Een wetenschappelijk onderbouwde hervorming van het Belgische pensioensysteem

Sali

Köse

Waldo

Vanderhaeghen
Isabelle

Delclef

Bij onveranderd beleid zullen de Belgische pensioen gerelateerde uitgaven andere overheidsuitgaven zoals gezondheidszorg en onderwijs komen te verdringen. We illustreren eerst aan de hand van data en een vergelijking met de andere OESO landen welke parameters hieraan ten grondslag liggen. Vervolgens bekijken we de mogelijke oplossingen uit deze situatie: hoe zouden we kunnen veranderen opdat we kunnen behouden wat we hebben? Uit deze twee perspectieven trekken we beleidsaanbevelingen specifiek gericht op de Belgische situatie met als doel een duurzamer systeem die een sociaal overheidsbeleid kan blijven ondersteunen.

Vooreerst moet de maatschappelijke draagkracht worden verhoogd door hogere geboortecijfers via ondersteuning voor jonge ouders en het stimuleren van migratie, grotere productiviteit door investering in onderwijs en het naar omlaag halen van de overheidsschuld.

Om de effectieve pensioneringsleeftijd omhoog te krikken, moet het sanctioneren van werk worden voorkomen. Dit moet gebeuren door een uitfasering van vervroegd pensioen, mensen mogen blijven werken tot na de wettelijke pensioenleeftijd en oudere werknemers mogen geen wettelijk recht hebben op een hoger loon.

Een aantal andere parameters binnen het huidige pensioensysteem zouden ook nog kunnen veranderen. De wettelijke pensioenleeftijd zou kunnen worden opgetrokken, de pensioenberekening dient te worden vereenvoudigd en het aantal gelijkgestemde periodes voor pensioenberekening kan naar beneden gehaald worden.

Tenslotte zijn er ook fundamentele hervormingen aan het pensioenstelsel aan de orde. Alle bestaande stelsels zouden moeten worden afgeschaft en gegoten in twee pijlers, gefinancierd door bijdrages en gecentraliseerd in de overheid. De eerste pijler garandeert een minimumpensioen terwijl de tweede pijler dient als consumption smoothing.

Bibliografie

Aaron H.J., Shoven J.B. en Friendman B.M., 1999. Should the United States

privatize Social Security?. Massachusetts Institute of Technology.

Baroni E., 2007. Pension Systems and Pension Reform in an Aging Society: an

Introduction to the Debate. Institute for future studies.

Barr N., 2002. Reforming pensions: myths, truths, and policy choices.

International Social Security Review, Vol. 55, 2/2002.

Berghman J., Debels A., Vandenplas H., Verleden F., Mutsaerts A., Peeters H. en

Verpoorten R., 2010. De Belgische pensioenatlas 2010. Leuven, KUL - Centrum

voor Sociologisch Onderzoek, Onderzoeksgroep Pensioenbeleid, 138 p.

Chand S.K. en Jaeger A., 1996. Aging population and public pension schemes.

International Monetary Fund.

Cremer H. en Pestieau P., 2000. Reforming our pension system: is it a

demographic, financial or political problem?. European Economic Review 44, p.

974-983.

D’Addio, A.C. en M. Mira d’Ercole, 2005. Trends and Determinants of Fertility

Rates in OESO Countries: The Role of Policies. Social, Employment and Migration

Working Paper, No. 27, OECD Publishing.

Daerden M. en Laruelle S., 2010. Een toekomst voor onze pensioenen. Groen

Boek. Nationale pensioenconferentie. Brussel, Ministerie van pensioenen en

grootstedenbeleid, 209p.

Disney R., 2000. Crises in public pension programmes in OECD: what are the

reform options?. The Economic Journal, 110p.

Duval R., 2003. The retirement effects of old-age pension and early retirement

schemes in OECD countries. Department of Economics, OECD Publishing.

Federale Overheidsdienst budget en beheerscontrole, 2010.

Stabiliteitsprogramma van België 2009-2012.

Federaal Planbureau, 2008. Bevolkingsvooruitzichten 2007-2060. Economische

analyses en vooruitzichten, Algemene directie statistiek en economische

informatie, 152p.

Goedemé T., 2005. Nieuw Roemeens pensioenstelsel minder solidair dan

Belgische tegenpool. Over Werk: Tijdschrift van het Steunpunt WSE / Steunpunt

Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming, p. 118-121.

Gruber J. en Wise J., 2002. Social Security Pension Reform in Europe. Martin

Feldstein ans Horst Siebert editors, p. 49-84.

Hendrik L., 2006. Strategisch Rapport Pensioenen België 2005, Federale

overheidsdienst Sociale Zekerheid, Brussel.

Hoge Raad van Financiën, 2009. Studiecommissie voor de Vergrijzing.

Geraadpleegd op 20 maart 2011. Beschikbaar via:

http://www.docufin.fgov.be/intersalgnl/hrfcsf/adviezen/PDF/vergrijzing_…

Hoge Raad van Financiën, 2010. Studiecommissie voor de Vergrijzing.

Geraadpleegd op 20 maart 2011. Beschikbaar via:

http://www.plan.be/admin/uploaded/201007050808240.rapport2010_nl.pdf

OESO, 2011. Pensions at a glance 2011: retirement-income systems in OECD and

G20 countries, OECD Publishing.

Tapia W., 2008. Description of Private Pension Systems. OECD Working Papers on

Insurance and Private Pensions, nr. 22. OECD Publishing.

The World Bank, 1994. Averting the old age crisis: policies to protect and

promote growth. Oxford University Press.