Rondhangen: een zinvolle tijdsbesteding voor jongeren?

Kaat

Sabbe

Rondhangen bij jongeren is vandaag opnieuw brandend actueel en vormt het thema van dit onderzoek. Het wordt als volgt gedefinieerd: “het zich herhaaldelijk en doch op willekeurige tijdstippen ophouden van jongeren, in een zelfgevormde groep in de publieke ruimte in de vrije tijd buiten instituties als gezin, arbeid, school of jeugdwerk”.

Jongeren brengen heel wat vrije tijd ‘ongeorganiseerd’ door en rondhangen wordt door jongeren hoog gewaardeerd als vrijetijdsbesteding. Tegelijkertijd is er heel wat bezorgdheid en wordt rondhangen sterk geproblematiseerd. In tegenstelling tot kwantitatief onderzoek is er weinig kwalitatief onderzoek gevoerd over vrijetijdsbesteding, in het bijzonder over rondhangen. We kiezen er hier voor om door middel van kwalitatief belevingsonderzoek op zoek te gaan naar een antwoord op de volgende onderzoeksvraag: ‘Welke betekenis heeft rondhangen voor jongeren?’. We voorzien deze vraag van antwoord door enerzijds een literatuurstudie te maken en anderzijds kwalitatieve interviews af te nemen bij een steekproef van 20 rondhangende jongeren, rekening houdend met een maximale variatie in variabelen als leeftijd, geslacht, etniciteit, opleidingsniveau en geografische spreiding.

Uit de resultaten blijkt dat rondhangen betekenisvol is op verschillende vlakken. Het is betekenisvol als ontsnapping aan de controle van volwassenen, als ontmoeting van vrienden, op vlak van ontwikkeling in het bijzonder door ‘zichzelf te kunnen zijn en ontplooien’ en door de vrijheid en vrijblijvendheid die erin gelegen is.

Bibliografie

Boeken

Augé, M. (1995). Non-places: Introduction to an Anthropology fo Supermodernity. London: Verso.

Baarda, D., De Goede, M. & Teunissen, J. (2001). Basisboek kwalitatief onderzoek: praktische handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek. Groningen: Stenfert Kroese.

Beke, B.M.W.A., van Wijk, A.P. & Ferwerda, H.B. (2000). Jeugdcriminaliteit in groepsverband ontrafeld. Tussen rondhangen en bendevorming. Amsterdam: Uitgeverij SWP.

Blauw, W. & Kuipers, H. (1982). Van de paal gerukt? Jongeren aan de rand van de Oost-Groninger samenleving. Groningen: Stichting Uitgeverij Xeno.

Cohen, S. (1987). Folk devils and moral panics: the creation of mods and rockers. Oxford: Basil Blackwell.

Craeynest, P. (1997). De levensloop van de mens. Inleiding in de ontwikkelingspsychologie. Leuven: Acco.

Dasberg, L. (1984). Grootbrengen door klein houden als historisch verschijnsel. 10e druk. Boom: Meppel.

De Witte, H., Hooge, J. & Walgrave, L. (reds.)(2000). Jongeren in Vlaanderen; gemeten en geteld. 12-tot 18-jarigen over hun leefwereld en toekomst. Leuven: Universitaire Pers.

Decker, S.H. & Weerman, F.M. (2005). European street gangs and troublesome youth groups. Lanham: AltaMira Press.

Diekstra, R.F.W. (1992). Jeugd in ontwikkeling: wetenschappelijke inzichten en overheidsbeleid. ’s-Gravenhage: SDU.

Dijkman, W. (1993). Didactiek en lerende volwassenen. Leren professionaliseren. Leiden: Groen bv.

Du Bois-Reymond, M. & Meijers, F. (1987). Op zoek naar een moderne pedagogische norm. Beeldvorming over de jeugd in de jaren vijftig: het massajeugdonderzoek. Amersfoort/Leuven: Acco.

Emler, N. & Reicher, S. (1995). Adolescence and delinquency. Oxford: Blackwell Publishers.

Glorieux, I., Koelet, S., Mestdag, I., Minnen, J., Moens, M. & Vandeweyer, J. (2006). De 24 uur van Vlaanderen. Het dagelijks leven van minuut tot minuut. Leuven: Lannoo.

Hebdige (2002). Subculture: the meaning of style. London: Routledge.

Hazekamp, J. (1985). Rondhangen als tijdverdrijf. Over het onder-elkaar-zijn van jongens en meisjes in de vrije tijd. Amsterdam: VU Uitgeverij.

Karsten, L., Kuiper, E. & Reubsaet, H. (2001). Van de straat? De relatie tussen jeugd en publieke ruimte verkend. Assen: Van Gorcum.

Kok, J.F.W. (2003). Asociale jeugd. Resultaat van een cultuur. Antwerpen-Apeldoorn: Garant.

Maso, I. & Smaling, A. (1998). Kwalitatief onderzoek: praktijk en theorie. Amsterdam: Uitgeverij Boom.

Marain, T. (1995). Opgestapelde jeugd. Een onderzoek over vrijetijdsgedrag en –problemen bij de jongeren in de sociale hoogbouwwijken. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven.

Miedema, S. (1994). Langdurige werkloosheid: een levensstijlanalyse naar de betekenis van werkloosheid onder jongvolwassen mannen. Groningen: Rijksuniversiteit.

Rovers, B. (1997). De buurt een broeinest?: een onderzoek naar de invloed van woonomgeving op jeugdcriminaliteit. Rotterdam: Universiteit Rotterdam.

Soenen, R. (2006). Het kleine ontmoeten. Over het sociale karakter van de stad. Antwerpen-Apeldoorn: Garant.

Vettenburg, N., Elchardus, M. & Walgrave, L. (2006). Jongeren van nu en straks. Overzicht en synthese van recent jeugdonderzoek in Vlaanderen. Tielt: Lannoo.

Vettenburg, N., Walgrave, L. & Van Kerckvoorde, J. (1984). Jeugdwerkloosheid, delinquentie en maatschappelijke kwetsbaarheid. Antwerpen: Uitgeverij Kluwer.

Wiersma, E. & Van Gemert, F. (2000). Aanpak groepscriminaliteit: een inventarisatie van preventie- en interventiemaatregelen gericht op jeugdgroepen. Den Haag: Ministerie van Justitie.

Wolf, H. (1997). Straathoekwerk: een algemene inleiding. Antwerpen: MIM.

Woltring, L. (red.) (1988). Jongens tussen branie en verlegenheid. Sekse-specifiek werken met jongens. Culemborg: Lemma.

Hoofdstukken uit boeken

Bouverne-De Bie, M. & Verschelden, G. (1999). ‘Vrienden en leeftijdsgenoten als probleemoplossers’. In P.Allegaert & B. Van Bouchaute (Red.), Veer10 Acht10. De leefwereld van jongeren (p. 53-62). Leuven-Apeldoorn: Garrant.

Bral, L. (1999). ‘Kerncijfers over jongeren’. In P.Allegaert & B. Van Bouchaute (Red.), Veer10 Acht10. De leefwereld van jongeren (p. 320-332). Leuven-Apeldoorn: Garrant.

De Groof, S., Smits, W. & Stevens, F. (2002). ‘(In)formele ontmoetingen. Over de sociale ruimte van jongeren’. In: M. Elchardus & I. Glorieux (Reds.), De symbolische samenleving. Een exploratie van de nieuwe sociale en culturele ruimtes (p. 31-53). Tielt: Lannoo.

Depaepe, M. (2004). ‘Geen ambacht zonder werktuigen, reflecties over de conceptuele omgang met het pedagogische verleden’. In: M. Depaepe, F. Simon & A. Van Gorp (red.), Paradoxen van pedagogisering. Handboek pedagogische historiografie (p. 23-71). Leuven: Acco.

Goedseels, E., Vettenburg, N. & Walgrave, L. (2000). ‘Vrienden en hun vrije tijd’. In H. De Witte, J. Hooge en L. Walgrave (Reds.), Jongeren in Vlaanderen; gemeten en geteld. 12-tot 18-jarigen over hun leefwereld en toekomst (p. 149-183). Leuven: Universitaire Pers.

Goedseels, E. (2002). ‘Cijfers met betrekking tot jeugddelinquentie’. In P. Goris & L. Walgrave (red.), Van Kattenkwaad en erger. Actuele thema’s uit de jeugdcriminologie (p. 29-38). Leuven-Apeldoorn: Garant.

Sinnaeve, I. & Schillemans, L. (2006). ‘Thuis TV-kijken, voetballen of naar de jeugdbeweging!?’. In N. Vettenburg, M. Elchardus & L. Walgrave (reds.), Jongeren van nu en straks (p.153-186). Tielt: Lannoo.

Steffens, F. & Cuyvers, R. (2003). Woonomgeving en publieke domein: een zoektocht naar succesfactoren voor het ontwerpen van woonomgevingen en publieke ruimtes voor vitale en leefbare steden. In F. De Rynck, L. Boudry et al. (red.), Voorstudies. De eeuw van de stad. Over stadsrepublieken en rastersteden. Ministerie van Vlaamse Gemeenschap, Brussel.

Van Gaens, J. (2001). ‘De Vlaamse overheid als partner en promotor’. In B. Van Bouchaute, I. Van De Walle & D. Verbist (reds.), Strax: Jeugdwerk verkent de toekomst (p. 49-64). Leuven-Apeldoorn: Garant.

Walgrave, L. (2002). ‘Stad en jeugd: op zoek naar een jeugdcriminologische probleemstelling’. In P. Goris & L. Walgrave (red.), Van Kattenkwaad en erger. Actuele thema’s uit de jeugdcriminologie (p. 77-125). Leuven-Apeldoorn: Garant.

Wildemeersch, D. & Reyskens, P. (2001). ‘Jeugdwerk als ruimte voor exploratie, inegratie en participatie’. In B. Van Bouchaute, I. Van De Walle & D. Verbist (reds.), Strax: Jeugdwerk verkent de toekomst (p. 107-115). Leuven-Apeldoorn: Garant.

Artikels uit tijdschriften

De Donder, R. (2004). Rondhangen? Moet kunnen! Reacties vanuit het werkveld. Krax, 4(3), 18-22.

De Rycke, L. (2004). Waar zijn ze mee bezig? Kliksons revisited. Krax, 4(2), 14-20.

Dresen-Coenders, L., Hazekamp, J.L. & van Hessen, J. (1991). Het eeuwige rondhangen. Jeugd en samenleving, 2/3, 119-133.

Manghelinkx, P. (2004). Verhalen van de straat. Krax, 4(3), 26-30.

Stevens, E. (2006). Europees tijdsbestedingsonderzoek: alles heeft zijn tijd. Over.Werk, 16(1-2), 62-66.

Ter Huurne, A. (1985). Beleving van werkloosheid door jeugdige werklozen. Sociaal bestek, 13, 277-285.

Wetenschappelijke artikelen

Bratt, C. (2004). Fights among adolescents from the ethnic majority and from immigrant groups: the impact of alcohol consumption and participation in youth-based out-of-home activities. Acta Sociologica, 47(1), 7-29.

Coussée, F. (2006). Jeugdwerk als sociaalpedagogische interventie. Pleidooi voor een verruim(en)de jeugdwerkdefinitie. Sociale interventie, 3, 28-36.

Hall, T., Coffey, A. & Williamson, H. (1999). Self, Space and Place: youth identities and citizenship. British Journal of Sociology of Education, 20(4), 501-512.

Laidler, K.J. & Hunt, G. (2001). Alcohol and voilence in the lives of gang members. Alcohol research and health, 25(1), 99-71.

Larson, R.W. (1997). The emergence of solitude as a constructive domain of experience in early adolenscence. Child Development, 68(1), 80-93.

Mahoney, J., Stattin, L. & Lord, H. (2004). Unstructured youth recreation centre participation and antisocial behaviour development: Selection influences and the moderating role of antisocial peers. International Journal of Behavior Development, 28, 553-560.

Pavis, S. & Cunningham-Burley, S. (1999). Male youth street culture: understanding the context of health-related behaviours. Health educations research, 14(5), 583-596.

Persson, A., Kerr, M. & Stattin, H. (2007). Staying in or moving away from structured activities: explanations involving parents and peers. Developmental Psychology, 43(1), 197-207.

Praamsma, J.M. (2002). Teveel van het goede. De dubbele moraal van een over-gepedagogiseerde samenleving. Pedagogiek, 22(1), 4-8.

Rasmussen, K. (2004). Places for children-Children’s places. Childhood, 11(2), 155-173.

Shanahan, M.J. & Flaherty, B.P. (2001). Dynamic patterns of time use in adolescence. Child development, 72(2), 385-401.

Tarrant, M., MacKenzie, L. & Hewitt, L. (2006). Friendship group identification, multi-dimensional self-concept and experience of developmental tasks in adolescence. Journal of Adolescence, 29, 627-640.

Elektronische bronnen

Noorda, J.J. & Veenbaas, R.H. (2006). Rondhangende jongeren. Geraadpleegd op november 25, 2006 op http://www.wodc.nl/publicatie/aanpakcriminaliteit/criminaliteitsproblem….

Meeus, W. (1999). Verloedert de jeugd? Geraadpleegd op februari 16, 2007 op http://www.alforto.nl/index.html?jeugdenouderen.html.

VVJ (2003). Hangen of gehangen worden. Geraadpleegd op december 2, 2006 op http://www.vvj.be/docs/hangenofgehangen.pdf#search=overdekte%20hangplaa….

VVJ (z.d.). Rondhangen moet kunnen. Geraadpleegd op februari 17, 2007 op http://www.vvj.be/content/rondhangen.

Provincie Vlaams-Brabant (2002). Eindrapport Groepsvorming bij jongeren. Een explorerend onderzoek bij 14-en15-jarige jongeren in Vlaams-Brabant. Geraadpleegd op februari 20, 2007 op http://www.vlaams-brabant.be/objects/jeugd/inspraak/eindrapport.pdf.

Redig, G. (reds.) (2005). (Mee)spelen, (mee)spreken, (mee)doen. Het jeugdbeleidsplan van de Vlaamse regering 2006-2009. Geraadpleegd op maart 20, 2007 op http://www.wvc.vlaanderen.be/jeugdbeleid/beleid/vlaams_jeugdbeleidsplan….

Niet-gepubliceerde werken

Bouverne-De Bie, M. (2006-2007). Onuitgegeven cursus. Agogische theorieën. Gent: Universiteit Gent.

Bouverne-De Bie, M. (2006-2007). Onuitgegeven cursus. Sociale Pedagogiek. Gent: Universiteit Gent.

Coussée, F. (2006-2007). Onuitgegeven cursus. Concepten van planning en integratie. Gent: Universiteit Gent.

Dewelter, J. (2006). Is een ramp een ramp? Over de moeilijke relatie tussen jeugdbeleid en jeugdcultuur: een belevingsonderzoek in de Kortrijkse skaterscultuur. Gent: proefschrift master sociaal werk Universiteit Gent.

LISS (z.d.). Ruimte voor jongeren op de straat. Intern document vzw Limburgs Steunpunt Straathoekwerk.

Vanobbergen, B. (2003). Geen Kinderspel. Een pedagogische analyse van de vertogen over de commercialisering van de leefwereld van kinderen. Gent: proefschrift pedagogische wetenschappen Universiteit Gent.

Schuyten, G. (2005-2006). Onuitgegeven cursus. Methoden en technieken van onderzoek. Gent: Universiteit Gent.

Sinnaeve, I., Van Nuffel, K. & Schillemans, L. (2004). ‘Thuis TV-kijken, voetballen of naar de jeugdbeweging!?’. In N. Vettenburg, M. Elchardus, L. Walgrave & M. De Bie, Jeugdonderzoek belicht. Voorlopig syntheserapport van wetenschappelijk onderzoek naar Vlaamse kinderen en jongeren (p.59-80). Ongepubliceerd onderzoeksrapport. K.U. Leuven, VUB & Ugent.

Sinnaeve, I. (2004). ‘Jongeren en werk. Over mogen, moeten, willen en kunnen werken’. In N. Vettenburg, M. Elchardus, L. Walgrave & M. De Bie, Jeugdonderzoek belicht. Voorlopig syntheserapport van wetenschappelijk onderzoek naar Vlaamse kinderen en jongeren (p.119-140). Ongepubliceerd onderzoeksrapport. K.U. Leuven, VUB & Ugent.