SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
Moslims in Vlaanderen over disability en "zorg"
Karima
El Boujaddayni
Hoe kijken moslims in Vlaanderen naar een handicap?
Waarom moet een doof kind het gehoorapparaat uitdoen als er familiebezoek is? Waarom mag een meisje haar kousenbroek nooit uitdoen in het dagcentrum? Waarom is de opkomst van moslimouders op oudercontacten zo laag in het buitengewoon onderwijs? Hebben allochtone gezinnen een ‘andere’ aanpak nodig? Het zijn slechts enkele van de vele vragen die gesteld worden in het onderwijs en in de zorgsector.
In de praktijk kunnen moslims positief, maar ook negatief tegenover een handicap staan. De gezinnen die een handicap op positieve wijze aanvaarden, focussen vooral op het idee dat Allah (God) weet wat het beste voor hen is. Deze gezinnen voelen de verantwoordelijkheid om de wil van God te aanvaarden, omdat ze ervan overtuigd zijn dat Hij de mens geen problemen geeft die hij niet aankan. “Niet belast God een ziel dan naar de ruimte van haar vermogen”, lezen we in de Koran . In deze gezinnen wordt een kind met een handicap eerder gezien als een gewoon kind dan als een verschillend kind, waar ouders erg veel van houden en trots op kunnen zijn. De persoon met een handicap vormt een gewaardeerd lid van de familie. Er zijn echter ook moslimgezinnen die een negatieve attitude aannemen tegenover personen met een handicap. De negatieve impact op de familie wordt dan centraal gesteld en de handicap wordt voornamelijk gelinkt met emotionele, financiële en vooral sociale last. Het krijgen van een kind met een handicap wordt binnen deze gezinnen als een familietragedie ervaren. Het is iets waar ouders zich vaak voor zullen schamen en het is een situatie waarvoor andere mensen medelijden tonen.
Doorverwijzingen naar het buitengewoon onderwijs
Soms begrijpen leerkrachten niet goed waarom (moslim)ouders zoveel weerstand bieden als hun kind naar het buitengewoon onderwijs wordt doorverwezen. Omgekeerd echter, begrijpen ouders ook niet altijd waarom hun kind niet op een “gewone” school mag blijven. Begrijpen de ouders wel wat dat betekent, autisme en dyslexie? Verstandelijke beperking of ADHD? “Je ziet het nut van dat bijzonder onderwijs niet in dan”, zegt de mama van Hayat, een meisje met leerstoornissen.“Als je dat niet weet? Weten van in een kleinere groep kunnen kinderen zich beter ontplooien, gaat er op maat gewerkt kunnen worden,… Ik zou enkel zien aah racisten, alleen allochtonen, die moeten allemaal naar het Buitengewoon onderwijs? Het puilt er uit van de allochtonen.” Psychologe Sultan Balli merkt ook op dat ontwikkelingsstoornissen meestal niet gekend zijn in de moslimgemeenschap. “Alles wat te maken heeft met ontwikkelingsstoornissen en gelinkt is aan onderwijs, daar staan ze heel erg twijfelachtig over omdat er heel weinig vertrouwen is in CLB-medewerkers en leerkrachten. Dat maakt dus dat deze gezinnen denken:wat weten zij daar van? Weeral zoiets om ons kinderen achteraan te steken. Ze zijn racistisch, ze moeten ons niet,…” Toch zijn het niet enkel ouders, maar ook leerkrachten die vragen stellen bij de doorverwijzingen. Juf Hanane geeft les in het lager buitengewoon onderwijs. Veel van haar islamitische leerlingen zaten in het gewoon onderwijs, maar werden na hun tweede of derde leerjaar doorverwezen naar het buitengewoon onderwijs. Zij stelt zich de vraag of het de leerlingen zijn die plots niet meer kunnen functioneren, of is het de school die er misschien gewoon geen zin meer in heeft? “Ok er zijn leerlingen bij die echt mentale en fysieke beperkingen hebben, maar er zijn ook kinderen die honderd procent, gewoon naar het buitengewoon onderwijs worden gebracht omwille van hun taalachterstand. Kinderen die eigenlijk een taalbad nodig hebben.”
Ouderbetrokkenheid: bekijken scholen dit anders voor moslimouders?
(Moslim)ouders betrek je volgens juf Bouchra het best met een beetje inlevingsvermogen. Op haar school werd een kaas- en wijn avond georganiseerd met het doel zoveel mogelijk ouders te verwelkomen en geld in te zamelen. Het was geen succes vertelt Bouchra. “Er was veel te weinig inlevingsvermogen. Meestal ook de andere leerlingen op mijn school, niet alleen de moslimleerlingen, die komen uit kansarme gezinnen. Veel armoede, echt superveel. En je gaat hen wijn aanbieden en kaas? Das een luxeproduct eigenlijk. Dus dat ding dat werkt niet. Die kaas- en wijnavond dat marcheert niet. Wie komt er wel? Massaal veel de collega’s, hun gezinnekes, de grootouders. Daardoor halen ze toch wel geld binnen, maar je ziet er amper ouders en je ziet er geen één moslimouder.”
De juiste attitude
In het contact met ouders speelt ook de attitude van de leerkracht een bepalende rol. Leerkrachten zijn het best af met een attitude die niet focust op stereotypen en vooroordelen. Personen met een andere culturele achtergrond willen benaderd worden als uniek individu en niet vanuit een (toegewezen) identiteit als ‘de Ander’. De eerste generaties allochtonen die als gastarbeiders naar België kwamen waren ‘vreemden’. België was vreemd voor hen en om daar dan ‘de Ander’ te zijn was logisch. Jongere generaties daarentegen, vooral als zij in België zijn opgegroeid, voelen zich niet van nature de 'Ander'. Hen toch ongewenst in dat hokje dwingen leidt doorgaans enkel tot irritatie, zoals in de situatie van Nasira bijvoorbeeld: “uiteindelijk wat zien we nu en dat zeg ik ook altijd: wij zijn geëvolueerd, maar zij niet. De rest is, als we dan gaan spreken in “wij” en “jullie” ,ja, blijven stilstaan. Want onze ouders he? Wat wij doen met onze kinderen, dat konden onze ouders niet, omdat zij ook vanuit een andere context naar hier zijn gekomen. Onze ouders gingen niet altijd mee naar het rapport, maakten niet samen ons huiswerk , zaten er niet op toe te kijken dat we naar logopedie ofzo moesten, dus wij doen dat nu wel, maar wat doet het andere? Het systeem? Die gaan met ons om, zoals ze omgingen met onze ouders en dat is ook wat ik voel he. Wij staan verder en zij zitten nog altijd in gebrekkig Nederlands tegen ons te spreken bij wijze van spreken.”
Same, but different
“Ik denk iedereen met een handicap of iets anders dan een doorsnee mens, die is zowat afgesloten van de gewone samenleving en zolang die muren niet afgebroken worden,kunnen we eigenlijk niets van mekaar leren.” (Amal)
Bibliografie
Ahmad, W. I. (2000).
Ethnicity, disability and chronic illness. Buckingham: Open University Press.
Ahmed, S., Atkin, K., Hewison, J., & Green, J. (2006). The influence of faith and religion and the role of religious and community leaders in prenatal decisions for sickle cell disorders and thalassaemia major.
Prenatal diagnosis , 801-809.
Al Aqeel, A. I. (2007). Islamic ethical framework for research into and prevention of genetic diseases.
Nature Genetics , 1293-1298.
Albrecht, G. L., Devlieger, P. J., & Van Hove, G. (2009). Living on the margin: disabled Iranians in Belgian society.
Disability & Society , 24 (3), 259-271.
Al-Faris, E. A., Al-Rowais, N., Mohamed, A. G., Al-Rukban, M. O., Al-Kurdi, A., Al-Noor, M. A., et al. (2008). Prevalence and pattern of alternative medicine use: the results of a household survey.
Ann Saudi Med , 4-10.
Allison, L., & Strydom, A. (2009). Intellectual disability across cultures.
Psychiatry , 355-357.
Al-Qarni, D. '. (2006).
Wees niet bedroefd. Delft: Uitgeverij Noer.
An-Nawawi, I. (2003).
Veertig Hadies. Zoetermeer: Stichting Uitgeverij Oase.
Baarda, D., Teunissen, J., & De Goede, M. (2005).
Basisboek kwalitatief onderzoek. Handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek (2e druk). Houten: Stenfert Kroese.
Baasher, T. (2001). Islam and mental health.
East Mediterranean Health Journal , 372-376.
Barnes, C., Oliver, M., & Barton, L. (2002). Introduction. In C. Barnes, M. Oliver, & L. Barton,
Disability studies today (pp. 1-17). Cambridge,UK: Polity Press.
Bhui, K., King, M., & Dein, S. (2008). Ethnicity and religious coping with mental distress.
Journal of Mental Health , 141-151.
Bogaert, L. (2005).
Koranische psychologie: Een reis naar het (inwendige) paradijs. Opgeroepen op augustus 19, 2011, van Communicatie, Informatie, Educatie.Website van Em.Prof.Dr.Herman De Ley (UGent): http://www.flw.ugent.be/cie/bogaert/bogaert11.htm
Bogdan, R., & Biklen, S. (1992).
Qualitative research for education.An introduction to theory and methods. Boston: MA: Allyn and Bacon.
Boone, D. (2009).
Sakat,özürlü of engelli? Een belevingsonderzoek bij personen met een beperking van Turkse origine. Niet uitgegeven Masterproef: Universiteit Gent.
Boujddaini, J. E. (2011). Kennismaken met islamitische visies op relaties en opvoeding.
Opvoedingsondersteuning bij gezinnen van Marokkaanse afkomst, met cases uit de praktijk. Brussel: Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen-HUBrussel.
Brantlinger, E. (2005). Qualitative Studies in Special Education.
Exceptional Children , 195-208.
Braster, J. (2000).
De kern van casestudy’s. Assen: Van Gorcum.
Broer, M., Doyle, M., & Giangreco, M. (2005). Perspectives of students with intellectual disabilities about their experiences with paraprofessional support.
Exceptional Children , 415-30.
Bryant, L. D., Ahmed, S., Ahmed, M., Jafri, H., & Raashid, Y. (2011). 'All is done by Allah': understandings of Down syndrome and prenatal testing in Pakistan.
Social Science & Medicine , 1393-1399.
Bywaters, P., Ali, Z., Fazil, Q., Wallace, L., & Sing, G. (2003). Attitudes towards disability among Pakistani and Bangladeshi parents of disabled children in the UK: considerations for service providers and the disability movement.
Health & Social Care in the Community , 502-509. 94
Cnockaert, R. (2008).
Onderzoek naar de intersecties tussen disability, culturele achtergrond en gender: het perspectief van vrouwen met een beperking van Marokkaanse afkomst. Niet uitgegeven Masterproef: Universiteit Gent.
Connors, C., & Stalker, K. (2007). Children’s experiences of disability: Pointers to a social model of childhood disability.
Disability & Society , 19-33.
Creswell, J. (2007).
ualitative inquiry and researsch design: Choosing among five traditions (2nd Ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
Croon, M. (2000, februari 19). Ontheemde kinderen van Allah.
NRC: Zaterdags Bijvoegsel , p. 31.
Croot, E., Grant, G., Cooper, C., & Mathers, N. (2008). Perceptions of the causes of childhood disability among Pakistani families living in the UK.
Health & Social Care in the Community , 606-613.
Danforth, S. (2004). The 'postmodern' heresy in special education: A sociological analysis.
Mental Retardation , 14 (6).
Davis, L. (1997).
The Disability Studies Reader. New York - London: Routledge.
De Belie, E., & Van Hove, G. (2005).
Ouderschap onder DRUK. Ouders en hun kind met een verstandelijke beperking. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.
De Cock, E. (2011).
Beeldvorming over allochtone leerlingen bij leerkrachten uit het basisonderwijs. Vrije Universiteit Brussel.
De Groot, R., Van Brakel, W., & De Vries, H. (2010). Lepra in Nederland. Het verhaal van de patiënt. Onderzoek naar stigma bij Lepra.
Lepra in Nederland , pp. 2-4.
De Keijzer, M., & Özkanli, D. (2010).
Zorgconcept Sefkat.PREZO prestatiemodel Zorg als uitgangspunt. Boxtel: Zorghuis Sefkat.
De Ley, H. (2001).
Islam als 'religie', religie als 'islam': een inleiding. Opgeroepen op augustus 20, 2011, van Mana vzw: http://www.manavzw.be/_files/file/dossiers/theologie,%20filosofie%20&%2…
De Waal Malefijt, K. (2011).
MS en spraakproblemen. Opgeroepen op Januari 11, 2012, van Levenmetms.nl: http://www.levenmetms.nl/themabrochures.aspx
Dein, S. (2004). Working with patients with religious beliefs.
Advances in psychiatric treatment , 287-294.
Devlieger, P., Rusch, F., & Pfeiffer, D. (2003).
Rethinking Disability. The emergence of new definitions,concepts and communities. Antwerpen - Apeldoorn: Garant.
Douwes, D., De Koning, M., & Boender, W. (2005).
Nederlandse moslims: van migrant tot burger. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Duquet, N., Glorieux, I., Laurijssens, I., & Van Dorsselaer, Y. (2006).
Wit krijt schrijft beter. Leuven: Garant.
Dyches, T., Wilder, L., Sudweeks, R., Obiakor, F., & Algozzine, B. (2004). Multicultural issues in autism.
Journal of Autism and Developmental Disabilities , 211-22.
Eurydice. (2005).
Key data on education in Europe. European Commission,Euridyce,Eurostat. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
Ferguson, P. (2001). Mapping the family: Disability studies and the exploration of parental response to disability. In G. Albrecht, K. Seelman, & M. Bury,
Handbook of disability studies (pp. 351-72). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Ferguson, P. (2003). Winks,blinks,squints and twitches: Looking for disability and culture trough my son's left eye. In P. Devlieger, F. Rush, & D. Pfeiffer,
Rethinking disability. The emergence of new definitions. (pp. 131-148). Antwerpen: Garant. 95
Fisher, P., & Goodley, D. (2007). The linear medical model of disability: Mothers of disabled babies resist with counter-narratives.
Sociology of Health and Illness , 66-81.
Gabel, S. (2005).
Disability Studies in Education. Readings in Theory and Method. New York: Peter Lang Publishers.
Gabel, S., & Peters, S. (2004). Presage of a paradigm shift? Beyond the social model of disability toward resistance theories of disability.
Disability & Society , 19 (6), 585-600.
Geldof, D. (2011, Mei). Nood aan interculturalisering.Steden verkleuren sneller dan sociaal werk.
Pow Alert , pp. 8-18.
Ghaly, M. (2008).
Islam and Disability. Perspectives in Islamic Theology and Jurisprudence. Leiden.
Ghaly, M. (2008a).
Islam and Disability. Perspectives in Islamic Theology and Jurisprudence. Leiden.
Ghaly, M. (2008b).
Islam and Disability: Theological and Jurisprudential Perspectives. Ongepubliceerde PhD dissertatie: Universiteit Leiden.
Ghaly, M. (2008c, juni). Mensbeeld en verstandelijke beperking. Visies binnen de islamitische traditie en hun weerspiegeling onder moslims in Nederland.
Tijdschrift voor de Zorg aan mensen met verstandelijke beperkingen (NTZ) , 34 (2), pp. 115-126.
Ghaly, M. (2006). Mensbeeld in islam: hoofdlijnen in de Koran en Soenna.
Pastorale Verkenning , 6.
Ghaly, M. (2005-2006). Writings on Disability in Islam: The 16th Century Polemic on Ibn Fahd's al-Nukat al-Ziraf.
Arab Studies Journal , 9-38.
Gibson, S. (2006). Beyond a ‘culture of silence’: Inclusive education and the liberation of ‘voice’.
Disability & Society , 315-29.
Gilbert, M. (2000). Spirituality in social work groups: practitioners speak out.
Social Work with Groups , 67-84.
Ginsburg, M. (1990). Complementary Medicine.
The Practitioner , 111.
Godderis, M.-A. (2007).
Allochtone ouderparticipatie in het Vlaamse onderwijs. Universiteit Antwerpen.
Goffman, E. (1963).
Stigma: notes on the management of spoiled identity. Englewood Cliffs,New Jersey: Prentice Hall.
Goodley, D. (2007). Becoming rhizomatic parents: Deleuze, Guattari and disabled babies.
Disability & Society , 145-60.
Goodley, D., & Van Hove, G. (2005).
Another Disability Studies Reader? People with learning difficulties and a disabling world. Antwerpen-Apeldoorn: Garant.
GRIP. (2010, Februari 23).
Visies op handicap. Opgeroepen op November 3, 2011, van Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap: http://www.gripvzw.be/themas/visies-op-handicap.html
Grip-Ouders voor Inclusie. (2011, April).
Standpuntnota. Het inschrijvingsrecht in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap. Opgeroepen op November 22, 2011, van grip vzw: http://www.gripvzw.be/themas/onderwijs/360-standpuntnota-inschrijvingsr…
Groce, N. (1999). Disability in cross-cultural perspective: rethinking disability.
The Lancet , 756-757.
Guvercin. (2008, mei). People with Disabilities from an Islamic Perspective.
The Fountain .
Hall, R. E., & Livingston, J. N. (2006). Mental health practice with Arab families: the implications of spirituality vis-à-vis Islam.
The American Journal of Family Therapy , 139-150.
Hatton, C., Akram, Y., Shah, R., Robertson, J., & Emerson, E. (2004).
Supporting South Asian families with a child with severe disabilities. London: Jessica Kingsley. 96
Hemmingsson, H., Borell, L., & Gustavsson, A. (2003). Participation in school: School assistants creating opportunities and obstacles for pupils with disabilities.
Occupation, Participation and health , 88-98.
Hertz-Picciotto, I., & Delwiche, L. (2009). The rise in autism and the role of age in diagnosis.
Epidemiology , 84-90.
Hirt, N., Nicaise, I., & De Zutter, D. (2007).
De school van de ongelijkheid. Berchem: EPO.
Hoffer, C. (2004). Geestelijke gezondheidszorg en cliëntenvisies: het consulteren van islamitische genezers als voorbeeld.
Tijdschrift Klinische Psychologie , 34 (3), 137-147.
Howitt, D. (2010).
Introduction to qualitative methods in psychology. England: Pearson Education Limited.
Hutton, A., & Caron, S. (2005). Experiences of families with children with autism in rural New England.
Focus on Autism and Other Developmental Disabilities , 180-9.
Huybrechts, A. (2006, juli-augustus). Interculturele en andere misverstanden voorkomen of overbruggen.
Caleidoscoop , pp. 4-12.
Ibn Al Qayyim, A. D. (2009).
De weg naar geduld en dankbaarheid. Delft: Uitgeverij Noer.
ISNA (Regisseur). (2009).
We will not be hidden [Film]. Verenigde Staten.
Jacobs, G. (2006). Wij blijven alle problemen verzamelen. Gezond leven, migrantenouderen en Empowerment.
Cultuur Migratie Gezondheid , 88-100.
Jegatheesan, B. (2005).
Ways of being in home and community:Language socialization of children with autism in multilingual South Asian immigrant families. Unpublished doctoral dissertation,University of Illinois at Urbana-Champaign.
Jegatheesan, B., Fowler, S., & Miller, P. J. (2010). From symptom recognition to services: how South Asian Muslim immigrant families navigate autism.
Disability & Society , 797-811.
Johnstone, C., Lubet, A., & Goldfine, L. (2008). Disability Narratives, Social Models and Rightss Perspectives as Higher Eduation imperatives. In S. L. Gabel, & S. Danforth,
Disability & the politics of education: an international reader (pp. 599-618). New York: Peter Lang Publishing.
KBS. (2007).
Armoede bij personen van buitenlandse herkomst. Opgeroepen op Januari 19, 2012, van Koning Boudewijnstichting: www.kbs-frb.be
Khan, D. M. (1996).
Sahîh Al-Bukhâri. Riyadh - Saudi Arabia: Darussalam.
Kool, J. (2010). Ach arm genegeerd lichaam...
Medische antropologie , 22 (2).
Kool, J. (2008).
Disability studies en aanverwante initiatieven in Nederland. Opgeroepen op November 3, 2011, van Disabilitystudies.nl: http://disabilitystudies.nl/sites/default/files/lnventarisatie_ZonMW_DS…
Kramers, J. (2003). Amsterdam-Antwerpen: De Arbeiderspers.
Kvale, S. (1994). Ten standard objections to qualitative research interviews.
Journal of phenomenological Psychology , 25 (2), 147-173.
Landsman, G. (2003). Emplotting children's lives: Developmental delay vs. disability.
Social Science and Medicine , 1947-60.
Link, B., & Phelan, J. (2001). Conceptualizing stigma.
Annual Review of Sociology , 27, 363-85.
Loewenthal, K., Cinnirella, M., Evdoka, G., & Murphy, P. (2001). Faith conquers all? Beliefs about the role of religious factors in coping with depression among different cultural-religious groups in the UK.
British Journal of Medicine and Psychology , 293-303.
Lovitt, T., Plavins, M., & Cushing, S. (1999). What do pupils with disabilities have to say about their experience in high school?
Remedial and Special Education , 67-76. 97
Maccartney, B. (2008). Disabled by the discourse: soms impact of normalising mechanisms in education and society on the lives of disabled children and their families.
New Zealand Research in Early Childhood Education , 33-50.
Maccartney, B. (2008). Disabled by the discourse:Some impacts of normalising mechanisms in education and society on the lives of disabled children and their families.
New Zealand Research in early Childhood Education , 33-50.
Major, B., & O'Brien, L. (2005). The social psychology of stigma.
Annual Review of Psychology , 56, 393-421.
Malcolm, C. (2007).
Islam voor dummies. Nijmegen: Fontline.
Maloni, P., Despres, E., Habbous, J., Primmer, A., Slatten, J., Gibson, B., et al. (2010). Perceptions of disability among mothers of children with disability in Bangladesh: implications for rehabilitation service delivery.
Disability and Rehabilitation , 845-854.
Maly, I. (2004).
De Parasiet van de Taal. Over beeldvorming en hulpverlening. Opgeroepen op Januari 13, 2012, van Centrum voor Islam In Europa (CIE): http://www.flw.ugent.be/cie/CIE2/maly7.htm
Masten, A. (1994). Veerkracht en individuele ontwikkeling: een geslaagd proces van aanpassing.
Literatuurselectie Kinderen en adolescenten , 54-79.
Mathai, J., & North, A. (2003). Spiritual history of parents of children attending a community Child and Adolescent Mental Health Service.
Australasian Psychiatry , 172-174.
Miles, M. (2007, July). Islam, disability & deafness:a modern and historical bibliography,with introduction and annotation. West Midlands, UK.
Miles, M. (2000). Signing in the Seraglio: mutes, dwarfs and jestures at the Ottoman court 1500-1700.
Disability & Society , 115-134.
Moerbeek, S. (2007).
Ons droomhuis: Rapportage van gesprekken over een woonvoorziening in Almere voor kinderen met een verstandelijke beperking en een islamitische achtergrond. Amsterdam: Stichting Bevordering Maatschappelijke Participatie/ 's Heeren Loo.
Moeyaert, B., & Broekaert, E. (2007).
Vlees is het mooiste. Leuven: Davidsfonds Literair/Querido.
Mortier, K., Desimpel, L., De Schauwer, E., & Van Hove, G. (2011). 'I want support, not comments': children's perspectives on supports in their life.
Disability & Society , 26 (2), 207-221.
Mortier, K., Van Hove, G., & De Schauwer, E. (2010). Supports for children with disabilities in regular education classrooms: An account of different perspectives in Flanders.
The International Journal of Inclusive Education , 543-61.
Nicaise, I., & Desmedt, E. (2008).
Gelijke kansen op school, het kan! Zestien sporen voor praktijk en beleid. Mechelen: Plantyn.
Nies, J. (z.d.).
Wat is multipele sclerose (MS)? Opgeroepen op Januari 11, 2012, van Neurologiecontact: http://www.neurologiecontact.be/index.htm
Nieto, S. (2005).
Why we teach. New York: Teachers College Press.
Ogdeo. (sd).
Wie is Leo Tolstoj. Opgeroepen op augustus 19, 2011, van Ogdeo: http://nl.ogdeo.com/wie-is-leo-tolstoj.html
Onderwijs van de Vlaamse gemeenschap, G. (2010, december 14).
Engagementsverklaring in de praktijk. Opgeroepen op Januari 14, 2012, van Inspirerend nieuws uit het Go!: http://www.g-o.be/Net_eMagazineHome/Pages/eMagazineArtikel.aspx?Id=1824
Phan, T. (2000). Investigating the use of services for Vietnamese with mental illness.
Journal of Community Health , 411-426.
Pinxten, R., & De Munter, K. (2006).
De culturele eeuw. Antwerpen: Uitgeverij Houtekiet. 98
Quine, L., & Rutter, D. (1994). First diagnosis of severe mental and physical disability: A study of doctor–parent communication.
Journal of Child Psychology and Psychiatry , 1273-87.
Ramadan, T. (2011). Kennismaken met islamitische visies op relaties en opvoeding.
Islam and education & education in Islam. Brussel: Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen-HUBrussel.
Read, J. (2000).
Disability, the family and society. Listening to mothers. Buckingham,UK: Open University Press.
Roma en Onderwijs, W. (2008).
Motivatieplan scholarisatie Roma. Brussel: Het Vlaams Minderhedencentrum.
Ryan, S. (2005). 'People don't do odd, do they?' Mothers making sense of the reaction of others towards their learning disabled children in public places.
Children's Geographies , 291-305.
Ryan, S., & Runswick-Cole, K. (2008). Repositioning mothers: Mothers, disabled children and disability studies.
Disability and Society , 199-210.
Sasati. (2006-2011).
Russische literatuur. Opgeroepen op augustus 19, 2011, van Sasati: http://sasati.infoteur.nl/specials/russische-schrijvers.html
Schall, C. (2000). Family perspectives on raising a child with autism.
Journal of Child and Family Study , 409-23.
Scharwachter, W. (2008, januari-februari-maart). Interculturele gespreksvoering: knelpunten en oplossingen in het ziekenhuis .
Hospitals.be , pp. 24-33.
Schimmel, A. (1975).
Mystical dimensions of Islam. London: Chapel Hill.
Schuyten, G. (2004). Kwalitatief interview. In G. Schuyten,
Modellen van empirisch onderzoek 1. Gent: Topcopy nv.
Schuyten, G. (2006).
Modellen van empirisch onderzoek 1. Onuitgegeven syllabus,Universiteit Gent, Faculteit Psychologie & pedagogische wetenschappen, Vakgroep Data-analyse.
Segal, Z., Williams, J., & Teasdale, J. (2002).
Mindfulness-based cognitive therapy for depression. New York: Guilford Press.
Shildrick, M. (2002).
Embodying the monster: encounters with the vulnerable self. London: Sage.
Simmonds, J. (2004). Heart and spirit: research with psychoanalysts and psychoanalytic psychotherapists about spirituality.
International Journal of Psychoanalysis , 951-971.
Sinclair Taylor, A. (2002). The UN convention on the rights of the child: Giving children a voice. In A. Lewis, & G. Lindsay,
Researching children’s perspectives (pp. 21-33). Buckingham: Open University Press.
Siregar, S. S. (2001).
De edele Koran. Den Haag: Islamitisch Cultureel Centrum Nederland.
Skär, L., & Tamm, M. (2001). My assistant and I: Disabled children’s and adolescents’ roles and relationships to their assistants.
Disability & Society , 917-31.
Slight, E. (2008).
Vrouw-zijn met een fysieke beperking: een narratief onderzoek. Niet uitgegeven masterproef: Universiteit Gent.
Steel, M. (2000).
Oxford Wordpower. Dictionary for learners of English. Oxford: Oxford University Press.
Sting. (2008).
Iedereen is anders. Mooi toch. Werken met het Zorgleefplan in multiculturele zorgorganisaties.Werkboek voor verzorgenden. Utrecht: Sting.
Storm, I. (2003).
Ervaringen van Marokkaanse en Turkse migranten met een functiebeperking of chronische ziekte in de zorg. Weesp: Blaauwbroek Bureau voor Vraaggestuurde Zorg.
Thomas, C. (1999).
Female forms. Experiencing and understand disability. Philadelphia: Open University Press. 99
Timmerman, R. (2005). Diversiteit: een oefening in verscheidenheid?!Een praktijkgetuigenis en -reflectie vanuit de gehandicaptenzorg.
Tijdschrift voor Welzijnswerk , 26-29.
Titchkosky, T. (2005). Disability in the news: a reconsideration of reading.
Disability & Society , 20 (6), 655-668.
Turnbull, A., & Turnbull, H. (2002). From the old to the new paradigm of disability in families: research to enhance Family Quality of Life Outcomes. In J. Paul, C. Lavely, A. Cranston-Grigas, & E. Taylor,
Rethinking professional issues in special education (pp. 83-118). Westport: Greenwood Publishing Group.
Turner, B. (1992).
Regulating bodies, essays in medical sociology. London: Routledge.
Van Bortel, P. (2009). Peilen naar de grenzen van het (actief) pluralisme. Een "eindeloos" gesprek als de weg naar samen leven.
Tijdschrift voor Welzijnswerk , 24-39.
Van Den Bossche, E. (2009).
Verhalen op het kruispunt van cultuur en disability: portretten van kinderen en jongeren. Niet uitgegeven Masterproef: Universiteit Gent.
Van der Stel, J. (2005). Religie en spiritualiteit. Het verband met geestelijke en lichamelijke gezondheid. .
Gedrag & Gezondheid , 102-121.
Van der Valk, L., Driessen, E., & Boering, T. (2009). News higher social education. Jonge moslims over de kracht van hun geloof.
Journal of Social Intervention: Theory and Practice , 121-129.
Van Holst, Y. (2010).
Ga terug naar je eigen land..? Een kwalitatief onderzoek naar de invloed van sociale contextfactoren op thuisgevoelens en remigratie van Marokkaanse Nederlanders. Onuitgegeven masterproef: Universiteit Utrecht.
Van Hove, G. (2009).
Disability studies. Basisteksten uitgediept. Antwerpen-Apeldoorn: Uitgeverij Garant.
Van Hove, G., & Roets, G. (2006).
Disability Studies in Gent. Orthopedagogiek van de Bijzondere Groepen. Onuitgegeven syllabus,Universiteit Gent, faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen.
Van Hove, G., De Schauwer, E., Mortier, K., Bosteels, S., Desnerck, G., & Van Loon, J. (2009). Working with mothers and fathers of children with disabilities: metaphors used by parents in a continuing dialogue.
European Early Childhood Education Research Journal , 187-201.
Vassart, C. (2005, Augustus).
Gezondheidszorg en diversiteit:het voorbeeld van de moslimpatiënten. Opgeroepen op Januari 20, 2012, van Koning Boudewijnstichting: http://www.fauzayatalhaoui.be/allobej/KBS_PUB_1525_Gezondheidszorg_dive…
Verbergt, G., & Vanroose, A. (2010). Aanwerving van personen met een atypisch curriculum.
Tijdschrift voor Welzijnswerk , 5-13.
Vereniging voor Spina Bifida en Hydrocephalus, v. (2011).
Wie is wie. Opgeroepen op Januari 11, 2012, van Vereniging voor Spina Bifida en Hydrocephalus vzw: http://www.spinabifida.be/pdf/Folder%20Spina.pdf
Verhesschen, P. (2009). Narrativiteit en narratief onderzoek: de betekenis van het verhaal voor pedagogisch onderzoek. In P. Smeyers,
Interpretatieve onderzoeksmethoden. (p. 280). Universiteit Gent.
Verrept, H. (2000). Boekbesprekingen. Ethnicity, disability and chronic illness.
Tijdschrift Medische Antropologie , 12 (2).
Westerlin, A., & LaRue, R. (2007). Serving the needs of immigrant families of children with autism.
Disability and Society , 474-60.
Winance, M. (2007). Being normally different? Changes to normalization processes: From alignment to work on the norm.
Disability and Society , 625-38. 100
Wood, G., Dorozynski, A., Lie, L., Zinn, C., Josefson, D., & Ingram, I. (1996). Complementary medicine is becoming worldwide.
British Medical Journal .
Yahya, H. (2006).
De fakkel, God bestaat. Helmond: Uitgeverij Momtazah.
York, C. M. (2011).
The effects of Ruqya on a non-muslim: a multiple case study exploration. Palo Alto, California: Institute of Transpersonal Psychology.
Yousef, A. (2002). Islamic medicine and health care: Historical and contemporary views.
Park Ridge Center Bulletin , 5-6.
Yuan, S. (2003). Seeing with new eyes: Metaphors of family experience.
Mental Retardation , 207-11.
Zedda, M. (2008, Augustus 2). In the loop. Models of disability: is the religious model still relevant today? UK.
