Private verzekeringen en sociale zekerheid bij sporters in Vlaanderen

Kathleen

Cardinaels

Kathleen Cardinaels

Risicoperceptie en verzekeringen bij sporters

Het is maandag 28 juni 2010. In de achtste finale van Wimbledon speelt Justine Henin tegen Kim Clijsters. In de derde game van de eerste set, bij een 30-0 voorsprong, glijdt Henin uit en valt op haar rechterarm. Ze besluit verder te spelen, ondanks de blessure. Hiermee neemt ze een zeer groot risico en waarschijnlijk verzwaart ze de gevolgen van haar val. Later blijkt dat ze hierdoor een scheur in de ligamenten van haar rechterarm opliep en dat ze maanden buiten strijd zal zijn. Zijn de gevolgen van deze blessure verzekerd en had iemand haar op de implicaties voor haar verzekering moeten wijzen?

De meeste sporters zijn zich niet bewust van de risico’s die hun activiteit met zich meebrengt. Zijn ze dat wel, dan denken ze vaak onterecht dat de risico’s gedekt worden door hun persoonlijke ongevallen- en aansprakelijkheidsverzekering of door de verzekering van de sportclub.

Als sporters een ongeval hebben, kunnen ze - in bepaalde gevallen - alleen rekenen op een vergoeding van de sociale zekerheid of een private verzekering. Wat zij precies verwachten van hun verzekering is afhankelijk van de risico’s van de sport en hun perceptie. Het onderzoek naar de risicoperceptie bij sportclubs en –beoefenaars, wil hierin meer duidelijkheid brengen.

740 sporters

Uit een enquête bij 740 sporters blijkt dat meer dan twee derde ooit al het slachtoffer is geweest van een ongeval of blessure. 46% van deze gekwetsten of geblesseerden was als gevolg hiervan zelfs tijdelijk arbeidsongeschikt. Een tweede opmerkelijke vaststelling is dat bijna 14% van de sporters niet weet of ze via hun sportclub verzekerd zijn voor alle lichamelijke ongevallen. Vier op vijf sporters verklaarde dat hun sportclub verzekerd is voor alle lichamelijke ongevallen en blessures. Dit is echter zeer twijfelachtig, want in de meeste verzekeringen worden duidelijk een aantal uitsluitingen opgenomen. Meer dan de helft van de sporters weet niet welke sporten uitgesloten worden door de eigen ongevallen- of ziekteverzekering. Dit kan zeer grote gevolgen hebben. Waren de slachtoffers van de crash met het ULM-vliegtuig in Kiewit bijvoorbeeld wel verzekerd voor hun sportactiviteit? En hoe zit het met de ongevallen van kitesurfers afgelopen zomer aan de kust?

Op vlak van risicoperceptie bij sporters blijkt uit het onderzoek dat de meeste sporten als veilig beschouwd worden en dat men het risico op blessures als matig inschat. Hierop zijn enkele uitzonderingen. Deltavliegen, duiken, hockey, vecht- en motorsporten worden over het algemeen eerder als neutraal tot onveilig beschouwd. Er is wel lang niet altijd consensus over welke sporten al dan niet gevaarlijk of risicovol zijn. Over het algemeen kunnen we uit de resultaten van het onderzoek besluiten dat Vlaamse sporters de risico’s bij blessure- en ongevalgevoelige sporten onderschatten en bij minder risicovolle sporten overschatten.

970 Sportclubs

Het tweede luik van het onderzoek focust zich op de verzekeringen van sportclubs zelf, aan de hand van een enquête die 970 keer werd ingevuld. Wat betreft de verzekeringen lichamelijke ongevallen en burgerrechtelijke aansprakelijkheid verwachtte de club vaak dat de federatie voldoende verzekerd zou zijn. Toch sloot 83% van de clubs een extra verzekering lichamelijke ongevallen leden en werd er door twee derde van de clubs ook geopteerd voor een extra verzekering tegen lichamelijke ongevallen vrijwilligers. In bijna 5% van de clubs weten de bestuursleden daarentegen niet of er een extra brandverzekering of een extra verzekering lichamelijke ongevallen vrijwilligers is gesloten. Van de extra verzekering lichamelijke ongevallen leden zijn de bestuursleden wel goed op de hoogte, wellicht omdat er vaker een beroep op gedaan moet worden.

Grote verschillen

Tussen de clubs bestaat er een groot verschil wat betreft de extra verzekeringen burgerrechtelijke aansprakelijkheid. De meerderheid van de sportverenigingen sloot een extra verzekering BA-leden. Een derde van de clubs deed dit echter niet en bij 9% was het bestuur zelfs niet op de hoogte van het al dan niet bestaan van een dergelijke verzekering. Een BA-uitbating werd door slechts 3 op 10 clubs afgesloten. Vele clubs spelen in een sporthal die door de gemeente wordt uitgebaat en verwachten daarom zelf niet verantwoordelijk te zijn voor de uitbating. Staat men zelf in voor de uitbating, dan is deze verzekering echter zeer belangrijk. Een gebroken glas, een valpartij of een voedselvergiftiging, het is allemaal snel gebeurd. Uit het onderzoek blijkt ook dat sportclubs het risico op een ongeval over het algemeen als klein tot matig inschatten.

Individuele sporters

Wat betreft de individuele sportbeoefening zijn de risico’s op ontoereikende verzekeringen of onderverzekering groot. Eerst en vooral is er de kwestie van de zogenaamde ‘sporttempels’. Dat zijn ruimtes en instellingen waar meerdere sporten uitgeoefend kunnen worden. Hier kan men vaak zonder lid te worden tegen betaling gebruikmaken van de faciliteiten, denk maar bijvoorbeeld aan fitnessruimtes, squashterreinen of klimmuren. Omdat de sporter geen lidgeld moet betalen, is hij niet aangesloten bij een federatie en heeft hij hierbij ook geen verzekering afgesloten. De burgerrechtelijke aansprakelijkheid is bijgevolg niet gedekt. Een aangepaste private verzekering kan hier een oplossing bieden.

Extreme sporten

Een tweede probleemsituatie betreft de zogenaamde “extreme” sporten zoals bungeejumpen, rafting of acrobatisch skiën. Enerzijds schuilt ook hier het risico dat men niet verzekerd is, omdat de sporter geen lidgeld moet betalen en dus niet aangesloten is bij een vereniging. Anderzijds is men zich vaak niet bewust van de beperkte verzekeringsdekking die deze sporten genieten. In alle ‘traditionele’ verzekeringen zijn bepalingen opgenomen die dekking van parachutespringen of andere extreme sporten uitsluiten. Dit is meestal ook het geval bij levens-, groeps- en individuele ongevallenverzekeringen. Het zou niet de eerste keer zijn dat de familie van een bij een parachutesprong overleden parachutist voor een bijkomende onaangename verrassing komt te staan als blijkt dat er geen efficiënt werkende overlijdensuitkering is en zelfs de begrafeniskosten niet terugbetaald worden.

Conclusie

Het is van kapitaal belang dat sporters en verenigingen beter ingelicht worden en zich meer bewust worden van de risico’s die hun activiteiten inhouden. De verantwoordelijkheid ligt hier zowel bij hen als bij de verzekeraars en de tussenpersonen. De sporters en de clubs moeten gewezen worden op het belang van een correcte, doeltreffende verzekering, dat gebeurt nu veel te weinig.

Bibliografie

· ABOUDI, M. Sportongevallen en sociale zekerheid. Sport & Recht. pp. 1538-1543 http://www.vdlegal.be/droitdusport_nl.html [10/02/2010]

· BEIRINCKX, N. (Sportfunctionaris Sint-Truiden), private e-mail aan CARDINAELS, K., 21 januari 2010.

· BERTON, L. 2009. Je sportclub goed verzekerd. Vlaamse sportfederatie V.Z.W

· BOES, M. 2007. Sportrecht met inbegrip van de inleiding tot het recht. Leuven: Acco.

· CLAASSENS, H., en GOOVAERTS, M. 2009-2010 Zaakschade- en aansprakelijkheidsverzekeringen: een algemeen overzicht bij het seminarie schadeverzekeringen. Leuven, FEB.

· COUSY, H. en VAN SCHOUBROECK, C. Wet op de landverzekeringsovereenkomst. Wetgeving Verzekeringen 2009.

· COUTEUR, J-P., MORIAU, A. en VANPARYS, R. Sportongevallenverzekering Overbodig, nuttig of nodig? Budget&Recht, nr.188 pp. 20-24.

· DE CORTE, R. Overzicht van het burgerlijk recht. pp. 569. http://users.ugent.be/~rdecorte/documenten/doctrine/%255B1%255DOD.pdf [16/02/2010]

· DE POORTER, L. Het statuut van de sportbeoefenaar, een round-up. Sport & Recht 122, pp 1478-1481.

· HANNES, B. (verantwoordelijke sportverzekeringen Ethias verzekeringen), Mondelinge mededeling, via bezoek, d.d. 12 april 2010.

· HENDRICKX, F. 2004. Ongevallen en aansprakelijkheid in de sport. Een juridisch overzicht. Kortrijk, UGA.

· JURISTENKRANT 2002 (weergave DE TARVERNIER, P.), afl. 53, 7 geciteerd op www.assuropolis.be [11/04/2010]

· KERREMANS, J. & AMEYE., B. 2009. Sociaal en fiscaal statuut van de sportbeoefenaar. Mechelen: Kluwer.

· KONING BOUDEWIJNSTICHTING. 2008. Vrijwilligerswerk: De wet: praktische vragen en antwoorden.

· RECHTSKUNDIG WEEKBLAD. Onrechtmatige daad - Aansprakelijkheid - Dieren - a) Contractuele band tussen manege-uitbater en ruiter-slachtoffer - b) Meesterschap over het dier - Onervaren ruiter die rijles volgt in manege - Paard toegewezen door manege - c) Eigen fout van het slachtoffer - Gedeelde aansprakelijkheid. 2009-2010, pp. 1353. www.rw.be [17/04/2010]

· TOLRIP N.V. Sporten al dan niet in clubverband. De gevaren van het sporten zonder verzekering. Sport&Recht. pp 1104-1105

· VERZEKERINGSNIEUWS: focus op rechtspraak. 2004. Doelman is aansprakelijk voor schade na foute sliding tackle., 20 (2), pp 3-4

· VERZEKERINGSNIEUWS: focus op rechtspraak. 2004. Gele kaart wijst niet noodzakelijk op fout volgens art. 1382 B.W., 20 (12), pp 2

· VERZEKERINGSNIEUWS: focus op rechtspraak. 2004. Onvoorzichtige rafter kan sportorganisatie niet aanspreken., 20 (12), pp 4

· WAW., “Collectieve verzekering is onbetaalbaar''. De Standaard. 21 september 2006, pp.68.

· WAUTERS, W., “Ik leef al 4 maanden van het ziekenfonds”. Het Laatste Nieuws, 19 januari 2005, pp. 23.

· Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [10/02/2010]

· ARREST CASSATIE nr. RC76B81_4 van 8 november 1976, Arresten van het Hof van Cassatie van 1977. pp. 284-285.

· ARREST CASSATIE nr. RC696G1_2 van 16 juni 1969, Arresten van het Hof van Cassatie van 1969. pp. 1026.

· ARREST HOF VAN BEROEP TE BRUSSEL nr. RB10904_1 van 20 november 1992, Revue générale des assurances et de responsabilités van 1994. pp. 12357.

· BESLUIT van 5 december 2008 van de Vlaamse Regering tot vaststelling van de erkenning- en subsidiëringsvoorwaarden van de Vlaamse sportfederaties, de koepelorganisatie en de organisaties voor de sportieve vrijetijdsbesteding. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [11/02/2010]

· DECREET van 13 juli 2001 houdende de regeling van de erkenning en subsidiëring van de Vlaamse sportfederaties, de koepelorganisatie en de organisaties voor de sportieve vrijetijdsbesteding. http://www.vlaamsesportfederatie.be/uploads/decreet_13_juli_2001_sportf… [11/02/2010]

· DECREET van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [25/10/09]

· K.B. van 10 augustus 1987 houdende vaststelling van de bijzondere regelen in verband met de toepassing van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 op de sportbeoefenaars. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [10/02/2010]

· K.B. van 12 mei 2003 in uitvoering van de programmawet van 24 december 2002. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [10/02/2010]

· K.B. van 21 augustus 1967 tot reglementering van de wielerwedstrijden en van de veldritten. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [26/04/2010]

· K.B. van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [25/10/09]

· K.B. van 7 juni 2009 tot vaststelling van het minimumbedrag van het loon dat men moet genieten om als een betaalde sportbeoefenaar te worden beschouwd. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [23/10/09]

· Rechtbank Turnhout 13 november 1985, R.W. 1986-87, pp. 1280.

· Rechtbank van eerste aanleg van Doornik, 17/9/2004, in: Jurisprudence de Liège, Mons et Bruxelles, 2005, blz. 1510

· REGLEMENT tot gemeentelijke erkenning van sportverenigingen. Verkregen via private e-mail van Beirinckx, N., sportfunctionaris van Sint-Truiden [21/01/2010]

· WET van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [23/10/09]

· WET van 15 mei 2007 tot verbetering van het sociaal statuut van de betaalde sportbeoefenaar. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [25/10/09]

· WET van 24 februari 1978 betreffende de arbeidsovereenkomst voor betaalde sportbeoefenaars. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [15/10/09]

· WET van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. http://www.juridat.be/cgi_loi/loi_N.pl?cn=1978070301 [23/10/09]

· WET van 3 juli 2005 betreffende de rechten van vrijwilligers. http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [15/11/2009]

· WET van 30 juli 1979 betreffende de preventie van brand en ontploffing en betreffende de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid in dergelijke gevallen. http://www.juridat.be [12/04/2010]

· WET van 7 november 1969 betreffende de toepassing van de sociale zekerheidswetgeving op de houders van een vergunning van "beroepsrenner". http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm [25/10/09]

· AG INSURANCE. Algemene Voorwaarden Ongevallenverzekering Jongeren en Zware Ziekten. http://www.aginsurance.be/nl/canal/ag/particuliers/00792003200n.pdf [20/04/2010]

· AG INSURANCE. Algemene Voorwaarden Ongevallenverzekering Formule 24 Privé-leven. http://www.aginsurance.be/nl/canal/ag/particuliers/00792003100n.pdf [12/03/2010]

· AG INSURANCE. Algemene Voorwaarden verzekering B.A. Sport- of Ontspannings-verenigingen. http://www.aginsurance.be/nl/canal/ag/independants/00792003800n.pdf [20/04/2010]

· ALLIANZ. Algemene voorwaarden Lichamelijke Ongevallen “Jongeren”. http://www.allianz.be/allianz/in/nl/AD945NE.pdf [21/04/2010]

· ALLIANZ. Algemene voorwaarden Persoonlijke lichamelijke privé-leven. http://www.allianz.be/allianz/in/nl/AD948NE.pdf [21/04/2010]

· ALLIANZ. Algemene voorwaarden Persoonlijke verzekering lichamelijke ongevallen. http://www.allianz.be/allianz/in/nl/AD943NE.pdf [21/04/2010]

· ALLIANZ. Algemene voorwaarden verenigingen – groeperingen. http://www.allianz.be/allianz/in/nl/AD971NE.pdf [21/04/2010]

· AXA. Algemene voorwaarden Comfort Personen. http://www.axa.be/nl/vz_pe_algvoorw.html [20/04/2010]

· BLOSO. Informatiebrochure: De blososportverzekering voor sportactiviteiten van korte duur.

· ETHIAS VERZEKERING. 2008. Cursus sportfunctionaris: verzekeringen.

· ETHIAS VERZEKERING. Algemene voorwaarden Sportverzekering.

· FEDERALE VERZEKERING. Algemene voorwaarden Persoonlijke verzekering ongevallen. http://www.federale.be/uploadedFiles/Autre-Andere/Informations Pratiques/Conditionsgénérales/Persoonlijke%20Ongevallenverzekering%202108034(09_02).pdf [20/04/2010]

· GENERALI BELGIUM. Algemene voorwaarden Verzekering Individuele Ongevallen. http://www.generali.be/documents_online/pdf/Niet_Leven_Non_Vie/AV-CG/ge… [21/04/2010]

· MERCATOR. Algemene voorwaarden Persoonlijke ongevallen. http://www.mercator.be/nl/particulieren/alle-producten/verzekering-pers… [21/04/2010]

· MERCATOR. Algemene voorwaarden Veilig Thuis. http://www.mercator.be/nl/particulieren/alle-producten/veilig-thuis/ [21/04/2010]

· NATIONALE SUISSE. Algemene voorwaarden Persoonlijke verzekering tegen ongevallen. http://www.nationalesuisse.be/7/21/9/15/52.asp [21/04/2010]

· NATIONALE SUISSE. Algemene voorwaarden Individuele Jongeren. http://www.nationalesuisse.be/7/21/9/15/49.asp

· P&V. Algemene voorwaarden verzekering sport-, ontspannings- en culturele verenigingen. Uitgave 01/02

· http://economie.fgov.be/nl/consument/Verzekering/Vrijwilligersverzekeri… [09/04/2010]

· http://www.aginsurance.be/nl/canal/ag/particuliers/rchorse1.asp [20/04/2010]

· http://www.arena-nv.be/nederlands/home.htm [08/04/2010]

· http://www.assuralia.be/nl/pdf/To_the_point_jan_05_ziekte.pdf [11/04/2010]

· http://www.assuropolis.be [11/04/2010]

· http://www.bloso.be/public/infotheek/adressen.asp [20/12/2009]

· http://www.cm.be/nl/131/infoenactualiteit/publicaties/visie/visie_4_dec… [14/03/20120]

· http://www.dip.be/site/website/be/nl/4000A/40B00C/40B10C/40B1YC/200801/… [14/03/20120]

· http://www.dvv.be/products/productdetailproduct.asp?docID=590 [18/04/2010]

· http://www.europ-assistance.be/upload/files/press/pr-100220-gipsvlucht-… [13/03/20120]

· http://www.gent.be/eCache/THE/44/556.cmVjPTk5MTg0.html [24/04/2010]

· http://www.hasselt.be/nl/downloads/135/erkenning-reglement.html [24/04/2010]

· http://www.hbvl.be/nieuws/binnenland/aid903903/meer-ski-ongevallen-dan-… [13/03/20120]

· http://www.hdp-arista.be/nl/sociaal_secretariaat/nieuws-sociaalsecretar… actualiteit-sociaalsecretariaat/3334-skiongeval_recht_gewaarborgd_loon [14/03/20120]

· http://www.isbvzw.be/nl/43/collections/4/isb-sportverzekering.html [18/04/2010]

· http://www.isbvzw.be/nl/downloads/1580/waarborgen-isb-sportverzekering-… [18/04/2010]

· http://www.microsoft.com/info/nl/cookies.mspx [25/04/2010].

· http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=GEL2M0RMJ [13/03/20120]

· http://www.omnius.be/publicaties_detail.php?id=37 [15/03/2010]

· http://www.oivo.be/NL/doc/dcdc/all/document-602.html [16/03/2010]

· http://www.partena-ziekenfonds.be/nl/diensten/vervangingsinkomen/fases-… [28/04/2010]

· http://www.partena-ziekenfonds.be/userfiles/files/voordelenpakket/ DZB%20statuten.pdf [14/03/20120]

· http://www.securex-ziekenfonds.be/mut/document.do?documentId=5713 [14/03/20120]

· http://www.socialsecurity.fgov.be/NL/nieuws-publicaties/wetgeving/ wetswijzigingen/2003/ziekte_080910.htm [10/02/2010]

· http://www.socmut.be/SocMut/Templates/Content/Content.aspx?NRMODE=Publi…{2FEFDB35-40ED-4511-B0A7-48686887A881}&NRORIGINAL URL=/SocMut/WatTeDoenBij/Buitenland/Reisbijstandsverzekering-Eurocross.htm &NRCACHEHINT=Guest#eurocross4 [14/03/20120]

· http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20100214_082&w… [13/03/20120]

· http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/bevolking/structuur/woon… [24/04/2010]

· http://www.tolrip.com [23/04/2010]

· http://www.val.be/?mnuid=289 [29/04/2010]

· http://www.vdhunderwriters.be/ [23/04/2010]

· http://www.vrijwilligersweb.be/verzekering.htm#model [09/04/2010]

· http://www.vttl.be/ [29/04/2010]

· http://www.wielerbondvlaanderen.be/wielergids/ [26/04/2010]