Over de clown en zijn fiets: een exploratieve studie naar de relatie tussen creativiteit en zelfregulerend leren.

David
Corradi

 

Wat betekent het om je leren zelf te sturen, wat is creativiteit, en wat ben je met het onderzoeken van hun verband?

 

Beeld je in, je hebt een probleem. Je bent student in de eerste bachelor rechten. Je zit achter je bureau met een stapel boeken en cursussen die een sherpa amper kunnen dragen. In de komende twee maanden moet je hier alles, tot in de kleinste details, van kennen en kunnen reproduceren. Hoe ga je hier nu aan beginnen? Die Mount Everest van kennis is een heuse uitdaging. Als een dieselmotor begint je hoofd op volle toeren te razen om dit probleem op te lossen.

De afgelopen twintig jaar is er veel onderzoek gebeurd naar wat er zich nu juist in dat hoofd afspeelt.

Je eigen leren kunnen reguleren betekent dat je zelf voor elke cursus tot een eigen succesvolle leermethode kan komen. Je valt terug op oude methoden uit het secundair of je past je aan en verzint er nieuwe. Belangrijk is dat je deze flexibel gebruikt, deze aan de situatie en de moeilijkheidsgraad aanpast.

 

Je hebt beslist om de cursus strafrecht samen te vatten. Je stuit echter op een moeilijk deel van de cursus, en je worstelt om het te begrijpen. Je maag krimpt en je gebruikt al je mentale energie om je te focussen op de leerstof. In je hoofd loop je razendsnel talloze mogelijkheden af, probeer je het probleem vanuit verschillende perspectieven te bekijken en je probeert verschillende oplossingen uit. Je ben creatief bezig.

Creativiteit is een denkproces waarbij men bij het aanvoelen van moeilijkheden zoals bij de student of bij een tekort aan informatie voorspellingen of schattingen maakt. Deze voorspellingen worden dan uitgetest en beoordeeld en op basis hiervan worden eventueel nieuwe voorspellingen gemaakt.

Economen als Richard Florida zien creativiteit als de basis voor een kenniseconomie. Daarin vormt innovatie een belangrijke spil. Onderwijsgoeroe sir Ken Robinson trekt dan weer volle zalen door artistieke en zingevende creativiteit te proclameren als oplossing voor het onderwijs. Socio-filosoof Alain De Botton ziet creativiteit als een persoonlijkheidskenmerk dat op dezelfde hoogte wordt gezet als intelligentie. Biologen zien creativiteit ten slotte als een soort adaptief gedrag, dat belangrijk is voor de evolutie en aanpassing van de soort aan de omgeving. Creativiteit is met andere woorden een breed begrip en de bruikbaarheid van het concept wordt vaak in vraag gesteld.

Mijn onderzoek was daarom niet om creativiteit los van andere zaken te analyseren zoals zo vaak wordt gedaan, maar te zoeken naar de grenzen van het concept door zijn samenhang met een ander concept na te gaan, namelijk zelf-sturend leren. Het doel is dus in de eerste plaats om meer inzicht te krijgen in de twee concepten, zodat er uiteindelijk ook meer mee gedaan kan worden, bijvoorbeeld in het onderwijs.

 

Op zich zijn er een aantal overlappingen tussen creativiteit en zelf-gestuurd leren te vinden. Indirect, door onderliggende theorieën met elkaar te vergelijken. Wanneer je bijvoorbeeld aan het studeren bent, kan je op een bepaald moment even stilstaan bij hetgeen je al hebt gedaan. Wat zijn de stappen geweest die je hebt ondernomen en tot welk resultaat heeft dit geleid? Hoe kan je dit nu in de toekomst verbeteren? Deze soort vragen behoren tot een speciaal denkproces dat metacognitie noemt. Je neemt een zekere afstand van je eigen denkproces en stelt deze in vraag. Deze vaardigheid is absoluut essentieel om je eigen leren te sturen. Leerlingen falen vaak doordat ze dit kritische denken missen. Het lukt hen niet om te leren van eigen ervaringen.

Ook voor creativiteit is metacognitie belangrijk. Iemand die voor zijn werk regelmatig met nieuwe ideeën moet afkomen zoals een scenarist of een uitvinder, zal vaak zeer bewust zijn van welke strategieën hij moet gebruiken. Dit zijn bijvoorbeeld grondig onderzoek doen naar een onderwerp of het leggen van verbanden tussen bepaalde zaken. Een “writer's block”, waarbij al de ideeën weg zijn, heeft vaak zijn oorsprong in het slecht toepassen van die metacognitieve strategieën.

Als een student eerste bachelor rechten dus op een moeilijk hoofdstuk stuit zal zij of hij zich kritisch moeten bevragen om die moeilijkheid to overwinnen. De student zal het probleem en de leerstof op verschillende manieren moeten benaderen om hier meer inzicht in te krijgen, een beetje zoals de scenarist of de uitvinder.

In mijn onderzoek vond ik echter dat er een grens was tussen creativiteit en zelf-gereguleerd leren. Deze grens wordt gevormd door de manier waarop onze aandacht werkt. Voor elke soort taak werkt deze op een andere manier. De student die rechten leert bijvoorbeeld, zit achter zijn boeken, focust zich op het materiaal en probeert al het andere te negeren. Dit is ook in zekere zin logisch, studeren kost zoveel energie dat je maar beter bij de zaak blijft, al de andere informatie zorgt voor afleiding en overlast. Dit is iets wat wetenschappers 'analytisch denken' noemen.

Creatief denken staat hier lijnrecht tegenover, want als je creatief wilt zijn, moet je je aandacht op andere zaken richten. Je wilt bijvoorbeeld zaken met elkaar in verband brengen om daaruit nieuwe ideeën te halen, waardoor je je aandacht op zoveel mogelijk zaken moet richten. Dit mechanisme vereist veel energie en creativiteit is dus een zeer langzaam denkproces.

Zelden zijn wetenschappelijke onderzoeken eenduidig, ook hier is er nood aan een kleine nuance. Er is namelijk ook een kleine overlapping gevonden. Wanneer we tijdens het studeren even stilstaan bij onze voorgaande ervaringen, lijken creatieve denkprocessen toch even nodig te zijn om niet enkel te zien wat we hebben gedaan, maar ook te beslissen hoe het leerproces nu verder moet.

 

Mijn masterproef was natuurlijk slechts een eerste onderzoek in de richting, en de methode van onderzoek heeft bovendien zijn beperkingen. Maar probeer toch eens zelf toe te passen wat hierboven staat, door op de volgende vragen te antwoorden: Waar zou creativiteit passen voor onze student rechten en wat zou dat voor voordeel bieden? Neem een pauze, laat de vraag even bezinken, ga misschien even iets halen om te drinken, terwijl je rustig verschillende ideeën afloopt.

Creativiteit in het (hoger) onderwijs is heel belangrijk, het doel is namelijk niet enkel om een levende bibliotheek te worden, maar om deze kennis actief te gebruiken en toe te passen voor de rest van je leven (en dus niet enkel voor dat examen). Wanneer leerkrachten zich beperken tot multiple choice of louter kennisreproductie gaat een student zich ook niet bezighouden met creatief denken, en zal die kennis ook niet kunnen leiden tot innovaties of nieuwe vormen van kennis. Creativiteit en diepgaand leren wordt pas gestimuleerd door bijvoorbeeld naar verbanden te vragen of door studenten uit te dagen met moeilijke problemen. Dan pas maakt men zelfstandige studenten die hun eigen leren (voor de rest van hun leven) reguleren, die plezier hebben in het leerproces en die klaar zijn voor complexe geglobaliseerde wereld.

 

Bibliografie

 

Albert, R. S., & Runco, M. A. (2007). A History of Research on Creativity. In: Sternberg, R. J. Handbook of Creativity. 16 – 35. New York: Cambridge University Press.



 

Amabile, T. M., Hadley, C. N., & Kramer, S. (2002). Creativity under the Gun. Harvard Bussiness Review, 52 – 61.



 

Ansburg, P. I., Hill, K. (2003). Creative and analytic thinkers differ in their use of attentional resources. Personality and Individual Differences, 34, 1141 – 1152.



 

Baer, J. (1994). Why You Shouldn't Trust Creativity Tests. Educational Leadership, 51 (4), 80 – 83.



 

Baer, M., & Oldham, G. R. (2006). The Curvilinear Relation Between Experienced Creative Time Pressure and Creativity: Moderating Effects of Openness to Experience and Support for Creativity. Journal of Applied Psychology, 91 (4), 963 – 970.



 

Beck, L. E. (2006). Child Development. Boston: Pearson



 

Benedek, M., Fink, A., & Neubauer A. C. (2006). Enhancement of Ideational Fluency by Means of Computer-Based Training. Creativity Research Journal, 18 (3), 317 – 328.



 

Berger, A., Kofman, O., & Henik, A. (2007). Multidisciplinary perspectives on attention and the development of self-regulation. Progress in Neurobiology, 82 (5), 256 – 286.



 

Bidjerano T. , Dai, D. Y. (2007). The relationship between the big-five model of personality and self-regulated learning strategies. Learning and Individual Differences, 17, 69 – 81.



 

Biggs, J. B. (1985). The role of metalearning in study processes. British Journal of Educational Psychology, 55, 185–212.



 

Bleakley, A. (2004). Your Creativity or mine? a Typology of Creativities in Higher Education and the Value of a Pluralistic Approach. Teaching in Higher Education, 9 (4), 463 – 475.



 

Boekaerts, M. (1997). Self-Regulated Learning: a New Concept Embraced by Researchers, Policy Makers, Educators, Teachers, and Students. Leaning and Instruction. 7 (2), 161 – 186.



 

Boekaerts, & M.Corno, L. (2005) Self-Regulation in the Classroom: A Perspective on Assessment and Intervention. Applied Psychology: an International Review, 5 (2), 199 – 231.



 

Butler, D. L. (2002). Individualizing Instruction in Self-Regulated Learning. Theory into Practice, 41 (2), 81 – 92.



 

Carson, S. H., Higgins, D. M., & Peterson, J. B. (2003). Decreased Latent Inhibition Is Associated With Increased Creative Achievement in High-Functioning Individuals. Journal of Personality and Social Psychology, 85 (3), 499 – 506.



 

Clapham M. M., Cowdery, E. M., King, K. E., & Montang, M. A. (2005). Predicting Work Activities with Divergent Thinking Tests: A Longitudinal Study. The Journal of Creative Behavior, 39 (3), 149 – 168.



 

Corno, L. (2001). Volitional Aspects of Self-Regulated Learning. 191 – 227. In: Zimmerman, B. J., & Schunck, D. H. Self-Regulated Learning and Academic Achievement. Theoretical Perspectives. New Jersey: Lawrence Erlbaum.



 

Craft, A. (2003). The Limits of Creativity in Education: Dilemmas for the Educator. Britisch Journal of Educational Studies, 51(2), 113 – 127.



 

Cropley, A. J. (1996). Recognizing Creative Potential: An Evaluation of the Usefulness of Creativity Tests. High Ability Studies, 7 (2), 203 – 219.



 

Daugherty, M., & White, C. S. (2008). Relationship Among Private Speech and Creativity in Head Start and Low-Socioeconomic Status Preschool Children. Gifted Child Quarterly. 52 (1), 30 – 39.



 

De Botton, A. (2004). Statusangst. Amsterdam: Olympus



 

De Vet, A. J., & De Dreu, C. K. W. (2007). The influence of articulation, self-monitoring ability, and sensitivity to others on creativity. European Journal of Social Psychology. 37, 747–760.



 

Dorfman, L., Martindale, C., Gassimova, V., & Vartanian, O. (2008). Creativity and speed of information processing: A double dissociation involving elementary versus inhibitory cognitive tasks. Personality and Individual Differences, 44 (6), 1382 -1390.



 

Eisenberger, R., & Cameron, J. (1998). Reward, Intrinsic Interest, and Creativity: New Findings. American Psychologist, 53 (6), 676 – 679.



 

Eisenberger, R., & Rhoades, L. (2001). Incremental Effects of Reward on Creativity. Journal of Personality and Social Psychology, 81 (4), 728 – 741.



 

Eysenck, M. W., & Keane, M. T. (2005). Cognitive Psychology. New York: Psychology Press



 

Fink, A. , Grabner, R. H. , Benedek, M., & Neubauer, A. C. (2006). Divergent thinking training is related to frontal electroencephalogram alpha synchronization. European Journal of Neuroscience, 23, 2241 – 2246.



 

Florida, R. (2002). The rise of the creative class: and how it's transforming work, leisure, community and everyday life. New York: Basic Books.



 

Fox, R. (2001). Constructivism Examined. Oxford Review of Education, 27 (1), 23 – 35.



 

Gilhooly, K. J., Fioratou E., Anthony, S. H., & Wynn, V. (2007). Divergent thinking: Strategies and executive involvement in generating novel uses for familiar objects. British Journal of Psychology, 98, 611 – 625.



 

Grohman M., Wodniecka, Z., & Klusak, M. (2006). Divergent Thinking and Evaluation Skills: Do They Always Go Togheter? The Journal of Creative Behavior. 40 (2), 125 – 145.



 

Guilford, J. P. (1957). Creative Ability in the Arts. Psychological Review, 64 (2), 110 – 118.



 

Hadwin, A. F., Nesbit, J. C., Jamieson-Noel, D., Code, J., & Winne, P. H. (2007). Examining trace data to explore self-regulated learning. Metacognition and Learning 2 (2), 107 – 126.



 

Heikkiläa, A., & Lonka K.(2006) Studying in higher education: students’ approaches to learning, self-regulation, and cognitive strategies. Studies in Higher Education, 31 (1), 99 – 117.



 

Jackson, N. (2004). Developing the concept of metalearning. Innovations in Education and Teaching International,41 (4), 391 – 403.



 

Kaplan, A. (2008). Clarifying Metacognition, Self-Regulation, and Self-Regulated Learning: What’s the Purpose? Educ Psychol Rev, 20, 477 – 484.



 

Kasof, J. (1997). Creativity and Breadth of Attention. Creativity research Journal, 10 (4), 303 – 316.



 

Kaufman, J. C. (2006). Self-Reported Differences in Creativity by Ethnicity and Gender. Appl. Cognit. Psychol., 20, 1065 – 1082.



 

Kounios, J., Fleck, I. J., Green, D. L., Payne, L., Stevenson, J. L., Bowden, E. M., & Jung-Beeman, M. (2008). The origins of insight in resting-state brain activity. Neuropsychologia 46 (1), 281 – 291.



 

Lajoie, S. P. (2008). Metacognition, Self Regulation, and Self-regulated Learning: A Rose by any other Name?469 – 475.



 

Lindner, R. W., & Harris, B. R. (1993). Teaching Self-Regulated Learning Strategies. In: Proceedings of Selected Research and Development Presentations at the Convention of the Association for Educational Communication and Technology. 15 p.



 

Lombaerts, K. (2007). Teaching Environments and self-regulated learning in primary school. Doctoraatsproefschrift VUB.



 

Lubart, T. (2008). Connecting learning, individual differences and creativity. Learning and Individual Differences, 18, 361 – 362.



 

Lumsden, C. J. (2007). Evolving Creative Minds: Stories and Mechanisms. In: Sternberg, R. J. Handbook of Creativity. 153 – 169. New York: Cambridge University Press.



 

Luszczynska, A., Diehl, M., Gutiérrez-Doña, B., Kuusinen, & P., Schwarzer, R. (2004). Measuring one component of dispositional self-regulation: attention control in goal pursuit. Personality and Individual Differences, 37 (3), 555 – 566.



 

Martindale, C. (2007). Biological bases of creativity. In: Sternberg, R. J. Handbook of Creativity. 137 – 151. New York: Cambridge University Press.



 

Martindale C., & Dailey, A. (1996). Creativity, Primary Process Cognition and Personality. Person. individ. Diff., 20 (4), 409 – 414.



 

Mayer, R. E. (2007). Fifty Years of Creativity Research. 449 – 461. In: Sternberg, R. J. Handbook of Creativity. New York: Cambridge University Press.



 

McCaslin, M., & Hickey, D. T. (2001). Self-Regulated Learning and Academic Achievement: A Vygotskian View. In: Zimmerman, B. J., & Schunck, D. H. Self-Regulated Learning and Academic Achievement. Theoretical Perspectives. New Jersey: Lawrence Erlbaum.



 

Mouchiroud, C., & Bernoussi, A. (2008). An empirical study of the construct validity of social creativity. Learning and Individual Differences, 18, 372 – 380.



 

Mouchiroud, C., & Lubart, T. (2001). Children's Original Thinking: An Empirical Examination of Alternative Measures Derived From Divergent Thinking Tasks. The Journal of Genetic Psychology,162 (24), 382 – 401.



 

Muis, K. R., Winne, P. H., & Jamieson-Noel, D. (2007). Using a multitrait-multimethod analysis to examine conceptual similarities of three self-regulated learning inventories. Britisch Journal of Educational Psychology, 77, 177 – 195.



 

Nelson, C. B. (2005). The creative process: a phenomenological and psychometric investigation of artistic creativity. PhD thesis, Department of Psychology, University of Melbourne. Gevonden op: http://repository.unimelb.edu.au/10187/949. 13 Augustus, 2008.



 

Nickerson, R. S. (2007). Enhancing Creativity. In: Sternberg, R. J. Handbook of Creativity. 392 – 431. New York: Cambridge University Press.



 

Paris, S. G., & Newman, R. S. (1990). Developmental Aspects of Self-Regulated Learning. Educational Psychologist, 25 (1), 87 – 102.



 

Papies, E. K., Stroebe W., Aarts, H. (2008). The allure of forbidden food: On the role of attention in self-regulation. Journal of Experimental Social Psychology, 44 (5), 1283 – 1292.



 

Petrowski, M. J. (2000). Creativity Research: Implications for Teaching, Learning and Thinking. Reference Services Review, 28 (4), 304 – 312.



 

Pintrich, P. R., & De Groot, E. V. (1990). Motivational and Self-Regulated Learning Components of Classroom Academic Performance. Journal of Educational Psychology, 82 (1), 33 – 40.



 

Plucker, J. A., Beghetto, R. A., Dow, G. T. (2004). Why Isn't Creativity More Important to Educational Psychologist: Potentials, Pitfalls and Future Directions in creativity research. Educational psychologist, 39(2), p. 83 – 96.



 

Plucker, J. A., & Renzulli, J. S. (2007). Psychometric Approaches to the Study of Human Creativity. In: Sternberg, R. J. Handbook of Creativity. 35 – 62.New York: Cambridge University Press.



 

Powers, D. E., & Bennett, R. E. (2000). Effects of Allowing Examinees to Select Questions on a Test of Divergent Thinking. Applied measurement in education, 12(3), 257 – 279.



 

Puustinen, M., & Pulkkinen, L. (2001). Models of Self-regulated Learning: a review. Scandinavian Journal of Educational Research, 45 (3), 269 – 286.



 

Runco, M. A., & Chand, I. (1995). Cognition and Creativity. Educational Psychology Review, 7 (3), 243 – 267.



 

Runco, A. M. (2004). Creativity. Annual Review of Psychology, 55, 657 – 687.



 

Schraw, G., & Dennison, R. S. (1994). Assessing Metacognitive Awareness. Contemporary educational psychology, 19, 460 – 475.



 

Schunk, D. H. (2007). Learning theories: an educational perspective. Upper Saddle River, NJ : Pearson.



 

Schunk, D. H. (2008). Metacognition, Self-Regulation, and Self-Regulated Learning: Research Recommendations. Educ Psychol Rev, 20, 463 – 467.



 

Shalley, C. E. (1995). Effects of Coaction, Expected Evaluation, and Goal Setting on Creativity and Productivity. Academy of Management Journal, 38 (2), 483 – 503.



 

Silvia, P. J., & Philips, A. G. (2004). Self-Awareness, Self-Evaluation, and Creativity. Personality and Social Psychology Bulletin, 30, 1009 – 1017.



 

Simonton, D. K. (2003). Scientific Creativity as Constrained Stochastic Behavior: The Integration of Product, Person, and Process Perspectives. Psychological Bulletin, 129 (4), p. 475 – 494.



 

Snow, R. E. (1986) Individual Differences and the Design of Educational Programs. American Psychologist, 41(10), 1029 – 1039.



 

Sternberg, R. J. (2003). Creative thinking in the Classroom. Scandinavian Journal of Educational Research, 74 (3), p. 325 – 338.



 

Sternberg, R. J. (2008). Assessing what matters. Educational Leaderschip, 20 – 26.



 

Sternberg, R. J., & Lubart, T. I. (2007). The Concept of Creativity: Prospects and Paradigms. In: Sternberg, R. J. Handbook of Creativity. 3 – 16. New York: Cambridge University Press.



 

Tang, Y., Ma, Y., Wang, J., Fan, S., Feng, S., Lu, Q., Yu, Q., Sui, D., Rothbart, M. K., Fan, M., & Posner, M. I. (2007). Short-term meditation training improves attention and self-regulation. PNAS 104 (43), 17152 -17156.



 

Tomkins, Calvin (1996). Duchamp: A Biography. New York, N.Y.: Henry Holt and Company.



 

Torrance, E. P. (1968). Examples of Rationales of Test Tasks for Assessing Creative Abilities. Journal of Creative Behavior, 2, 165 – 178.



 

Torrance, P. E. (1995). Insights about Creativity: Questioned, Rejected, Ridiculed, Ignored. Educational Psychology Review, 7 (3), 313 – 322.



 

Treffinger, D. J. (1995). Creative Problem Solving: An Overview and Educational Implications. Educational Psychology Review, 7 (3), 301 – 312.



 

Valcke, M. (2006). Onderwijskunde als Ontwerpwetenschap. Gent: Academia Press



 

Vidal, R. V. V. (2009) Creativity for problem solvers. AI & Soc, 23, 409 – 432.



 

Ward, T. B (2007). Creative cognition as a window on creativity. Methods, 42, 28 – 37.



 

Winne, P. H. (1995). Inherent Details in Self-Regulated Learning. Educational Psychologist, 30 (4), 173 – 187.



 

Winne, P. H. (1996). a Metacognitive View of Individual Differences in Self-Regulated Learning. Learning and Individual Differences, 8 (4), 327 – 353.



 

Winne, P. H. (1997). Experimenting to bootstrap self-regulated learning. Journal of Educational Psychology, 89, 379–410.



 

Winne, P. H. (2001). Self-Regulated Learning Viewed from Models of Information Processing. 153 – 191. In: Zimmerman, B. J., & Schunck, D. H. Self-Regulated Learning and Academic Achievement. Theoretical Perspectives. New Jersey: Lawrence Erlbaum.



 

Winne, P. H., & Jamieson-Noel, D. (2002). Exploring students calibration of self reports about study tactics and achievement. Contemporary Educational Psychology, 27, 551 – 572.



 

Zimmerman, B. J. (2001). Theories of Self-Regulated Learning and Academic Achievement: An Overview and Analysis. In: Zimmerman, B. J., & Schunck, D. H. Self-Regulated Learning and Academic Achievement. Theoretical Perspectives. New Jersey: Lawrence Erlbaum.



 

 

Download scriptie (1.23 MB)
Universiteit of Hogeschool
Vrije Universiteit Brussel
Thesis jaar
2009