SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
Gebruik van de ‘theory of constraints’ bij de optimalisatie van managementsbeslissingen.
Tom
Van Havermaet
De ‘theory of constraints’: een wat onbekende managementfilosofie
als oplossing voor hedendaagse problemen in het bedrijfsleven?
Artikel i.v.m. het eindwerk ingediend tot het behalen van de graad van licentiaat in de handelswetenschappen.
Campus VLEKHO – Departement Handelswetenschappen van de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst
Academiejaar 2004-2005
Promotor : Prof. dr. Carlos SIAU
Tom Van Havermaet, Ardoystraat 24, 9220 Hamme, (052) 47 94 42 – (0486) 16 19 47 – tomvanhavermaet@hotmail.com
Bedrijven hebben het niet gemakkelijk vandaag de dag. De internationale concurrentiestrijd woedt heviger dan ooit. Klanten worden steeds veeleisender op het vlak van kwaliteit en leveringstermijn. De levenscyclus van producten wordt steeds korter. De race om de beste concurrentiepositie is misschien nog het beste zichtbaar bij de steeds hogere voorraadrotaties.
Een mogelijke oplossing voor deze problemen is de theory of constraints (TOC), een wat onbekende managementfilosofie die, net als Activity-Based Management (ABM), Total Quality Management (TQM) en Just-In-Time (JIT), de idee van ‘voortdurende verbetering’ beklemtoont.
Wat is de ‘theory of constraints’?
De theory of constraints (TOC) is een managementfilosofie die in de jaren ‘80 ontwikkeld werd door Eli Goldratt. Zijn theorie verwierf internationale bekendheid dankzij het boek ‘Het Doel’. De TOC bestaat uit drie aparte, maar met elkaar verbonden thema’s: (1) prestatiemeting, (2) logistiek en (3) logisch denken.
Centraal in de TOC staat het begrip ‘constraint’ (beperking). Dit is alles wat een systeem belet om z’n doel te bereiken. Goldratt is ervan overtuigd dat een bedrijf maar één ultiem doel heeft, nl. geld genereren. Ieder systeem heeft minstens één constraint, zoniet zou een bedrijf oneindige productie en winsten kunnen halen. Constraints worden ingedeeld in interne en externe constraints.
Prestatiemaatstaven
Om te beoordelen of een bedrijf in de richting van het doel (geld genereren) evolueert, ontwikkelde Goldratt een geheel van maatstaven. De belangrijkste financiële maatstaven zijn nettowinst, rendement op het geïnvesteerde vermogen en cashflow. Goldratt betwijfelt echter de bruikbaarheid van deze maatstaven in het dagelijks beleid. Daarom stelt hij ook drie operationele maatstaven voor (in volgorde van belangrijkheid): (1) throughput, (2) voorraad en (3) operationele kosten.
Throughput is de mate waarin het systeem geld voortbrengt door verkopen. Het is gelijk aan de omzet min de kost van de grondstoffen. De throughput moet gemaximaliseerd worden.
Voorraad zijn al de geldmiddelen die het systeem geïnvesteerd heeft in de aankoop van activa die zij wil/kan gaan verkopen. Net als bij JIT, hecht de TOC ook veel belang aan voorraadreductie.
Operationele kosten zijn alle kosten die een systeem maakt bij het transformeren van voorraden in throughput. Dit zijn dus alle andere kosten dan de materiaalkost, zoals de arbeids-, administratie- en energiekost en de afschrijvingen.
Logistiek
Het thema ‘logistiek’ is wellicht het meest bekende onderdeel van de TOC. Het behandelt o.a. het vijfstappenproces van continue verbetering en de drum-buffer-rope methode. Het vijfstappenproces van continue verbetering heeft tot doel constraints op te sporen in het systeem en ze weg te werken. De 5 stappen zijn: (1) spoor de constraint op, (2) benut de constraint optimaal, (3) maak al het overige ondergeschikt aan het vorige, (4) versterk of doorbreek de constraint en (5) ga terug naar stap (1), maar vermijd dat er door inertie een nieuwe constraint ontstaat. Inertie verwijst naar managers die zich niet aanpassen aan veranderende omstandigheden.
Bij de derde stap kan men gebruik maken van drum-buffer-rope (DBR) om de productie te plannen. Deze drieledige benaming is geïnspireerd op metaforen in de boeken van Goldratt. De drum (trommel) is het productietempo voor de hele fabriek, dat bepaald wordt door de constraint.
Buffers zijn strategisch geplaatste voorraden om de systeemoutput te beschermen tegen onvoorziene omstandigheden. Er worden drie soorten buffers voorzien in DBR: (1) de constraint buffer beschermt de constraint tegen stilstanden door het aanleggen van een reservevoorraad vóór de constraint, (2) de assemblagebuffer en (3) de verzendingsbuffer.
De rope (koord) is het mechanisme dat gebruikt wordt voor de materiaalvrijgave. Materialen worden pas vrijgegeven op basis van de planning van de constraint.
Logisch denken
De kracht van managementfilosofieën zoals de TOC bestaat erin dat ze gebaseerd zijn op gezond verstand. De denkprocessen die Goldratt ontwikkelde zijn een set van instrumenten en processen die toelaten om een probleem op te lossen en/of een bepaalde strategie te ontwikkelen. Deze denkprocessen vormen het nieuwste en minst bekende deel van de TOC. De Current Reality Tree (CRT) bijvoorbeeld is een instrument geschikt voor het identificeren van kernproblemen.
Throughput Accounting (TA)
TA is een winstrapporteringsmethode gebaseerd op de TOC. Enkel throughput wordt toegewezen aan producten. Personeelskosten en alle andere operationele kosten worden als vaste periodekosten beschouwd. Het gebruik van TA vereist een grondige mentaliteitswijziging: men moet overschakelen van de ‘kostenwereld’ naar de ‘throughputwereld’.
Activity-Based Costing (ABC)
In ABC worden kosten van middelen toegewezen aan activiteiten d.m.v. resource drivers. Vervolgens worden deze activiteitskosten toegewezen aan producten, klanten, e.d. op basis van activity drivers. We onthouden ook dat de (kost van de) beschikbare capaciteit gelijk is aan de (kost van de) verbruikte capaciteit + de (kost van de) onbenutte capaciteit.
ABM is het managen van de capaciteit op basis van ABC-informatie. Net als de TOC is dit een methode van continue verbetering. Activiteiten met toegevoegde waarde worden efficiënter gemaakt. Activiteiten zonder toegevoegde waarde moet men zoveel mogelijk elimineren.
TOC/TA versus ABC/ABM
Er zijn aanzienlijke verschillen tussen deze twee methoden. Zo is TOC meer gericht op korte termijn en ABC meer op lange termijn. In ABC ligt de klemtoon op de kosten, bij TOC op de throughput. In TOC wordt ook rekening gehouden met bottlenecks, wat bij ABC niet het geval is.
Ondanks deze grote verschillen geraken meer en meer experts het erover eens dat de combinatie van beide methoden nuttig is. Ze vullen elkaar immers perfect aan. Op lange termijn kan het zelfs gevaarlijk zijn enkel op TA beroep te doen, omdat men het (vaak grote) blok aan vaste kosten negeert.
Voorbeelden in het eindwerk tonen ook aan dat verbeteringen in het systeem (verminderen van de omsteltijd, verminderen van het uitvalpercentage, gebruik van overuren) nuttigst zijn op het knelpunt. Dit is wat Goldratt bedoelt met ‘de zwakste schakel’. Bij dergelijke optimalisaties maakt men gebruik van lineaire programmering.
Besluit
De TOC heeft zeker z’n plaats verdiend tussen andere grote managementfilosofieën zoals ABM, JIT en TQM. Het toepassingsgebied van de TOC is quasi onbeperkt: in het begin werd het enkel toegepast op productie, maar ondertussen zijn er ook succesvolle toepassingen geweest op het vlak van financiën en maatstaven, projectbeheer, distributie, marketing en verkoop, personeelsbeleid, strategie, enz.
© Tom Van Havermaet,
3 augustus 2005
Bibliografie
Lijst van geraadpleegde werken
1 Boeken
BLOCHER, E.J., CHEN, K.H. en LIN, T.W., Cost management: a strategic emphasis. New York, Mc Graw Hill, 2002.
BRUGGEMAN, W., e.a., Management accounting in de nieuwe produktie-omgeving [sic]. Antwerpen, MAKLU Uitgevers, 1992, 193 pagina’s.
GOLDRATT, E., De zwakste schakel. Derde druk. Utrecht, Het Spectrum, 2002. (Oorspronkelijke titel: Critical Chain).
GOLDRATT, E., Het is geen toeval. Derde druk. Utrecht, Het Spectrum, 2004. (Oorspronkelijke titel: It’s not luck).
GOLDRATT, E., The haystack syndrome: sifting information out of the data ocean. New York, North River Press, 1990.
GOLDRATT, E., What’s this thing called theory of constraints and how should it be implemented. New York, North River Press, 1990.
GOLDRATT, E. en COX, J., Het Doel. Zestiende druk. Utrecht, Het Spectrum, 2003. (Oorspronkelijke titel: The Goal).
GOLDRATT, E. en FOX, ROBERT E., De Race. Derde druk. Utrecht, Het Spectrum, 2000. (Oorspronkelijke titel: The Race).
GOLDRATT, E., SCHRAGENHEIM, E. en PTAK, C.A., Noodzakelijk, maar niet voldoende. (Oorspronkelijke titel: Necessary, but not sufficient).
MELNYK, Steven A. en DENZLER, David R., Operations management: a value-driven approach. Mc Graw Hill, 1996, pp. 882-887.
NOREEN, E., SMITH, D. en MACKEY, J.T., The theory of constraints and its implications for management accounting. New York, North River Press, 1995.
STEIN, R.E., The theory of constraints: applications in quality and manufacturing. Second edition – revised and expanded. New York, Marcel Dekker, 1997, 306 pagina’s.
2 Artikels
ATWATER, B. en GAGNE, M.L., The theory of constraints versus contribution margin analysis for product mix decisions. In: Journal of Cost Management, jan./feb. 1997, pp. 6-15.
ATWATER, J.B. en CHAKRAVORTY, S.S., Using the theory of constraints to guide the implementation of quality improvement projects in manufacturing operations. In: International Journal of Production Research, 1995, Vol. 33, n° 6, pp. 1737-1760.
BALACHANDRAN, B.V., BALAKRISHNAN, R. en SIVARAMAKRISHNAN, K., Capacity Planning with demand uncertainty. In: The engineering economist, Fall 1997, Volume 43, No. 1, pp. 49-72.
BALAKRISHNAN, J., Spreadsheet optimization: a support tool for the theory of constraints. In: Journal of Cost Management, jan./feb. 2003, pp. 39-45.
BALAKRISHNAN, R. en SPRINKLE, G.B., Integrating profit variance analysis and capacity costing to provide better managerial information. In: Issues in Accounting Eduction, Vol. 17, No. 2, mei 2002, pp. 149-161.
BARREZEELE, K., Automatizering [sic] alleen volstaat niet om krisis [sic] te keren. In: De Tijd, 13 oktober 1993.
BARREZEELE, K., Produktiemanagement [sic] moet heilige koeien slachten. In: De Tijd, 19 maart 1991.
BAXENDALE, S.J. en RAJU, P.S., Using ABC to enhance throughput accounting: a strategic perspective. In: Journal of Cost Management, jan./feb. 2004, pp. 31-38.
BAXENDALE, S.J., Activity-based costing for the small business: a primer. In: Business Horizaons, jan./feb. 2001, Vol. 44 Issue 1, pp. 61-68.
BLACKSTONE, J.H. Jr., Theory of Constraints – a status report. In: International Journal of Production Research, 2001, Vol. 39, n° 6, pp. 1053-1080.
BOYD, L.H. en COX, J.F., Optimal decision making using cost accounting information. In: International Journal of Production Research, 2002, Vol. 40, No. 8, pp. 1879-1898.
BRINKER, B.J., From the editor. In: Journal of Cost Management, jan./feb. 1997, p. 5.
BUSHONG, J.G. en TALBOTT, J.C., An application of the theory of constraints. In: the CPA journal, april 1999, pp 53-55.
CAMPBELL, R., BREWER, P. en MILLS, T., Designing an information system using activity-based costing and the theory of constraints. In: Journal of Cost Management, jan./feb. 1997, pp. 16-25.
CHAKRAVORTY, S.S. en ATWATER, B.J., Implementing quality improvement programs using the theory of constraints. In: International Journal of Technology Management, 1998, Vol. 16 n° 4/6, pp. 544-555.
Chinese economische groei vertraagd. In: Het Financieele Dagblad [sic], 25 oktober 2004, http://www.fd.nl/ShowRedactieNieuws.asp?Context=N%7C0&DocumentId=19252.
COMAN, A. en RONEN, B., The enhanced make-or-buy decision: the fallacy of traditional cost accounting and the theory of constraints. In: Human Systems Management, 1995, Vol. 14 n° 4, pp. 303-308.
COOPER, R. en KAPLAN, R.S., Activity-based systems: measuring the cost of resource usage. In: Accounting Horizons, sept. 92, Vol. 6 Issue 3, pp. 1-13.
CORBETT, T., Throughput accounting and activity-based costing: the driving factors behind each methodology. In: In: Journal of Cost Management, jan./feb. 2000, pp. 37-45.
Dezelfde boodschap. In: Trends, 12 augustus 1999, p. 53.
DOWLESS, R.M., Using activity-based costing to guide strategic decision making. In: Healthcare Financial Management, June 1997, Vol. 51, Issue 6, 5 pagina’s.
GARDINER, S.C., BLACKSTONE, J.H. en GARDINER, L.R., The evolution of the theory of constraints. In: Industrial Management, mei/juni 1994, pp. 13-16.
Het gezond verstand van Eli Goldratt. Een avondje uit met een managementgoeroe. In: De Tijd, 26 november 1994.
GUNASEKARAN, A., Mc NEIL, R. en SINGH, D., Activity-based management in a small company: a case study. In: Production Planning & Control, 2000, Vol. 11, No. 4, pp. 391-399.
GUPTA, M., Activity-Based Throughput Management in a manufacturing company. In: International Journal of Production Research, 2001, Vol. 39, No. 6, pp. 1163-1182.
GUPTA, M., Constraints Management - recent advances and practices. In: International Journal of Production Research, 2003, Vol. 41, no. 4, pp. 647-659.
GUPTA, M., BAXENDALE, S. en Mc NAMARA, K., Integrating TOC and ABCM in a health care company. In: In: Journal of Cost Management, juli/aug. 1997, pp. 23-33.
GUPTA, M.C., BAXENDALE, S.J. en RAJU, P.S., Integrating ABM/TOC approach for performance improvement: a framework and application. In: International Journal of Production Research, 2002, Vol. 40, No. 14, pp. 3225-3251.
HALL, R., GALAMBOS, N.P. en KARLSSON, M., Constraint-based profitability analysis: stepping beyond the theory of constraints. In: Journal of Cost Management, juli/aug. 1997, pp. 6-10.
KAPLAN, R.S. en ANDERSON, S.R., Time-driven activity-based costing. In: Harvard Business Review, nov. 2004, pp. 131-138.
KAPLAN, R.S., Flexible budgeting in an activity-based costing framework. In: Accounting Horizons, Vol. 8, No.2, June 1994, pp. 104-109.
KEE, R., Integrating ABC and the theory of constraints to evaluate outsourcing decisions. In: Journal of Cost Management, jan./feb. 1998, pp. 24-36.
KEE, R., Integrating activity-based costing with the theory of constraints to enhance production-related decision-making. In: Accounting Horizons, december 1995, pp.48-61.
KERSHAW, R., The theory of constraints: strategic implications for product pricing decisions. In: Journal of Cost Management, jan./feb. 2000, pp. 4-11.
LAMBRECHT, M. en SEGAERT, A., Buffer Stock Allocation in Serial and Assembly Type of production lines. In: International Journal of Operations and Production Management, Vol. 10, n° 2, 1990, pp. 47-61.
LEA, B. en MIN, H., Selection of management accounting systems in Just-In-Time and Theory of Constraints-based manufacturing. In: International Journal of Production Research, 2003, Vol. 41, No. 13, pp. 2879-2910.
LOCKAMY, A. en COX, J.F., Using V-A-T analysis for determining the priority and location of JIT-manufacturing techniques. In: International Journal of Production Research, 1991, Vol. 29, No. 8, pp. 1661-1672.
LUEBBE, R. en FINCH, B., Theory of constraints and linear programming: a comparison. In: International Journal of Production Research, 1992, Vol. 30, No. 6, pp. 1471-1478.
LUTHER, R. en O’DONOVAN, B., Cost-volume-profit analysis and the theory of constraints. In: Journal of Cost Management, sept./okt. 1998, pp. 16-21.
MARTIN, A.J. en LANDVATER, D, Capacity Planning: the antidote to Supply Chain Constraints. In: Supply Chain Management Review, nov./dec. 2001, pp. 62-67.
MICHIELSEN, T., Hightechbedrijven zijn maar succesvol als hun technologie obstakels opruimt. In: De Tijd, 29 juni 2001.
PERKINS, D., STEWART, J. en STOVALL, S., Using Excel, TOC and ABC to solve product mix decisions with more than one constraint. In: Management Accounting Quarterly, Spring 2002, Vol. 3, No.3, pp. 1-10.
PLENERT, G., Optimizing theory of constraints when multiple constrained resources exist. In: European Journal of Operational Research, 1993, Vol. 70 n° 1, pp. 126-133.
REZAEE, Z. en ELMORE, R.C., Synchronous manufacturing: putting the goal to work. In: Journal of Cost Management, maart/april 1997, pp. 6-15.
RUHL, J.M., The theory of constraints within a cost management framework. In: Journal of Cost Management, nov./dec. 1997, pp. 16-24.
SCHREURS, D., Businessfilosofie gebaseerd op gezond verstand. In: De Tijd, 29 juni 2001.
SHAMS-UR, R., Theory of constraints: a review of the philosophy and its applications. In: International Journal of Operations and Productions Management, Vol.18, Iss. 4, 1998, pp. 336-355.
SPENCER, M.S., Economic theory, cost accounting and theory of constraints: an examination of relationships and problems. In: International Journal of Production Research, 1994, Vol. 32, n° 2, pp. 299-308.
TIGGELAAR, B., “Veel managementideeën zijn gewoon bullshit”. In: Management & Literatuur, 1 september 2004, http://www.managementboek.nl/artikel.asp?ID=111.
TOLLINGTON, T., ABC v TOC. In: Management Accounting: magazine for Chartered Management Accountants, april 1998, Vol. 76, Issue 4, 5 pagina’s.
UMBLE, M. M. en UMBLE, E.J., How to apply the theory of constraints’ five-step process of continuous improvement. In: Journal of Cost Management, sept./okt. 1998, pp. 5-14.
WEISEL, J.A., Boost profits with Excel. In: Journal of Accountancy, Dec. 2003, Vol. 196 Issue 6, pp. 62-67.
YAHYA-ZADEH, M., Integrating long-run strategic decisions into the theory of constraints. In: Journal of Cost Management, jan./feb. 1999, pp. 11-19.
YAHYA-ZADEH, M., Product-mix decisions under activity-based costing with resource constraints and non-proportional activity costs. In: Journal of Applied Business Research, 1998, Volume 14, Number 4, pp. 39-45.
3 Websites
BURTON-HOULE, T., The Theory of Constraints and its Thinking Processes, http://www.goldratt.com/toctpwhitepaper.pdf, the Goldratt Institute, 2001, 10p.
DEE BRADBURY, J. en Mc CLELLAND, W.T., Theory of Constraints Project Management, http://www.goldratt.com/tocpmwhitepaper.pdf, the Goldratt Institute, 2001, 12 p.
DELL, Jaarverslag 2004, www.dell.com.
DU PLOOY, E. Using Investment Dollar Days to assess step 4 of Goldratt’s 5 focusing steps, http://www.tpacc.com/knowledge_base_using_idd.htm, maart 2005.
hcs.science.uva.nl/manag.citp/ cursus0102/Planningcollege1mrt2002.ppt.
HOHMANN, C., Théorie des Contraintes (4 parties), http://membres.lycos.fr/hconline/toc.htm, laatste update 14/04/2001.
http://www.cmg-toc.com/html/a_dbr_example.html, 24/11/04.
http://www.cssys.co.kr/images/toc04.gif
http://www.ipe.liu.se/kurser/tppe37/material/Lec09%20toc.pdf
http://www.zbc.nu/main.asp?ChapterID=2850.
M. FOUCAULT, Quotes, http://www.rogo.com/cac/humor.html.
MARTIN, J.R., Management accounting concept, techniques and controversial issues, chapter 8, http://www.maaw.info.
PATRICK, F.S., Evaporating Cloud and Other Thinking Processes, http://www.tocforme.com, 2004.
4 Cursussen, lezingen en andere
DE KIMPE, J., Module 6: Theory of Constraints. Brussel, Vlekho, 2004. (Niet-gepubliceerde cursus, productie- en logistiek beleid eerste licentiaat handelswetenschappen).
SIAU, C., The theory of constraints and the five-step operations improvement process: a new approach to management accounting. Scolarly Activities Committee, Bentley-college in Waltham USA, april 1999. (Niet-gepubliceerde lezing, 36 pag).
SIAU, C., Management accounting. Brussel, Vlekho, 2003-2004. (Niet-gepubliceerde cursus eerste licentiaat handelswetenschappen).
SIAU, C., Strategische planning en budgettering. Brussel, Vlekho, 2004. (Niet-gepubliceerde cursus eerste licentiaat handelswetenschappen, optie accountancy).
VAN SCHOUBROECK, T., Capacity costing & management. Vlekho, 2000, KPMG Consultants. (Niet-gepubliceerde lezing uit het programma ‘Master in Cost Management & Performance Management’, 70 pagina’s).
WAELBERS E., Analyse van kwaliteitskosten. Vlekho, 23 januari 1999, Bekaert Stanwick Consultants. (Niet-gepubliceerde lezing, 49 pagina’s).
WAELBERS, E., Productmix-beslissingen en prijszetting op basis van ABC informatie [sic]. Vlekho, zonder datum, Bekaert Stanwick Consultants. (Niet-gepubliceerde lezing, 84 pagina’s, 2 delen).
WAELBERS, E., The theory of constraints. Vlekho, zonder datum. (Niet-gepubliceerde lezing uit het programma ‘Master in Cost Management & Performance Management’, 53 pagina’s).
WAELBERS, E., Vergelijking tussen de ABC en de TOC-benadering: case-study [sic]. Vlekho, 27 maart 1999, Bekaert Stanwick Consultants. (Niet-gepubliceerde lezing, 7 pagina’s).
5 Computerprogramma’s en cd-roms
Excel 2003, Microsoft Office 2003. (Computerprogramma).
Internet Explorer 6.0, Microsoft Corporation. (Computerprogramma).
Van Dale Handwoordenboek Hedendaags Nederlands. Utrecht/Antwerpen, Van Dale Lexicografie, 2001, versie 1.1. (CD-ROM).
Van Dale Handwoordenboek Nederlands/Engels en Engels/Nederlands. Utrecht/Antwerpen, Van Dale Lexicografie, 1998/1999, versie 2.0. (CD-ROM).
Word 2003, Microsoft Office 2003. (Computerprogramma).
