SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
DOSISREDUCTIE BIJ CORONAIRE CT EN TRIPLE RULE OUT
ROGER
VERVLOET
Minder is beter!
roger VERVLOET
Ieder van ons kan vroeg of laat te maken krijgen met een onderzoek onder de scanner. Het is weliswaar een prachtige moderne technologie, met zeer veel mogelijkheden, maar hoe zit dat toch met die straling die ermee gepaard gaat?
Is het heel veel of is het weinig, kan het kwaad of niet, is het gevaarlijk of maakt het allemaal niets uit?
We gaan er allemaal vanuit dat de dokters en de technologen die ons door de scanner halen dit doen op de best mogelijke manier, zodat we het minste risico lopen op schadelijke effecten van de straling, maar kan het soms toch nog beter?
Een veel uitgevoerd onderzoek is dat van de kransslagaders van het hart, die vernauwen ten gevolge van roken en andere slechte leefgewoonten. Het in beeld brengen van die aders kon vroeger enkel met een ingrijpend onderzoek door middel van een kleine snede in de liesslagader en het inbrengen van een katheter.
Tegenwoordig ligt de patiënt enkele seconden onder de scanner en klaar is kees. De artsen hebben achteraf nog wat computerwerk maar uit de duizenden verzamelde data kunnen zij mooie beelden maken van de coronaire vaten en ze desgewenst onder elke hoek bekijken. Daarbij kunnen ze verkalkingen en vernauwingen opmerken in de vaten die slechts een tweetal millimeter doormeter hebben.
Bedenk dat deze techniek snel en efficiënt is, want het hart en dus ook de kransslagaders bewegen immers voortdurend!
Het gekke is echter dat de moderne scanners, die heel veel sneller werken en betere beelden leveren, tegelijk ook een pak meer straling aan de patiënt geven. Dat komt omdat de beelden altijd maar scherper en gedetailleerder moeten worden. Maar, nog erger: veel voorschrijvende artsen gaan er (verkeerdelijk) van uit dat een zeer snelle scanner automatisch minder straling zou leveren.
Niets is echter minder waar; er moeten dringend aanpassingen gebeuren om de patiënt zo gezond mogelijk uit het toestel te laten komen en daar moeten alle radiologen en technologen die de toestellen instellen en bedienen van overtuigd worden, want: je voelt het immers niet, en straling is niet gezond!
De uitdaging is dus om op zoek te gaan naar maatregelen en technieken die de stralingsdosis bij de patiënt naar beneden halen. Dat is immers beter voor de patiënt en ook beter voor het karma van de technoloog en de radioloog…
Een eerste manier om de dosis die de patiënt toegediend krijgt te verminderen is het maken van de beelden met een lagere voltage. De normale voltage die in een CT onderzoek toegepast wordt is 120 kV (120.000 Volt). Het verminderen van die spanning in de “lamp” die de straling moet opwekken zal de stralingdosis aanzienlijk verminderen.
Een andere manier om de toegediende dosis te besparen is echter nog vernuftiger…
Het onderzoek van de kransslagaders door middel van CT kan technisch op twee verschillende manieren gebeuren; men noemt het “retrospectief” als gedurende de opname van de beelden de patiënt continu een stralingsdosis krijgt terwijl hij of zij door het toestel schuift, of “prospectief” als de patiënt slechts bestraald wordt op het moment dat een deel van het hart afgebeeld wordt.
De laatste manier laat toe een volledig beeld te bekomen in amper vijf hartslagen van de patiënt. Telkens wordt namelijk een deeltje gefotografeerd tijdens een relatief rustige positie van het hart, bij de volgende hartslag wordt de patiënt een beetje verder geschoven enzovoort.
Het spreekt vanzelf dat dit een zeer veeleisende techniek is, er moet rekening gehouden worden met de soms veranderende hartslag en de technoloog moet juist kunnen timen, want bovendien dient er een contraststof in een ader te worden ingespoten die de bloedvaten beter zichtbaar maakt. Een sterk staaltje van technologie dat nog niet overal kan toegepast worden, onder andere omdat er speciale software en een supersnelle scanner voor nodig is.
In deze scriptie wordt de dosis die de patiënt bereikt berekend in functie van de manier van onderzoeken (retrospectief of prospectief) en de toegepaste spanning (120 kV of 100 kV) en dit alles rekening houdende met de “Body Mass Index”. Met andere woorden: er wordt nagegaan hoeveel straling een patiënt krijgt als hij méér of minder weegt en of het een verschil uitmaakt met welke techniek hij gescand wordt.
Belangrijk hierbij is echter dat de kwaliteit van de beelden voldoende hoog blijft; de radioloog moet immers aan de hand van de data genoeg informatie krijgen om een goede diagnose te kunnen stellen. Hiervoor werden strenge criteria gehanteerd, de beeldkwaliteit werd namelijk zowel subjectief (door de radioloog, aan de hand van een puntensysteem) als objectief (door het meten van contrastverschillen en daaruit het berekenen van bepaalde waarden) gemeten en genoteerd.
Dit alles; de beeldkwaliteit, zowel beoordeeld door de radioloog, als gemeten en door de formule in een cijfer gezet, samen met de dosis die aan de patiënt werd toegediend werd onderzocht en afgezet tegen de lichaamsbouw van de patiënt.
De resultaten zijn zonder meer spectaculair te noemen!
Binnen een populatie van 67 patiënten bleek dat een verlaging van de spanning van 120 kV naar 100 kV de dosis voor de patiënt met 33.5 % kon verlagen.
Door het toepassen van een prospectieve manier van scannen (door enkel te bestralen tijdens de echte opnamen, gecontroleerd door de hartslag van de patiënt) kon de dosis met 62.5 % verminderd worden.
Niet weinig, maar wat belangrijk is: de beeldkwaliteit blijft nagenoeg hetzelfde!
De lichamelijke constitutie van de patiënt bleek geen bepalende factor in het onderzoek, dun of dik, maakt niet zoveel uit.
Om op de voordeligste manier gescand te kunnen worden is echter een zeer stabiel en laag hartritme noodzakelijk, wat slechts kan bekomen worden na een voorbereiding met medicatie gedurende enkele dagen.
In dit onderzoek worden alle feiten op een rijtje gezet; en wordt duidelijk dat het verminderen van de stralingsdosis door het toepassen van enkele technische handigheden véél beter is voor de patiënt terwijl de kwaliteit van de bekomen beelden nagenoeg dezelfde blijft!
Het is dan ook een pleidooi om andere onderzoeken van de borstkas op deze wijze te scannen en de patiënt met slechts een fractie van de dosis terug naar huis te sturen. Want: minder is beter!
Bibliografie
Bibliografie
1 Artikels
Awai, K., Hatcho, A., et al. (2006). Simulation of Aortic Peak Enhancement on MDCT Using a Contrast Material Flow Phantom: Feasibility Study. AJR., 186:379-385.
Barnes, E., Low-dose coronary CTA diagnoses most patients.
Geraadpleegd op 29/11/2007
http://www.auntminnie.com/index.asp?Sec=rca&Sub=rsna_2007&Pag=dis&ItemI…
Becker, C., The use of Contrast Media in Cardiac CT.
Geraadpleegd op 16/11/2007
http://www.ctisus.org/cta_web/Becker.html
BEIR VII. Commitee to Assess the Health Risks from Exposure to Low Levels of Ionizing Radiation.
Geraadpleegd op 26/11/2007
http://www.nap.edu/catalog/11340.html
Berger, F., et al. Thoracic Aorta: the Acute Aortic Syndrome
Geraadpleegd op 29/11/2007
http://www.radiologyassistant.nl/en/441baa8530e86
Booth, A., Focus On: CT Angiography Triple Rule Out, ACEP News, March 2006
Bossuyt, S., (2002). Klinische toepassingen van multislice CT.
Eindwerk tot het behalen van de graad van gegradueerde in de Medische Beeldvorming, EHSAL, Brussel.
Brenner, D et al. (2001). Estimated risks of radiation induced fatal cancer from pediatric CT., AJR 176: 289-296
Brink, J., Wang, G., et al. (2000). Optimal section spacing in single-detector helical CT. Radiology, 214: 575-578
Brodoeffel, H., Klumpp, B., et al. (2007). Late myocardial enhancement assessed by 64-MSCT in reperfused porcine myocardial infarction: diagnostic accuracy of low-dose CT protocols in comparison with magnetic resonance imaging. Eur. Radiol., 17:475-483.
Budoff, M., (2006). Cardiac CT in the emergency room. Supplement to Applied Radiology, 48-55.
Busch, S., Johnson, T., et al. (2007). Visual and automatic grading of coronary artery stenosis with 64-slice angiography in reference tot invasive angiography. Eur. Radiol., 17:1445-1451.
Cheng, H. Aortic Dissection
Geraadpleegd op 29/11/2007
http://www.wanfang.gov.tw/ebm/medicine/emerg/class_file/DrCheng_report/…%
Chiles, C., Carr, J., (2005). Vascular Diseases of the Thorax: Evaluation with Multidetector CT. Radiology Clinics of North America., 43:543-569
Computed Tomography Image Quality and Dose Management.
Geraadpleegd op 6/11/2007
http://www.sprawls.org/resources/CTIQ/module.htm
Dambrin, G., Laissy, J., et al. (2007). Diagnostic value of ECG-gated multidetector computed tomography in the early phase of suspected acute myocarditis. A preliminary comparative study with cardiac MRI. Eur.Radiol., 17: 331-338.
Dawson, P., (2004) Multi-slice CT contrast enhancement regimens. Clin Radiol. 59:1051-1060.
Decramer, I., Vanhoenacker, P., et al. (2008). Effects of Sublingual Nitroglycerin on Coronary Lumen Diameter and Number of Visualized Septal Branches on 64-MDCT Angiography. AJR., 190:219-225.
Delhaye, D., Remy-Martin, M., et al. (2007). Coronary imaging quality in routine ECG-gated multidetector CT examinations of the entire thorax: preliminary experience with a 64-slice CT system in 133 patients. Eur.Radiol., 17:902-910.
Desjardins, B., Kazerooni, E. (2004). ECG-gated cardiac CT. AJR, 182:993-1010.
Dewey, M., Schnapauff, D., et al. (2007). Non-Cardiac findings on coronary computed tomography and magnetic resonance imaging. Eur. Radiol., 17:2038-2043.
Doctor’s Guide. Abdominal CT Dose Can Be Cut in Half for “Thinner” Patients, A New Study Indicates.
Geraadpleegd op 28/11/2007
http://www.docguide.com/news/content.nsf/NewsPrint
Donkers-Van Rosssum, A. (2001). Diagnostic strategies for suspected pulmonary embolism. Eur. Respir. J., 18:589-597.
Dyer, D., et al. (1999). Can Chest CT Be Used to Exclude Aortic Injury? Radiology. 196:195-202.
Earls, J.,New developments in cardiac gating, Geraadpleegd op 29/07/2008 http://images.ctisus.com/cta_web/12_07/AR_11-07_CT_Earls.pdf
Einstein, A., Henzlova, M., (2007). Estimating risk of cancer associated with radiation exposure from 64-slice computed tomography coronary angiography. Eur.Heart., 26:1482-1487.
Ehara, M., Surmely, J.F., et al. (2006). Diagnostic Accuracy of 64-Slice Computed Tomography for Detecting Angiographically Significant Coronary Artery Stenosis in an Unselected Consecutive Patient Population. Comparison With Conventional Invasive Angiogaphy. Circ. J., 70:564-571.
Engelke, C., Rummeny, E., Marten, K. (2006). Pulmonary Embolism at Multidetector Row CT of Chest: One year Survival of Treated and Untreated Patients. Radiology. 239:563-575.
Fine, J.,Hopkins, C., et al. (2006). Comparison of Accuracy of 64- Slice Computed Tomography With Coronary Angiography in Patients With Suspected Coronary Artery Disease. Am. J. Cardiol.,97:173-174
Fishman, E., (2004) MDCT evaluation of the coronary arteries,: how we do it--data acquisition, postprocessing, display, and interpretation. AJR., 184:1402-1412.
Fishman, E., (2005) Four-dimensional imaging of the heart based on near-isotropic MDCT data sets. AJR., Mar;184:774-776
Fleischmann, D., (2003) High-concentration contrast media in MDCT angiography: principles and rationale. Eur Radiol. 13 Suppl 3:39-43.
Ganten, M., Krautter, U., et al. (2007). Age related changes of human aortic distensibility: evaluation with ECG-gated CT. Eur. Radiol. 17:701-708.
Gaylord, G, Computed tomographic and magnetic resonance coronary angiography: are you ready?
Geraadpleegd op 16/09/2007
http://www.ncbi.nlm.nih.go/sites/entrez
Ghaye, B., Dondelinger, R., (2007). When to perform CTA in patients suspected of PE? Eur.Radiol.,18:500-509.
Gkanatsios, N., et al. (2006). Effect of radiographic techniques (kVp and mAs) on image quality and patient doses in digital substraction angiography. Med. Phys. 29:1643-1650.
Goldstein, J., Schoepf, U. (2007). Cardiac CT is Accurate, Saves Time and Money, Rsn News, 2007, 7-8
Goodman-Mumma, C., CT Dose Optimization.
Geraadpleegd op 28/11/2007
http://www.medicalimagingmag.com/issues/articles/2006-06_01.asp
Gotway, M., (2000). Helical CT Evaluation of the Thoracic Aorta. Appl.Radiol., 29:7-28
Gurudevan, S., Narula, J., (2008). Prospective electrocardiogram-gating: a new direction for CT coronary angiography? Nat.Clin.Pract.Cardiovasc.Med. Jul;5:366-367.(Epub 2008 May 20).
Hagan, P., et al. (2000) The International Registry of Acute Aortic Dissection, New Insights Into an Old Disease. Jama, 283:897-903
Hamoir, X, et al. Dual source CT: cardio-pulmonary applications
Geraadpleegd op 16/09/2007
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
Hartmann, I., Hagen, P., (2006). Diagnosing Acute Pulmonary Embolism.
Effect of Chronic Obstructive Pulmonary Disease on the Performance of D-dimer Testing, Ventilation/Perfusion Scintigraphy, Spiral Computed Tomographic Angiography, and Conventional Angiography.
Am. J. Respir. Crit. Care Med., 162:2232-2237.
Hausleiter, J., Meyer, T., et al. (2006). Radiation Dose Estimates From Cardiac Multislice Computed Tomography in Daily Practice: Impact of Different Scanning Protocols on Effective Dose Estimates., Circulation, 113:1305-1310.
Herzog, C., Maric Arning-Erb, S., Zangos, S., (2006). Multi-Detector Row CT Coronary Angiography: Influence of Reconstruction Technique and Heart Rate on Image Quality. Radiology; 238:75-86.
Heyer, C., Mohr, P., et al. (2007). Image Quality and Radiation Exposure at Pulmonary CT Angiography with 100-or 120 kVp Protocol: Prospective Randomized Study. Radiology, 245:577-583.
Hillewig, E., (2003). Dosisreductie bij kinderen op de 16 rijen detectoren scanner.
Eindwerk tot het behalen van de graad van gegradueerde in de Medische Beeldvorming, EHSAL, Brussel.
Hirai, N., et al. (2008). Prospective versus retrospective ECG-gated 64-detector coronary CT angiography: assessment of image quality, stenosis, and radiation dose. Radiology, 248:424-430.
Hopper et al. (2001). Radioprotection to the Eye During CT scanning. AJNR 22:1191-1198.
Horiguchi, J., et al. (2008). Variability of Repeated Artery Calcium Scoring and Radiation Dose on 64-slice Computed Tomography by Prospective Electrocardiographically-triggered Axial and Retrospective Electrocardiographically-gated Spiral Computed Tomography; A Phantom Study.
Acad. Radiol.,15:958-965.
Howarth, D., Interpretation of Lung Scintigraphy for the Diagnosis of Pulmonary Embolus.
Geraadpleegd op 16/09/2007
http://jcsmr.anu.au/technegas/outcome.html
Huda, W., (2008).Computing effective doses from dose-length product in CT. Radiology, 248:321.
Hyun, S., Byoung, W., et al. (2004). Pitfalls, Artifacts, and Remedies in Multidetector Row CT Coronary Angiography. RadioGraphics. 24:787-800.
Johnson, T., Nikolaou, K., et al. (2007). ECG-Gated 64-MDCT Angiography in the Differential Diagnosis of Acute Chest Pain. AJR. 188:76-82.
Jung, B., Mahnken, A., et al. (2003). Individually weight-adapted examination protocol in retrospectively ECG-gated MST of the heart. Eur. Radiol. 13:2560-2566.
Kalva, P., et al. (2006) Using the K-edge to Improve Contrast Conspicuity and to Lower Radiation Dose With a 16-MDCT: a Phantom and Human Study. J.Comput.Assist.Tomogr., 30:391-397.
Kantor, B., Kuzo, R., Gerber, T. (2007). Coronary computed tomographic angiography: current and future uses. Heart Metab. 34:5-9
Kloosterman, J., Muskens, R., (2007). Kwaliteitscontrole op de CT scanner. Afstudeerproject MBRT, Fontys Hogescholen, Arnhem.
Kuip, M., Leclercq, M., Van Der Heul, C., et al. (2003). Diagnostic strategies for excluding pulmonary embolism in clinical outcome studies. A systematic review. Ann.intern. Med. 138:941-951.
Lab Tests Online, D-Dimer
Geraadpleegd op 8/10/2007
http://labtestsonlie.org/understanding/analytes/d_dimer/multiprint.html
Lee, C., Goo, J., et al. (2007). Determination of Optimal Timing Window for Pulmonary Artery MDCT Angiography. AJR. 188:313-317.
Likert, R., (1932), A Technique for the Measurement of Attitudes, Archives of Psychology 140:1-55
Mahesh, M., Cody, D., (2007). Physics of Cardiac Imaging with Multiple-Row Detector CT. RadioGraphics. 27:1495-1509.
Mahnken, A., Muhlenbruch, G., et al. (2007). Cardiac CT: coronary arteries and beyond. Eur. Radiol. 17:994-1008.
Medcyclopedia
Geraadpleegd op 12/11/2007
www.medcyclopaedia.com/library/topics/volume_i/e/ecg_gating.aspx
Medical Encyclopaedia: Aortic dissection,
Geraadpleegd op 16/09/2007
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000181.htm
Miles, K., Young, H., et al. (2007). Quantitative contrast-enhanced computed tomography: is there a need for system calibration? Eur. Radiol. 17:919-926.
Mollet, N., (2006). Niet-invasieve beeldvorming van de kransslagaderen met multislice CT-coronairangiografie.
Proefschrift, Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam
Morin, R, Gerber, T., et al. (2003). Radiation dose in computed tomography of the heart. Circulation, 107:917-922.
Muhlenbruch, G., Klotz, E., et al. (2007). The accuracy of 1- and 3-mm slices in coronary calcium scoring using multi-slice CT in vitro and in vivo. Eur. Radiol. 17: 321-329.
Muhlenbruch, G., Seyfarth, T., et al. (2007). Diagnostic value of 64-slice multi-detector row cardiac CTA in smptomatic patients. Eur. Radiol. 17:603-609.
Nieman K., Cademartiri F., Lemos PA., et al. (2002). Reliable noninvasive coronary angiography with fast submillimeter multislice spiral computed tomography. Circulation;106:2051-2054.
Nijkeuter, M., De Roos, A., Huisman, M., (2004). Diagnostiek van longembolieën anno 2003. Hart Bulletin. 35:14-18.
Oosterhof, A., Smeenge, A., Spin, J., (2007). Give less, get more; verlaging van de versnelspanning bij het CT-longembolie protocol.
Eindwerk opleiding HBO-MBRT, Hanzehogeschool Groningen.
Pannu, H., Alvarez, W., Fishman, E., (2006). ß-Blockers for Cardiac CT: A Primer for the Radiologist. AJR. 186:341-345.
Pannu, H., Jacobs, J., (2006). Coronary CT Angiography with 64-MDCT: Assessment of Vessel Visibility. AJR. 187:119-126.
Paul, J.F., Abada, H.,(2007). Strategies for reduction of radiation dose in cardiac multislice CT. Eur. Radiol. 17:2028-2037.
Pech, M., Wieners, G., et al. (2007). Computed tomography pulmonary embolism index for the assessment of survival in patients with pulmonary embolism. Eur. Radiol. 17:1954-1959.
Raptpulos, V., Boiselle, P., (2006). MDCT Angiography of Ac:ute Chest Pain: Evaluation of ECG-Gated and Nongated Techniques. AJR. 186:346-356.
Remy-Jardin, M., Remy, J., (1999). Spiral CT Angiography of the Pulmonary Circulation, Radiology 212:615-636.
Remy-Jardin, M., et al. (1995). Diagnosis of Central Pulmonary Embolism with Helical CT: Role of Two-Dimensional Multiplanar Reformations. AJR. 165:1131-1138.
Sablayrolles, J.L., (2004). Cardiac CT: Experience from Daily Practice. Advanced CT, Aug. 2004. 4-10.
Scheffel, H., et al. (2008). Low-Dose CT Coronary Angiography in the Step-and-Shoot Mode: Diagnostic Performance. Heart, 2008 Jun2 (Epub ahead of print).
Schoepf, U., Schneider, A., Das, M., et al. (2007). Pulmonary embolism: computer-aided detection at multidetector row spiral computed tomography. Thorac. Imaging, 22:319-323.
Shuman, W.P., et al. (2008). Prospective versus retrospective ECG gating for 64-detector CT of the coronary arteries: comparison of image quality and patient radiation dose. Radiology, 248:431-437.
Siemens Medical, CT-Cardiac Artifacts v1.0.0.indd
Geraadpleegd op 16/09/2007
http://images.ctisus.com/mdct64cardiac/CT_Cardiac_Artifacts.pdf
Sigal-Cinqualbre, A., Hennequin, R., et al. (2004). Low Kilovoltage Multi-Detector Row Chest CT in Adults: Feasibility and Effect on Image Quality and Iodine Dose. Radiology, 231:169-174
Soons, J. (2000). D-dimeer ter uitsluiting van de diagnose longembolie, Ned. Tijdsch. Klin. Chem. 25:288-292.
SpringerLink, Radiation and Environmental Biophysics
Geraadpleegd op 6/11/2007
http://www.springerlink.com/content/0rurv30ppm2bt5bq/
Srikameswaran, A. (2007). “Triple Rule Out” CT scan detects hidden problems, Post-gazette.com., March 2007
Stein, P., Hull, R., (2005).Welke D-dimeertest is de beste om DVT of longembolie uit te sluiten? Minerva, 4:42-44
Stillman, A., Oudkerk, M., et al. (2007). Use of multidetector computed tomography for the asessment of acute chest pain: a consensus statement of the North American Society of Cardiac Imaging and the European Society of Cardiac Radiology, Eur. Radiol., 17:2196-2207.
Tachibana, M., Senjyu, T., Baba, H., (2001). Distortion of Three-dimensonal Computed Tomography: Effect of the Reconstruction Function. Jpn. J. Radiol. Technol. 57:1111-1120
Theeuwes, B., (2003). Calciumscoring: CT Techniek in de individuele risicostratificatie van cardiovasculair lijden. Analyse van de mogelijkheden en beperkingen in de oppuntstelling van symptomatische en asymptomatische patiënten.
Eindwerk tot het behalen van de graad van gegradueerde in de Medische Beeldvorming, EHSAL, Brussel.
Ten Cate-Hoek, A., Van Der Velde, E., Toll, D., (2005). Diagnostiek van diepe veneuze trombose: terug naar de eerste lijn. Ned. Tijdschr. Hematol.,2:230-234.
Van Erkel, A., et al. (1996). Spiral CT Angiography for Suspected Pulmonary Embolism: A Cost-Effectiveness Analysis. Radiology, 201:29-36.
Vanovermeire, O. (2006). 64-Slice Coronaire CT-Angiografie, Wet. Tijdsch.AZ Groeninge, 5:2006,.8-10.
Vanovermeire, O., Duerinckx, A. (2006). A Practical approach to 64-slice Coronary Angiography. JBR-BTR, 89:1-7.
Van Strijen, M., De Monye, W., et al. (2003). Single-Detector Helical Computed Tomography as the Primary Diagnostic Test in Suspected Pulmonary Embolism: A Multicenter Clinical Management Study of 510 Patients. Ann. Intern. Med., 138:307-314.
Van Unnik, G., et al. (1997). Survey of CT techniques and absorbed dose in various Dutch hospitals. The British Journal of Radiology. 70:367-371.
Vembar, M., Walker, M., et al.(2006). Cardiac imaging using multisclice computed tomography scanners: technical considerations. Coronary Artery Disease., 17:115-123
Vracholiotis, T., Bis, K., (2007). Atypical Chest Pain: Coronary, Aortic, and Pulmonary Vasculature Enhancement at Biphasic Single-Injection 64-Section CT Angiography. Radiology, 243:368-376.
Wiestler, O., et al. (2006). Health effects of ionising radiation from diagnostic CT. The Lancet , 367:1712-1713
Wintersperger, B., et al. (2005). Aorto-iliac multidetector-row CT angiography with low kV settings: improved vessel enhancement and simultaneous reduction of radiation dose. Eur. Radiol., 15:334-341.
Wittram, C., (2007). How I Do It: Ct Pulmonary Angiography. American Journal of Radiology, 188:1255-1261.
2 Boeken
Computed Tomography of the Coronary Arteries. De Feyter, P., Krestin, G.,
London: Taylor & Francis (2005).
Medical Imaging and Radiation Protection for medical students and clinical staff. Martin, C., Dendy, P., Corbett, R., Published by the Britisch Institute of Radiology, (2003).
Radiation Protection: A Memoir of the National Radiological Protection Board is available from the Health Protection Agency, Chilton, ISBN 978 0 85951 586 3
Spiral and Multislice Computed Tomography of the Body
Prokop, M., Galanski, M., et al., Thieme, Stuttgart, (2003).
Statistics for Psychology, Mendenhall, W., Ramey, M., North Scituate, Massachussets, Duxbury Press. (1973)
3 Seminars / cursussen
Managing patiënt dose in computed tomography, Annals of the ICRP, publication 87, Pergamon Press, (2001).
Mol, H., Niet gepubliceerde cursus en powerpoint, EHSAL, Brussel, (2007).
Oudkerk, M., Kanttekening bij de consensus Longembolie, Consensusbijeenkomst van 11 december 1998. Kwaliteitsorganisatie voor de gezondheidszorg CBO te Utrecht. (1999).
Pfizer Update, Acute Vascular Syndromes: Balancing options for short and long term care. Pfizer Vascular Update Sumposium. Amsterdam, (2005).
Diagnosis and Management of Pulmonary Embolism: Epidemiology, Pathophysiology and Clnical Diagnosis. A categorical teaching eminar presented at the European Association of Nuclear Medicine meeting in Naples, Pierluigi, P., (August 2001).
Aorta Dissectie. 17 de Max Taks Vaatsymposium – De Acute Patiënt, St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein, Schepens, M., Doetinchem (16/03/2007).
Cardiac MSCT & Contrast Media, (onuitgegeven paper), persoonlijke mededeling Van Schandevyl, G., (2007).
