SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
Microbiële karakterisatie van binnenhuis luchtstalen
Joris
Jansen
- JorisJansen
Bacteriën in de lucht: schadelijk interessant!
Krachtige samenvatting:
De mens is er zich vaak niet van bewust dat de lucht een leefwereld is voor diverse organismen. Zo zijn bacteriën in de lucht vaak overvloedig aanwezig en kunnen binnen één kubieke meter lucht honderdduizenden microben teruggevonden worden. De interactie menselijke gezondheid versus bacteriën in de lucht kan zowel positief als negatief zijn. Over de ecologie, de diversiteit, de verspreiding en de interacties van bacteriën in de lucht is nog maar weinig geweten. In deze masterproef werd getracht meer inzicht te krijgen in de microbiologische luchtkwaliteit van verschillende binnenhuis stalen. Hierbij werden zowel luchtstalen van een standaard gezinswoning als van boerderijen (varkens- en koeienstal) onderzocht, vooral omdat bij deze laatste algemeen aanvaard is dat de microbiële luchtkwaliteit een belangrijk probleem kan vormen. In het onderzoek werd gekeken naar de teruggevonden bacteriële concentraties (aantal bacteriën per kubieke meter lucht), maar ook nog naar andere zaken zoals koloniemorfologie en pigmentatie.
Figuur 1: Foto van de staalnamen
Algemeen kader
De mens leeft in een intieme maar eerder onbewuste relatie met de lucht. Hierdoor wordt vaak vergeten dat lucht net zoals water en bodem een biologisch levende entiteit is. Door de gebrekkige kennis van lucht als biologische entiteit is er de laatste jaren een stijgende interesse ontstaan om deze te analyseren.
Luchtvervuiling is hierbij een vaak besproken problematiek. Zo heeft luchtvervuiling een negatieve invloed op de gezondheid van mensen, planten en dieren. Een gevolg hiervan is de sterke opkomst van mensen met respiratorische aandoeningen zoals astma en allergieën.
Een belangrijke oorzaak van luchtvervuiling is de toenemende concentratie aan aerosolen die ervoor zorgen dat de luchtkwaliteit zowel binnen als buiten sterk achteruit gaat. Een aerosol bestaat uit een complex mengsel van vaste en vloeibare partikels, gesuspendeerd in de lucht. Het gedrag van deze partikels wordt voornamelijk bepaald door fysische, chemische en aërodynamische parameters. Fijn stof of ‘airborne particulate matter (PM)’ is de belangrijkste aerosolcomponent bij luchtvervuiling. Fijn stof bevat, door zijn dragende werking, verschillende polluenten die van biologische- en/of chemische aard kunnen zijn. PM in het algemeen, en in het bijzonder PM10 (PM met 10 µm in diameter) en PM2.5 (PM met 2,5 µm in diameter), worden geassocieerd met allergische reacties, astma, respiratorische aandoeningen en zelf sterfgevallen. Deze komen vaak voort uit de drie belangrijkste oorzaken van chemische verontreiniging, namelijk industriële activiteiten, de verbranding van fossiele brandstoffen voor verwarming en energieopwekking en het gemotoriseerde verkeer.
Componenten van biologische aard zijn bijvoorbeeld: fungi, bacteriën, virussen, bestanddelen van fungi en bacteriën (zoals o.a. toxines) en plantaardig materiaal zoals bijvoorbeeld stuifmeel. Deze kunnen aanleiding geven tot tal van gezondheidsproblemen, zoals irritaties, infecties, toxische reacties en allergieën. Het is belangrijk dat de luchtkwaliteit van bepaalde omgevingen zoals bijvoorbeeld kantoorruimtes en ziekenhuizen gecontroleerd wordt op de aanwezigheid van schadelijke aerosolen.
Details
Concentraties van bacteriën in de lucht
Het onderzoek van deze masterproef toonde aan dat de bacteriële concentratie vooral in dierlijke stallen hoog lag. Hierbij werden concentraties opgemeten gaande van 5 x 104 tot 7 x 105 CFU/m3. In huiselijke omgevingen waren de concentraties lager en werd een maximale concentratie opgemeten van 3,8 x 103 CFU/m3. Dit kon verwacht worden aangezien de binnenhuishygiëne in dierlijke stallen aanzienlijk lager is. Een belangrijke omkaderende onderzoeksvraag bij deze microbiële groeiexperimenten was de vraag of boeren door hun regelmatige aanwezigheid in stallen een grotere kans zouden hebben op allerlei gezondheidsrisico's. Deze vraag is vanuit het perspectief van deze studie echter moeilijk te beantwoorden. Toch werden bij de uitplatingen van de stallen de aanwezigheid van β-hemolytische Streptococcen opgemerkt wat toch wel een aanleiding geeft tot een blootstelling met een hoger risico. De hogere concentratie aan bacteriën binnen stallen is niet altijd nadelig. Zo werden in dit onderzoek bij de stallen hoge concentratie aan Lactobacillen opgemerkt. Deze worden vaak gebruikt als probiotica en spelen een belangrijke rol in onze natuurlijke darmflora en zijn dus voordelig voor de menselijke gezondheid.
Gepigmenteerde bacteriën
Bij het opkweken van bacteriën werden ook enkele interessante eigenschappen van de luchtbacteriën opgemerkt.
Zo vertoonden de opgekweekte bacteriën uit huiselijke omgevingen opvallend veel pigmentatie. Dit is mogelijk gecorreleerd aan resistentie tegen UV straling in de lucht. Deze pigmentatie bleek zelfs toe te nemen met de toenemende omgevingstemperatuur bij de overgang van winter naar lente en de toename in zonnestralen.
Droogteresistentie van luchtbacteriën
Een andere interessante waarneming was dat bij de staalnamen genomen tijdens de winter opvallend veel bacteriën voorkwamen met een ruwe en droge koloniemorfologie. Dit is mogelijk gecorreleerd aan de lagere luchtvochtigheid van de huishoudelijke omgevingen en de daarbij horende droogtestress van de bacteriën. Tijdens de warmere buitentemperaturen in mei waarbij ramen en deuren vaker geopend worden, was dit veel minder het geval.
Figuur 2: Verschillende biofilm vormen waren zichtbaar en biofilm F komt overeen met de bdar (brown dry and rough) morfologie die voorkomt bij Salmonella species.
Conclusie
Luchtmicrobiologie is een nieuw opkomend domein dat zowel interessant is voor onze humane gezondheid, maar ook kan leiden tot nieuwe biotechnologische toepassingen, zoals ontdekking van nieuwe pigmenten en enzymen.
Bibliografie
(sd). Opgeroepen op November 27, 2012, van http://www.microbiologybytes.com/video/Bacillus.html
(sd). Opgeroepen op 2012, van http://www.seas.harvard.edu/projects/weitzlab/jeanresearch/PulmonaryDru… ry.html
Adhikari, A., Reponen, T., Grinshpun, S. A., Martuzevicius, D., & LeMasters, G. (2005). Correlation of ambient inhalable bioaerosols with particulate matter and ozone: A two-year study. Department of Environmental Health, University of Cincinnati, Cincinnati, USA.
Amann, R., Krumholz, L., & Stahl, D. (1990). Fluorescent-oligonucleotide probing of whole cells for determinative, phylogenetic, and environmental studies in microbiology. Journal of bacteriology, 726-770.
Ampe, F., Omar, N. b., Moizan, C., Wacher, C., & Guyot, J.-P. (1999). Polyphasic Study of the Spatial Distribution of Microorganisms in Mexican Pozol, a Fermented Maize Dough, Demonstrates the Need for Cultivation-Independent Methods To Investigate Traditional Fermentations. Applied Environmental Microbiology, 65(2): 5464-5473.
Ann M. Womack, B. J. (2010). Biodiversity and biogeography of the atmosphere. Center for Ecology and Evolutionary Biology, 335 Pacific Hall, 5289 University of Oregon, Eugene, USA. Opgeroepen op 11 29, 2012, van royalsocietypublishing: http://rstb.royalsocietypublishing.org/content/365/1558/3645.full#ref-11
Baleux, C., Carroyer, J.-M., Norland, N., & Patrick, S. (2010). Sick building syndrome. Opgeroepen op 2012, van Website van aclbv: http://www.aclvb.be/fileadmin/media/seetool_uploads/sick_building_pdf_0…
Behets, J., Declerck, P., Delaedt, Y., Creemers, B., & Ollevier, F. (2007). Development and evaluation of a Taqman duplex real-time PCR quantification method for reliable enumeration of Legionella pneumophila in water samples. Journal of microbiological methods., 68(1):137-44.
Behne, M. (2011). Indoor air quality in rooms with cooled ceilings.: Mixing ventilation or rather displacement ventilation? Journal of Environmental Health, 654–663.
Bilic, V., Habrun, B., Barac, I., & Humski, A. (2000). Distribution of airborne bacteria in swine housing facilities and their immediate environment. Dubravica, Zagreb, Kroatië.
Brodie, E., DeSantis, T., Parker, J., Zubietta, I., Piceno, Y., & Andersen, G. (2007). Urban aerosols harbor diverse and dynamic bacterial populations. Proc. Natl Acad. Sci., 299-304.
Burrows S. M., E. W. (2009). Bacteria in the global atmosphere—part 1: review and synthesis of literature data for different ecosystems.
Buttner, M. P., Cruz, P., Stetzenbach, L. D., & Cronin, T. (2007). Evaluation of two surface sampling methods for detection of Erwinia herbicola on a variety of materials by culture and quantitative PCR. Applied and Environmental Microbiology, 73(11), 3505-3510.
Byun, R., Nadkarni, M. A., Kim-Ly Chhour, F., Martin, E., Jacques, N. A., & Hunter, N. (2004). Lactobacillus Species Present in Advanced Lactobacillus Species Present in Advanced Dental Caries. Journal of Clinical Microbiology, 42(7):3128.
Cacciola, A. (sd). Opgeroepen op 11 28, 2012, van ClimateChange: http://climatechange.wikispaces.com/5.+Aerosols
Carvalho, E., Sindt, C., Verdier, A., Galan, C., O’Donoghue, L., Parks, S., et al. (2008, Oktober 1). Performance of the Coriolis air sampler, a high-volume aerosol-collection system for quantification of airborne spores and pollen grains. Aerobiologia, 24(4), 191-201.
Chang, C., Chung, H., Huang, C., & Su, H. (2000, Oktober 11). Exposure of workers to airborne microorganisms in open air swine houses. Tainan, Taiwan, China.
Chia, T., McMeekin, T., Fegan, N., & Dykes, G. (2011). Significance of the rdar and bdar morphotypes in the hydrophobicity and attachment to abiotic surfaces of Salmonella Sofia and other poultry-associated Salmonella serovars. Journal of applied microbiology, 581-584.
Cockx, M., Coussens, O., Imbrechts, M., Vanbergen, T., & Willemsen, K. (2012). Endotoxines in fijn stof: hoe schadelijk is de lucht die wij inademen?
Coriolis® Principle. (sd). Opgehaald van http://www.coriolis-airsampler.com/coriolis-technology.aspx
Cormier, Y., Tremblay, G., Meriaux, A., Brochu, G., & Lavoie, J. (1990). Airborne microbial contents in two types of swine confinement buildings in Quebec. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. , 304-309.
Cunningham, M. (2000, Julie). Pathogenesis of Group A Streptococcal Infections. Clinical Microbiology.(13), 470-511.
Dales R, C. S. (2004). Influence of outdoor aeroallergens on hospitalization for asthma in Canada. Journal of Allergy and Clinical Immunology.
DeLong, E., Kemp, P., Sherr, B., Sherr, E., & Cole, J. (1993). Single-cell identification using fluorescently labeled ribosomal RNA-specific probes. Handbook of methods in aquatic microbial ecology, 4(23):285-294.
Dimmick, R., Straat, P., Wolochow, H., Levin, G., Chatigny, M., & Schrot, J. (1975). Evidence for metabolic activity of airborne bacteria. J. Aerosol Sci., 387-393.
E.M. (1976). Ultraviolet mutagenesis and inducible DNA repair in Escherichia coli. . Microbiol. Mol. Biol. Rev., 869-907.
Einberg, G., & Holmberg, S. (2003). Characteristics of particls and their behaviour in ventilation air. International Journal of Ventilation, 2:45-54.
Elbers, A. (1991). The use of slaughterhouse information in monitoring systems for herd health control in pigs. Utrecht, Nederland.
Fang, Z., Ouyang, Z., Hu, L., Wang, X., Zheng, H., & Lin, X. (2005). Culturable airborne fungi in outdoor environments in Bejing, China. Scientific Total Environment, 350(1-3)47-58.
Fehmida, F., Nazia, J., & Nazhat, A. (1999). Statistical analysis of air-borne bacteria isolated from different sites of Karachi university. Medical Journal of Islamic Academy of Sciences, 12(3): 73-77.
Fierer, N., Liu, Z., Rodriguez-Hernández, M., Knight, R., Henns, M., & Hernandez, M. (2008). Short-term temporal variobility in airborne bacterial and fungal populations. Applied and Environmental Microbiology, 74(1):200-207.
Franzetti, A., Gandolfi, I., Gaspari, E., Ambrosini, R., & Bestetti, G. (2011). Seasonal variability of bacteria in fine and coarse urban air particulate matter. Applied Microbiology and Biotechnology , 90(2):745-753.
Gao, B., & Gupta, R. S. (2005). Conserved indels in protein sequences that are characteristic of the phylum Actinobacteria. In International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology (pp. 2401–2412). Department of Biochemistry and Biomedical Science, McMaster University, Hamilton, Canada.
Giovannoni, S., DeLong, E., Olsen, G., Pace, & NR. (1988, Februari). Phylogenetic group-specific oligodeoxynucleotide probes for identification of single microbial cells. Journal of Bacteriology, 170(2): 720-726.
Gram, L., Ravna, L., Rasch, M., Bartholin Bruhn, J., B. Christensen, A., & Givskovb, M. (2002, September 15). Food spoilage—interactions between food spoilage bacteria. International Journal of Food Microbiology., 78(1-2):79-97.
Gregory, P. H., & Lacey, M. E. (1963). Mycological Examination of Dust from Mouldy Hay Associated with Farmer’s Lung Disease. In J . gen. Microbiol. (pp. 30(1):75-88). Hertfordshiire.
Griffin, D. W. (2007). Atmospheric Movement of Microorganisms in Clouds of Desert Dust. CLINICAL MICROBIOLOGY REVIEWS. St. Petersburg, Florida, US.
Hammes, W., & Vogel, R. (1995). The genus Lactobacillus. In The Genera of Lactic Acid Bacteria (pp. 19-54). London: Springer US.
Harmsen, H. J., Elfferich, P., Schut, F., & Welling, G. W. (1999). A 16S rRNA-targeted Probe for Detection of Lactobacilli and Enterococci in Faecal Samples Fluorescent In Situ Hybridization. Microbial Ecology in Health and Disease, 11:3–12.
Hartemink, R., & Domenech, V. R. (1997). LAMVAB-A new selective medium for the isolation of lactobacilli from faeces. Journal of Microbiological Methods, 29(2):77-84.
Heidelberg, J., Shahamat, M., Levin, M., Rahman, I., Stelma, G., Grim, C., et al. (1997). Effect of aerosolization on culturability and viability of gram-negative bacteria. Journal Of Applied and Environmental Microbiology, 63(9):3585-8.
Hinds, W. (1999). Aerosol Technology, 2 ed. Wiley-Interscience.
Holmberg, S., & Chen, Q. (2003). Air flow and particle control with different ventilation systems in a classroom. Indoor Air, 13(2):200-204.
Hospodsky, D., Yamamoto, N., & Peccia, J. (2010). Accuracy, Precision, and Method Detection Limits of Quantitative PCR for Airborne Bacteria and Fungi. Applied and environmental microbiology, 76(21):7004-7012.
Hugenholtz, P., Tyson, G. W., Blackall, & L., L. (2001). Design and Evaluation of 16S rRNA-Targeted Oligonucleotide Probes for Fluorescence Probes for Fluorescence. Methods in Molecular Biology, 180:4765-4774.
Hyvärinen, A. M., Martikainen, P. J., & Nevalainen, A. I. (2009, September 1). Suitability of poor medium in counting total viable airborne bacteria. Grana, 30(2):414-417.
Iowa State University. (2005, Mei). Opgeroepen op Juni 2, 2013, van http://www.cfsph.iastate.edu/Factsheets/pdfs/streptococcosis.pdf
Kaarakainen, P., Rintala, H., Meklin, T., Kärkkäinen, P., Hyvärinen, A., & Nevalainen, A. (2011, December). Concentrations and Diversity of Microbes from Four Local Bioaerosol Emission Sources in Finland. Journal of the Air & Waste Management Association, 61(12):1382-92.
Karwowska, E. (2004). Microbiological Air Contamination in Farming Environment. Nowowiejska, Warsaw, Poland.
Kestens, V. (2004). Ontwikkeling naar een strategie voor de analyse van microbiële luchtstalen. Leuven, België.
Kleefeld, C., O’Dowd, C. D., O’Reilly, S., Jennings, S. G., de Leeuw, G., & Kunz, G. (2002). Relative contribution of submicron and supermicron particles to aerosol light scattering in the marine boundary layer. In Journal of Geophysical Research: Atmospheres (pp. 117(19), 8-13).
Kuske, C. R. (June 2006). Current and emerging technologies for the study of bacteria in the outdoor air. Current Opinion in Biotechnology, 17(3), 291–296.
LANGE, J. L., THORNE, P. S., & LYNCH, N. (1997). Application of Flow Cytometry and Fluorescent In Situ Hybridization for Assessment of Exposures to Airnborne Bacteria. Applied and Environmental Microbiology, 63(4):1557–1563.
Lebeer, S., Verhoeven, T. L., & De Keersmaecke, S. C. (2007, September 7). Impact of Environmental and Genetic Factors on Biofilm Formation by the Probiotic Strain Lactobacillus rhamnosus GG. Applied and Environmental Microbiology, 73(21):6768-6775 .
Lebeer, S., Verhoeven, T., Claes, I., De Hertogh, G., Vermeire, S., Buyse, J., et al. (2011). FISH analysis of Lactobacillus biofilms in the gastrointestinal tract of different hosts. Journal of Applied Microbiology, 52(3):220-226.
Lighthart, B. (2000). Mini-review of the concentration variations found in the alfresco atmospheric bacterial populations. Aerobiologia 16, 16(1):7-16.
Malik, S., Petrova, M. I., Claes, I. J., Verhoeven, T. L., Busschaert, P., Vaneechoutte, M., et al. (2013). The Highly Autoaggregative and Adhesive Phenotype of the Vaginal Lactobacillus plantarum Strain CMPG5300 Is Sortase Dependent. Applied Environmental Microbiology.
Mangala, A., Nadkarni, F., Elizabeth, M., & Nicholas, A. J. (2002). Determination of bacterial load by real-time PCR using a broad-range (universal) probe and primers set. Microbiology, 148:257-266.
Maser, M., Obolkin, V., Khodzer, T., & Jaenicke, R. (2000). Seasonal variation of primary biological aërosol particles in the remote continental region of Lake Baikal. In Atmos. Environ. (pp. 34(22):3805-3811). Siberia.
Mille-Lindblom, C., Fischer, H., & Tranvik, L. J. (2006, Februari 16). Antagonism between bacteria and fungi: substrate competition and a possible tradeoff between fungal growth and tolerance towards bacteria. Journal of Ecology and Organismal Biology, 113(2), 233–242.
Morita, R. (1975). Psychrophilic bacteria. Microbiol. Mol. Biol. Rev., 39:144-167.
Mouli, C., Mohan, S., & Reddy, S. (2005). Assessment of microbial (bacteria) concentrations of ambient air at semi-arid urban region: influence of metorological factors. AEER.
Nicholson, W. L., Mukanda, N., Hornek, G., Melosh, H. J., & Setlows, P. (2000). Resistance of Bacillus Endospores to Extreme Terrestrial and Extraterrestrial Environments. Tucson, Arizona, UA.
Nicolson, P. G. (2001). Opgehaald van immed: http://www.immed.org/illness/bioterrorism.html
NOAA NASA US Air Force 1976 U.S. (1976). Standard atmosphere. Washington, DC, USA.
Noss, I., Wouter, I., Visser, M., Doekes, G., & Brunekreef, B. (2008). Evaluation of a Low-Cost Electrostatic Dust Fall Collector for Indoor Air Endotoxin Exposure Assesment. Applied and environmental microbiology, 74(18):5621-5627.
Onyenwoke, R. U., Brill, J. A., Farahi, K., & Wiegel, J. (2004). Sporulation genes in members of the low G+C Gram-type-positive phylogenetic branch (Firmicutes). In Archives of Microbiology (pp. 182-192). University of Georgia, Athens, USA.
Pearce, D. A., Bridge, P., Hughes, K., Sattler, B., Psenner, R., & Russell, N. J. (2009). Microorganisms in the atmosphere over Antarctica. FEMS Microbiology Ecology, 69(2):143-157.
Pernthaler, A., Pernthaler, J., & Amann, R. (2001). Fluorescence in situ hybridization and catalyzed reporter deposition for the identification of marine bacteria. Appl. Environ. Microbiol., 68:3094-3101.
Peternel R, Č. J. (2004; 11:303-7). Atmospheric concentrations of Cladosporium spp. and Alternaria spp. spores in Zagreb (Croatia) and effects of some meteorological factors. In Ann Agric Environ Med .
Platts-Mills, T. A., Thomas, W. R., Aalberse, R. C., Vervloet, D., & Champman, M. D. (1992). Dust mite allergens and asthma: report of a second international workshop. Journal of Allergy Clin. Immunol., 89:1046-1060.
Polymenakou, P. N. (2012). Atmosphere: A Source of Pathogenic or Beneficial Microbes? Hellenic Centre for Marine Research, Institute of Marine Biology and Genetics, Gournes Pediados, P.O. Box 2214, 71500 Heraklion, rete, Grece.
Pósfai, M., Li, J. A., & P., B. (2003). Aërosol bacteria over the Southern Ocean during ACE-1. In Atmospheric Research (pp. 66(4):231-240).
Raff, R., & Schwanitz, G. (2001). Fluorescence in situ Hybridization General Principles and Clinical Application with Special Emphasis to Interphase Diagnostics. The International Journal of Healing and Caring, 1(1): 65-75.
Rasch, P., Crutzen, P., & Coleman, D. (2008). Exploring the geoengineering of climate using stratospheric sulfate aerosols: The role of particle size. Geophysical Reasearch Letters, 366(1882):4007-4037.
Redford, A.J., & Bowers, R. e. (2010). The ecology of the phyllosphere: geographic and phylogenetic variability in the distribution of bacteria on tree leaves. Environmental Microbiology, 12(11): 2885-2893.
Redlich, D. C., & Sparer, J. (sd). Sick buidling Syndrome. Yale University School of Medicine, 135 College, New Haven, USA.
Ritter, C., Lee, E., & Treece, D. (1948). Sanitary Significance of Cocci in Swimming Pools. Division of Sanitation, Kansas State Board of Health, Lawrence; and Department of Bacteriology, University of Kansas, Lawrence, Kan., Kansas, US.
Ro, O., Keiko, K., & Akira, S. (2000). Isolation of Tannin-Degrading Lactobacilli from Humans and Fermented Foods. Journal of Appl. Environ. Microbiol., 66(7): 3093-3097.
Sanders, M. (1993). Effect of consumption of lactic cultures on human health. Advances in Food and Nutrition Research, 37:67-130.
Sanger, F., Nicklen, S., & Coulson, A. R. (1977). DNA sequencing with chain-terminating inhibitors. PNAS(vol. 74 no. 12), 74(12): 5463–5467.
Santos, F., Wegkamp, A., de Vos, W. M., Smid, E. J., & Hugenholtz, J. (2008). High-Level Folate Production in Fermented Foods by the B12 Producer Lactobacillus reuteri JCM1112. Applied and Environmental Microbiology( 74(10)), 74(10):3291-3294.
Sattler, B., Puxbaum, H., & Psenner, R. (2001). Bacterial growth in supercooled cloud droplets. Geophys. Res. Lett., 28:239-242.
Schleper, C., Puehler, G., Holz, I., Gambacorta, A., Janekovic, D., Santarius, U., et al. (1995). Picrophilus gen. nov., fam. nov.: a novel aerobic, heterotrophic, thermoacidophilic genus and family comprising Archaea capable of growth around pH 0. Journal of Bacteriology, 177(24): 7050-7059.
Seedorf, J., & Hartung, J. (2007, Januari 11). Institute for Animal Hygiene and Animal Welfare of the school of Veterinary Medicine Hanover. Bünteweg 17 P, Hanover, Duitsland.
Simon, M., Frank, O. G., & Amann, R. (1999). Different community structure and temperature optima of heterotrophic picoplankton in various regions of the Southern Ocean. Aquat. Microb. Ecol. . Journal of Aquatic Microbial Ecology, 18:275-284.
Singh, K., Dar, F., & Kishor, K. (2013). Bacterial contamination in operating theatres of district Budgam in Kashmir division. Journal of medical and health science., 3(2):62-63.
Smith, S. (sd). institut rosell probiotics. Opgeroepen op Mei 9, 2013, van http://www.institut-rosell-lallemand.com/page.php?idPage=33
Sudre, B., Vacheyrou, M., Braun-Fahrländer, C., Normand, A., Waser, M., & Reboux, G. (2009). High levels of grass pollen inside European dairy farms: a role for the allergy-protective effects of environment? European Journal Of allergy And Clinical Immunology, 64(7), 1068-1073.
Todar, K. (2005). normalflora. Opgeroepen op Juni 2, 2013, van textbookofbacteriology: http://textbookofbacteriology.net/normalflora_3.html
Tong, Y., & Lighthart, B. (1997). Solar radiation is shown to select for pigmented bacteria in the ambien outdoor atmosphere. Photochem. Photobiol., 65(1) 103-106.
Tsai, F., Macher, J., & Hung, Y.-Y. (2002). Concentrations of airborne bacteria in 100 U.S. office buildings from the BASE study. Indoor Air, 9:71-81.
Tschopp, A., Bernard, A., Thommen, A. M., Jeggli, S., Dumont, X., Oppliger, A., et al. (2011). Exposure to bioaerosols, respiratory health, and lung-specific proteins: a prospective study in garbage and wastewater workers. Occupational and Environmental Medicine, 68(11):856-859.
Verreault, J., Higgins, A., & Stowe, R. (2013). Formation of transverse waves in oblique detonations. Proceedings of the Combustion Institute, 1913-1920.
Vrijens, F., Gordts, B., De Laet, C., Devriese, S., Van De Sande, S., & Huybrechts, M. (2008). The 2007 Belgian national prevalence survey for hospital-acquired infections. Journal of Hospital Infection, 75(3), 163–167.
Warneck, P. (1988). Chemistry of the natural atmosphere. New York, USA.
Weitz, D. (2009). Engineering Particle Systems for Pulmonary Drug Delivery. Division of Engineering and Applied Sciences. Harvard University, Cambridge, United States of America. Opgeroepen op November 14, 2012, van http://www.seas.harvard.edu/projects/weitzlab/jeanresearch/PulmonaryDru… ry.html
Williams, J., De Reus, M., Krejci, R., Fischer, H., & Ström, J. (2002). Application of the variability-size relationship to atmospheric aerosol studies: estimating aerosol lifetimes and ages. Atmos. Chem. Phys., 133-145.
Witkin, E. M. (1976). Ultraviolet mutagenesis and inducible DNA repair in Escherichia cili. Bacteriol Rev., 40(4): 869–907.
Womack, A. M., Bohannan, B. J., & Green, J. L. (2010). Biodiversity and biogeography of the atmosphere. Philosophical transactions of the royal society, Biological sciences, 365(1558): 3645-3653.
Won, H., Yang, S., & Rothman, R. E. (2012). A broad range assay for rapid detection and etiologic characterization of bacterial meningitis: performance testing in samples from sub-Sahara. Diagn Microbiol Infect Dis, 74(1): 22-27.
Yao, H. Q., Choi, H. L., Lee, J. H., Suresh, A., & Zhu, K. (2010, Juli 2). Effect of microclimate on particulate matter, airborne bacteria, and odorous compounds in swine nursery houses. Journal of Animal Science, 88(11):3707-14.
Yilmaz, S., Haroon, M., Rabkin, B., Tyson, G., & Hugenholtz, P. (2010). Fixation-free fluorescence in situ hybridization for targeted enrichment of microbial populations. The International Society for Microbial Ecology Journal, 1352-1356.
