SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
Neoliberaal communisme: Special Economic Zones, landhonger en de staat in West-Bengalen (India)
Liesbeth
Coninx
Liesbeth Coninx
Einde van het linkse front na conflict over gronden van West-Bengaalse boeren?
In de Indiase deelstaat West-Bengalen werden de politie en gevechtseenheden van de deelstaatregering de afgelopen jaren ingezet om op een gewelddadige manier een eind te maken aan protesten van boeren, die zich verzetten tegen de gedwongen onteigeningen door de regering voor de bouw van fabrieken en bedrijven in speciale exportzones. De linkse regering, die al sinds 1977 aan de macht is in de deelstaat, lijkt daar nu een electorale prijs voor te betalen.
Sinds 1977 wist de Left Front regering aan de macht te blijven in West-Bengalen. Deze regering, een verzameling van linkse partijen onder het leiderschap van de communistische partij CPI(M), kon hiervoor voornamelijk op de steun rekenen van kleine boeren. Zij juichten immers heel wat hervormingen uit de beginjaren van het linkse bewind toe: boeren kregen in deze periode meer rechten, gronden werden herverdeeld en de bevolking kon op verschillende manieren inspraak geven. West-Bengalen ontwikkelde zich als een voorbeeldregio in India.
Sinds enkele jaren vaart de regering echter een andere koers. Ze kiest volop voor industrialisering en liberalisering in de vorm van speciale exportzones. Dit zijn vrijhandelsgebieden waar wetten en regels gelden die veel soepeler zijn dan in de rest van het land. Eigenlijk komt het er op neer dat er voor bedrijven in deze zones zo goed als geen regels of wetgeving van kracht zijn. Doel van deze zones is het aantrekken van buitenlandse investeerders om op die manier een economische ‘boost’ te veroorzaken in het arme West-Bengalen. Voorstanders van de hervormingen van de regering wijzen op de groeiende export en de economische groei. Maar aan elke medaille is er ook een keerzijde. Het grootste deel van de West-Bengaalse bevolking bestaat immers uit boeren, die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van de gronden die zij bezitten of waarop ze werken. Landonteigeningen moesten er voor zorgen dat er plaats gemaakt werd voor het economische industrialiseringspad van de regering. Uiteraard bleef protest niet uit. Niemand wordt immers graag van zijn gronden verjaagd en het enthousiasme om vlak naast een zwaar vervuilende fabriek te wonen – van milieumaatregelen is in deze gebieden nauwelijks sprake – is ook niet groot. Bovendien zouden deze nieuwe bedrijven niet in voldoende werkgelegenheid voorzien voor alle landloze boeren. Al deze elementen samen veroorzaakten protesten die anno 2010 resulteren in de grootste politieke crisis in West-Bengalen sinds de jaren ’70.
Protesten tegen het beleid van de regering verspreidden zich als een lopend vuurtje. Overal in de deelstaat kwamen boeren, gesteund door de intellectuele elite, op straat en eisten hun gronden terug. Deze protesten kenden een bloedig hoogtepunt in Nandigram, een zeer arm en landelijk gebied in West-Bengalen. Voor de bevolking van deze regio was het duidelijk dat zij plaats moesten maken voor de ontwikkeling van een chemisch bedrijf door een Indonesische multinational. Door deze beslissing van de regering zouden tienduizenden kleine boeren zonder enige vorm van compensatie achterblijven. Vanaf juli 2006 organiseerden de boeren zich snel en startten ze hun verzet. Na verschillende pogingen van de regering om het protest te breken, vielen politie en speciale gevechtstroepen de regio binnen. Er vielen tientallen doden en gewonden tijdens de door de regering gesteunde onderdrukking van de protesten. Rapporten van vermiste personen, verkrachtingen, mishandelde vrouwen en kinderen sijpelden binnen. Met dit optreden keerde de communistische partij, die ooit bestempeld werd als “de partij van de mensen”, zich tegen hen. De angst bij de bevolking voor gelijkaardige interventies is nog steeds niet verdwenen en de woede tegenover de regering, die tot op de dag van vandaag haar excuses weigerde aan te bieden, is groot. Dit genadeloze optreden van de regering breekt haar nu zuur op. Sinds 2006 brokkelt de macht van de regering van West-Bengalen zienderogen af. Het lijkt er op dat ontevredenheid over het bewind van de regering zich de voorbije tweeëndertig jaar opstapelde en uiteindelijk ontplofte in juli 2006 en de maanden erna. Naast de hevige protesten tegen de economische plannen van de deelstaatregering stromen nu namelijk meer en meer klachten binnen over matige resultaten van de regering op andere domeinen. Nepotisme, wijdverspreide corruptie en zwakke prestaties in de ontwikkeling van landbouwsector zijn hiervan enkele voorbeelden. De heersende partijen nestelden zich de afgelopen tweeëndertig jaar in alle sferen van de samenleving en gebruikten geweld en intimidatie als middelen om de bevolking achter hun plannen te scharen. De woede over deze manier van regeren stapelde zich geleidelijk aan op en zorgde voor een gefrustreerde samenleving. De frustraties van de bevolking tegenover hun regering zaten dus diep. Zij hadden enkel een ‘trigger’ nodig om tot uiting te komen. De ontwikkeling van deze speciale exportzones nam deze rol op zich.
Hieruit blijkt dat een bewind gebaseerd op onderdrukking en intimidatie, waarbij onvoldoende rekening wordt gehouden met de eisen van de bevolking, niet kan blijven voortduren. Waar het straatbeeld in West-Bengalen tot voor kort gekleurd werd door vlaggen van de heersende partijen, moeten zij nu meer en meer plaats maken voor de oppositie. De slogan van de oppositie “Maa, Mati, Manus” (“moeder, land en de mensen”) vat de gevoelens en verzuchtingen van het volk goed samen en de invloed van de oppositie zit voor het eerst in 32 jaar tijd in de lift. Deze shift in partijpolitieke keuze wil echter niet zeggen dat de drijfveren achter het politiek gedrag van de West-Bengaalse bevolking zijn veranderd. Ook in 1977 wensten zij zekerheden over hun gronden en hun overleven. Wat dat betreft lijkt er dus niet veel veranderd te zijn. De bevolking in West-Bengalen merkt echter dat de huidige regering geen ‘verhaal’ meer heeft en geen antwoord kan bieden op haar eisen. En ook geweld en intimidatie kunnen de steun van de bevolking aan het regerende linkse front niet langer garanderen. De oppositie weet goed in te spelen op deze gevoelens in de samenleving en biedt een (voorlopig) alternatief, met als logisch gevolg dat de bevolking langzaam maar zeker van mantel verandert en kiest voor de oppositie.
De ontwikkeling van deze speciale exportzones heeft dus grote gevolgen voor het politieke bewind in de deelstaat. De bevolking staat niet achter het economische pad dat de regering wil volgen en de manier waarop ze de protesten hiertegen heeft onderdrukt. Samen met de ontevredenheid over deze hervormingen komen frustraties die zich de afgelopen 32 jaar opstapelden, bovendrijven. De West-Bengaalse bevolking kiest nu massaal voor de oppositie, maar aan haar eisen – zekerheid over gronden en overleven – is nog niet veel veranderd.
Bibliografie
Aggarwal, A. (2004). Export Processing Zones in India: Analysis of the export performance. New Delhi: ICRIER.
Aggarwal, A. (2006, 4 november). Special Economic Zones: Revisiting the policy debate. Economic and political weekly, 41, (43/44), 4533-4536.
Aggarwal, A. (2007). Impact of Special Economic Zones on employment, poverty and human development. New Delhi: Indian council for research on international economic relations.
Aiyar, S.P. & Mehta, U. (1965). Essays on Indian federalism. Bombay: Allied Publishers.
AM (2009, 25 juli). The state of the CPI(M) in West Bengal. Economic and political Weekly. 44, (30), 8-13.
Austin, G. (1966). The Indian constitution: a cornerstone of a nation. Oxford: Clarendon.
Banerjee, S. (2008, 18 oktober). A political cul-de-sac: CPI(M)’s Tragic Denouement. Economic and Political Weekly. 43, (42), 12-15.
Banerjee, A., Gertler, P. & Ghatak, M. (2002). “Empowerment and Efficiency: Tenancy Reform in West Bengal”. Journal of political economy,110, (2), 239-280.
Banerjee-Guha, S. (2008, 22 november). Space relations of capital and significance of New Economic Enclaves: SEZs in India. Economic and political Weekly. 43, (47), 51-59.
Bardhan, P. (2002). Decentralization of Governance and Development. Journal of Economic perspectives. 16, (4), 185-205.
Bardhan, P., Mitra, S., Mookherjee, D. & Sarkar, A. (2009). Local democracy and clientelism: implications for political stability in Rural West Bengal. Economic and Political Weekly. 44, (9), 46-58.
Bardhan, P. & Mookherjee, D. (2005). Political economy of land reforms in West Bengal 1978-98. Geraadpleegd op 13 april 2009 op http://globetrotter.berkeley.edu/macarthur/inequality/papers/Bardhanwbp…
Bardhan, P. & Mookherjee, D. (2006). Decentralization in West Bengal: origins, functioning, and impact. In P. Bardhan & D. Mookherjee (Eds.), Decentralization and local governance in Developing Countries. A comparative perspective. (pp. 202-222). Cambridge: MIT Press.
Bardhan, P. & Mookherjee, D. (2006b). Land reform, decentralized governance and rural development in West Bengal. Niet-gepubliceerd rapport. Stanford Center for International Deverlopment Conference on Challenges of Economic policy in Asia.
Basu, D. (2001, 21 april). Political economy of ‘middleness’. Behind violence in Rural West Bengal. Economic and political weekly. 36, (16), 1333-1344.
Basu, P.P. (2007, maart/april). “Brand Buddha” in India’s West Bengal. The Left Reinvents itself. Asian Survey, 47, (2), 288-306.
Bavinck, M. (2003). The spatially splintered state: myths and realities in the regulation of marine fisheries in Tamil Nadu, India. Development and change, 34, (4), 633-657.
Beck, U. (2000). What is Globalization? Cambridge: Polity Press.
Bhaduri, A. (2009). Predatory Growth. Onuitgegeven paper.
Bhattacharya, D. (1999). “Politics of middleness: the changing character of the Communist Party of India (Marxist) in rural Bengal (1977-90). In B. Rogaly, B. Harriss-White & S. Bose. Sonar Bangla? Agricultural growth and Agrarian Change in West Bengal & Bangladesh. New Delhi: Sage.
Bhattacharyya, H. (2005). Federalism and regionalism in India. Institutional strategies and political accomodation of identity. Working paper 27. Burdhwan: Heidelberg papers in South Asian and comparative politics.
Bhattacharyya, S. (2007). Class and the politics of participatory Rural transformation in West Bengal: an Alternative to World Bank orthodoxy. Journal of Agrarian Change, 7,( 3), 348-381.
Bhattacharyya, A. (2009a). Singur tot Lalgarh via Nandigram. Rising flames of people’s anger against displacement, destitution and state terror. Delhi: Visthapan Virodhi Jan Vikas Andolan.
Bhattacharyya, D. (2009b, 28 februari). Of control and factions: the changing “Party Society” in Rural West Bengal. Economic and political Weekly, 43, (9), 59-69.
Bidwai, P. (2008). Indiërs boos om verhuizing Tata naar Gujarat. Geraadpleegd op 13 februari 2009 op www.mo.be.
Bijoy, C.R. (2009). SEZ: corporate statehood defined. Geraadpleegd op 15 augustus 2009 op www.countercurrents.org
Bishnu, S. (2009, 20juni). What Lalgarh signifies for the CPI(M). Economic and political weekly. 43, (25), 143-146.
Bogaert, K. (2008). De privatisering van de publieke ruimte: neoliberale ontwikkelingen in Marokko. In R. Doom (Ed.). Conflict en ontwikkeling. Overleven in de grensgebieden van de globalisering. (pp. 45-64). Gent: Story-Scientia.
Bose, P. (2009, 3 oktober). Verdict 2009: An appraisal of critiques of the Left. Economic and Political Weekly, 44, (40), 32-38.
Bourdieu, P. (1998). ‘Neoliberalism, the utopia (becoming a reality) of unlimited exploitation’. In: P. Bourdieu. Acts of resistance: against the tyranny of the market (pp.94-105). New York: The new press.
Brass, P.R. (1997). Theft of an idol. Text and context in the representation of collective violence. New Jersey: Princeton University Press.
Brenner, N. & Theodore, N. (2002a). Preface: From the “New localism” to the Spaces of Neoliberalism [elektronische versie]. Antipode. 34, (3), 341-347.
Brenner, N. & Theodore, N. (2002b). Cities and the geographies of “actually existing neoliberalism”. Antipode, 43, (3), 349-379.
Brenner, N. & Theodore, N. (2002c). Spaces of neoliberalism: urban restructuring in North America and Western Europe. Oxford: Blackwell Publishing.
Chambers, R. & Conway, G.R. (1991). Sustainable rural livelihoods: practical concepts for the 21st century. Geraadpleegd op 12 oktober 2009 op http://community.eldis.org/.59b4ab37/dp296.pdf
Chandra, N.K. (2008, 13 december). Tata motors in Singur: a step towards industrialisation or pauperisation? Economic and Political Weekly, 43, (50), 36-51.
Chang, H.J. (2002). Breaking the mould: an institutionalist political economy alternative to the neo-liberal theory of the market and the state. Cambridge Journal of Economics, 26, 539-559.
Chatterjee, P. (2004). The politics of the governed. Reflections on popular politics in most of the world. New York: columbia University Press.
Chatterjee, P. (2008, 19 april). Democracy and Economic Transformation in India. Economic and political weekly, 43, (16), 53-62.
Chatterjee, P. (2009a, 28 februari). The coming Crisis in West Bengal. Economic and Political Weekly, 44, (9), 42-45.
Chatterjee, T. (2009b, 9 juli). Disgruntled Left leaders join Didi. Hindustan Times. 4, 1
Chatterjee, J. & Basu, S. (2009, 26 september). West Bengal: Mandate for change. Economic and Political Weekly, 44, (39), 152-156.
Chaudhuri, S. (2006). What difference does a constitutional amendment make? The 1994 panchayati raj act and the attemt to revitalize rural local government in India. In P. Bardhan & D. Mookherjee (Eds.), Decentralization and local governance in Developing Countries. A comparative perspective. (pp. 153-201). Cambridge: MIT Press.
Chopra, R. (2003). Neoliberalism as doxa: bourdieu’s theory of the state and the contemporary Indian discourse on globalization and liberalization. Cultural studies, 17, (3/4), 419-444.
CNN-IBN (2008). CPI-M, BUPC workers clash in Nandigram, 4 injured. Geraadpleegd op 1 oktober op http://ibnlive.in.com/news/cpim-bupc-workers-clash-in-nandigram-4-injur….
Coolsaet, R. (2007-2008). Machten en waarden in de wereldpolitiek. Actuele vraagstukken in de internationale politiek. Gent: Academia Press.
Corbridge, S., Williams, G., Srivastava, M., Véron, R. (2005). Seeing the state. Governance and governmentality in India. Cambridge: Cambridge University Press.
Da Costa, D. (2007). Tensions of neo-liberal development: state discourse and dramatic opposition in West Bengal. Contributions to Indian Sociology, 41, (3), 287-320.
Dasgupta, A. (2009a, 29 juni). Hammered and Stricken. India Today. 34, (27), 26-29.
Dasgupta, I. (2009b, 1 augustus). On some Left Critiques of the left. Economic and political weekly. 44 (31), 109-111.
Dasgupta, R. (2009c, 28 februari). The CPI(M) ‘Machinery in West Bengal: Two village Narratives from Kochbihar and Malda. Economic and Political Weekly, 44, (9), 70-81.
Deininger, K, Jin, S. & Nagarajan, H.K. (2009). Land reforms, poverty reduction and economic growth: evidence from India. Journal of development studies, 45, (4), 496-521.
Dhar, S. (2006). Industrie palmt landbouwgronden West-Bengalen in. Geraadpleegd op 13 februari 2009 op www.mo.be
Dhareswar, A., Kauf, D.M., Dailami, M., Kishor, N., Lopez, R.E., Wang, Y. & Thomas, V. (2000). The quality of growth. Oxford & Washington DC: Oxford University Press & The World Bank.
Dohrmann, J.A. (2008, januari). Special Economic Zones in India – An introduction. ASIAN. 106, (1), 60-80.
Doom, R. (2001). Hoe de juiste vragen stellen? Een inleiding. In R. Doom (2001). De structuur van de waanzin. Conflicten in de periferie. Gent: Academia Press.
Doom, R. & Hongping, L. (2008). Het verzet van de onteigende boeren in China: de disharmonie in het politiseren van de wettelijkheid. In R. Doom. (Red). Conflict en ontwikkeling. Overleven in de grensgebieden van de globalisering (pp. 147-170). Gent: Academia Press.
Doornbos, M. (2003). ‘Good governance’: The metamorphosis of a policy methapor. Journal of International Affairs. 57, (1), 3-17.
Escobar, A. (2001). Culture sits in places: reflections on globalism and subaltern strategies of localization. Political geography, 20, (2), 139-174
EPW (2007, 17 november). Mocking democracy. The CPI(M) and the West Bengal government are guilty of perpetrating mob violence in Nandigram. Economic and Political Weekly, 42, (45/46), 5-6.
Fernandes, W., Chhetry, S., Joseph, S. & Lama, S. (2006). Development-Induced displacement and deprivation in West Bengal 1947-2000: A Quantitative and Qualitative Database on Its Extent and Impact. A Summary [elektronische versie]. Guwati: North Eastern Social Research Centre.
Fernandes, W. (2007). Singur and the displacement scenario. Economic and politcal Weekly, 42, (3), 203-206.
Ghatak, M. & Ghatak, M. (2002, 5 januari). Recent reforms in the panchayat system in West Bengal. Toward greater participatory governance? Economic and political weekly, 37, (1), 45-57.
Guha, A. (2007, 15 september). Peasant resistance in West Bengal a decade before Singur and Nandigram. Economic and political weekly, 42, (37), 3706-3711.
Gupta, A. (1995). Blurred boundaries: the discourse of corruption, the culture of politics and the imangined state. American Ethnologist, 22, (2), 375-402.
Hanstad, T. & Brown, J. (2001). Land reform law and implementation in West Bengal: lessons and recommendations. RDI reports on foreign aid and development. N° 112. Seattle: Rand Development Institute.
Harvey, D. (2007). Neoliberalism as a creative destruction. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 610, 21, 21-44.
IMSE (2009). Development of Special Economic Zones (SEZ) and peoples’ movement against land alienations in West Bengal. A West Bengal State Social Watch Report. IMSE: Kolkata.
Jessop, B. (n.d.). The spationtemportal dynamics of capital and its globalization – and how the challenge state power and democracy. Geraadpleegd op 4 februari 2009 op: http://www.comp.lancs.ac.uk/sociology/soc132rj.pdf
Kerkvliet, B.J.T. (2009). Everyday politics in peasant societies (and ours). The Journal of Peasant Studies, 36, (1), 227-243.
Kohli, A. (1987). The state and poverty in India. Cambridge: Cambridge University Press.
Kohli, A. (2004). India’s Fragmented-Multiclass State and Protected industrialization. In: A. Kohli. State-directed development. Political power and industrialization in the global perifphery. (pp. 257-288). Cambridge: Cambridge University Press.
Lal, D. (1983). The poverty of development economics. London: Hobart.
Lefebvre, H. (1991). The production of space. Londen: Blackwell.
Le Mons Walker, K. (2008). Neoliberalism on the ground in rural India: predatory growth, agrarian crisis, internal colonization, and the intensification of class struggle. The Journal of Peasant Studies, 35, (4), 557-620.
Maharatna, A. (2007). Population, economy and society in West-Bengal since the 1970’s. Journal of Development Studies, 43, (8), 1381-1422.
Majumdar, M. (2009, 28 februari). Democracy in praxis: two non-left gram panchayats in West Bengal. Economic and political Weekly, 44, (9), 82-93.
Manti, D. (2001). Naxalisme. Onrust op het platteland in India. In R. Doom (Ed.), De structuur van de waanzin. Conflicten in de periferie. (pp. 190-217). Gent: Academia Press.
Matthew, G. (2002). India. (The republic of India). In Griffiths, A.L. & Nerenberg, K., Handbook of federal countries. Forum of federations(161-177). Montreal: Mc-Gill Queen’s University Press.
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (2007). India: de olifant ontwaakt? Feiten en Cijfers [elektronische versie]. Den Haag: IFZ-Bedrijsuitgeverij.
Mitra, S.K. & Singh, V.B. (1999). Democracy and social change in India. New Delhi: Sage publications.
Mitra, S. (2007). Special economic zones in India: white elephants or races horces [elektronische versie]. Pune: Gokhale Institute of politics and economics.
Mukherjee, S. (2007, 3 november). The use and abuse of democracy in West Bengal. Economic and political weekly, 42, (44), 101-108.
Munck, R. (2003). Neoliberalism, necessitarianism and alternatives in Latin America: there is no alternative (TINA)? Third World Quarterly, 24, 3, 495-511.
Newton, K. & Van Deth, J.W.(2007). Multi-level government: international, national and subnational. In K. Newton & J.W. Van Deth. Foundations of comparative politics (pp.72-99). Cambridge: Cambridge University Press.
Peck, J. (2001). Neoliberalizing states: thin policies/hard outcomes. Progress in Human Geography, 25, (3), 445-455.
Peck, J. & Tickell, A. (2002). “Neoliberalizing Space”. Antipode, 34, (3), 380-404.
Rajashekara H.M. (1997, maart). The nature of Indian Federalism. Asian Survey, 37, (3) ,245-253.
Rao, M.G. & Singh, N. (2005). Political economy of federalism in India. New Delhi: Oxford University Press.
Rao, S. (2008). West Bengal’s right turn. Dollars & Sense, 13, 275, 18-23.
Raychaudhuri, A. (2004a). A case study from Reducing Poverty, sustaining growth. What works, what doesn’t and why. A global exchange for scaling up success. Lessons from the Land Reform Movement in West Bengal. Kolkata: The world Bank: The international Bank for Reconostruction and development.
Raychaudhuri, A. (2004b). Lessons from the Land Reform Movement in West Bengal, India. Kolkata: The World Bank.
Raychaudhuri, A. & Chakraborty, A. (1981). “Sharecropping in West Bengal: where it stands today.” In M. Bose (Ed.). Land Reforms in eastern India. (pp.121-142 ) Kolkata: Jadavpur University.
Ries, N. (2002). “Honest Bandits” and “Warped People”: Russian Narratives about money, corruption and moral decay. In C.J. Greenhouse, E. Mertz & K.B. Warren (eds.) (2002). Ethnography in unstable places. Everyday lives in contexts of dramatic political change (pp.276-315). Londen: Duke University Press.
Rigg, J. (2007). An everyday geography of the global south. London: Routledge.
Ruud, A.E. (1994). Land and power: the marxist conquest of rural Bengal. Modern Asian Studies, 28, 2, 357-380.
Ruud, A.E. (2000). Corruption as Everyday Practice. The Public-Private Divide in Local Indian Society. Forum for development studies, 26, (2), 271-294.
Ruud, A.E. (2001). Talking dirty about politics: a view from a Bengali village. In Fuller, C.J. & Bénéï, V. (2001). The everyday state and society in modern India. (pp. 115-136). Londen: Hurst & Company.
Sampat, P. (2003). Economic globalisation Today. Bangalore: Books for Change.
Sampat, P. (2008, 12 juli). Special economic zones in India. Economic and political Weekly, 43, (28), 25-29.
Sarkar, A. (2009, 11 november). Didi: 7/7; Buddha: 0/5. Hindustan Times. 4, (266), 1.
Sarkar, S. & Sarkar, T. (2009a, 27 juni). Lalgarh: questions to the Left. Economic and political weekly, 44, (26), 5.
Sarkar, S. & Sarkar, T. (2009b, 27 juni). Notes on a dying people. Economic and political weekly. 44, (26/27), 10-14.
Sau, R. (2008, 25 oktober). A ballad of Singur: progress with human dignity. Economic and political Weekly, 43, 43, 10-13.
Schulte Nordholt, H. (2003). Renegotiating boundaries. Access, agency and identity in post-soeharto Indonesia. Bijdragen tot de taal-, land- en vokenkunde, 159, (4), 550-589.
Scott, J.C. (1985). Weapons of the weak. Everyday forms of peasant resistance. London: Yale University Press.
Shalti Research Group (2008). SEZ in West Bengal. Growth Trajectory Impact. Kolkata: Camp.
Shangvai, S. (5 juli 2006). ‘Land-grab by Rich: the politics of SEZs in India’. Geraadpleegd op 5 mei 2009, op http://www.thesouthasian.org/archives/2006/landgrab_by_rich_the_politic….
Sikor, T. & Lund, C. (2009). Access and property: a question of power and authority. Development and change, 40,(1), 1-22.
Spencer, J. (2007). Anthropology, politics and the state. Democracy and Violence in South Asia. Cambridge: Cambridge University Press.
Sud, N. (2009). The Indian State in a Liberalizing Landscape. Development and Change, 40, (4), 645-665.
Swyngedouw, E. (2004). Globalisation or glocalisation? Networks, territories and rescaling. Cambridge Review of International Affairs, 17, (1), 25-48.
Thompson, M.R. (2004). Pacific Asia after “Asian Values”: authoritarianism, democracy and ‘good governance’. Third World Quarterly, 25, (6), 1079-1095.
Véron, R., Williams, G., Corbridge, S. & Srivastava, M. (2006). Decentralized corruption or corrupt decentralization? Community monitoring of poverty-alleviation schemes in Eastern India. World development, 34, (11), 1922-1941.
Vertommen, S. (2008). De neoliberale ontwikkelingen in Latijns-Amerika: de neerslag op urbanisering. In: R. Doom (Ed.). Conflict en ontwikkeling. Overleven in de grensgebieden van de globalisering. (pp. 65-88). Gent: Story-Scientia.
Wadhva, C.D. (2008) India trying to liberalise: economic reforms since 1991. Geraadpleegd op 15 2009 op http://www.apcss.org/Publications/Edited%20Volumes/RegionalFinal%20chap…
Williams, G. (1999). “Panchayati Ray and Changing Micro-Politics of West Bengal”. In B. Rogarly, B. Harriss-White & S. Bose (Eds). Sonar Bangla? Agricultural growth and agrarian change in West Bengal and Bangladesh (pp. 229-252). New Delhi: Sage Publications.
Williams, G. (2001). Understanding “political stability”: party action and political discourse in West Bengal. Third World Quarterly, 22, (4), 603-622.
World Bank (1981). Accelerated development in Sub-Saharan Africa: an agenda for Action. Wasington DC: The World Bank.
Zemni, S. & Bogaert, K. (2006). Morroco and the mirages of democracy and good governance. UNISCI Discussion Papers N°12. Geraadpleegd op het internet op 5 december 2009 op http://www.psw.ugent.be/menarg/publications/UNISCIZemni12.pdf
Zemni, S. & Parker, C. (2008) De neoliberale revolutie in de Arabische wereld: een stille aardverschuiving die niemand zag… In: R. Doom (Ed.). Conflict en ontwikkeling. Overleven in de grensgebieden van de globalisering (pp. 19-44). Gent: Story-Scientia.
