Eén zendt meer fictie en minder nieuws uit dan Europees gemiddelde

Jonathan

Hendrickx

Eén besteedt beduidend meer zendtijd aan fictie-, entertainment- en sportprogramma’s, maar er is minder ruimte voor nieuws- en actualiteitenprogramma’s. Dat blijkt uit een onderzoek van Jonathan Hendrickx, masterstudent van de KU Leuven.

Hendrickx vergeleek de programmering van de populairste zenders van acht Europese openbare omroepen, uit Duitsland, Finland, Hongarije, IJsland, Portugal, Oekraïne, het Verenigd Koninkrijk en Vlaanderen. Van onze openbare omroep VRT werd de programmering van Eén onderzocht. Met een marktaandeel van 31,6% in 2015 is Eén met voorsprong de populairste Vlaamse (openbare) televisiezender. Dat aandeel betekent dat van alle televisie die vorig jaar in Vlaanderen werd gekeken, het in bijna een derde van de gevallen ging om programma’s uitgezonden door Eén.

Meer fictie, minder nieuws & actua

Van de acht onderzochte zenders werden alle programma’s voor zeven dagen geanalyseerd. Elk programma werd ingedeeld in een lijst van tien genres. Zo blijkt dat Fictie het populairste genre is, met 22,7% van alle uitzendingen. Nieuws & Informatie is zeer nipt tweede, met 22,6%. Reality & Entertainment wordt derde met 19,5% van de uitzendtijd aan dat genre gespendeerd.

Bij Eén is die top-3 al door elkaar geschud: Fictie is meer uitgesproken het sterkst aanwezige genre in de programmering (26,9%), en op een tweede plaats staat Reality & Entertainment (21,9%). Nieuws & Informatie eindigt pas derde, met exact 17%, ofwel bijna zes procentpunten onder het Europees gemiddelde. Eén zendt ook meer sport- en lifestyleprogramma’s uit in vergelijking met de andere onderzochte zenders, maar minder documentaires. Opnieuw: het gaat enkel om de populairste netten van de openbare omroepen. In veel gevallen worden veel nieuwsprogramma’s op het tweede net uitgezonden, maar dan nog scoort Eén onder het gemiddelde.

Meer geïmporteerde programma’s

Van elke uitzending ging Hendrickx ook na of ze door de openbare omroep zelf gemaakt werd, of aangekocht was van een andere omroep. Op Europees niveau is driekwart eigen producties, maar onze zender scoort lager dan dat: slechts 62,4% van alle uitzendingen op Eén zijn eigen VRT-producties, de rest wordt geïmporteerd. Opvallend is ook dat Eén bijna dubbel zoveel programma’s aangekocht in de Verenigde Staten uitzendt dan Europees gemiddeld.

Amper één op vijf online terug te bekijken

Tot slot onderzocht Hendrickx de mogelijkheden van de verschillende omroepen voor hun publiek om programma’s na hun uitzending op televisie (opnieuw) te bekijken via het internet. Samen met de Oekraïense omroep is de VRT de enige van de acht onderzochte omroepen die het nog steeds moet stellen zonder een online platform waarop mensen volledige uitzendingen van programma’s op kunnen terugvinden. Al moet gezegd dat de VRT het via haar nieuwswebsite deredactie.be mogelijk maakt om een klein aantal programma’s wel integraal terug te kijken, vooral nieuws- en actualiteitenuitzendingen. In totaal kan ruim een vijfde van alle programma’s op Eén (22,2%) online teruggekeken worden. Het Europees gemiddelde ligt maar liefst drie keer zo hoog, en enkel de zender in Oekraïne presteert nog slechter.

Beterschap op dat vlak is alvast op komst: in de jongste beheersovereenkomst, ofwel het vijfjaarlijkse contract tussen de VRT en de Vlaamse regering waarin maatstaven en adviezen staan waarop de VRT haar beleid en aanbod moet baseren, is opgenomen dat er dit jaar nog een dergelijke online videoplatform komt om programma’s terug te kijken. Nu is dat al mogelijk via digitale televisie met de diensten Net Gemist en Ooit Gemist.

Entertain

In verschillende Europese landen liggen openbare omroepen al lang onder vuur. Er wordt steeds vaker openlijk getwijfeld aan hun belang en rol in de huidige medialandschappen, aan de functies die ze moeten vervullen en aan de (manieren van) financiering. Het eeuwige mantra van de Britse BBC, nog steeds de meest toonaangevende openbare omroep van de wereld, luidt al bijna honderd jaar “To educate, inform and entertain”. En net over dat laatste, entertain, gaat het grootste deel van de discussies. Critici van publieke omroepen vinden dat commerciële zenders, zoals bij ons VTM en VIER, net zo goed kijkers kunnen entertainen dan Eén, en dat entertainmentprogramma’s veel minder of zelfs helemaal niet meer van tel moeten zijn bij openbare omroepen.

Uit Hendrickx’ onderzoek komt echter naar boven dat bijna de helft van alle onderzochte uitzendtijd (46%) ging naar programma’s die onder de noemer Entertain te plaatsen zijn. Inform krijgt 34%, Educate 19%, en er is een restgroep van 1%. Toeval of niet: enkele maanden geleden raakte bekend dat het BBC-mantra binnenkort voor de allereerste keer ooit herschreven zal worden, omdat het onvoldoende aansluit bij de huidige realiteit.

Naar VRTI?

Tot slot houdt Hendrickx een pleidooi om de VRT van naam te veranderen, naar VRTI. De I zou staan voor internet. “In de huidige beheersovereenkomst is duidelijk opgenomen dat de VRT een sterker digitaal en online merk moet worden. Dat kan bestendigd worden door die verstevigde rol te verankeren in de naam.”

Gaat zo’n naamswijziging niet iets té ver? Helemaal niet, vindt Hendrickx: “Pas zeven jaar na de start van televisie-uitzendingen werd het NIR (Nationaal Instituut voor de Radio-omroep) herdoopt tot BRT (Belgische Radio & Televisie). Het is belangrijk dat de naam de vollédige lading dekt, en dus ook inspeelt op de sterkere aanwezigheid op het internet.

Bibliografie

Books and (online) journal articles and papers

Allen, R. (1996). As The World Turns: Television Soap Operas and Global Media Culture. In: E. McAnany and K. Wilkinson, ed., 1st ed. Mass Media and Free Trade. NAFTA and the Cultural Industries: University of Texas Press.

Antoine, F. (2001). Luxembourg. In: L. d'Haenens and F. Saeys, ed., Western Broadcasting at the Dawn of the 21st Century, 1st ed. Berlin: Mouton de Gruyter.

Antoine, F., d'Haenens, L. and Saeys, F. (2001). Belgium. In: L. d'Haenens and F. Saeys, ed., Western Broadcasting at the Dawn of the 21st Century, 1st ed. Berlin: Mouton de Gruyter.

Aslama, M. & Syvertsen T. (2006). Policies of Reduction or Renewal? European Public Service Broadcasting in the New Media Era. In: U. Carlsson, ed., Radio, TV & Internet in the Nordic Countries. Meeting the Challenges of New Media Technology, 1st ed. Goteborg: Livréna AB.

Avery, R. (1993). Public service broadcasting in a multichannel environment. New York: Longman.

Bauwens, J. (2007). De openbare televisie en haar kijkers: oude liefde roest niet?. In: A. Dhoest and H. Van den Bulck, ed., Publieke televisie in Vlaanderen: een geschiedenis, 1st ed. Gent: J. Story-Scientia bvba Wetenschappelijke Boekhandel.

Beauvisage, T., & Beuscart, J. (2013). Understanding and Decreasing the Network Footprint of Catch-up TV. Proceedings Of The 22Nd International Conference On World Wide Web, 22(1), 461-462. Retrieved from http://delivery.acm.org/10.1145/2190000/2188077/p461-beauvisage.pdf?ip=…

Betzel, M. (2003). Programme performance of public service broadcasting and its mission in the digital age. 1st ed. [eBook] Available at: http://epra3-production.s3.amazonaws.com/attachments/files/1354/origina… [Accessed 11 Dec. 2015].

Bignell, J. and Fickers, A. (2008). A European television history. Malden: Wiley-Blackwell.

Biltereyst, D. (1995). Hollywood in het avondland. Over de onafhankelijkheid en de impact van Amerikaanse televisie in Europa. Brussel: VUBPRESS.

Biltereyst, D. (2001). Reappraising European Policies to Protect Local Television Content against US Imports. In: L. d'Haenens and F. Saeys, ed., Western Broadcasting at the Dawn of the 21st Century, 1st ed. Berlin: Mouton De Gruyter.

Brants, K. & De Bens, E. (2000). The Status of TV Broadcasting in Europe. In: P. Dahlgren, G. Murdock and J. Wieten, ed., Television Across Europe. A comparative introduction, 1st ed. California: SAGE Publications.

Castille, V. (2001). The 'Television Without Frontiers' Directive. Mainstream and Independent European Broadcasting in the Digital Age. In: L. d'Haenens and F. Saeys, ed., Western Broadcasting at the Dawn of the 21st Century, 1st ed. Berlin: Mouton de Gruyter.

Coleman, J. & Rollet, B. (1996). Television and Europe. Oxford: Intellect.

Dahlgren, P. (2000). Key trends in European television. In: P. Dahlgren, G. Murdock and J. Wieten, ed., Television Across Europe. A comparative introduction, 1st ed. California: SAGE Publications.

De Bens, E. (1991). De BRT in de pre-VTM-fase: de aanzet tot de dallasificatie van de Vlaamse kijker. In: L. Beheydt, ed., Taal en omroep, 1st ed. Rijswijk: Enroprint BV.

Ferenčuhová, M. (2010). Presenting history on Slovak television. In: S. Fenati, ed., History on television in seven East Europe countries, 1st ed. Bologna: Centro stampa regionale.

Finnemann, N. (2006). The Internet and the Public Space. In: U. Carlsson, ed., Radio, TV & Internet in the Nordic Countries. Meeting the Challenges of New Media Technology, 1st ed. Goteborg: Livréna AB.

Flemish Government,. (2015). Beheersovereenkomst 2016 - 2020 tussen de Vlaamse Gemeenschap en de VRT. Brussels.

Foster, P. (2016). BBC told to stop race for ratings. The Daily Telegraph, p.1.

Harvey, S. (2000). Channel Four Television: From Annan to Grade. In: E. Buscombe, ed., British Television. A reader., 1st ed. New York: Oxford University Press Inc.

Hester, J., & Dougall, E. (2007). The Efficiency of Constructed Week Sampling for Content Analysis of Online News. Journalism & Mass Communication Quarterly, 84(4), 811-824. http://dx.doi.org/10.1177/107769900708400410

Hickethier, K. (2008). Early TV. Imagining and realizing television. In: J. Bignell and A. Fickers, ed., A European Television History, 1st ed. Malden: Wiley-Blackwell.

Hultén, O. and Brants, K. (1992). Public service broadcasting: reactions to competition. In: K. Siune and W. Treutzschler, eds., Media Policy. London: Sage.

Jauert, P., Poulson, I. and Søndergaard, H. (2007). Denmark. In: L. d'Haenens and F. Saeys, ed., Western Broadcast Models: Structure, Conduct, and Performance, 1st ed. Berlin: Mouton de Gruyter.

Juneau, P. (2000). PUBLIC BROADCASTING: WHY? HOW? 1st ed. [eBook] Québec: UNESCO, pp.4-8. Available at: http://portal.unesco.org/ci/en/files/18796/11144252115pb_why_how.pdf/pb… [Accessed 24 Nov. 2015].

Kerff, M. and Smeets, M. (2004). De jaren '60. Antwerpen: Garant.

Lange, A. (2015). Fiction on European TV channels (2006-2013). Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Meijer, I. (2005). Impact or Content?: Ratings vs Quality in Public Broadcasting. European Journal of Communication, 20(1), pp.27-53.

Mihelj, S. (2012). Television Entertainment in Socialist Eastern Europe: Between Cold War Politics and Global Developments. In: A. Imre, T. Havens and K. Lustyk, ed., Popular Television in Eastern Europe During and Since Socialism, 1st ed. London: Routledge.

Moran, A. (2000). Popular Drama: Travelling Templates and National Fictions. In: P. Dahlgren, G. Murdock and J. Wieten, ed., Television Across Europe. A comparative introduction, 1st ed. California: SAGE Publications.

Murdock, G. (2000). Digital Futures: European Television in the Age of Convergence. In: P. Dahlgren, G. Murdock and J. Wieten, ed., Television Across Europe. A comparative introduction, 1st ed. California: SAGE Publications.

Nencioni, G., Sastry, N., Chandaria, J., & Crowcroft, J. (2013). Understanding and Decreasing the Network Footprint of Catch-up TV. Proceedings of The 22nd International Conference On World Wide Web, 22(1), 965-975. Retrieved from http://delivery.acm.org/10.1145/2490000/2488472/p965-nencioni.pdf?ip=13…

Papathanassopoulos, S., Coen, S., Curran, J., Aalberg, T., Rowe, D., & Jones, P. et al. (2013). Online Threat, But Television is Still Dominant. Journalism Practice, 7(6), 690-704. http://dx.doi.org/10.1080/17512786.2012.761324

Philippot, J. and Deltenre, I. (2012). Empowering Society: Declaration on the Core Values of Public Service Media. 1st ed. [eBook] Le Grand-Saconnex: EBU. Available at: http://www3.ebu.ch/files/live/sites/ebu/files/Publications/EBU-Empoweri… [Accessed 24 Nov. 2015].

Ros, G. and Thomass, B. (2007). The Federal Republic of Germany. In: L. d'Haenens and F. Saeys, ed., Western Broadcast Models: Structure, Conduct, and Performance, 1st ed. Berlin: Mouton de Gruyter.

Saeys, F. (2007). Statuut, organisatie en financiering van de openbare televisieomroep in Vlaanderen. In: A. Dhoest and H. Van den Bulck, ed., Publieke televisie in Vlaanderen: een geschiedenis, 1st ed. Gent: J. Story-Scientia bvba Wetenschappelijke Boekhandel.

Sanz, E., (2012). Statistical, Ecosystems and Competitiveness Analysis of the Media and Content Industries: European Television in the New Media Landscape. [online] Luxembourg: Publications Office of the European Union. Available at: http://is.jrc.ec.europa.eu/pages/ISG/documents/TVReportwithnewcoverrevp… [Accessed 2 Dec. 2015].

Scannell, P. (2000). Public Service Broadcasting: The History of a Concept. In: E. Buscombe, ed., British Television. A reader., 1st ed. New York: Oxford University Press Inc.

Schulz, E. (2000). Television Audiences. In: P. Dahlgren, G. Murdock and J. Wieten, ed., Television Across Europe. A comparative introduction, 1st ed. California: SAGE Publications.

Svendsen, E. N. (2011). Two Steps Towards a Public Value Test. Danish Public Service Broadcasting Between Two Lines of Control. In: K. Donders and H. Moe, ed., Exporting The Public Value Test. The Regulation of Public Broadcasters' New Media Services Across Europe, 1st ed. Göteborg: Nordicom.

Van den Bulck, H. (2007). Het beleid van de publieke televisie: van hoogmis van de moderniteit naast postmodern sterk merk?. In: A. Dhoest and H. Van den Bulck, ed., Publieke televisie in Vlaanderen: een geschiedenis, 1st ed. Gent: J. Story-Scientia bvba Wetenschappelijke Boekhandel.

Vanhaeght, A., Ruelens, S., Coppens, P., Claessens, N., Van der Burg, M. and Ichau, E. (2015). Benchmark van de publieke omroep in Europa: een analyse van het aanbod, financiering en publieksbereik. [online] Brussel: VUBPress. Available at: https://cjsm.be/media/sites/cjsm.media/files/public/rapport_benchmark-v… [Accessed 4 Dec. 2015].

Varis, T. (1985). International flow of television programmes. 1st ed. [eBook] Paris: Unesco. Available at: http://unesdoc.unesco.org/images/0006/000687/068746eo.pdf [Accessed 26 Nov. 2015].

Vinsze, T. (2010). History on Hungarian Television: an introduction. In: S. Fenati, ed., History on television in seven East Europe countries, 1st ed. Bologna: Centro stampa regionale.

Websites, news articles and press releases

Barb.co.uk, (2015). Viewing summary - BARB. [online] Available at: http://www.barb.co.uk/whats-new/monthly-viewing-summary?_s=4 [Accessed 10 Dec. 2015].

Bonte, L. (2003). 50 jaar televisie. Het kijkonderzoek: van meet- tot beleidsinstrument. De Standaard. [online] Available at: http://www.standaard.be/cnt/dst24092003_066 [Accessed 24 Mar. 2016].

Debackere, J. (2015). Zo ziet het transformatieplan van de VRT eruit. De Morgen. Retrieved from http://www.demorgen.be/tvmedia/zo-ziet-het-transformatieplan-van-de-vrt…

Digital Agenda for Europe, (2015). Contributions and preliminary trends of the Public consultation on Audiovisual Media Services (AVMSD) - Digital Agenda for Europe - European Commission. [online] Available at: https://ec.europa.eu/digital-agenda/en/news/contributions-and-prelimina… [Accessed 11 Dec. 2015].

Dutch Advertising Code Authority, (2011). The Dutch advertising code. Information about the working procedures of the advertising code committee and the board of appeal. 1st ed. [ebook] Amsterdam. Available at: https://www.reclamecode.nl/bijlagen/20110515_NRC_Engels.pdf [Accessed 13 Jan. 2016].

(EBU), E. (2015). EBU - Public service media. [online] Www3.ebu.ch. Available at: http://www3.ebu.ch/about/public-service-media [Accessed 24 Nov. 2015].

Electronic Communications Committee (ECC) within the European Conference of Postal and Telecommunications Administrations (CEPT), (2006). Analysis of Responses on Fees for Broadcasting and Fees for Non-Commercial and Passive Services. [online] Available at: http://www.cept.org/documentation/docs/doc98/official/pdf/ECCREP084.PDF [Accessed 5 Dec. 2015].

Elola, J. (2015). What now for Spain’s public broadcaster?. El País. [online] Available at: http://elpais.com/m/elpais/2015/03/16/inenglish/1426498650_303671.html [Accessed 4 Dec. 2015].

Epra.org,. (2003). Naples - WG 1: Programme Performance of PSB - Background Paper. Retrieved 13 January 2016, from http://www.epra.org/attachments/naples-wg-1-programme-performance-of-ps…

europa.eu, (2015). Audiovisual and media. [online] Available at: http://europa.eu/pol/av/index_en.htm [Accessed 11 Dec. 2015].

European Commission, (2013). Green Paper. Preparing for a Fully Converged Audiovisual World: Growth, Creation and Values. 1st ed. [eBook] Available at: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52013DC023… [Accessed 11 Dec. 2015].

European Union, (2010). DIRECTIVE 2010/13/EU OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 10 March 2010 on the coordination of certain provisions laid down by law, regulation or administrative action in Member States concerning the provision of audiovisual media services (Audiovisual Media Services Directive). 1st ed. [eBook] Available at: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32010L0013… [Accessed 11 Dec. 2015].

Foster, P. (2015). BBC's 'intensely competitive' scheduling damaging our Dramas, ITV says. The Daily Telegraph. [online] Available at: http://www.telegraph.co.uk/news/bbc/12014890/BBCs-intensely-competitive… [Accessed 10 Dec. 2015].

Het Laatste Nieuws, (2010). RTBF verandert van naam en wordt RTBF.BE. [online] Available at: http://www.hln.be/hln/nl/4125/Internet/article/detail/1053681/2010/01/1… [Accessed 28 Mar. 2016].

International-television.org, (2007). International comparison of TV Ratings & TV Audience Measurement Research Boards and Institutes - International Television Expert Group (itve.org). [online] Available at: http://www.international-television.org/tv_audience_measurement_researc… [Accessed 10 Dec. 2015].

Jaarverslag 2014. (2014). [online] Available at: http://www.vrt.be/sites/default/files/attachments/VRT_jaarverslag_2014… [Accessed 4 Dec. 2015].

Leath, W. (2015). Goodbye Texas, hello Woking!. The Guardian. [online] Available at: http://www.theguardian.com/stage/2006/nov/14/theatre.pantoseason [Accessed 26 Nov. 2015].

Mavise, (2015). TV and on-demand audiovisual services in Hungary. [online] Available at: http://mavise.obs.coe.int/country?id=16 [Accessed 26 Nov. 2015].

Minister of Media Sven Gatz & the VRT,. (2015). Vlaamse regering & VRT akkoord over beheersovereenkomst. Retrieved from http://www.vrt.be/nieuws/2015/12/vlaamse-regering-en-vrt-akkoord-over-b…

Plumer, B. (2012). Why exactly should the government fund PBS and NPR?. The Washington Post. [online] Available at: https://www.washingtonpost.com/news/wonk/wp/2012/10/10/why-exactly-shou… [Accessed 24 Mar. 2016].

Polyák, G. (2015). Hungary: New Amendment to the Media Act. [online] Merlin. Available at: http://merlin.obs.coe.int/iris/2015/2/article22.en.html [Accessed 26 Nov. 2015].

Rens, T. and Van Poucke, S. (2016). Tot 215 banen op de helling bij VRT. [online] Deredactie.be. Available at: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/media/1.2639948 [Accessed 12 May 2016].

Storvik-Green,. (2015). Nearly 200 million people watch Eurovision 2015. Eurovision.tv. Retrieved 20 January 2016, from http://www.eurovision.tv/page/news?id=nearly_200_million_people_watch_e…

Valtioneuvosto.fi, (2015). Anne Berner. Minister of Transport and Communications. [online] Available at: http://valtioneuvosto.fi/en/sipila/minister-of-transport-and-communicat… [Accessed 26 Nov. 2015].

Van den Berghe, L. (2010). Kenmerken van het management van de VRT als NV van publiek recht. De raad van bestuur en de relatie tot de politiek. (1st ed.). Gent. Retrieved from http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/490/828/RUG01-001490828_2011_0001…

Var.be,. (2016). Var - Boodschappen van Algemeen Nut. Retrieved 13 January 2016, from http://www.var.be/nl/boodschappenvanalgemeennut

Vrt.be,. (2016). De beheersovereenkomst | VRT. Retrieved 13 January 2016, from http://www.vrt.be/opdracht/de-beheersovereenkomst

Vrt.be,. (2016). De financiën | VRT. Retrieved 13 January 2016, from http://www.vrt.be/opdracht/de-financiering

Vrt.be. (2015). Hoe belangrijk zijn kijkcijfers voor de VRT? | VRT. [online] Available at: http://www.vrt.be/faq/hoe-belangrijk-zijn-kijkcijfers-voor-de-vrt [Accessed 10 Dec. 2015].

Vrt.be,. (2016). About our brands | VRT. Retrieved 13 January 2016, from http://www.vrt.be/en/about-our-brands

Vrt.be. (2016). Who is who | VRT. Retrieved 13 January 2016, from http://www.vrt.be/en/who-who

Willems, F. (2015). Gatz: "VRT moet samenleving en mediasector versterken". [online] deredactie.be. Available at: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/media/1.2394311 [Accessed 11 Dec. 2015]