SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
Waarom is Rusland tegen holebi's?
Tim
Christiaens
De terugkeer naar traditionele waarden
De laatste jaren is de repressie van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders (LHBT) een kenmerk van het Russisch regime geworden, tot grote ergernis van de Europese Unie. De EU heeft de laatste jaren immers de promotie van LHBT-rechten tot speerpunt van haar buitenlands beleid gemaakt. De Unie blijkt dat beleid echter niet in Rusland te kunnen doorvoeren. In 2013 is dat op de voorgrond van de internationale politiek verschenen toen het Russische federale parlement unaniem ‘propaganda voor niet-traditionele seksuele relaties’ in het bijzijn van kinderen verbood. LHBT-rechten zijn sindsdien een van de zovele twistpunten tussen de EU en Rusland. De vraag is echter waar die plotse nadruk op LHBT-rechten vandaan komt. Waarom is de Russische politieke elite plots zo nadrukkelijk homofoob geworden?
Deze repressie afdoen als een reliek van het verleden is onnauwkeurig en bovendien onwijs. Rusland heeft in haar geschiedenis geregeld relatief open geweest voor homoseksualiteit. Het gaat dus niet zomaar om een restant uit een ver verleden. Daarnaast getuigt zo’n opvatting van eurocentrisme, aangezien de West-Europese evolutie als norm voor de rest van de wereld wordt gezien. Het is daarentegen noodzakelijk om te doorgronden waarom de Russische overheid net nu zo streng is geworden voor homoseksuelen en waarom zij daarvoor zo veel steun vindt bij de bevolking. Pas wanneer de EU hier een adequaat antwoord op vindt, zal het in staat zijn om op een effectieve manier het debat te kunnen aangaan met Rusland. In plaats van enkel de eigen identiteit publiek te bevestigen, kan de Unie zo ingaan op de argumenten die Rusland aandraagt tegen LHBT-rechten.
De herkomst van de LHBT-repressie ligt grotendeels in de zogenaamde ‘neotraditionalistische ommezwaai’. De laatste jaren is het discours rond traditionele waarden zwaar beginnen wegen op het Russische binnenlands en buitenlands beleid. De elites roepen op om Rusland spiritueel te hernieuwen en onafhankelijk te maken van Westerse, decadente invloeden. Zij aanzien de liberale interpretatie van de mensenrechten als de oorzaak van morele verloedering die Rusland uiteindelijk op de knieën moet krijgen voor het Westen. Om deze hernieuwing te leiden, kijkt men naar de Russisch Orthodoxe Kerk en politieke leiders die hun mannelijkheid tot handelskenmerk maken. Het is in dit verhaal dat de repressie van homoseksuelen een symbolische rol vervult. Het representeert een nieuwe, traditionalistische interpretatie van de mensenrechten.
Het onderzoek
In mijn thesis zoek ik naar de verbanden tussen de verschillende argumenten tegen LHBT-rechten in het Russisch buitenlands beleid en het discours rond traditionele waarden. Daarvoor heb ik officiële documenten, speeches en interviews geanalyseerd van het Kremlin, de Russisch Orthodoxe Kerk en Vladimir Poetin. Voor elke actor heb ik gekeken welke argumenten zij aandragen en met welke elementen van het neotraditionalisme zij dit staven. Zo kom ik uit op zes argumenten tegen LHBT-rechten gekoppeld aan tien elementen van neotraditionalisme, voor elke actor op een andere manier samengesteld.
Uit deze oefening blijkt dat de zaak vooral complexer is dan in het Westen vaak voorgesteld wordt. Ten eerste bouwen de argumenten tegen LHBT-rechten op bekommernissen die diep geworteld zitten in het Russische politieke systeem. Zo gebruikt Poetin bijvoorbeeld zijn afkeer voor homoseksuelen om zijn publiek imago van stoere mannelijke leider staande te houden, wat essentieel is om te overleven in de machocultuur van de Russische politiek; of wijzen alle actoren op de slechte invloed van homoseksualiteit op de demografische crisis in Rusland die al decennialang het Russische bevolkingsaantal doet afnemen met dramatische snelheid. Ten tweede blijkt het voorbarig om te spreken over ‘het Russische standpunt’, aangezien de verschillende actoren op heel verschillende manieren argumenteren. Men kan niet zomaar aannemen dat Poetin voor het Kremlin spreekt of dat de Russische Orthodoxe Kerk het officiële standpunt van de overheid verdedigt.
Naar een geïnformeerde discussie
Een eerste stap in elk goed meningsverschil is begrijpen waar het standpunt van je tegenstander vandaan komt. In politiek blijkt dit een zeer moeilijke opgave, zeker als er levens op het spel staan. Toch zou het de Europese Unie lonen om kennis te nemen van de neotraditionalistische ommezwaai in Rusland. LHBT-rechten zijn slechts één thema waarin de hang naar traditionele waarden steeds zichtbaarder wordt. Als de EU het water niet te diep wil laten worden tussen zichzelf en buurland Rusland, kan het beter rekening houden met deze ontwikkelingen en erop anticiperen. Er is immers meer nodig dan morele veroordelingen om het lot van homoseksuelen in Rusland werkelijk te verbeteren.
Bibliografie
Primaire bronnen
1) De Foreign Policy en National Security Concepts
-Kremlin. (2000a). The Foreign Policy Concept of the Russian
Federation. Opgeroepen op 28 november, 2015, van Kremlin:
http://fas.org/nuke/guide/russia/doctrine/econcept.htm
-Kremlin. (2000b). National Security Concept of the Russian
Federation. Opgeroepen op 28 november, 2015, van Kremlin:
http://fas.org/nuke/guide/russia/doctrine/gazeta012400.htm
-Kremlin. (2008). The Foreign Policy Concept of the Russian
Federation. Opgeroepen op 28 november, 2015, van Kremlin:
http://archive.kremlin.ru/eng/text/docs/2008/07/204750.shtml
-Kremlin: (2009) The National Security of the Russian Federation
until 2020. Opgeroepen op 28 november, 2015, van Kremlin:
http://rustrans.wikidot.com/russia-s-national-security-strategy-to-
2020
-Kremlin. (2013). Concept of the Foreign Policy of the Russian
Federation. Opgeroepen op 28 november, 2015, van Kremlin:
http://archive.mid.ru//brp_4.nsf/0/76389FEC168189ED44257B2E00
39B16D
2) De Russisch Orthodoxe Kerk:
-ROK (2000). Bases of the Social Concept of the Russian Orthodox
Church. Opgeroepen op 28 november, 2015, van ROK:
https://mospat.ru/en/documents/social-concepts/
-ROK. (2003). Bishop Hilarion Alfeyev: Christian Witness to Uniting
Europe. A View from the Russian Orthodox Church. Opgeroepen op
28 november, 2015, van ROK:
http://orthodoxeurope.org/page/4/17.aspx
-ROK. (2005). Metropolitan Kirill of Smolensk and Kaliningrad:
There is no Freedom without Responsibility. Opgeroepen op 28
november, 2015, van ROK:
http://orthodoxeurope.org/print/14/79.aspx
-ROK. (2006a). Metropolitan Kirill of Smolensk and Kaliningrad:
Human Rights and Moral Responsibility. Part I. Opgeroepen op 28
november, 2015, van ROK:
https://mospat.ru/archive/en/2006/04/30688/
-ROK. (2006b). Metropolitan Kirill of Smolensk and Kaliningrad:
Human Rights and Moral Responsibility. Part II. Opgeroepen op 28
november, 2015, van ROK:
http://orthodoxeurope.org/page/14/98.aspx
-ROK. (2006c). Russian Orthodox Church Discusses Western
Human Rights. Opgeroepen op 28 november, 2015, van ROK:
http://orthodoxeurope.org/page/14/94.aspx
-ROK. (2006d). World Russian People’s Council: Declaration on
Human Rights and Dignity. Opgeroepen op 28 november, 2015, van
ROK: https://mospat.ru/archive/en/2006/04/30728/
-ROK. (2007). Bishop Hilarion Alfeyev: Problems of Family and
Sexual Ethics in the Debate between Christianity and Western
Secular Civilization. Opgeroepen op 28 november, 2015, van ROK:
http://orthodoxeurope.org/page/14/119.aspx#1
-ROK. (2008a). Metropolitan Kirill of Smolensk and Kaliningrad:
‘The Bible calls it a Sin’. Opgeroepen op 28 november, 2015, van
ROK: (http://orthodoxeurope.org/page/14/135.aspx).
-ROK. (2008b). Metropolitan Kirill: Caution of Many Orthodox
Christians speaking of Human Rights is Justified, as they Fear to
Embrace the Alien and Harmful to the Soul Ideas along with the
Good and Correct ones. Opgeroepen op 28 november, 2015, van
ROK: http://orthodoxeurope.org/print/19/2/516.aspx
-ROK. (2008c). Bishop Hilarion Alfeyev: Setting Objectives for
Christian-Muslim Dialogue and Cooperation. Opgeroepen op 28
november, 2015, van ROK:
http://orthodoxeurope.org/page/14/149.aspx
-ROK. (2008d). The Russian Orthodox Church’s Basic Teachings on
Human Dignity, Freedom and Human Rights. Opgeroepen op 28
november, 2015, van ROK: https://mospat.ru/en/documents/dignityfreedom-
rights/
-ROK. (2011). Theological and Canonical Commission at the Holy
Synod of the Ukrainian Orthodox Church Makes Public Its
Resolution on Abortions and Same-Sex marriages. Opgeroepen op 28
november, 2015, van ROK:
https://mospat.ru/en/2010/01/22/news12084/
-ROK. (2012). Bishop Hilarion Alfeyev: Political Correctness Mania
Destroys Europe. Opgeroepen op 28 november, 2015, van ROK:
https://mospat.ru/en/2012/04/10/news61203/
-ROK. (2013). The Religious Factor in International Relations.
Opgeroepen op 28 november, 2015, van ROK:
http://russkiymir.ru/en/publications/140144/
3) Vladimir Poetin:
-Poetin. (2010). Transcript of the TV Interview Prime Minister
Vladimir Putin gave to CNN’s Larry King. Opgeroepen op 28
november, 2015, van Kremlin:
http://archive.premier.gov.ru/eng/events/news/13147/
-Poetin. (2013a). News Conference following the Russia-EU Summit.
Opgeroepen op 28 november, 2015, van Kremlin:
http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/18253
-Poetin. (2013b). Interview to Channel One and Associated Press
news agency. Opgeroepen op 28 november, 2015, van Kremlin:
http://en.kremlin.ru/events/president/news/19143
-Poetin. (2013c). News Conference with President of Finland Sauli
Niinistö. Opgeroepen op 28 november, 2015, van Kremlin:
http://en.kremlin.ru/events/president/news/18405
-Poetin: (2013d). Meeting with Representatives of Different
Orthodox Patriarchates and Churches. Opgeroepen op 28 november,
2015, van Kremlin: http://en.kremlin.ru/events/president/news/18942
-Poetin: (2013e). Press Statement and Answers to Journalists’
Questions following Russian-Dutch Talks. Opgeroepen op 28
november, 2015, van Kremlin:
http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/17850
-Poetin. (2014a). Press Statements and Answers to Journalists’
Questions following Russian-Austrian Talks. Opgeroepen op 28
november, 2015, van Kremlin:
http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/46060
-Poetin. (2014b). Meeting with Members of the Holy Synod and
Representatives of the Local Orthodox Churches. Opgeroepen op 28
november, 2015, van Kremlin:
http://en.kremlin.ru/events/president/news/46247
-Poetin. (2014c). Interview to Russian and Foreign Media.
Opgeroepen op 28 november, 2015, van Kremlin:
http://en.kremlin.ru/events/president/news/20080
-Poetin. (2014d). Vladimir Putin’s Interview with Radio Europe 1
and TF1 TV Channel. Opgeroepen op 28 november, 2015, van
Kremlin: http://en.kremlin.ru/events/president/news/45832
Secundaire bronnen
Adriaens, P., & De Block, A. (2015). Born this Way. Tielt: Uitgeverij
Lannoo.
Agamben, G. (1998). Homo Sacer. Stanford: Stanford University
Press.
Agamben, G. (2005). State of Exception. Chicago: University of
Chicago Press.
Antonov, M. (2014). Conservatism in Russia and Sovereignty in
Human Rights. Review of Central and East European Law , 39, 1-40.
Austin, J. (1975). How to do Things with Words. Cambridge:
Harvard University Press.
Bachkatov, N. (2012). L'Union Européenne et la Russie: entre
Convergence et Méfiance. In S. Santander, Puissances Emergentes:
un Défi pour l'Europe (pp. 313-334). Paris: Ellipses.
Baer, B. J. (2002). Russian Gays/Western Gaze. GLQ: A Journal of
Lesbian and Gay Studies , 8 (4), 499-521.
Balfour, R. (2006). Principles of Democracy and Human Rights: a
Review of the European Union's Strategies towards its Neighbours.
In S. Lucarelli, & I. Manners, Values and Principles in European
Union Foreign Policy (pp. 114-129). London: Routledge.
BBC. (2015, May 24). Russia's Putin signs Law against
'Undesirable' NGOs. Opgeroepen op Mei 31, 2015, van BBC:
http://www.bbc.com/news/world-europe-32860526
Belokurova, E. (2010). Civil Society Discourses in Russia: The
Influence of the European Union and the Role of EU-Russia
Cooperation. European Integration , 32 (5), 457-474.
Bindman, E. (2013). The EU's Strategy on Economic and Social
Rights in Russia: a Missed Opportunity? East European Politics , 29
(4), 461-478.
Bodin, P.-A. (2013). Legitimacy and Symphony: on the Relationship
between State and Church in post-Soviet Russia. In E. Namli, P.-A.
Bodin, & S. Hedlund, Power and Legitimacy: Challenges from
Russia (pp. 220-234). Londen: Routledge.
Bryman, A. (2012). Social Research Methods. Oxford: Oxford
University Press.
Burms, A. (2011). Waarheid Evocatie Symbool. Leuven: Uitgeverij
Peeters.
Butler, J. (1999). Gender Trouble. Londen: Routledge.
Cavanaugh, M. (1995). Biotheology: a New Synthesis of Science and
Religion. Lanham: Rowman & Littlefield.
Chandler, D. (2002). Semiotics: the Basics. Londen: Routledge.
Chebankova, E. (2013). Russian Fundamental Conservatism: in
Search of Modernity. Post-Soviet Affairs , 29 (4), 287-313.
Derrida, J. (1978). Eperons. Parijs: Flammarion.
Doegin, A. (2014a). Eurasian Mission. Londen: Arktos.
Doegin, A. (2014b). Putin vs Putin: Vladimir Putin Viewed from the
Right. Londen: Arktos.
Ekonomtsev, I. (2001). The Role of the Orthodox Church in the
Formation of Russian Self-Conciousness. In K. Malfliet, & L.
Verpoest, Russia and Europe in a Changing International
Environment (pp. 133-144). Leuven: Leuven University Press.
Elsner, R. (2014). The Russian Orthodox Church on the Values of
Modern Society. In A. Krawchuk, & T. Bremer, Eastern Orthodox
Encounters of Identity and Otherness: Values, Self-Reflection,
Dialogue (pp. 169-175). New York: Palgrave MacMillan.
Engström, M. (2014). Contemporary Russian Messianism and New
Russian Foreign Policy. Contemporary Security Policy , 35 (3), 356-
379.
Esposito, R. (2008). Bios: Biopolitics and Philosophy. Minneapolis:
University of Minnesota Press.
Essig, L. (1999). Queer in Russia. Durham: Duke University Press.
Europees Parlement. (2012). European Parliament Resolution of 24
May 2012 on the Fight against Homophobia in Europe
(2012/2657(RSP)). Brussel: Europese Unie.
Europese Dienst voor Extern Optreden. (2015). The EU and Human
Rights in Russia. Opgeroepen op Juni 7, 2015, van European
External Action Service:
http://eeas.europa.eu/delegations/russia/eu_russia/civil_society_dialo
gue/overview/index_en.htm
Fawn, R. (2009). “Bashing About Rights”: Russia and the “New” EU
States on Human Rights and Democracy Promotion. Europe-Asia
Studies , 61 (10), 1777-1803.
Forsberg, T., & Herd, G. (2005). The EU, Human Rights, and the
Russo-Chechen Conflict. Political Science Quarterly , 120 (3), 455-
478.
Foucault, M. (1976). Histoire de la Sexualié I: la Volonté de Savoir.
Parijs: Gallimard.
Foucault (2004). Sécurité, Territoire, Population. Parijs: Gallimard.
Freire, M. R. (2012). Russian Foreign Policy in the Making: The
Linkage between Internal Dynamics and the External Context.
International Politics , 49 (4), 466-481.
Galli, C. (2010). Political Spaces and Global War. Minneapolis:
University of Minnesota Press.
Grossmann, V. (2013). Alles Stroomt. Bred: Uitgeverij De Geus.
Haukkala, H. (2009). Lost in Translation? Why the EU has failed to
influence Russia's Development. Europe-Asia Studies , 61 (10),
1757-1775.
Haukkala, H. (2010). The EU-Russia Strategic Partnership: The
Limits of Post-Sovereignty in International Relations. London:
Routledge.
Healey, D. (2001). Homosexual Desire in Revolutionary Russia.
Chicago: University of Chicago Press.
Healey, D. (2002). Homosexual Existence and Existing Socialism.
GLQ: A Journal of Lesbian and Gay Studies , 8 (3), 349-378.
Hegel, G. W. (1970). Grundlinien der Philosophie des Rechts.
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
Holzhacker, R. (2013). State-sponsored Homophobia and the Denial
of the Right of Assembly in Central and Eastern Europe: the
Boomerang and the Ricochet between European Organizations and
Civil Society to uphold Human Rights. Law & Policy , 35 (1-2), 1-
28.
Horvath, R. (2011). Putin's Preventive Counter-Revolution: Post-
Soviet Authoritarianism and the Spectre of the Velvet Revolution.
Europe-Asia Studies , 63 (1), 1-25.
Hughes, J. (2007). Chechnya: from Nationalism to Jihad.
Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Hunt, L. (2007). Inventing Human Rights. New York: W.W. Norton
& Company.
Huntington, S. (1996). The Clash of Civilizations. Londen: Simon &
Schuster.
Intergroup on LGBT Rights. (2014, October 29). European
Parliament Condemns Russian Clampdown on NGOs. Opgehaald
van The European Parliament's Intergroup on LGBT Rights:
http://www.lgbt-ep.eu/press-releases/european-parliamentcondemns-
russian-clampdown-on-ngos/
Jörgensen, M., & Phillips, L. (2002). Discourse Analysis as Theory
and Method. Londen: Sage Publications.
Johnson, J. E. (2014). Pussy Riot as a Feminist Project: Russia's
Gendered Informal Politics. Nationalities Papers , 42 (4), 583-590.
Kantorowicz, E. (1997). The King's Two Bodies. Princeton:
Princeton University Press.
Kazmina, O. (2014). The Russian Orthodox Church in a New
Situation in Russia: Challenges and Responses. In A. Krawchuk, &
T. Bremer, Eastern Orthodox Encounters of Identity and Otherness:
Values, Self-Reflection, Dialogue (pp. 219-229). New York: Palgrave
MacMillan.
Keukeleire, S., & Delreux, T. (2014). The Foreign Policy of the
European Union. Basingstoke: Palgrave MacMillan.
Kochetkov, I. (2013). LGBT Persons in Russia: Pride, Prejudice and
Political Populism. In Russian LGBT Network, The Situation of
Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender People in the Russian
Federation (pp. 4-5). Moskou: Russian LGBT Network.
Kollman, K., & Waites, M. (2009). The Global Politics of Lesbian,
Gay, Bisexual and Transgender Human Rights: an Introduction.
Contemporary Politics , 15 (1), 1-17.
Kon, I. (2010). Homophobia as a Litmus Test of Russian
Democracy. Russian Social Science Review , 51 (3), 16-37.
Kondakov, A. (2008). An Approach to the History of Sexual
Minority Discrimination in Russia. Sortuz , 2 (2), 22-29.
Kondakov, A. (2010). Heteronormativity of the Russian Legal
Discourse. Sortuz , 4 (1), 4-23.
Kondakov, A. (2013). Resisting the Silence: the Use of Tolerance
and Equality Arguments by Gay and Lesbian Activist Groups in
Russi. Canadian Journal of Law and Society , 28 (3), 403-424.
Kondakov, A. (2011). Same-Sex Marriage inside the Closet:
Deconstruction of Subjects of Gay and Lesbian Discourses in Russia.
Onati Socio-legal Series , 1 (1), 1-37.
Kozlovskaya, M. (2013). The Violation of Human Rights and
Discrimination on the Basis of Sexual Orientation and Gender
Identity in Russia. In Russian LGBT Network, The Situation of
Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender People in the Russian
Federation (pp. 18-31). Moskou: Russian LGBT Network.
Kremlin. (2013a, Juni 30). Amendments to the law protecting
children from information harmful to their health and development.
Opgeroepen op Juni 2, 2015, van Kremlin:
http://eng.kremlin.ru/acts/5660
Laclau, E. (1996). Emancipation(s). Londen: Verso Books.
Ledeneva, A. (2013). Russia's practical norms and informal
governance: the origins of endemic corruption. Social research , 80
(4), 1135-1160.
Lehmann, C. (2015, May 25). Putin signs 'Undesirable BGOs' Bill
into Law on the Grounds of Russia's National Security. Opgeroepen
op May 31, 2015, van Global Research:
http://www.globalresearch.ca/putin-signs-undesirable-ngos-bill-intolaw-
on-the-grounds-of-russias-national-security/5451655
Leslie, T. & Tilley, C. (2014, februari 11). 8 Things to know about
Gay Rights in Russia and the Sochi Winter Olympics. Opgeroepen op
december 2, 2015, van ABC News:
http://www.abc.net.au/news/2014-02-06/russia-gay-rights-sochiexplained/
5237926
Levada Centrum. (2013, 5 17). Obshchestvennoe mnenie o
gomoseksualistakh. Opgeroepen op 11 6, 2014, van www.levada.ru:
http://www.levada.ru/17-05-2013/obshchestvennoe-mnenie-ogomoseksualista…
Lomagin, N. (2012). Interest Groups in Russian Foreign Policy: the
Invisible Hand of the Russian Orthodox Church. International
Politics , 49 (4), 498-516.
Lucas, E. (2007a, July 29). Sex for the Motherland: Russian Youths
Encouraged to Procreate at Camp. Opgeroepen op July 29, 2015,
van Daily Mail: http://www.dailymail.co.uk/news/article-
471324/Sex-motherland-Russian-youths-encouraged-procreatecamp.
html
Lucas, E. (2007b, October 29). The Kremlin's Useful Idiots.
Opgeroepen op September 29, 2015, van Edwardlucas.com:
http://www.edwardlucas.com/2007/10/29/diary-day-one/
Lukyanov, F. (2008). Russia-EU: the Partnership that went astray.
Europe-Asia Studies , 60 (6), 1107-1119.
Makarychev, A. (2008). Russia's Search for International Identity
through the Sovereign Democracy Concept. The International
Spectator , 43 (2), 49-62.
Makarychev, A., & Medvedev, S. (2015). Biopolitics and Power in
Putin's Russia. Problems of Post-Communism , 62, 45-54.
Malek, M. (2013). Die aktuelle Konzeption der Aussenpolitik der
Russischen Föderation: Inhalte und Probleme. Zeitschrift für Aussenund
Sicherheitspolitik , 6, 563-587.
Malfliet, K. (2013). De Russische rokade. Tielt: Lannoo.
Manalansan, M. (1997). In the Shadows of Stonewall: Examining
Gay Transnational Politics and the Diasporic Dilemma. In L. Lowe,
& D. Lloyd, The Politics of Culture in the Shadow of Capital (pp.
485-505). Durham: Duke University Press.
Manners, I. (2002). Normative Powe Europe: a Contradiction in
Terms? Journal of Common Market Studies , 40 (2), 235-258.
Medushevsky, A. (2013). Conservative Political Romanticism in
post-Soviet Russia. In E. Namli, P.-A. Bodin, & S. Hedlund, Power
and Legitimacy: Challenges from Russia (pp. 169-189). Londen:
Routledge.
Morozov, V. (2002). Resisting Entropy, Discarding Human Rights.
Cooperation and Conflict , 37 (4), 409-429.
Morozov, V., & Rumelili, B. (2012). The External Constitution of
European Identity: Russia and Turkey as Europe-makers.
Cooperation and Conflict , 47 (1), 28-48.
Mos, M. (2013). Conflicted Normative Power Europe: The European
Union and Sexual Minority Rights. Journal of Contemporary
European Research, 9 (1), 78-93.
Namli, E. (2013). Powerful Rationality or Rationality of Power? In
E. Namli, P.-A. Bodin, & S. Hedlund, Power and Legitimacy:
Challenges from Russia (pp. 133-151). Londen: Routledge.
Nemtsev, M. (2008). How did a Sexual Minorities Movement
Emerge in Post-Soviet Russia. Saarbrücken: VDM Verlag.
Neumann, I. (1998). Russia as Europe's Other. Journal of Area
Studies , 6 (12), 26-73.
O'Dwyer, C. (2012). Does the EU help or hinder Gay Rights
Movements in Post-communist Europe? The Case of Poland. East
European Politics , 28 (4), 332-352.
Oldberg, I. (2014, April). Huntington's 'Clash of Civilizations' and
Russia. UI Brief , 1-6.
Panebianco, S. (2006). Promoting Human Rights and Democracy in
Europen Union Relations with Russia and China. In S. Lucarelli, & I.
Manners, Values and Principles in European Union Foreign Policy
(pp. 130-146). London: Routledge.
Persson, E. (2015). Banning 'Homosexual Propaganda': Belonging
and Visibility in Contemporary Russian Media. Sexuality & Culture ,
19, 256-274.
Raad, v. (2013). Guidelines to Promote and Protect the Enjoyment of
all Human Rights by Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender and
Intersex (LGBTI) Persons. Brussel: Europese Unie.
Raad, v. (2010). Toolkit to promote and protect the enjoyment of all
human rights by lesbian, gay, bisexual and transgender (LGBT)
people. Brussel: Europese Unie.
Riabov, O., & Riabova, T. (2014). The Remasculinization of Russia?
Gender, Nationalism, and the Legitimation of Power under Vladimir
Putin. Problems of Post-Communism , 61 (2), 23-35.
Romanova, T. (2009). Normative Power Europe: a Russian View. In
A. Gerrits, Normative Power Europe in a Changing World: A
Discussion (pp. 51-66). The Hague: Clingendael.
Rousseau, J.-J. (1978). Du contrat social. Paris: Le Livre de Poche.
Russell, J. (2007). Chechnya: Russia's 'War on Terror'. London:
Routledge.
Russia Today (2015, Oktober 23). New Russian bill orders fines,
arrest for public coming out as gay. Opgeroepen op December 5,
2015, van Russia Today: https://www.rt.com/politics/319466-newrussian-
bill-orders-fines/
Rywkin, M. (2012). Russian Foreign Policy at the Outset of Putin's
Third Term. American Foreign Policy Interests , 34, 232-237.
Sakwa, R. (2008). 'New Cold War' or Twenty Years' Crisis? Russia
and International Politics. International Affairs , 84 (2), 241-267.
Sakwa, R. (2012). The Problem of 'the International' in Russian
Identity Formation. International Politics , 49 (4), 449-465.
Sakwa, R. (2014). The Putin Redux. London: Routledge.
Sarajeva, K. (2013). "You know what Kind of Place this is, don't
you?" An Exploration of Lesbian Spaces in Moscow. In C. Gdaniec,
Cultural Diversity in Russian Cities (pp. 138-163). New York:
Bergbahn Books.
Schmitt, C. (2011). Der Nomos der Erde. Berlijn: Duncker &
Humblot.
Searle, J. (1970). Speech Acts: an Essay in the Philosophy of
Language. Cambridge: Cambridge University Press.
Simons, G. (2014). Russian Public Diplomacy in the 21st Century:
Structure, Meaning and Message. Public Relations Review , 40, 440-
449.
Skinner, Q. (2002). Visions of Politics: Regarding Method.
Cambridge: Cambridge University Press.
Soboleva, I., & Bakhmetjev, Y. (2015). Political Awareness and
Self-Blame in the Explanatory Narratives of LGBT People amid the
Anti-LGBT Campaign in Russia. Sexuality & Culture , 19, 275-296.
Sozayev, V. (2013b). Legislation on the So-Called 'Promotion of
Homosexuality among Minors' in the Russian Federation. In Russian
LGBT Network, The Situation of Lesbian, Gay, Bisexual and
Transgender People in the Russian Federation (pp. 32-54). Moskou:
Russian LGBT Network.
Sozayev, V. (2013a). Russia in the 21st Century: a Culture War
caused by Traditionalist Revanchism. In Russian LGBT Network,
The Situation of Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender People in
the Russian Federation (pp. 6-17). Moskou: Russian LGBT
Network.
Sperling, V. (2012). Nashi Devushki: Gender and Political Youth
Activism in Putin's and Medvedev's Russia. Post-Soviet Affairs , 28
(2), 232-261.
Sperling, V. (2015). Sex, Politics, and Putin: Political Legitimacy in
Russia. Oxford: Oxford University Press.
Stella, F. (2014, Februari 8). Agenda: Protest against Russia's antigay
stance can play into Putin's hands. Opgeroepen op Juli 29, 2015,
van Herald of Scotland:
http://www.heraldscotland.com/comment/columnists/agenda-protestagainst-
russias-anti-gay-stance-can-play-into-putins-hands.23358490
Stella, F. (2013). Queer Space, Pride, and Shame in Moscow. Slavic
Review , 72 (3), 458-480.
Stella, F. (2012). The Politics of In/Visibility: Carving out Queer
Space in Ul'yanovsk. Europe-Asia Studies , 64 (10), 1822-1846.
Stella, F. (2007). The Right to be Different? Sexual Citizenship and
its Politics in Post-Soviet Russia. In R. Kay, Equal or Different?
Gender, Equality and Ideology Under State Socialism and After (pp.
146-166). Basingstoke: Palgrave.
Stent, A. (2008). Restoration and Revolution in Putin's Foreign
Policy. Europe-Asia Studies , 60 (6), 1089-1106.
Stoeckl, K. (2014). The Russian Orthodox Church and Human
Rights. Londen: Routledge.
Sussex, M. (2012). Twenty Years after the Fall: Continuity and
Change in Russian Foreign and Security Policy. Global Change,
Peace & Security , 24 (2), 203-217.
Swiebel, J. (2009). Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender Human
Rights: the Search for an International Strategy. Contemporary
Politics , 15 (1), 19-35.
Tsygankov, A. (2013). Russia's Foreign Policy: Change and
Continuity in National Identity. Lanham: Rowman & Littlefield.
Tsygankov, A., & Tarver-Vahlquist, M. (2009). Duelling Honors:
Power, Identity and the Russia-Georgia Divide. Foreign Policy
Analysis , 5 (4), 307-326.
Underwood, A. (2011). The Politics of Pride: the LGBT Movement
and Post-Soviet Democracy. Harvard International Review , Spring,
42-46.
Wilkinson, C. (2014). Putting 'Traditional Values' into Practice: the
Rise and Contestation of Anti-Homopropaganda Laws in Russia.
Journal of Human Rights , 13, 363-379.
Williams, K. (2012). Imagining Russia: Making Feminist Sense of
American Nationalism in US-Russia Relations. Albany: State
University of New York Press.
Zherebyatyev, M. (2014). The Russian Orthodox Church's
Interpretation of European Legal Values (1990-2011). In A.
Krawchuk, & T. Bremer, Eastern Orthodox Encounters of Identity
and Otherness: Values, Self-Reflection, Dialogue (pp. 207-215). New
York: Palgrave MacMillan.
Zorgdrager, H. (2013). Homosexuality and Hypermasculinity in the
Public Discourse of the Russian Orthodox Church: an Affect
Theoretical Approach. International Journal of Philosophy and
Theology , 74 (3), 214-239.
Zorkin, V. (2004, Augustus 10). An Apologia of the Westphalian
System. Opgeroepen op November 28, 2015, van Global Affairs:
