SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
De verborgen slachtoffers van pedoseksuelen
Scriptie
Beeld het je eens in: het is al laat als opeens de bel gaat. Je doet verward de deur open en stoot op politieagenten die je melden dat je partner, met wie je al jaren lief en leed deelt, wordt aangehouden wegens bezit van kinderpornografie en/of het plegen van seksuele handelingen met kinderen. Jammer genoeg is dit de realiteit voor sommigen. Hun partner wordt opgepakt, maar zijzelf blijven verweesd achter. Dominique Scappini wou weten hoe het deze vrouwen vergaat. Ze sprak daarvoor met 6 (ex-)partners van extrafamiliale pedoseksuelen, zij die kinderen misbruiken buiten hun gezin.
Pedoseksuelen
Scappini: “Veel mensen denken dat elke pedofiel kinderen misbruikt. Dat is echter niet zo. Een pedofiel is iemand die zich aangetrokken voelt tot kinderen, maar voor deze persoon is het gevoelsmatige aspect belangrijker dan het seksuele. Bij pedoseksuelen overheerst het tweede aspect en is er steeds sprake van misbruik. Helaas zorgt veralgemening van alles wat met pedofilie te maken heeft, ervoor dat we dat verschil niet meer zien.” Doordat de media seksuele delicten breed uitsmeren ontstaat volgens Scappini bovendien angst in de samenleving. “Dit versterkt het taboe dat rust op pedofilie, dat in feite een psychische aandoening is, en maakt het als het ware onbespreekbaar.” Scappini ging daarom na of de sterke reactie van de samenleving in dergelijke gevallen ook de (ex-)partners van pedoseksuelen parten speelt. Worden ook zij geviseerd en gestigmatiseerd door de feiten die hun partner pleegde?
Ik ben niet meer Sophie. Ik ben Sophie, de ex van een pedofiel, van een manipulator… En ik kijk uit naar de dag dat ik weer gewoon Sophie kan zijn, zowel voor mezelf als voor anderen
Geïsoleerd
Scappini: “Het werd al snel duidelijk dat omgeving van deze vrouwen negatief reageerde. Drie van de zes vrouwen die ik sprak gaven aan dat ze zich ernstig gestigmatiseerd voelden: ze kregen kwetsende opmerkingen naar het hoofd geslingerd of werden vermeden door de buren, familie, vrienden en kennissen. Ze kunnen op weinig begrip rekenen van hun omgeving. Dit alles had als gevolg dat alle vrouwen zich op een bepaald moment gingen isoleren. Zo gingen ze bijvoorbeeld hun boodschappen doen in een andere gemeente uit schrik om bekeken te worden.” Op één na voelen ze zich schuldig over de feiten die hun man heeft gepleegd. Zo vroegen ze zich af waarom ze het zelf niet hadden gemerkt en of ze het niet hadden kunnen voorkomen. “In zekere zin stigmatiseren deze vrouwen zichzelf op een bepaalde manier doordat ze, onterecht, nadenken over hun aandeel in de feiten en angstig zijn voor hun omgeving”, aldus Scappini.
Politie
Twee van de zes vrouwen voelden zich ook zwaar gestigmatiseerd door de politie. Zij werden vernederd als vrouw van de dader en voelden zich absoluut niet gesteund. Ook kregen ze, in tegenstelling tot hun partner, geen psychologische hulpverlening aangeboden. “Er bestaan terecht protocollen voor het slachtoffer van de dader, maar deze ontbreken voor de partners en familieleden”, stelt Scappini.
Bliksemafleider?
In een zeker opzicht is het stigma dat deze vrouwen moeten dragen misschien zelfs groter dan het stigma dat heerst op de daders zelf. Bij vier vrouwen waarmee Scappini sprak, verdween hun de partner, de dader, volledig uit beeld door een gevangenisstraf of contactverbod. Die daders komen zo in een relatief veilige, afgesloten omgeving terecht, terwijl hun (ex-) vrouwen, al dan niet met kinderen, alleen achterblijven in de buurt. “Vormen zij hierdoor niet juist een gemakkelijk doelwit waar de omgeving haar frustraties op kan uitwerken? Fungeren zij als bliksemafleider voor de daden van hun (ex-)partner?” vraagt Scappini. “Deze vrouwen worden in de schaduw wordt geplaatst. Het lijkt alsof ze, als verborgen slachtoffer, het precies niet waardig zijn om gedegen hulp te krijgen.” Of zoals één van de vrouwen het verwoordde:
"Ik wil gewoon dat ze mij ook zo begeleiden als mijn man. Die krijgt alles van behandeling en begeleiding dat hij nodig heeft, maar zijn vrouw moet er zelf maar achter zoeken. Ik vind dat echt jammer. Ik voel mij voor een tweede keer slachtoffer op die manier."
Dit artikel verscheen in de Vlaamse ScriptieKrant en De Morgen.
Meer weten? De volledige thesis kan je lezen in de scriptiebank.
Deze scriptie werd geschreven onder begeleiding van Prof. Dr. Gert Vermeulen.
