmaatschappijen die actief zijn op de West-Europese markt.

 

 

 

Eens de spelers op de Europese markt gekend zijn, wordt gekeken naar de evolutie van deze markt. Dit gebeurt aan de hand van het productlevenscyclusmodel met een specifieke focus op de groeifase en de volwassenheidsfase waarin de Europese lage kostenmarkt zich sinds enkele jaren en meer specifiek sinds 2004, bevindt.

 

Het derde hoofdstuk onderzoekt de veranderingen die deze volwassenheidsfase meebrengt en welke eigenschappen deze markt heeft. Daarnaast wordt in dit hoofdstuk de herkomst van de low cost passagiers nagegaan.

 

Nadat de nieuwe marktomgeving in beeld gebracht is, maakt het vierde hoofdstuk duidelijk op welke manier de maatschappijen hun lage kostenstrategie en hun businessmodel aan deze veranderende markt aangepast hebben. Hiervoor wordt gerefereerd naar het competitieve strategiemodel van Porter.

 

De centrale vraag doorheen deze eindverhandeling is: ‘Welke evolutie hebben de lage kostenmaatschappijen in West Europa doorgemaakt en welke impact heeft deze evolutie op hun businessmodel?’ De nadruk ligt hierbij op de periode vanaf 2004.

 

Bij het begin van deze eindverhandeling moeten nog een aantal opmerkingen geformuleerd worden:

 

Een eerste betreft de bronnen die gebruikt werden bij het schrijven van deze verhandeling. Aangezien het hier een vrij actueel onderwerp betreft dat bovendien snel evolueert, is er weinig gespecialiseerde up-to-date literatuur in boekvorm beschikbaar. Daarom werd voornamelijk naar krant- en tijdschriftartikels gerefereerd evenals naar studies en internetbronnen.

 

Een tweede algemene opmerking betreffende de cijferinterpretatie: de boekjaren van de Europese luchtvaartmaatschappijen komen niet overeen met de normale kalenderjaren. Cijfers (in tabellen of grafieken) gekoppeld aan een jaartal moeten toegeschreven worden aan het boekjaar dat eindigt in het vermelde kalenderjaar.

 

 

Vervolgens nog een opmerking in verband met het onderwerp zelf: aangezien deze eindverhandeling handelt over low cost carriers, zal er weinig tot geen aandacht besteed worden aan de traditionele full service luchtvaartmaatschappijen en hun ontwikkelingen.

 

Hoewel deze eindverhandeling de West-Europese lage kostenmaatschappijen behandelt, wordt wegens recente en ‘historische’ ontwikkelingen af en toe van deze West-Europese maatschappijen afgeweken en verwezen naar maatschappijen in Oost- en Centraal-Europa alsook naar Amerikaanse maatschappijen.

 

Een volgende opmerking betreft de afsluiting van deze eindverhandeling. De gegevensverzameling en verwerking werden afgesloten op 30 april 2007. Ontwikkelingen op de lage kostenmarkt die zich na deze datum voordoen, werden niet meer opgenomen in deze eindverhandeling.

 

Een voorlaatste opmerking betreft de beschikbaarheid van financiële gegevens. Daar waar beursgenoteerde maatschappijen (easyJet, Ryanair, Air Berlin en Vueling) verplicht zijn om deze gegevens openbaar te maken, is dit voor (kleinere) niet-beursgenoteerde maatschappijen niet het geval. Deze maatschappijen schermen deze gegevens dan ook sterk af van het publiek. Om toch aan deze gegevens te komen, nam ik verscheidene malen contact op met de betreffende maatschappijen via mail maar helaas zonder gevolg. Ook telefonisch contact opnemen draaide op niets uit aangezien de vermelde nummers callcentra zijn om reserveringen te maken.

 

De overkoepelende organisatie van low fare airlines (ELFAA) kon mij evenmin verder helpen. Zij bevestigde bovendien dat de cijfers effectief sterk afgeschermd worden.   Financiële gegevens van deze niet-beursgenoteerde maatschappijen zijn uitsluitend beschikbaar via betalende databases. Zelfs na herhaalde pogingen via meerdere communicatiekanalen en professionele gebruikers lukte het mij niet om zelfs maar beperkte toegang te krijgen. Vandaar dat de financiële gegevens van de verschillende kleinere maatschappijen niet of nauwelijks besproken worden.

 

 

 


[1] Met deregulering wordt het vrijmaken en eenmaken van de Europese luchtvaartmarkt bedoeld.

Bibliografie

WETENSCHAPPELIJKE BRONNEN

 

ARNOULT, Sandra. 2006. “Regional Flier. Flybe bulks up with its first 118-seat Embraer 195.” Air Transport World 43(11): 54.

 

BAKER, Colin. 2006. “Blurring the model.” Airline Business 22(5): 40-44.

 

BAKER, Colin. 2007. “EC shows hand on airport charges and capacity.” Airline Business 23(3): 23.

 

BARRETT, S.D. 2004. “The sustainability of the Ryanair model.” International Journal of Transport Management 2(2): 89-98.

 

BEISEL, Ralph. HEILE, Jan. DELARUE, Laurent. 2005. “Aviation Insight. Demystifying  the aviation industry: Die Sieger und Verlierer im internationalen Luftverkehr.” Studie, Globale Studie des Aviation Competence centers von Arthur D. Little – mit grossem Deutschland-Teil, 17 november 2005.

 

BERTHIER, Stéphane. LAFARGUE, Vincent. NAVARRA, Michel. 2002. “La revolution low cost. Une menace pour les companies traditionelles européennes?” Groupe Transort-Tourisme CSC.

 

BHAGWANANI, Ravindra. 2004. “Low-cost loyalty.” Airline Business 20(3): 50-52.

 

BINGGELI, Urs. POMPEO, Lucio. 2002. “Hyped hopes for Europe’s low-cost airlines.” The McKinsey Quarterly 4: 87-97.

 

 

 

 

BINGGELI, Urs. POMPEO, Lucio. 2005. “The battle for Europe’s low-fare flyers. Offerings from low-cost carriers, traditional airlines, and charter companies are now converging.” The McKinsey Quarterly online versie augustus 2005.

<http://www.mckinseyquarterly.com/article_page.aspx?ar=1656&L2=23&L3=81&…;

 

BRENDAN, Sobie. 2007a. “Ryanair eyes another Aer Lingus bid.” Airline Business 23(2): 18.

 

BRENDAN, Sobie. 2007b. “Worth the effert?” Airline Business 23(2): 52.

 

BUYCK, Cathy. 2006. “Rising in the East.” Air Transport World 43(5): 24.

 

CAMPBELL, A.  KINGSLEY-JONES, M. 2002. “No-frill flag flying.” Flight International 4826: 3.

 

CRUMP, E. 2004. “Low-cost carriers: will the bubble burst?” Air International 67(5): 24-27.

 

DE BOCK, Veerle. 1995. De deregulering van het Europese luchtverkeer. Brussel: VUB.

 

DECKER, Myriam. 2004. Structures et stratégies des compagnies aériennes à bas coûts. Les turbulences du « low cost » dans le ciel européen. Parijs: Editions L'Harmattan.

 

DENNIS, Nigel. 2005. “Can the European low-cost airline boom continue? Implications for regional airports.” Transport Studies Group, University of Westminster, Engeland.

 

DE WIT, Jaap. 2004. “Changing business models in the air transport supply chain. Two traditional business models.” In: Witlox, Frank. Optimising strategies in the air transport business. Survival of the fittest? Anwerpen-Appeldoorn: Garant, p.138-150.

 

DOBRUSZKES, Frédéric. 2006. “An analysis of European low-cost airlines and their networks.” Journal of transport geography 14(4): 249-264.

 

DOGANIS, Rigas. 2006. The Airline Business. London and New York: Routledge.

 

ENDRES, Günther. 2006. “Group strategy: Market dynamics in Germany.” Airline Business 22(12): 60-63.

 

EZARD, Kerry. 2006. “Ryanair found to have broken rules in offer to Aer Lingus share owners on value of takeover by Irish regulator.” Flight Global online, 10/11/2006.

<http://www.flightglobal.com/articles/2006/11/10/210496/ryanair-found-to…;

 

EZARD, Kerry. 2007. “Ryanair takes French government to European court over new labour law imposing national standards.” Flight Global Online, 04/01/2007.

<http://www.flightglobal.com/Articles/2007/01/04/211369/ryanair-takes-fr…;

 

FLOTTAU, Jens. 2006a. “Taken by surprise.” Aviation week & Space technology 165(8): 44.

 

FLOTTAU, Jens. 2006b. “Brussels sprout. New fare structure emerges with Brussels Airlines launch.” Aviation week & Space technology 165 (19): 102.

 

FRANKE, Markus. 2004. “Competition between network and low-cost carriers – retreat battle or breakthrough to a new level of efficiency.” Journal of air transport management 10(1): 15-21.

 

GRAHAM, Francis. HUMPHREYS, Ian. ISON, Stephen. AICKENA, Michelle. 2006. “Where next for low cost airlines? A spatial and temporal comparative study.” Journal of transport geography 14(2): 83-94.

 

HERREMANS, Kathleen. 2003. “Low cost carriers: voorbijgaand fenomeen of blijvend alternatief?” Departement Handelswetenschappen, Lessius Hogeschool Antwerpen, België.

 

HORSCH, Silke. 2003. “Low cost airlines: a veritable chance for the development of small airports and regional tourism?” Master European Tourism Management, Bournemouth University, Engeland.

 

IONIDES, Nicholas .2006. “Dream or reality?” Airline Business 22(5): 46-49.

KAMINSKY-MORROW, David. 2006. “Ryanair launches takeover bid for Aer Lingus, acquiring 16% of shares after privatisation.” Flight Global Online, 05/10/2006.

<http://www.flightglobal.com/articles/2006/10/05/209675/ryanair-launches…;

 

KAMINSKI-MORROW, David. 2007. “Tui to unify airline brand.” Flight International Online, 02/01/2007.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/01/02/211302/tui-to-unify-air…;

 

KAMINSKI-MORROW, David. 2007. “Air Berlin LTU move driven by access to Düsseldorf”  Flight International Online, 03/04/2007.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/04/03/212996/air-berlin-ltu-m…;

 

KANGIS, Peter. O’REILLY, Dolores. 2003. “Strategies in a dynamic marketplace. A case study in the airline industry.” Journal of Business Research 56(2): p.105-111.

 

KINGSLEY-JONES, Max. 2007. “Flybe studies fleet moves after BA Connect deal.” Flight International Online 06/03/2007.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/03/06/212388/flybe-studies-fl…;

 

KLOPHAUS, Richard. 2005. “Frequent flyer programs for European low-cost airlines: Prospects, risks and implementation guidelines.” Journal of Air Transport Management 11(5): 348-353.

 

KOTLER, Philip. ARMSTRONG, Gary. SAUNDERS, John. WONG, Veronica. 2003. Principes van marketing. Benelux: Pearson Education Benelux.

 

LALSARE, Raj. WATTERSON, Andrew. 2006. “Breaking the yield barrier.” Mercer Management Journal 22: 52-56.

 

LAWTON, Thomas. 2002. Cleared for take off. Structure and strategy in the low fare airline business. England and USA: Ashgate.

MACKENZIE-WILLIAMS, Peter. 2004. “Airport users and prices: the changed playing field.” In: Witlox, Frank. Optimising strategies in the air transport business. Survival of the fittest? Anwerpen-Appeldoorn: Garant, p.96-116.

 

MEERSMAN, Hilde. ROOSENS, Paul. VAN DE VOORDE, Eddy. WITLOX, Frank. 2001. Luchtvervoer in België en Nederland. Verdere expansie of grenzen aan de groei?. Leuven-Apeldoorn: Garant.

 

MEERSMAN, Hilde. ROOSENS, Paul. VAN DE VOORDE, Eddy. WITLOX, Frank. 2004. Optimising strategies in the air transport business. Survival of the fittest? Leuven-Apeldoorn: Garant.

 

MOORES, Victoria. 2006. “Flybe plans fast Connect transition, with BA brand disappearing early next year, once take-over completed.” Flight International Online 07/11/2006.

<http://www.flightglobal.com/articles/2006/11/07/210421/flybe-plans-fast…;

 

MOORES, Victoria. 2007. “BA to resurrect ‘CityFlyer’ brand for London City operations following Ba Connect sale to Flybe.” Flight Global Online 12/01/2007.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/01/12/211507/ba-to-resurrect-…;

 

MOORES, Victoria. 2007. “Flybe take-over of British Airways regional arm BA  Connect misses deadline, unspecified complications cited.” Flight Global Online 01/03/2007.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/03/01/212380/flybe-take-over-…;

 

MOORES, Victoria. 2007. “UK regional carrier Flybe set to double fleet by 2010 as Day One of BA Connect takeover sees more rostering-related cancellations.” Flight Global Online 05/03/2007.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/03/05/212389/uk-regional-carr…;

 

 

MORRISON, Murdo. LEARMAN, David. 2007. “Ryanair boss Michael O’Leary plans launch of transatlantic no-frills airline with fleet of 50 Airbus A350s or Boeing 787s.” Airline Business Online, 11/04/2007.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/04/11/213208/ryanair-boss-mic…;

 

MORRISON, Murdo. LEARMAN, David. TURNER, Aimee. 2007. “Ryanair sets out long-haul plans.” Fight International Online, 17/04/07.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/04/17/213254/ryanair-sets-out…;

 

MORTIMER, Ruth. 2005. “Low-cost airlines for frill-seeking travellers.” Brand Strategy juli/augustus 2005: 12-13.

 

MURRAY, Jo. 2007. “Come fly with me.” Lowcostairline Business 1(4): 22-24.

 

PAYLOR, Anne. 2006. “Thomsonfly finds a niche.” Air Transport World 43(8): 36-38.

 

PILLING, Mark. 2006a. “Air Berlin ups its game with DBA buy.” Airline Business 22(9): 21.

 

PILLING, Mark. 2006b. “Flybe feasts on BA’s regional arm.” Airline Business 22(12): 24.

 

PILLING, Mark. FIELD, David. 2007. “Break in open skies.” Airline Business 23(4): 9.

 

POMPEO, Lucio. 2005. “Business breakfast. Billigflieger in Europa – eine Boombranche vor dem Wendepunkt.” Studie van McKinsey, 23 juni 2005.

 

PORTER, Michael. 2003. Concurrentiestrategie. Analysemethoden voor bedrijfstakken en industriële concurrentie. Amsterdam/Antwerpen: Business Contact.

 

ROBERTS, John. 2004. The modern firm. Organizational design for performance and growth. Oxford: University Press.

 

ROSE, Edmond. 2004. “Reworking the model.” Airline Business 20(3): 58-60.

SCHARPENSEEL, Moritz. 2001. “Consequences of E.U. Airline Deregulation in the Context of the Global Aviation Market.” Northwestern Journal of International Law & Business 22(1):  91-116.

 

SCHARRER, Jürgen. 2007. “Neue Allianz am Himmel.” Touristik Report, 05/04/2007.

 

S.N. 2006. “Tui ends budget foray but low-cost model remains.” Airline Business 22(10): 22.

 

S.N. 2007a. “Capacity concerns.” Airline Business 23(2): 58-59.

 

S.N. 2007b. “Flybe now Europe’s largest regional.” Airline Business 23(4): 8.

 

S.N. 2007. “German low-cost airline Air Berlin buys LTU.” Flight Global Online 27/03/2007.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/03/27/212932/german-low-cost-…;

 

STRANDENES, Siri. 2004. “Airline capacities and airline competition.” In: Witlox, Frank. Optimising strategies in the air transport business. Survival of the fittest? Anwerpen-Appeldoorn: Garant, p.17-27.

 

THOMAS, Geoffrey. 2005. “To frill or not to frill.” Air Transport World 42(10): 34-36.

 

THOMPSON. Jackie.2006a. “German carriers jostle for pole position.” Airline Business 22(4): 18.

 

THOMPSON, Jackie. 2006b. “Belgium’s new flag carrier emerges.” Airline Business 22(12): 26.

 

TRETHEWAY, Michael. 2004. “Distortions of airline revenues: why the network airline business model is broken.” Journal of Air Transport Management 10(1): 3-14.

 

TURNER, Aimée. 2007. “Open skies rewrites rules.” Flight International Online 13/03/2007.

<http://www.flightglobal.com/articles/2007/03/13/212561/open-skies-rewri…;

 

NIET-WETENSCHAPPELIJKE BRONNEN

 

Artikels:

 

Air Berlin persmededeling. 2006. “Air Berlin übernimmt dba.” Online persmededeling, 17/08/2006.  <http://www.airberlin.com/site/index.php?page=start.php&LANG=deu&all=1&gt;

 

Air Berlin persmededeling. 2007. “Air Berlin präsentiert ein starkes Ergebnis für 2006 / Air Berlin kauft die LTU / Code Share jetzt mit Condor statt mit TUIfly.” Online persmededeling, 27/03/2007. <http://www.airberlin.com/site/index.php?page=start.php&LANG=deu&all=1&gt;

 

Air Berlin persmededeling. 2007. “DBA is transforming into Air Berlin.” Online persmededeling, 20/03/2006.  <http://www.airberlin.com/site/index.php&gt;

 

BIENCK, Kirsten. BECKS, Britta. 2007. “Update: Air Berlin treibt durch LTU-Kauf konsolidierung voran.” Finanznachrichten 27/03/2007.

 

BUYCK, Kathy. 2007. “EC gives airlines six months to conform to passenger rights regulations.” Airline Transport World daily news, 05/04/2007.

<http://www.atwonline.com/news/story.html?storyID=8474&gt;

 

DELMARTINO, Dirk. 2002. “Budgetmaatschappijen beginnen langverwachte consolidatie.” De Standaard, 17/05/2002.

 

DUNN, Graham. 2006. “Through acquisition activity, Ryanair has taken control of over 25% of take-over target Aer Lingus.” Flight Daily News, 29/11/2006.

<http://www.flightglobal.com/articles/2006/11/29/210853/through-acquisit…;

 

EC (Europese Commissie). 2007. “Luchtvaartmaatschappijen treuzelen, EU grijpt in.” Online nieuwsbericht, 12/04/2007.  <http://ec.europa.eu/news/transport/070412_1_namelijkhtm&gt;

ECA (European Cockpit Association). 2006. “Upheavel in the European skies. Low cost carriers in Europe: economic data, market en pilot forecast.”

ELFAA (European Low Fares Airline Association). 2004. “Liberalisation of European air transport: the benefits of low fares airlines to consumers, airports, regions and the environment.” Publicatie, Oktober 2004. < http://www.elfaa.com/publications.htm&gt;

ELFAA. 2005a. “EC Poster passenger rights under passenger compensation legislation.” Persmededeling, 19/01/2005. < http://www.elfaa.com/passengerrights.htm&gt;

 

ELFAA. 2005b. “EC Leaflet re passenger rights under passenger compensation legislation.” Persmededeling, 19/01/2005. < http://www.elfaa.com/passengerrights.htm&gt;

 

ELFAA. 2005. “ELFAA calls on European Commission to remove inaccurate and misleading notices on Passenger Compensation.” Persmededeling, 07/02/2005. <http://www.elfaa.com/passengerrights.htm&gt;

 

ELFAA. 2006. “ELFAA disappointed at European Court's failure to overturn discriminatory passenger compensation legislation.” Persmededeling, 10/01/2006.

<http://www.elfaa.com/passengerrights.htm >

 

ELFAA. 2007. “ELFAA criticises EU proposal to regulate charges at over 100 airports in Europe.” Persmededeling, 24/01/2007. <http://www.elfaa.com/airports.htm&gt;

 

ELFAA. 2007. “ELFAA welcomes European Commission’s decision to work in cooperation with airlines on passenger rights.” Persmededeling, 04/04/2007. <http://www.elfaa.com/liberalisation.htm&gt;

 

HARWOOD, Jonathan. 2006. “Will service become the selling point for low cost airlines?” Marketing Week, 02/02/2006.

 

S.N. 2002. “BBL dient klacht in tegen reclame Ryanair.” De Standaard, 06/11/2002.

 

S.N. 2003. “EasyJet blaast overname Deutsche BA af.” De Standaard, 19/03/2003.

 

S.N. 2003. “Na EasyJet, EasyCinema.” De Standaard, 07/04/2003.

 

S.N. 2003. “Jetair gaat concurreren met Ryanair.” De Standaard, 11/04/2003.

 

S.N. 2003. “Ryanair halts Strasbourg flights.” BBC news, 26/08/2003.

 

S.N. 2004. “Ryanair verwacht 10 procent minder jaarwinst.” De Standaard, 28/01/2004.

 

S.N. 2004. “Luchtvaartaandeel maakt duikvlucht.” De Standaard, 06/05/2004.

 

S.N. 2004. “Aandeel easyJet keldert na winstwaarschuwing.” De Standaard, 08/06/2004.

 

S.N. 2004. “Aviation: low-cost bloodbath? The number of low-cost carriers in Europe has reached saturation point; a shake-out looks likely.” Business Europe (Economist Intelligence Unit - The Economist), 16-30/11/2004.

 

S.N. 2006. “Klanten Ryanair moeten betalen voor bagage.” De Standaard, 25/01/2006.

 

S.N. 2006. “Ryanair bags new revenue.” Airline business news Online, 20/02/2006.

<http://www.flightglobal.com/articles/2006/02/20/204755/ryanair-bags-new…;

 

S.N. 2006. “Ryanair wil reclame op vliegtuigzitjes.” De Standaard, 27/09/2006.

 

S.N. 2006. “Ryanair maakt reclame op vliegtuigzitjes.” De Standaard, 28/09/2006.

 

S.N. 2007. “Europa en Verenigde Staten gaan luchtvaart vrijmaken.” De Standaard, 05/03/2007.

 

S.N. 2007. “Frans personeel van EasyJet betaalt sociale lasten in Frankrijk.” De Morgen, 28/03/2007.

 

S.N. 2007. “Air Berlin will die Marke LTU weiterfüren.” Die Welt, 28/03/2007.

 

S.N. 2007. “Akkoord bij Brussels Airlines.” De Standaard, 06/04/2007.

 

 

S.N. 2007. “Alliantie Europese spoorwegen tegen goedkope vluchten.” De Standaard, 22/04/2007.

 

VANSCHOUBROEK.2004. “Ryanair neemt duikvlucht.” De Standaard, 29/01/2004.

 

VANSCHOUBROEK. 2007. “Turbulentie op eerste vluchten Brussels Airlines.” De Standaard, 26/03/2007.

 

VISTERIN, W. 2002. “Het geslaagde huwelijk tussen luchtvaart en internet.” De Tijd, 19/10/2002.

 

WIESMANNIN, Gerrit. 2007. “Air Berlin buys LTU and heads for New York.” Financial Times, 28/03/2007.

 

 

 

Webpagina’s:

 

Air Berlin, Fly Euroshuttle, <http://www.airberlin.com&gt;

 

Air Berlin, online jaarverslagen, <http://ir.airberlin.com&gt;

 

Bmibaby, the airline with tiny fares, <http://www.bmibaby.com&gt;

 

Brussels Airlines, flying your way, <http://www.brusselsairlines.com&gt;

 

Brussels Airlines, over ons, <http://company.brusselsairlines.com/nl/brands/Default.aspx&gt;

 

Cheapflights, ryanair news, webpagina, <http://news.cheapflights.co.uk/flights/2006/05/ryanair_offers_.html&gt;

 

DBA, die business klasse für allen, <http://www.flydba.com&gt;

 

easyJet, come on let’s fly,  <http://www.easyjet.com&gt;

easyJet, over easyJet, <http://www.easyjet.com/NL/Over/Informatiepakket/index.html&gt;

 

easyJet, online jaarverslagen, <http://www.easyjet.com/EN/Investor/investorrelations_presentations.html…;

 

Flybe, cheap flights to the UK and Europe, <http://www.flybe.com&gt;

 

Germanwings, your wings, <http://www.germanwings.com&gt;

 

Hapag Lloyd Express, Fliegen zum Smile-Preis, <http://www.TUIfly.com&gt;

 

Michelin routeplanner, website, <http://www.viamichelin.com&gt;

 

Norwegian, Norwegian Air Shuttle, <http://www.norwegian.no&gt;

 

OAG, data shedules, webpagina, <http://www.oag.com/oag/website/com/OAG+Data/Home/&gt;

 

Ryanair, cheap flights, <http://www.ryanair.com&gt;

 

Ryanair, about us, <http://www.ryanair.com/site/NL/about.php&gt;

 

Ryanair, online jaarverslagen, <http://www.ryanair.com/site/EN/about.php?page=Invest&sec=present&gt;

 

SkyEurope, Central Europe’s first low cost low fare airline, <http://www2.skyeurope.com&gt;

 

Southwest Airlines, <http://www.southwest.com&gt;

 

Southwest Airlines, history, <http://www.southwest.com/about_swa/airborne.html&gt;

 

Southwest Airlines, our mission, <http://www.southwest.com/about_swa/mission.html&gt;

 

Southwest Airlines, online jaarverslagen, <http://www.southwest.com/investor_relations/annual_reports.html&gt;

Transavia, vliegtickets boek je bij Transavia, <http://www.transavia.com&gt;

 

Vueling, Cheap flights within Spain and Europe, <http://www.vueling.com&gt;

 

Wikipedia, de vrije encyclopedie, ‘luchtvaartmaatschappij’, <http://namelijkwikipedia.org/wiki/Luchtvaartmaatschappij&gt;

 

Wizz Air, The largest low fare airline in CEE, <http://wizzair.com&gt;

 

XE, the world’s favorite currency site, <http://www.xe.com&gt;

 

 

 

Databases[1]:

 

Air Transport Intelligence

 

ELFAA, member statistics 2006

 

OAG


[1] Zoals reeds in de inleiding gesteld was de toegang tot deze betalende databases zeer beperkt en incidenteel.

Download scriptie (1.05 MB)
Universiteit of Hogeschool
Vrije Universiteit Brussel
Thesis jaar
2007
Thema('s)
Economische en toegepaste economische wetenschappen