De private veiligheidszorg op de luchthaven: een rechtsvergelijkend onderzoek tussen België en Nederland

Elisa

Lingier

De laatste decennia heeft de private veiligheidssector een explosieve groei gekend. Dit leidt dan ook tot een toenemende aandacht voor private bewaking en beveiliging vanuit de wetenschappelijke wereld. Desondanks is er nog nauwelijks onderzoek verricht naar de manier waarop de bewakingssector zijn rol vervult op de luchthaven. Nochtans staat deze sector in om de veiligheid en de noden van de burger te verzekeren op de luchthaven. Daarnaast is ook de manier waarop bewakingsagenten zelf worden gecontroleerd nog een redelijk onbekend onderzoeksterrein ondanks dat dit gegeven recent in de media aan bod kwam. Het doel van dit onderzoek is daarom enerzijds de regulatie van het beroep van bewakingsagenten op de luchthaven in kaart te brengen en anderzijds wordt er nagegaan welke instanties bevoegd zijn voor de proactieve en reactieve controle bij de uitoefening van dit beroep. Aan de hand van een functioneel rechtsvergelijkend onderzoek tussen België en Nederland wordt er getracht een beter inzicht in de Belgische en Nederlandse situatie omtrent de bevoegdheden en het toezicht op de private bewakingsmaatschappijen te bekomen. Zowel België als Nederland hebben een gelijkaardige historische ontwikkeling meegemaakt op vlak van de wetgeving rond private bewaking. Daarnaast zijn beide landen onderhevig aan de Europese verordeningen omtrent de beveiliging van de luchtvaart. Hierdoor zijn de bewakingswerkzaamheden op vlak van de controle van passagiers en handbagage gelijklopend. Op vlak van het proactief en reactief toezicht zijn er echter wel verschillen merkbaar. Enerzijds onderscheiden de landen zich op vlak van opleiding, achtergrondonderzoek en het legitimatiebewijs. Anderzijds zijn er verschillende instanties verantwoordelijk voor het toezicht op de private veiligheidssector in beide landen.

Bibliografie

Wetgeving

Verdrag van 7 december 1944 inzake de internationale burgerlijke luchtvaart, B.S. 2 december 1948.

Verdrag 4 november 1950 tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele

vrijheden, B.S. 19 augustus 1955.

Verdrag van 25 maart 1957 betreffende de werking van de Europese Unie, B.S. 25 december 1957.

Verord. Comm. nr. 1546/2006 van 4 oktober 2006 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 622/2003 tot vaststelling van maatregelen voor de tenuitvoerlegging van de gemeenschappelĳke basisnormen op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart, Pb. L. 17 oktober 2006.

Verord. Comm. nr. 820/2008 van 8 augustus 2008 houdende vaststelling van maatregelen voor de tenuitvoerlegging van de gemeenschappelijke basisnormen inzake luchtvaartbeveiliging, Pb.L. 19 augustus 2008.

Verord. Comm. nr. 18/2010 of 8 January 2010 amending Regulation (EC) No 300/2008 of the European Parliament and of the Council as far as specifications for national quality control programmes in the field of civil aviation security are concerned, Pb.L. 12 januari 2010

Verord. Comm. nr. 720/2011 van 22 juli 2011 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 272/2009 ter aanvulling van de gemeenschappelijke basisnormen voor de beveiliging van de burgerluchtvaart, wat de geleidelijke invoering van de screening van vloeistoffen, spuitbussen en gels in EU-luchthavens betreft, Pb. L. 23 juli 2011.

Verord. Comm. nr 1141/2011 van 10 november 2011 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 272/2009 ter aanvulling van de gemeenschappelijke basisnormen voor de beveiliging van de burgerluchtvaart, wat betreft het gebruik van beveiligingsscanners op EU-luchthavens, Pb. L. 11 november 2011.

Verord. Comm. nr. 2015/1998 van 5 november 2015 houdende vaststelling van gedetailleerde maatregelen voor de toepassing van de gemeenschappelijke basisnormen op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart, Pb.L. 14 november 2015.

Verord. Parl. en Raad nr. 2320/2002 van 16 december 2002 tot vaststelling van gemeenschappelijke regels op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart, Pb.L. 30 december 2012.

Verord. Parl. en Raad nr. 300/2008 van 1 maart 2008 inzake gemeenschappelijke regels op het gebied van de beveiliging van de burgerluchtvaart en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 2320/2002, Pb.L. 9 april 2008.

Besluit van de Raad nr. 2009/97 van 24 juli 2008 betreffende de ondertekening en de voorlopige toepassing van een memorandum voor samenwerking tussen de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie en de Europese Gemeenschap inzake veiligheidscontroles/-inspecties en aanverwante aangelegenheden, Pb.L. 5 februari 2009.

Resolutie Parl. nr. B6‑0562/2008 van 23 oktober 2008 over de gevolgen van maatregelen op het gebied van de beveiliging van de luchtvaart en van bodyscanners voor de mensenrechten, de privacy, de persoonlijke waardigheid en de gegevensbescherming, Pb. L. 23 oktober 2008.

België

Wet van 29 juli 1934 waarbij de private milities verboden worden, B.S. 7 augustus 1934.

Wet van 27 juni 1937 houdende herziening van de wet van 16 November 1919 betreffende de regeling der Luchtvaart, B.S. 26 juli 1937.

Wet van 10 april 1990 tot regeling van de private en bijzondere veiligheid, B.S. 29 mei 1990.

Wet van 19 juli 1991 tot regeling van het beroep van privédetective, B.S. 2 oktober 1991.

Koninklijk besluit van 3 mei 1991 houdende regeling van de beveiliging van de burgerluchtvaart, B.S. 28 mei 1991.

Koninklijk besluit van 17 december 1990 betreffende de opleiding van het personeel van de beveiligingsondernemingen en betreffende de erkenning van de opleidingsinstellingen gewijzigd door het koninklijk besluit van 28 oktober 1996, B.S. 9 november 1996.

Koninklijk besluit van 21 december 2006 betreffende de vereisten inzake beroepsopleiding en -ervaring, de vereisten inzake psychotechnisch onderzoek voor het uitoefenen van een leidinggevende of uitvoerende functie in een bewakingsonderneming of interne bewakingsdienst en betreffende de erkenning van de opleidingen, B.S. 18 januari 2007.

Koninklijk besluit van 15 juli 2009 tot wijziging van het koninklijk besluit van 26 september 2005 betreffende de modaliteiten voor de toekenning, de geldigheidsduur, de weigering en de vernietiging van de identificatiekaart en de procedure inzake de onderzoeken naar de veiligheidsvoorwaarden, B.S. 6 augustus 2009.

Koninklijk besluit van 29 juni 2014 tot bepaling van de beroepen of activiteiten die niet beschouwd worden als activiteiten zoals bedoeld in artikel 1 van de wet van 10 april 1990 tot regeling van de bijzondere en private veiligheid, B.S. 27 augustus 2014.

Ministeriële richtlijn MFO-4 van 4 november 2002 betreffende de federale opdrachten van beveiliging, toezicht en controle door de politiediensten in het kader van de regelgeving inzake private veiligheid, B.S. 14 november 2002.

Ministeriële omzendbrief houdende richtlijnen tot het verlichten en vereenvoudigen van sommige administratieve taken van de lokale politie, B.S. 29 december 2006.

Memorie van Toelichting, Parl.St. Kamer 1988-1989, nr. 872/1.

Memorie van Toelichting bij het ontwerp van de wet op de bewakingsondernemingen, de beveiligingsondernemingen en de interne bewakingsdiensten, Parl. Senaat 1988-1989, nr. 49K2027/1.

Belgische Kamer van volksvertegenwoordigers, Algemene beleidsnota. Federale politie en geïntegreerde werking Veiligheid en Binnenlandse Zaken Regie der Gebouwen, 4 november 2015, nr. 1428/004,

https://www.besafe.be/sites/besafe.localhost/files/wetgeving/beleidsnot….

Verslag namens de Commissie voor de Binnenlandse Aangelegenheden. Parl.St. Senaat. 1989-1990, nr. 775-2.

Federaal regeerakkoord, Brussel, 2014, 147 p.

Nederland

Wet van 11 september 1936 houdende voorzieningen omtrent weerkorpsen, Stb. 1 april 1999.

Wet van 15 januari 1958 houdende nieuwe regelen omtrent de luchtvaart, Stb. 6 november 1997.

Wet van 7 november 1991 tot wijziging van de Wet op de weerkorpsen ter zake van de particuliere beveiligingsorganisaties, Stb. 1991.

Wet van 4 juni 1992 houdende algemene regels van bestuursrecht, Stb. 1992.

Wet van 10 oktober 1996 houdende regelen inzake het verrichten van achtergrondonderzoeken, Stb. 1996.

Wet van 5 juli 1997 houdende regels inzake het vervaardigen, verhandelen, vervoeren, voorhanden hebben, dragen enz. van wapens en munitie, Stb. 1997.

Wet van 24 oktober 1997 tot vaststelling van de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus, Stcrt. 6 november 1997.

Wet van 22 november 2006 tot wijziging van de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus in verband met de wederzijdse erkenning van beroepseisen gesteld aan het verrichten of aanbieden van beveiligings- of recherchewerkzaamheden door het in stand houden van een beveiligingsorganisatie of recherchebureau, Stb. 2006.

Regeling particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus van 4 februari 2016, Stcrt., 2016.

Besluit van 9 december 2002 houdende voorschriften voor uitvoering van de controle van personen, bagage en vracht door beveiligingspersoneel en luchtvaartmaatschappijen op luchtvaartterreinen, Stb. 2002.

Kamerstukken II 1993/94, 23 478, nr. 3.

Kamerstukken II 2002/2003, 28684, nr. 1.

Beleidsregels particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus 2014, Stcrt. 2014.

Brief Minister van Justitie inzake beveiliging Luchthaven Schiphol, Parl. St. Tweede Kamer 2004-2005, 24804, nr. 27.

Brief Minister van Justitie inzake beveiliging Luchthaven Schiphol, Parl. St. Tweede Kamer 2007-2008, 24804, nr. 46.

Rechtsleer

Boeken

BAARDA, D.B., DE GOEDE, M.P.M. en VAN DER MEER-MIDDELBURG, A.G.E., Basisboek interviewen: handleiding voor het voorbereiden en afnemen van interviews, Houten, Wolters-Noordhoff, 2007, 128 p.

BECK, U., “Risk society and the provident state” in S. LASH, B. SZERSZYNSKI en B. WYNNE (eds.), Risk, environment and modernity. Towards a new ecology, London, Sage Publications, 1996, 27- 43.

BECK, U., World at Risk. Cambridge, Polity Press, 2009, 269 p.

BRINKHOFF, S., “De particuliere recherche: ongecontroleerde opsporing?” in P.H.P.H.M.C KEMPEN en A.J. MACHIELSE (eds.), Levend strafrecht. Strafrechtelijke vernieuwingen in een maatschappelijke context, Deventer, Kluwer, 2011, 61-79.

CAPPELLE, J., Het labyrint: private milities en politiewezen doorgelicht, Brussel, SEVI, 1982, 232 p.

COLE, P. en REESE, D., True Self, True Wealth: A Pathway to Prosperity, 2007, USA, Atria Books/Beyond Words, 288 p.

CONFEDERATION OF EUROPEAN SECURITY SERVICES, Private security services in Europa 2011, Wemmel, CoESS, 2011, 152 p.

COOLS, M., “De criminoloog in de private veiligheidszorg” in J. VANDERBORGHT, J. VANACKER en E. MAES (eds.), Criminologie, De Wetenschap De Mens, Brussel, Politeia, 2000, 203-216.

COOLS, M. en BURGELMAN, L., Private veiligheid, Brussel, Larcier, 2009, 330 p.

COOLS, M. en DE RAEDT, E., “Het outsourcen van politietaken naar de private veiligheid in een stroomversnelling?”in P. PONSAERS, E. DE RAEDT, L. WONDERGEM en L. GUNTHER MOOR (eds.), Outsourcing policing, Antwerpen, Maklu, 2015, 33-46.

COOLS, M. en HAELTERMAN, H., Nieuwe sporen: het actieterrein van de particuliere recherche in België en Nederland, Diegem, Kluwer, 1998, 236 p.

COOLS, M. en VERBEIREN, K., Politie en privébewaking samen sterk: het spanningsveld tussen uitbesteding en publiek-private samenwerking inzake de politietaken, Brussel, Politeia nv, 2004, 272 p.

DANNEMANN, G., “Comparative law: study of similarities or differences?” in M. REIMANN en R. ZIMMERMAN (eds.), The Oxford Handbook of comparative law¸ Oxford, Oxford University Press, 2006, 383-419.

DE BIE, B., “De private forensische onderzoeks- en adviesmarkt, de pioniersfase voorbij” in M. COOLS, P. PONSAERS, A. VERHAGE en B. HOOGENBOOM (eds.), De andere rechtsorde. Demonopolisering van fraude-onderzoek, Brussel, Politeia, 157-178.

DEVROE, E. en TERWEL, P., “De politiefunctie geprivatiseerd? Private beveiliging in België en Nederland” in P. PONSAERS, E. DE RAEDT, L. WONDERGEM en L. GUNTHER MOOR (eds.), Outsourcing policing, Antwerpen, Maklu, 2015, 11-31.

DE WAARD, J. en VAN DER HOEK, J., Particuliere beveiliging. Omvang, wet- en regelgeving in Nederland en Europa, ’s-Gravenhage, Directie Criminaliteitspreventie Ministerie van Justitie, 1991, 100 p.

EHRETT, J., “Airport security” in S. BAUMGARDNER AND C. HERCHE (eds.), Mid Season, United States of America, Monument Publishing, 2011, 11-16.

FEELY, M.M., “Comparative criminal law for criminologists: comparing for what purpose?” in D. NELKEN (ed.), Comparing legal cultures, Aldershot, Dartmouth, 1997, 93-104.

GARLAND, D., The Culture of Control: Crime and Social Order in Contemporary Society, Oxford, Oxford University Press, 2001, 336 p.

GIDDENS, A., The consequences of modernity, Cambridge, Polity Press, 1990, 188 p.

GRAZIADEI, M., “The functionalist heritage” in LEGRAND, P en MUNDAY, R. (eds.), Comparative legal studies: traditions and transitions, Cambridge, Cambrige University Press, 2003, 100-127.

HIER, S.P., WALBY, K. en GREENBERG, J., “Supplementing the panoptic paradigm: surveillance, moral governance and CCTV” in D. LYON (ed.), Theorizing surveillance: the panopticon and beyond, Devon, Willan Publishing, 2006, 230-244.

HOOGENBOOM, A.B., Het Politiecomplex. Over de samenwerking tussen politie, bijzondere opsporingsdiensten en particuliere recherche, Antwerpen, Kluwer, 1994, 467 p.

ICAO, Annex 17 to the Convention on International Civil Aviation, Security: Safeguarding International Aviation Against Acts of Unlawful Interference, Canada, ICAO, 2006, 36 p.

JOHNSTON, L., “Policing diversity: the impact of the public-private complex in policing” in F. LEISHMAN, B. LOVEDAY en S.P. SAVAGE (eds.), Issues in policing, Harlow, Longman, 1996, 54-70.

JONES, T. en NEWBURN, T., Private security and public policing, Oxford, Clarendon Press, 1998, 288 p.

KAKALIK, J.S. en WILDHORN, S., Private police in the United States: Findings and Recommandations, Washington D.C., Government Printing Office, 1971, 128 p.

KAKALIK, J.S. en WILDHORN, S., The private police: security and danger, New York, Russak & Company, 1977, 523 p.

LELOUP, P., Private en commerciële veiligheidszorg in België. Een historisch-criminologisch onderzoek (1870-1934), Antwerpen-Appeldoorn, Maklu-Uitgevers nv, 2014, 159 p.

MASLOW, A., Motivation and Personality, New York, Harper & Row, 1954, 84, 336 p.

MATTHYS, J., Private Security Companies and Private Military Companies: : a comparative and economical analysis, Antwerpen, Maklu, 2010, 260 p.

MILDE, M., International Air Law and ICAO, Utrecht, Eleven International Publishing, 2008, 351 p.

MULKERS, J. en HAELTERMAN, H., Privé-detectives,theorie en praktijk van de private opsporing, Antwerpen, Maklu, 2001, 146 p.

NELKEN, D., Comparative criminal justice: making sense of difference, London, Sage, 2010, 117 p.

PAKES, F., Comparative Criminal Justice, New York, Routledge Publishing, 2015, 256 p.

PIRET, M., “Het recht op veiligheid: fundamenteler dan een sociaal grondrecht” in INTERUNIVERSITAIR CENTRUM MENSENRECHTEN (ed.), Het recht op veiligheid - Jaarboek Mensenrechten, Antwerpen, Maklu, 2002, 11-37.

PIETERMAN, R., “Private onveiligheid en publiek wantrouwen” in L.C. WINKEL, J.J.M. JANSEN, H.O. KERKMEESTER, R.J.P. KOTTENHAGEN, en V. MUL (eds.), Privatisering van veiligheid, Den Haag, Boom Juridische uitgevers, 2005, 55-69.

RIMANQUE, K., “Veiligheid: een fundamenteel recht?”, in INTERUNIVERSITAIR CENTRUM MENSENRECHTEN (ed.), Het recht op veiligheid - Jaarboek Mensenrechten, Antwerpen, Maklu, 2002, 167-174.

SHEARING, C.D. en STENNING, P.C., Private Security and Private Justice, Montreal, The Institute for Research on Public Policy, 1982, 63 p.

SHEARING, C. D., “Public and private policing” in W. SAULSBURY, J. MOTT en T. NEWBURN (eds.), Themes in contemporary policing, Plymouth, Latimer Trend & co, 1996, 83-95.

VAN DE BUNT, H. en VAN SWAANINGEN, R., “Privatisering van de veiligheidszorg” in L.C. WINKEL, J.J.M. JANSEN, H.O. KERKMEESTER, R.J.P. KOTTENHAGEN en V. MUL (eds.), Privatisering van veiligheid, Den Haag, Boom Juridische uitgevers, 2005, 5-21.

VAN DIJK, W.C.J.M., “Toegang tot een veilig luchtruim; ‘security’ op luchthavens” in WODC (ed.), Veiligheid in het luchtruim, Den Haag, Boom Juridische uitgevers, 2007, 38-45.

VAN LAETHEM, W., BAS, R. en DECORTE, T., Private politiezorg en grondrechten, Leuven, Leuven University Press, 1995, 358 p.

VAN STEDEN, R., “Politietaken in private handen De ontwikkeling van commerciële beveiliging en opsporing in Nederland”, Tijdschrift voor Veiligheid en Veiligheidszorg 2002, 3-11.

VAN STEDEN, R., Privatizing policing. Describing and explaining the growth of private security, Den Haag, Boom Juridische uitgevers, 2007, 182 p.

VERMEULEN, G., Privacy en strafrecht: nieuwe grensoverschrijdende verkenningen, Antwerpen, Maklu, 2007, 627 p.

WILLIAMS, P.D., Security studies: an introduction, New York, Routledge, 2013, 656 p.

ZWEIGERT, K. en KÖTZ, H., Introduction to comparative law, Oxford, Clarendon Press, 1998, 744 p.

Tijdschriften

BAYLEY, D. H. en SHEARING, C.D., “The future of policing”, Law and Society Review 1996, 585-605.

BECKER, T.M., “The place of private police in social society: an area of research for the social sciences”, Social Problems 1973, 438-455.

BRON, R.P. en DE HOOG, D., “Civiele luchtvaart en terroristische incidenten”, Justitiële verkenningen 2007, 21-35.

CAPPELLE, J., “Nieuwe wetgeving voor de bewakings- en beveiligingssector”, Private Veiligheid 2001, 42-52.

CAPPELLE, J., “ De nieuwe wet tot regeling van de private veiligheid”, Private veiligheid, 2004, 11-21.

COOLS, M., “De onderstromen in de private veiligheidszorg”, Panopticon 2002, 134-155.

CHRISTIE, N., “Conflicts as property”, British Journal of Criminology 1977, 1-15.

DE WAARD, J., “The private security industry in international perspective”, European Journal on Criminal Policy and Research 1999, 143-174.

DE WAARD, J. en VAN STEDEN, R., “De opmars van de private veiligheidszorg. Een nationaal en internationaal perspectief”, Justitiële verkenningen 2012, 9-23.

GELDOF, D., “Het sociale in de risicomaatschappij. Over de essays van Ulrich Beck”, Alert 1997, 70-79.

HUTSEBAUT, F. en PEPERSTRAETE, T., “De controle op de private bewakingsondernemingen: een stand van zaken”, Panopticon 2005, 45- 61.

KARBER, P.A., “Re-constructing global aviation in an era of the civil aircraft as a weapon of destruction” Harvard journal of law & public policy 2001, 781-814.

PERSICO, N. en TODD, P.E., “Passenger profiling, imperfect screening and airport security”, American Economic Review 2005, 127-131.

SCOTT, T. en MCPHERSON, M., “The development of the private sector of the criminal justice system”, Law and Society Review 1971, 267-288.

SHEARING, C.D. en STENNING, P.C., “Private security. Implications for social control”, Social Problems 1983, 493-506.

SWOL, K., “Private security and public policing”, Perspectives 1999, 34-42.

VAN DER LUGT, B.W.M., “Waarborgen voor private opsporing; wetgeving of zelfregulering?”, Justitiële Verkenningen 2001, 65-76.

VAN DER MINNE-FRANK, T., “Van burgerwacht naar buurtwacht”, Justitiële Verkenningen 1985, 8.

VAN DIJK, F. en DE WAARD, J.J., “De markt voor private opsporing: vraag en aanbod”, Justitiële verkenningen 2001, 25-41.

VERKUIL, P.R., “The publicization of airport security”, Cardozo Law Review 2006, 2243-2254.

Rapporten, reglementen, nieuwsbrieven

BRUSSELS AIRPORT COMPANY, Reglement Luchthavenidentificatiebadges, Zaventem, Brussels Airport Company, 18 p.

DIRECTIE PRIVATE VEILIGHEID, De identificatiekaart voor bewakingsagenten, Brussel, Directie Private Veiligheid, 2008, 6 p.

DURINCKX, F., Beslissing van de directeur-generaal van het directoraat-generaal van de luchtvaart, Brussel, FOD Mobiliteit en Vervoer, 23 juni 2009, 3 p.

EUROPEAN COMMISSION, Commission inspection report. Monitoring the application of Regultation (EC) No 300/2008 establishing common rules in the field of civil aviation security by Belgium, Brussel, EUROPEAN COMMISSION, 2015, 14 p.

G4S, “De werkplek van Naïma, Teamleader op Brussels Airport”, 4YOU 2012, 1-24.

G4S, “Dienst in de kijker: Aviation.”, 4YOU 2015, 1-24.

INSPECTIE OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID, Kwaliteit in particuliere veiligheid?! Politietoezicht op de particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus, Den Haag, Inspectie Openbare Orde en Veiligheid, 2009, 118 p.

MINISTER VAN JUSTITIE, Berichtgeving over beveiliging op Schiphol, Den Haag, Minister van Justitie, 2008, 7 p.

MINISTRY OF CIVIL AVIATION. EGYPTIAN CIVIL AVIATION AUTHORITY, Part 107. Airport Security, Egypt, Ministry of Civil Aviation, 2012, 61 p.

Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, Nationaal Trainingsprogramma voor de beveiliging van de burgerluchtvaart van oktober 2014, Den Haag, Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, 2014.

STICHTING SAMENWERKING BEROEPSONDERWIJS BEDRIJFSLEVEN, Profiel van

kwalificatiedossier: Particuliere beveiliging Crebonr. 23161, Zoetermeer, Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven, 2015, 16 p.

THE COMMISSION ON HUMAN SECURITY, Human Security Now: Protecting and Empowering People. A key report of an international commission that discusses the different aspects of human security and the ways to address different human security challenges, UN, 2003, 168 p.

X, Onderzoek uit eigen beweging naar de gang van zaken rond de plaatsing van een scanapparaat ten behoeve van de 100% controles op de luchthaven Schiphol, Den Haag, De Nationale ombudsman, 29 mei 2007, 42 p.

X, Rapport werkgroep organisatie passagierscontrole Schiphol, Annex Kamerstukken II 2007/08, 30176, 24 september 2007, 47 p.

X, Openbaar rapport- Beveiligingscontrole op Schiphol, Den Haag, De Nationale ombudsman, 1 oktober 2009, 63 p.

X, “Selectie en rekrutering van bewakingsagenten: bewakingsagent wordt je niet zomaar”, Private Veiligheid 2010, 17-19.

X, “Remote screening reduces queues and costs”, G4S International 2014, 42-44.

Internetbronnen

ARNOUDT R., Veiligheidsagenten "onveilig" op Schiphol, 5 juli 2013,

http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/1.1670410 (consultatie 1 december 2015).

BARGIOTTI, L., Full body-scanners: risks of violation of Article 8 of the European Convention on Human Rights, http://afsj.wordpress.com/2010/02/19/full-body-scanners-risks-ofviolati… (consultatie 13 april 2016).

BELGA, “Jambon: "Radicalisering kan zeer snel gaan"”, Het Laatste Nieuws, 21 april 2016, http://www.hln.be/hln/nl/36484/Aanslagen-Brussel/article/detail/2682765… (consultatie 25 april 2016).

BRANUM, T.L., “Aviation security in the new century”, 1 november 2001, Federalist society for law & public policy studies, www.fed-soc.org/doclib/ 20070514_AviationSecurityPart1.pdf (consultatie 27 februari 2016).

BRUSSELS AIRPORT COMPANY, Connector: Security first!, http://www.brusselsairport.be/nl/corporate/connector/connstories/56227/ (consultatie 12 maart 2016).

BRUSSELS AIRPORT COMPANY, Informatie voor transferpassagiers ,

http://www.brusselsairport.be/nl/passngr/at_the_airport/transferringpax… (consultatie 12 maart 2016).

CALLEWAERT, C. en VAN NIEUWENHOVE, S., Veiligheidsproblemen op Zaventem al lang bekend bij minister Jambon, http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2016/03/30/veiligheidsproblemen-op… (consultatie 2 juni 2016).

DDW, “Eén controle in acht jaar tijd van bewakingsfirma’s Zaventem”, De Morgen, 12 juni 2015,http://www.demorgen.be/binnenland/een-controle-in-acht-jaar-tijd-van-be…(consultatie 13 oktober 2015).

DIJKSMA, S. A. M., Wijziging van de Wet luchtvaart in verband met

de evaluatie van de Wet van 29 juni 2006 tot wijziging van de Wet luchtvaart inzake de exploitatie van de luchthaven Schiphol. Nota naar aanleiding van het verslag,

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/brieven/2016/03/24/bijlage-1-no… (consultatie 14 mei 2016).

DIRECTIE PRIVATE VEILIGHEID, Controle,

https://vigilis.ibz.be/Pages/main.aspx?Culture=nl&pageid=bewaking/burge… (consultatie 19 februari 2016).

DIRECTIE PRIVATE VEILIGHEID, Identificatiekaart

https://vigilis.ibz.be/Pages/main.aspx?Culture=nl&pageid=bewaking/burge… (consultatie 19 februari 2016).

EUR-LEX, De rechtstreekse werking van het Europese recht, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=URISERV:l14547 (consultatie 18/11/2016).

EUROPEAN COMMISSION, Air security: Commission decides on staff screening in security restricted areas at EU airports, http://europa.eu/rapid/press-release_IP-04-781_en.htm, (consultatie 15 november 2015).

EUROPEES PARLEMENT, Luchtvervoer: Beveiliging van de burgerluchtvaart, http://www.europarl.europa.eu/atyourservice/nl/displayFtu.html?ftuId=FT… 28/11/2015).

HANCKÉ, C., “Britse 9/11 verijdeld”, Het Nieuwsblad, 11 augustus 2008, http://www.nieuwsblad.be/cnt/g1q105ouo (consultatie 27 februari 2016).

HECK, W., En zo gaat het op Schiphol, http://www.nrc.nl/next/2014/04/19/en-zo-gaat-het-op-schiphol-1370718 (consultatie 24 april 2016).

ICAO, About ICAO, www.icao.int/about-icao/Pages/default.aspx (consultatie 25/11/2015).

NADB, “Dit weten we al over de vliegtuigcrash van Airbus 321 boven de Sinaï-woestijn”, Het Nieuwsblad, 3 november 2015, http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20151102_01950281 (consultatie 29 november 2015).

NORTHCUTT, S., Security Control, www.sans.edu/research/security-

laboratory/article/security-controls (consultatie 22/10/2015).

PARKINSON, J., “Russian plane crash: How has airport security changed?”, BBC News Magazine, 6 november 2015, http://www.bbc.com/news/magazine-34731146, (consultatie 29 november 2015).

TRANSPORTATION SECURITY ADMINISTRATION, About TSA, http://www.tsa.gov/about-tsa (consultatie 25 januari 2016).

TYSON, J. en GRABIANOWSKI, E., How security works, www.science.howstuffworks.com/transport/flight/modern/airport-security… (consultatie 18 maart 2016).

VAN EECKHOUTTE, D., Raad van State ergert zich aan onduidelijke regels over internationale burgerluchtvaart, https://www.law.kuleuven.be/iir/nl/onderzoek/opinies/burgerluchtvaart2… (consultatie 28/11/2015).

VAN HECKE, S., Galant doet niets met vernietigende rapporten Europese Commissie over veiligheid luchthavens, https://www.groen.be/nieuws/galant-doet-niets-met-vernietigende-rapport… (consultatie 16 april 2016).

VAN STEDEN, R., Privaat blauw, het succes van beveiligingsbedrijven, http://www.

kennislink.nl/publicaties/privaat-blauw-het-succes-van-beveiligingsbedrijven (consultatie

2 april 2016).

VERMEULEN, M., EU Regulation No 300/2008 updating aviation security in full effect from today, https://legalift.wordpress.com/2010/04/29/eu-regulation-no-3002008-upda… (consultatie 27/03/2016).

X, “DGLV: actieve toezichthouder op Brussels airport”, The Brussels Airport Company, 24 september 2009, http://www.brusselsairport.be/nl/cf/res/pdf/nl/safety_news_5_2009_nl (consultatie 27 november 2015).

X, Directoraat-generaal Luchtvaart,

http://mobilit.belgium.be/nl/overfod/organisatie/luchtvaart (consultatie 27 november 2015).

X, De vernieuwde wet op de private veiligheid: een versterking van de private veiligheid in dienst van het algemeen belang, standpunt van de BVBO, http://www.apeg-bvbo.be/_Uploads/dbsAttachedFiles/34.artikel-pv-avril04… (consultatie 11 maart 2016).

X, Particuliere beveiliging en recherche. Toestemming medewerkers,

https://www.justis.nl/producten/particuliere-beveiliging-en-recherche/t… (consultatie 12 maart 2016)

X, Lange rijen Schiphol dreigen door druk op beveiliging, Beveiliging Nieuws, https://beveiligingnieuws.nl/nieuws/branchenieuws/lange-rijen-schiphol-… (consultatie 11 maart 2016).

X, G4S succesvol gestart op Brussels Airport, 2 februari 2011, http://www.g4s.be/nl-BE/Media%20Centre/News/2011/02/02/Aviation_Startup/ (consultatie 10 april 2016).

X, Meer samenwerking tussen overheid en veiligheidsbranche, http://www.

rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/persberichten/2011/09/30/meer-samenwerking-tussen-overheiden-veiligheidsbranche (consultatie 12 april 2016).

X, Beveiliging luchthavens tegen terrorisme en criminaliteit,

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/luchtvaart/inhoud/veiligheid-l… (consultatie 13 april 2016).

X, Connector, http://www.brusselsairport.be/nl/corporate/connector/ (consultatie 15 april

2016).

X, Zo werkt de nieuwe controle op Schiphol, die 400 miljoen euro kostte, http://www.z24.nl/bijzaken/zo-werkt-de-nieuwe-controle-op-schiphol-5651… (consultatie 15 april 2016).

X, Nieuwe controle Schiphol: zo werkt het,

http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/binnenland/nieuwe-controle-schiphol-zo-w…, (consultatie 24 april 2016).

X, Beveiliging luchthavens tegen terrorisme en criminaliteit,

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/luchtvaart/inhoud/veiligheid-l… (consultatie 24 april 2016).

X, Particuliere beveiliging en recherche. Opleidingseisen,

https://www.justis.nl/producten/particuliere-beveiliging-en-recherche/o… (consultatie 25 april 2016).

X, Particuliere beveiliging en recherche. Overtredingen en sancties,