Patent pools en holdouts in de biomedische sector. Instrumenten die toetreding tot een patent pool stimuleren.

Anastasia
Toumanova

Het verbreden van de toegang tot geneesmiddelen: een wereldwijde bekommernis

Wereldwijd kunnen ontelbare patiënten niet genieten van de nodige behandeling wegens een te hoge kostprijs, waaronder HIV-patiënten in ontwikkelingslanden. Deze hoge kostprijs is mede het gevolg van het vestigen van octrooien, beter gekend als patenten, op geneesmiddelen. Dergelijke octrooien worden aan bedrijven toegekend om een deel van het peperduur onderzoek en de peperdure ontwikkeling terug te verdienen. Samenwerking door middel van een “patent pool” kan de toegang tot geneesmiddelen verbreden. Toch is het niet vanzelfsprekend om octrooihouders tot deze samenwerking aan te sporen. Daarom werd onderzoek verricht naar mogelijke instrumenten om deze samenwerking te bewerkstelligen, evenals naar de noodzakelijkheid van deze instrumenten.

Het onderzoek, de ontwikkeling en het op de markt brengen van een nieuw geneesmiddel is een tijdrovend en kostelijk proces. Geneesmiddelen tegen kanker en HIV zijn hier sprekende voorbeelden van. Om een deel van de kost van onderzoek en ontwikkeling terug te winnen, vragen farmaceutische bedrijven vaak een octrooi aan. Hierdoor wordt het farmaceutisch bedrijf, dat de houder is van het octrooi, het enige bedrijf dat het geneesmiddel in kwestie mag vervaardigen, gebruiken en verkopen. Elke vorm van concurrentie ontbreekt, waardoor het farmaceutisch bedrijf een prijs naar eigen goeddunken kan bepalen.

Dit alles kan met zich mee brengen dat het geneesmiddel in kwestie onbetaalbaar wordt voor bepaalde groepen van patiënten, onder andere voor patiënten in ontwikkelingslanden.

Om aan deze problematiek tegemoet te komen en dus om de toegang tot geneesmiddelen te verbreden, worden verschillende initiatieven genomen. Zo hanteren meerdere farmaceutische bedrijven, waaronder Johnson & Johnson en GlaxoSmithKline, een beleid dat gebaseerd is op open innovatie. Dit houdt in dat bedrijven allerlei vormen van samenwerking aangaan. Hierbij delen ze hun kennis, hun middelen en hun intellectuele eigendom met anderen. Het doel is om duurzame, kwaliteitsvolle en betaalbare geneesmiddelen aan behoeftige patiënten ter beschikking te stellen.

Een van de samenwerkingsvormen betreft de oprichting van een patent pool.  De octrooihouders geven hun geneesmiddel in licentie aan de patent pool. Dit wil zeggen dat de octrooihouders hun toestemming geven aan de patent pool om hun geneesmiddelen te gebruiken. De patent pool geeft op zijn beurt de gebundelde licenties aan andere bedrijven die een goedkopere versie van het geneesmiddel vervaardigen en verspreiden. Het belangrijkste voordeel van dit mechanisme is dat andere farmaceutische bedrijven, die het geneesmiddel willen vervaardigen, met slechts een enkele beweging alle nodige licenties krijgen die hiervoor nodig zijn. Een voorbeeld van dit mechanisme is de Medicines Patent Pool, een organisatie die door de Verenigde Naties ondersteund is. De Medicines Patent Pool is in 2010 opgericht door UNITAID om de toegang tot kwaliteitsvolle, geschikte en betaalbare geneesmiddelen voor HIV-patiënten in ontwikkelingslanden te verbeteren. De organisatie heeft reeds licenties gekregen van Roche, ViiV Healthcare, Gilead Sciences en US National Institutes of Health. Dankzij deze licenties vervaardigen al meerdere bedrijven in India goedkopere geneesmiddelen tegen HIV.

Maar niet alle octrooihouders verkiezen een samenwerking met een patent pool om hun geneesmiddelen toegankelijker te maken voor patiënten in ontwikkelingslanden. Zo heeft Johnson & Johnson bijvoorbeeld rechtstreeks licenties verleend aan farmaceutische bedrijven in onder andere Sub-Saharisch Afrika en India.

Octrooihouders kunnen dus motieven hebben om hun geneesmiddelen niet in licentie te geven aan een patent pool. Uit onderzoek is gebleken dat deze motieven uiteenlopend zijn. Zo kunnen de octrooihouders eerder terughoudend staan tegenover de transparantie van de licentieovereenkomsten die met de Medicines Patent Pool worden gesloten. Daarnaast spelen heel wat medische en productgerelateerde redenen een rol. Zo kan het zijn dat de octrooihouders zelf voor de kwaliteitsopvolging en informatieverstrekking willen instaan, in plaats van deze taak aan een gecentraliseerd mechanisme toe te vertrouwen. Bovendien willen de octrooihouders vaak zelf de controle behouden en aldus de mogelijkheid hebben om zelf hun samenwerkingspartners te kiezen.

Aangezien de samenwerking met een patent pool geheel op vrijwillige basis gebeurt, rijst de vraag welke instrumenten men kan gebruiken om de octrooihouders aan te sporen om vooralsnog een samenwerking met een patent pool aan te gaan. Kunnen octrooihouders verplicht worden om hun geneesmiddelen in licentie te geven aan een patent pool? Of zijn er gunstige bepalingen die in de overeenkomst tussen een patent pool en de octrooihouder kunnen worden opgenomen?

Met betrekking tot de verplichting van de octrooihouder geldt, zowel in de Verenigde Staten als in de Europese Unie, dat hij in de praktijk slechts in uitzonderlijke gevallen verplicht kan worden om een licentie te verlenen. De kern van het recht dat aan de octrooihouder wettelijk wordt toegekend, bestaat precies uit het “alleen”-recht. De octrooihouder kan met andere woorden niet worden verplicht om het product van zijn eigen investering met anderen te delen.

Wat de contractuele bepalingen betreft, zou de octrooihouder bijvoorbeeld aangespoord kunnen worden om zijn geneesmiddel in licentie te geven als hij de verbeteringen die aan zijn geneesmiddel worden aangebracht door anderen, zelf mag gebruiken. Op die manier profiteert hij immers zelf van de verbeteringen die op andermans kosten hebben plaatsgevonden. Zulke bepaling kunnen in bepaalde omstandigheden echter strijdig met de wetgeving inzake mededinging worden bevonden.

Uit interviews met Johnson & Johnson en de Medicines Patent Pool is gebleken dat deze theoretische instrumenten hun praktische relevantie missen. Bovendien moet worden benadrukt dat de samenwerking met een patent pool slechts een manier is om de toegang tot geneesmiddelen te verbreden. Bedrijven in de HIV-sector gaan immers verschillende vormen van samenwerking aan, afhankelijk van hun beleid. Zo kan een octrooihouder rechtstreeks licenties verlenen aan bedrijven in ontwikkelingslanden. Ook kan een octrooihouder beslissen om zijn octrooien niet uit te oefenen in bepaalde gebieden. Dat laatste betekent dat andere bedrijven zelfs geen licentie nodig hebben om het geneesmiddel in kwestie te vervaardigen.

Samenvattend kan worden gesteld dat er theoretisch enkele instrumenten voorhanden zijn om octrooihouders tot samenwerking met een patent pool te bewegen. Toch lijken deze instrumenten in de praktijk weinig relevant. Dit heeft vooral te maken met het feit dat samenwerking door middel van een patent pool slechts een van de mogelijke manieren is om de toegang tot geneesmiddelen te bevorderen.

Bibliografie

Bibliografie

Wetgeving

Internationale wetgeving

  • WTO Verklaring betreffende de TRIPS-overeenkomst en volksgezondheid 14 november 2001, WT/MIN(01)/DEC/2.
  • Overeenkomst van 15 april 1994 inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom, Pb.L. 23 december 1994, 336.
  • WIPO Verdrag van Parijs van 20 maart 1883 tot bescherming van de industriële eigendom, herzien te Brussel op 14 december 1900, te Washington op 2 juni 1911, te 's-Gravenhage op 6 november 1925, te Londen op 2 juni 1934, te Lissabon op 31 oktober 1958 en te Stockholm op 14 juli 1967, beschikbaar op http://www.wipo.int/export/sites/www/treaties/en/ip/paris/pdf/trtdocs_wo020.pdf.

Europese Unie

  • Art. 101 van de geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, Pb.C. 30 maart 2010,  83/47 (VWEU).
  • Art. 102 van de geconsolideerde versie van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, Pb.C. 30 maart 2010,  83/47 (VWEU).
  • Verdrag Nr. 002382 inzake de verlening van Europese octrooien (Europees Octrooiverdrag), 5 oktober 1973.
  • Verordening (EU) Nr. 1025/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 betreffende Europese normalisatie, tot wijziging van de Richtlijnen 89/686/EEG en 93/15/EEG van de Raad alsmede de Richtlijnen 94/9/EG, 94/25/EG, 95/16/EG, 97/23/EG, 98/34/EG, 2004/22/EG, 2007/23/EG, 2009/23/EG en 2009/105/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Beschikking 87/95/EEG van de Raad en Besluit nr. 1673/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad, Pb.L. 14 november 2012, 316/12.
  • Verordening (EG) Nr. 816/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2006 betreffende de verlening van dwanglicenties voor octrooien inzake de vervaardiging van farmaceutische producten voor uitvoer naar landen met gezondheidsproblemen. Pb.L. 9 juni 2006, 157/1.
  • Verordening (EG) Nr. 772/2004 van de Commissie van 27 april 2004 betreffende de toepassing van artikel 81, lid 3, van het Verdrag op groepen overeenkomsten inzake technologieoverdracht, Pb.L. 27 april 2004, 123/11.
  • Verordening (EG) Nr. 139/2004 van de Raad van 20 januari 2004 betreffende de controle op concentraties van ondernemingen, Pb.L. 29 januari 2004, 24/1.

Verenigde Staten

Andere

Rechtspraak

Europese Unie

  • HvJ 25 oktober 2007, C-238/06, Develey v. BHIM.
  • HvJ 17 september 2007, T-201/04, Microsoft Corp. v. Commissie.
  • HvJ 2 mei 2006, T-328/03, O2 (Duitsland) v. Commissie.
  • HvJ 16 november 2004, C-245/02, Anheuser-Busch Inc. v. Budvar.
  • HvJ 14 december 2000, C-300/98 en C-392/98, Parfums Christian Dior SA t. Tuk Consultancy BV en Assco Gerüste GmbH, Rob van Dijk t. Wilhelm Layher GmbH & Co. KG en Layher BV.
  • HvJ 6 april 1995, C-241/91 Ρ en C-242/91 P, Radio Telefis Eireann & Independent Television Publications Limited & Intellectual Property Owners Inc. v. Commissie & Magill TV Guide Ltd.
  • HvJ 5 oktober 1988, C-238/87, AB Volvo v. Erik Veng Ltd.
  • HvJ 13 juli 1966, nr. 56/64 en 58/64, Consten & Grundig v. Commissie.

Verenigde Staten

  • US Supreme Court 15 mei 2006, eBay Inc. et al. v. MercExchange, LLC, 547 U.S. 388.
  • US Supreme Court 13 januari 2004, Verizon Communications Inc. v. Law Offices of Curtis v. Trinko, LLP, 540 U.S. 398.
  • US Supreme Court 4 november 1997, State Oil Co. v. Barkat U. Khan and Khan & Associates Inc., 522 U.S. 3.
  • US Supreme Court 27 juni 1980, Dawson Chem. Co. v. Rohm & Haas Co., 448 U.S. 176.
  • US Supreme Court 19 mei 1969, Zenith Radio Corp. v. Hazeltine Research, Inc., 395 U.S. 100.
  • US Supreme Court 8 maart 1948, United States v. Line Materials Co. et al., 333 U.S. 287.
  • US Supreme Court 3 februari 1947, Transparent-Wrap Machine Corp. v. Stokes & Smith Co., 329 U.S. 637.
  • US Supreme Court 8 januari 1945, Hartford-Empire Co. v. United States, 323 U.S. 386.
  • US Court of Appeals (Third Circuit) 24 februari 2005, United States of America v. Dentsply International Inc., 399 F.3d 181.
  • US Court of Appeals (for the District of Columbia Circuit) 28 juni 2001, United States of America v. Microsoft Corporation, 253 F.3d 34.
  • US Court of Appeals (for the Federal Circuit) 17 februari 2000, Independent Service Organizations Antitrust Litigation v. Xerox Corporation, 203 F.3d 1322.
  • US Court of Appeals (Ninth Circuit) 26 augustus 1997, Image technical Services, Inc. v. Eastman Kodak Co., 125 F.3d 1195.
  • US Court of Appeals (Sixth Circuit) 6 oktober 1987, Miller Insituform Inc. v. Insituform of North America Inc., 830 F.2d 606.
  • US Court of Appeals (Second Circuit) 12 maart 1981, SCM Corporation v. Xerox Corporation, 645 F.2d 1195.
  • US Court of Appeals (Ninth Circuit) 18 juni 1981, Unites States of America v. Westinghouse Electric Corporation, 648 F.2d 642.
  • US Court of Appeals (Seventh Circuit) 2 maart 1934, City of Milwaukee v. Activated Sludge Inc., 69 F.2d 577.
  • US District Court (D. Delaware) 5 januari 2004, Matsushita Electrical Industrial Co. v. Cinram International, 299 F.Supp.2d 370.

Andere

Rechtsleer

Boekwerken

  • Anderman, S. en Schmidt, H., EU Competition Law and Intellectual Property Rights. The Regulation of Innovation, Oxford, Oxford University Press, 2011, 358p.
  • Berlage, L. en Decoster, A. (eds.), Inleiding tot de economie, Leuven, Universitaire Pers Leuven, 2005, 754p.
  • Castle, D. (ed.), The role of intellectual property rights in biotechnology innovation, Cheltenham, Edward Elgar Publishing, 2009, 459p.
  • Chesbrough, H., Open innovation: the new imperative for creating and profiting from technology, Boston, Harvard Business School Press, 2006, 227p.
  • Ghosh, S., Gruner, R., Kesan, J. en Reis, R., Intellectual Propery. Private Rights, the Public Interest and the Regulation of Creative Activity, VS, Thomson West, 2007, 1053p.
  • Gotzen, F. en Janssens, M.-C., Wegwijs in het intellectueel eigendomsrecht, Brugge, Van den Broele, 2012, 357p.
  • Greaves, R. (ed.), Protecting and Exploiting Biotechnological Inventions, Chur, Worldwide Information, 1991, 296p.
  • Grubb, P.W., Patents for chemicals, pharmaceuticals and biotechnology, Oxford, Oxford University Press, 2004, 511p.
  • Hovenkamp, H., Federal antitrust policy. The law of competition and its practice., VS, West, 2011, 906p.
  • Jones, A., en Surfin, B., EU Competition Law. Texts, cases and materials, Oxford, Oxford University Press, 2011, 1287p.
  • Leslie, C.R., Antitrust Law and Intellectual Property Rights: cases and materials, Oxford, Oxford University Press, 2011, 681p.
  • Schellekens, H., van Bragt, P.H., Olijve, W. en van der Weele, C.N. (eds.), Medische biotechnologie, Maarssen, Elsevier gezondheidszorg, 2001, 484p.
  • Schutjens, M.H., Octrooirecht en geneesmiddelen. Een rechtsvergelijkende studie naar de juridische aspecten van medisch-farmaceutische uitvindingen in het octrooirecht, Antwerpen, Maklu, 1993, 483p.
  • Turner, J., Intellectual Property and EU Competition Law, Oxford, Oxford University Press, 2010, 311p.
  • Tritton, G., Intellectual Property in Europe, Londen, Sweet & Maxwell, 2008, 1275p.
  • Van Bael, I. en Bellis, J.-F., Competition law of the European Community, Den Haag, Kluwer Law International, 2005, 1682p.
  • Van Couter, Y. en Vanbrabant, B., Licence Agreements, Competition and the Internal Market, Gent, Larcier, 2008, 200p.
  • Van Overwalle, G. (ed.), Gene patents and Collaborative Licensing Models. Patent Pools, Clearinghouses, Open Source Models and Liability Regimes, Cambridge, Cambridge University Press, 2009, 477p.
  • Van Overwalle, G. (ed.), Octrooirecht en geneesmiddelen, Brussel, Bruylant, 2000, 166p.
  • Van Zimmeren, E., Towards a New Patent Paradigm in the Biomedical Sector? Facilitating Access, Open Innovation and Social Responsibility in Patent Law in the US, Europe and Japan, onuitg. doctoraatsthesis Rechten K.U.Leuven, 2011, 707p.

Bijdragen in verzamelwerken

  • Aoki, R., “Access to genetic patents and clearing models” in G. Van Overwalle (ed.), Gene Patents and Collaborative Licensing Models. Patent Pools, Clearinghouses, Open Source Models and Liability Regimes, Cambridge, Cambridge University Press, 2009,  350-364.
  • Burk, D., “Critical analysis: property rules, liability rules and molecular futures. Bargaining in the shadow of the cathedral” in G. Van Overwalle (ed.), Gene Patents and Collaborative Licensing Models. Patent Pools, Clearinghouses, Open Source Models and Liability Regimes, Cambridge, Cambridge University Press, 2009, 294-307.
  • Caulfield, T., “Biotechnology patents, public trust and patent pools: the need for governance?” in D. Castle, (ed.), The role of intellectual property rights in biotechnology innovation, Cheltenham, Edward Elgar, 2009, 357-368.
  • M. Feldman, A. Colaianni en C.K. Liu, “Lessons from the commercialization of the Cohen-Boyer patents: the Stanford University licensing program” in A. Krattiger, RT Mahoney, L. Nelsen et al., Intellectual property management in health and agriculture innovation: a handbook of best practices, Oxford, UK, 2007, 1797-1807, beschikbaar op www.ipHandbook.org.
  • Goldstein, J., “Critical analysis of patent pools” in G. Van Overwalle (ed.), Gene Patents and Collaborative Licensing Models. Patent Pools, Clearinghouses, Open Source Models and Liability Regimes, Cambridge, Cambridge University Press, 2009, 50-60.
  • Horn, L., “Case 1. The MPEG LA Licensing Model. What problem does it solve in biopharma and genetics?” in G. Van Overwalle (ed.), Gene Patents and Collaborative Licensing Models. Patent Pools, Clearinghouses, Open Source Models and Liability Regimes, Cambridge, Cambridge University Press, 2009, 33-41.
  • Melamed, A.D. en Lerch, D., "Uncertain patents, antitrust, and patent pools" in C.D. Ehlermann en I. Atanasiu (eds.), European Competition Law Annual 2005: The interaction between Competition law and Intellectual Property Law, Oxford, Hart Publishing, 2007, 273-293.
  • Michaux, G., “Protection des médicaments” in D. Kaesmacher (ed.), Les Droits Intellectuels, Brussel, Larcier, 2013, 793-820.
  • Ullrich, H., "Patent Pools: Approaching a Patent Law Problem via Competition Policy" in C.D. Ehlermann en I. Atanasiu (eds.), European Competition Law Annual 2005: The interaction between Competition law and Intellectual Property Law, Oxford, Hart Publishing, 2007, 305-328.
  • Van Overwalle, G., "Of thickets, blocks and gaps. Designing tools to resolve obstacles in the gene patents landscape" in G. Van Overwalle (ed.), Gene Patents and Collaborative Licensing Models. Patent Pools, Clearinghouses, Open Source Models and Liability Regimes, Cambridge, Cambridge University Press, 2009, 383-463.
  • Verbeure, B., "Patent pooling for gene-based diagnostic testing. Conceptual framework" in G. Van Overwalle (ed.), Gene Patents and Collaborative Licensing Models. Patent Pools, Clearinghouses, Open Source Models and Liability Regimes, Cambridge, Cambridge University Press, 2009, 3-32.
  • Whaite, R., "Licensing of Biotechnological Inventions" in R. Greaves. (ed.), Protecting and Exploiting Biotechnological Inventions, Chur, Worldwide Information, 1991, 253-268.

Tijdschriftartikelen

  • Barpujari, I., “Facilitating access or monopoly: patent pools at the interface patent and competition regimes” in Journal of Intellectual Property Rights, 2010, 345-356.
  • Burnard, P., “A method of analysing interview transcripts in qualitative research” in Nurse Education Today, Volume 11, Nummer 6, december 1991, 461-466, beschikbaar op http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/026069179190009Y.
  • Davis, R., “Failed attempts to dwarf the patent trolls: permanent injunctions in patent infringement cases under the proposed Patent Reform Act of 2005 and eBay v. Mercexchange” in Cornell J.L. & Pub. Pol’y,  2007-08, 431-452.
  • George, G.D., “What is hiding in the bushes? eBay’s effect on holdout behaviour in patent thickets” in Michigan Telecommunications and Technology Law Review, 2007, 557-576.
  • Grassler, F. en Capria, M.A., “Patent pooling: uncorking a technology transfer bottleneck and creating value in the biomedical research field” in Journal of Commercial Biotechnology, 2003, 111-118.
  • Hull, D., Atwood, J. en Perrine, J., “Intellectual Property. Compulsory Licensing” in The European Antitrust Review, 2002, 36-39, beschikbaar op http://www.globalcompetitionreview.com/.
  • Lang, J.T., “Defining Legitimate Competition: Companies’ Duties to Supply Competitors and Access to Essential Facilities” in Fordham International Law Journal, 1994, 437-524, beschikbaar op http://ir.lawnet.fordham.edu/ilj.  
  • Lévêque, F. en Ménière, Y., "Technology standards, patents and antitrust" in C.R.N.I. 2008, 29-47.
  • Nair, N., “TRIPS, WTO and IPR – TRIPS & Affordable healthcare. The Concept of OSDD & Patent Pools” in Journal of Intellectual Property Rights, afl. 15, 2010, 74-76.
  • Turner, D.W., “Qualitative Interview Design: A Practical Guide for Novice Investigators” in The Qualitative Report, Volume 15, Nummer 3 mei 2010, 754-760, beschikbaar op http://www.nova.edu/ssss/QR/QR15-3/qid.pdf.
  • van Zimmeren, E. en Van Overwalle, G., “A Paper Tiger? Compulsory License Regimes for Public Health in Europe” in International Review of Intellectual Property and Competition Law (IIC), januari 2011, 1-37, beschikbaar op SSRN: http://ssrn.com/abstract=1717974.  

Papers

  • Beckers, R., Iversen, E. en Blind, K., Patent pools and non-assertion agreements: coordination mechanisms for multi-party IPR holders in standardization, paper voor EASST Conferentie te Lausanne, Zwitserland, augustus 23-26, onuitg. 2006, 55p.
  • Colangelo, G., Avoiding the Tragedy of the Anticommons: Collective Rights Organizations, Patent Pools and the Role of Antitrust, 84p., beschikbaar op SSRN: http://ssrn.com/abstract=523122.
  • Clark, J., Piccolo, J., Stanton, B. en Tyson, K., Patent pools: a solution to the problem of access in biotechnology patents?, Washington D.C., USPTO, 5 december 2000, 16p., beschikbaar op http://www.uspto.gov/web/offices/pac/dapp/opla/patentpool.pdf.
  • International Expert Group on Biotechnology, Innovation and Intellectual Property, Toward a new era of intellectual property: from confrontation to negotiation, Canada, McGill, 2008, 44p.
  • Lévêque, F. en Ménière, Y., Early Commitments Helpt Patent Pool Formation, 22p., beschikbaar op SSRN: http://ssrn.com/abstract=1121256.
  • Scientific Technology Options Assessment (Europees Parlement), Policy options for the improvement of the European patent system, onuitg. 2006, 67p.
  • van Gelder, A. en Stevens, P., What Purpose Unitaid’s Patent Pool?, Londen, International Policy Press, 2010, 15p, beschikbaar op http://www.policynetwork.net/sites/default/files/EmptyPatentPool.pdf.

Websites

Beleidsdocumenten

Europese Unie

  • Communication from the Commission to the European Parliament, the Council and the European Economic and Social Committee: An Industrial Property Rights Strategy for Europe, COM(2008) 465/3, 20p.
  • Communication from the Commission to the European Parliament, the Council and the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions: Improving knowledge transfer between research institutions and industry across Europe: embracing open innovation, COM(2007)182def., 12p.
  • Richtsnoeren Nr. 2004/C 101/02 van de Commissie voor de toepassing van artikel 81 van het EG-Verdrag op overeenkomsten inzake technologieoverdracht, Pb.C. 27 april 2004, 101/2.

Verenigde Staten

Overige

 

Download scriptie (1.15 MB)
Universiteit of Hogeschool
KU Leuven
Thesis jaar
2013