SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
Een gat in de markt? (Gebrek aan) Zorgcircuit voor adolescenten met een verstandelijke beperking en bijkomende psychiatrische- en/of gedragsproblemen.
Kristel
Calewaert
Voor personen met een verstandelijke beperking en bijkomende psychiatrische- en/of gedragsproblemen is het vaak moeilijk om gepaste zorg te vinden. De plaatsen in de voorzieningen binnen het “Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap” zijn te beperkt en er is vaak te weinig expertise aanwezig over de bijkomende psychiatrische- en/of gedragsproblemen. Deze cliënten worden vaak bestempeld als “moeilijke” gasten.
Binnen gespecialiseerde opnameafdelingen van psychiatrische ziekenhuizen is er wel voldoende expertise aanwezig, maar deze zorgeenheden zijn geen definitieve woonvorm. Het blijft een opname in een ziekenhuis.
Als sociaal verpleegkundige zal je samen met de cliënt en zijn omgeving op zoek moeten gaan naar gepaste zorg, en individueel bekijken wat de mogelijkheden hierbij zijn.
Via dit afstudeerproject probeer ik na te gaan of er inderdaad een tekort aan plaatsen is voor deze doelgroep, waarbij er eerst een beeld wordt geschetst van het huidige zorgaanbod. Nadien wordt een verklaring gezocht voor het tekort aan plaatsen
en de manier waarop men hier in de toekomst aan kan werken.
Door de statistische gegevens vanuit het “Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap” te bekijken, wordt het duidelijk dat er héél veel personen met een handicap wachten op een voorziening.
Door de opnamegegevens van één van de gespecialiseerde zorgeenheden binnen een psychiatrisch ziekenhuis te verwerken, kunnen conclusies getrokken worden over de huidige tendensen. De opnamegegevens van 2004 en 2009 werden hierbij naast elkaar gelegd, waarbij als opvallendste tendens naar voor komt dat er meer opnameaanvragen zijn vanuit de minderjarigenwerking.
Er zijn een heleboel knelpunten waar deze specifieke doelgroep mee geconfronteerd wordt. Doordat het huidige zorgaanbod over 2 bevoegdheden is verdeeld, namelijk de Vlaamse en de federale overheid, is er geen samenwerking en wordt de zorg niet afgestemd op de cliënt maar op de plaats waar hij verblijft. Het gebrek aan open plaatsen binnen het “Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap” beperkt de toekomstmogelijkheden en keuzes aanzienlijk. Tussen de minderjarigenwerking en de meerderjarigenwerking van zowel het “Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap” als de reguliere zorg is er geen doorstroming. Dit zijn twee aparte werkvelden waardoor de onzekerheid naar de toekomst toe rond de leeftijd van hun adolescentie toeneemt. De gespecialiseerde opnameafdelingen binnen psychiatrische ziekenhuizen in Vlaanderen zijn vrij beperkt en er is gebrek aan voldoende outreaching-projecten waarbij de expertise over de grenzen van het ziekenhuis heen worden gebracht.
Samenwerking tussen het federale en Vlaamse niveau zal noodzakelijk zijn om het zorgaanbod te kunnen afstemmen op de zorgvraag. In plaats van beleid te voeren naast mekaar kan er beter werk gemaakt worden van “samen werken en samen denken”.
Een samenwerking tussen het VAPH en de gespecialiseerde zorgeenheden binnen psychiatrische ziekenhuizen zou een oplossing kunnen bieden naar zowel de minderjarigen- als de meerderjarigenwerking. Door ondersteuning en expertise te bieden “aan huis”, wordt de mogelijkheid gecreëerd om cliënten “thuis” te laten wonen ondanks hun complexe problematiek. De woonmogelijkheden binnen het VAPH zullen dan wel moeten uitgebreid worden.
Op deze manier kunnen we samen “denken” en “werken” aan het “gat in de markt”!
Bibliografie
Andries,J., Bauwens,S., Cuypers, W., De Muer, W., Morisse, F.& Weyts, E. (2003). Observatie en behandeling van volwassenen met een verstandelijke handicap met bijkomende psychiatrische en/of gedragsproblemen. Psychiatrie en verpleging – Tijdschrift voor hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg, 79 (5), 279-302.
Antwerpen- Apeldoorn: Garant.
Boydens, J., De Boodt, M., Devliegher, J., Oosterlinck, K., Vicca, C. (2001). Gids in de Geestelijke Gezondheidszorg. Brugge: Vanden Broele.
Bursens, L. (2009). Zorgregierapport VAPH. Brussel.
De Rijcke, R. (2007). Waarheen met minderjarigen met een psychiatrische stoornis in combinatie met een problematische opvoedingssituatie of een misdrijf? Psychiatrie en verpleging – Tijdschrift voor hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg, 83 (1), 57-64. Antwerpen- Apeldoorn: Garant.
Dhaene, P. (2009). Strategische adviesraad uit de startblokken. Zorgwijzer, zorgnet Vlaanderen.
Dosen, A. (2005). Psychische stoornissen, gedragsproblemen en verstandelijke handicap: een integratieve benadering bij kinderen en volwassenen. Assen: Koninlijke Van Gorcum.
Gesprekken en mails met ervaringsdeskundigen (orthopedagogen en neuro-psychiater) van de gespecialiseerde settings.
Goris, R. (2002). “Wachten in het land der voorzieningen: gehandicaptensector pleit voor centraal zorgplan”. Weliswaar, 41.
Infobrochure gezinsverpleging Geel.
Krols, N. (2003). De toekomst maak je vandaag: het Vlaams Fonds wil de wachtlijsten weg. ”. Weliswaar, welzijnsmagazine voor Vlaanderen.
Mails met de raadgever van het kabinet van Jo Vandeurzen.
Plessers, M. (2008). Wonen… en geestelijke gezondheid. Similes, federatie van Vlaamse Simileskringen.
Rochtus, K., Pongers, R., Schalenbourg, B., Vicca, C. (2009). Sociale landkaart: informatiewijzer federale en Vlaamse voorzieningen. Brugge: Vanden Broele.
Scholiers, J.(2007). Gedragsstoornissen in een woonvoorziening voor mensen met een verstandelijke handicap. Psychiatrie en verpleging – Tijdschrift voor hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg. Antwerpen- Apeldoorn: Garant.
Vandereycken, W., van Deth, R. (2004). Bouwstenen voor gezondheidszorgonderwijs: psychiatrie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Vanderplasschen, W., Vandevelde,S., Claes, C., Broekaert, E., Van Hove, G. (2006). Orthopedagogische werkvelden in beweging: organisatie en tendensen. Antwerpen: Garant.
Vanderplasschen,W., Vandevelden, S., Claes, L., Broekaert, E., Van Hove, G. (2006). Orthopedagogische werkvelden in beweging: organisatie en tendensen.
Vandeurzen, J., (2010). Iedereen wij- over uw welzijn, onze zorg en hoe we daar samen aan werken. Weliswaar, welzijnsmagazine voor Vlaanderen.
Vanmarcke, V., Cattrijsse, L., Csincsak, M. (2006). Handinfo: handige informatie voor personen met een handicap. Brussel: lannoo.
VAPH. (2004) Meerjarenanalyse: een achteruit- en vooruitblik op de zorgbehoeften van personen met een handicap.
VAPH.(2009) Omzendbrief definitieve regeling noodsituatie(9).
Vastmans, R. (1994). De versplintering in het gehandicaptenbeleid leidt op termijn tot ontsporing. Tijdschrift voor welzijnswerk (18).
Vogels, M. (2002). “Noodzorg voor zorgnood: de zorgbehoefte is te weinig bekend”. Weliswaar, 41.
www. nationaalkompas.nl geraadpleegd op 5 februari 2010
www.kvg.begeraadpleegd op 11 oktober 2009
www.senvzw.be geraadpleegd op 28 maart 2010
www.stentproject.be geraadpleegd op 10 maart 2010
www.vaph.be meermaals geraadpleegd tussen september 2009 en maart 2010
www.vfg.be geraadpleegd op 14 december 2009
www.vgph.be geraadpleegd in september en december 2009
www.vlaamsparlement.be geraadpleegd op 24 september 2009
www.vlaamswelzijnsverbond.be geraadpleegd op 11 oktober 2009
www.vlaanderen.be meermaals geraadpleegd tussen september 2009 en maart 2010
www.vlafo.be geraadpleegd op 24 oktober 2009
www.zorgnetvlaanderen.be geraadpleegd op 15 november 2009
Yuksel, V. (2002). “Even geduld a.u.b.: welzijnssector heeft totaalplan en nieuwe visie nodig”. Weliswaar, welzijnsmagazine voor Vlaanderen.
