Scriptiewoordenboek: Cinematic universe

Avengers: Endgame brak wereldwijd records in de bioscoop. Alle helden van Marvel’s cinematic universe kwamen samen in deze ultieme superheldenfilm: Spiderman, Iron Man, Captain America... Maar wat is dat, een cinematic universe? Film- en televisiewetenschapper Tibo Duhamel (UGent) schreef er zijn masterproef over.

Ci·ne·ma·tic U·ni·ver·se

(het; o; meervoud: cinematic universes)
1 (entertainment) fictief universum waarin er zich verschillende films, strips en games situeren

Tibo Duhamel: “Een cinematic universe is een artificiële wereld waarbinnen er zich verschillende films, comics en games situeren. Het is net zoals in een grote zandbak. De kinderen zijn de verschillende personages en superhelden. De zandbak blijft altijd dezelfde, maar misschien beleeft Spiderman een spannend avontuur in de ene hoek terwijl er zich in de andere hoek een nieuw verhaal ontspint met Captain America. De helden uit de verschillende films leven in dezelfde wereld, maar beleven niet noodzakelijk dezelfde verhalen. Ze bevinden zich zelfs niet altijd in hetzelfde tijdperk.”

Hoe merk je dat het toch om hetzelfde universum gaat? “Een personage uit de ene film, kan plots opduiken in een andere film. Iron Man, het populairste kindje uit de Marvel-zandbak, zie je bijvoorbeeld in heel wat films terugkeren. En net zoals kinderen een schopje of emmertje doorgeven aan elkaar, zie je regelmatig hetzelfde object opduiken in de films. In het universum van Marvel is dit bijvoorbeeld de Tesseract: een blauwe kubus die meerdere magische eigenschappen heeft. Iemand naar de ruimte teleporteren bijvoorbeeld.”

Dat het om hetzelfde universum gaat, valt het meeste op tijdens een cross-over, waarin de personages wél allemaal samenspelen

“Dat het om hetzelfde universum gaat, valt het meeste op tijdens een cross-over, waarin de personages wél allemaal samenspelen. Het ultieme voorbeeld hiervan zijn de Avengers. In deze films bundelen alle superhelden hun krachten om het kwaad te verslaan.”

Ook andere filmproducenten wagen zich intussen aan een cinematisch universum. “Soms loopt dat mis. Toen Warner Bros het succes zag van het cinematisch universum van Marvel, wilden ze óók hun eigen wereld maken. Met daarin de bekendste personages uit hun eigen Warner Bros-films: Batman, Superman, Wonder Woman, Aquaman... In 2016 kwam Batman V Superman in de zalen en Justice League volgde meteen het jaar erop.”

“Maar ze sloegen de bal mis door veel te snel alle kinderen uit hun zandbak samen te brengen. De personages hadden elkaar nog nooit ontmoet, het werd ingewikkeld en het publiek in de cinema snapte er niets van. Absoluut geen succes dus, die films.”

Promotor: prof. dr. Stijn Joye

Lees de scriptie

Tibo Duhamel nam deel aan de Vlaamse Scriptieprijs 2018. Studeer je dit jaar af en verdient jouw bachelor- of masterproef meer aandacht? Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs en maak kans op prijzen tot 2.500 euro!

Dit artikel verscheen in de Vlaamse ScriptieKrant