Sharing is the new buying. Ook voor oma en opa?

Sharing is caring. Het klinkt mooi, maar als delen ons zo’n deugd doet, waarom delen we dan met z’n allen zo weinig? Amper 8% van de Belgische bevolking leent regelmatig een auto of boor uit aan derden. Vooral senioren voelen nog altijd een groot wantrouwen tegenover deelplatformen.

Tina Vanhoye combineerde haar studies Intercultureel Management aan de Thomas More Hogeschool met haar vaste job als seniorenconsulente voor de stad Mechelen. In haar professionele zoektocht om ouderen aan een uitgebreidere kennissenkring te helpen, leek de deeleconomie haar een gedroomde opstap: “Je kan er nieuwe mensen mee leren kennen, het is duurzaam en je houdt er financieel nog iets aan over. Een groot deel van de senioren zijn vertrouwd met het internet en daarbovenop kennen ze het deelprincipe al van in hun jeugd: hun eigen ouders deelden, herstelden en recupereerden voorwerpen bij de vleet.”

Naar zee rijden

Wat houdt onze 60-plussers dan tegen? Voor haar bachelorproef ging ze aan tafel met een twaalftal senioren uit Mechelen die nog geen ervaring hadden met de huidige deeleconomie.

Senioren gaven zelf aan dat ze deel uitmaken van de naoorlogse generatie voor wie the sky the limit is. Ze hebben veel gewerkt om te geraken waar ze nu staan, en dat comfort willen ze niet zomaar opgeven

Uit de gesprekken werd snel duidelijk dat leeftijd een minder grote rol speelt dan karakter en attitude. Tina Vanhoye: “De senioren vonden zichzelf plichtsbewust en nauwgezet, een karaktertrek waarvan uit de literatuur blijkt dat deze amper aan bod komt bij overtuigde delers. Dat kan een mogelijke rem zijn op het deelenthousiasme van de senioren.”

“Daarnaast gaven ze zelf aan dat ze deel uitmaken van de naoorlogse generatie voor wie the sky the limit is. Ze hebben veel gewerkt om te geraken waar ze nu staan, en dat comfort willen ze niet zomaar opgeven. Je kan niet langer ’s morgens beslissen om naar zee te rijden als je auto in een deelsysteem zit, want iemand anders kan hem hebben gereserveerd, merkten ze op.”

Verzekeringspolis

Onbekend maakt onbemind, zo bleek ook uit het gesprek: “De senioren wezen er zelf op dat ze van deeleconomie amper iets horen of lezen. Ze kennen ook geen leeftijdsgenoten die delen. Ze vinden wel de weg naar kringloopwinkels, lokale Facebookgroepen of het burennetwerk Hoplr. En ze hebben gehoord van boekenruilkastjes, Uber, Cambio of Huizenruil. Maar wat die juist doen, is onbekend terrein.”

Zal die persoon mijn grasmachine proper en in goede staat terugbrengen? Kan ik erop vertrouwen dat zijn ladder veilig is? Delen lijkt voor deze mensen al snel een bron van toekomstige burenruzies

“Een ander struikelblok blijkt het fundamentele wantrouwen tegenover deelinitiatieven. Wie is verantwoordelijk als er iets misgaat? Reputatiemechanismen die de platformen gebruiken om vertrouwen te winnen, kunnen in de ogen van de senioren de vertrouwde verzekeringspolis niet vervangen. Want ‘wie weet schrijven die platformen dat zelf’.”

Reputatiemechanismen kunnen in de ogen van de senioren de vertrouwde verzekeringspolis niet vervangen. Want ‘wie weet schrijven die platformen dat zelf’

“Tot slot uitten ze wantrouwen tegenover de onbekende met wie ze zouden delen. ‘Zal die persoon mijn grasmachine proper en in goede staat terugbrengen? Kan ik erop vertrouwen dat zijn ladder veilig is?’ Ze zagen hier meteen een bron van toekomstige burenruzies. Omdat de platforms die goederen vaak nooit zien, lijkt het hen toch veiliger om bij vertrouwde verhuurwinkels aan te kloppen.”

Nood aan andere denkkaders

“Delen wordt vaak geassocieerd met een onbaatzuchtige daad, met gratis iets voor elkaar doen. Maar Airbnb kan je niet vergelijken met bijvoorbeeld een Weggeefwinkel. En nochtans draait het bij beide om het delen, respectievelijk van kamers of kleding. Er is nood aan een duidelijke definitie van het begrip ‘deeleconomie’.”

Om sociale cohesie op te bouwen, moet er vertrouwen groeien tussen aanbieder en gebruiker, stelt ze: “Senioren moeten er zelf het ‘meest betrouwbare’ platform kunnen uitpikken. De deelplatforms zouden daarom samen met de overheden duidelijke kwaliteitslabels kunnen uitwerken. Daarbij kunnen ze best een mix aan deelinitiatieven stimuleren: senioren vormen nu eenmaal geen uniforme groep.”

Lees de scriptie

Promotor: mevr. Joke Simons

---

Rosalie Hermans nam deel aan de Vlaamse Scriptieprijs 2019. Studeer je dit jaar af en verdient jouw bachelor- of masterproef meer aandacht? Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs en maak kans op persaandacht en prijzen tot 2.500 euro!