SciMingo helpt onderzoekers het juiste evenwicht te vinden tussen complexiteit en begrijpelijkheid in wetenschapscommunicatie. Zo leren we je hoe je mensen aanspreekt zonder afbreuk te doen aan je onderzoek. Als volleerde flamingo's, meesters in evenwicht 🦩
Wat westerse cohousers kunnen leren van de Pakistaanse wooncultuur
Scriptie
Een rijkelijk versierde, grote haveli (Haveli van Nau Nihal Singh - foto Shaguftakarim)
Van gezinnen, senioren tot alleenstaanden: cohousing spreekt meer en meer mensen aan in ons land. Zouden eeuwenoude Pakistaanse woontradities een bron van inspiratie kunnen zijn voor deze westerse cohousingprojecten? Interieurarchitecte Fateha Sh Naveed (UHasselt) onderzocht het en analyseerde beide woonculturen in haar masterproef.
Interieurarchitecte Fateha Sh Naveed heeft zelf Pakistaanse wortels. “Als dochter van geïmmigreerde ouders ben ik met twee culturen opgegroeid: thuis de Pakistaanse cultuur, daarbuiten de Belgische cultuur.”
“Op vlak van ‘wonen’ ontdekte ik al vrij vroeg dat de Belgische en Pakistaanse wooncultuur grotendeels hetzelfde waren. Zo hebben wij uiteraard ook een zetel waar wij op zitten als we televisie kijken en eten wij aan een eettafel. Toch merkte ik dat er kleine verschillen waren. Soms maken wij op een andere manier gebruik van de ruimte. Als er veel familie over de vloer komt en er niet genoeg plaats is aan de eettafel, leggen wij een tafelkleed op de grond, zodat ook daarrond al zittend gegeten kan worden. Ook al lijkt dit vreemd en ongewoon, voor mij was het vrij normaal en het zorgde voor de meest gezellige momenten.”
Platteland
Een cohousingproject rond het Karmelietessenklooster in Gent wakkerde haar interesse aan: “Het project deed me denken aan enkele Pakistaanse woongewoontes.”
Het bleek een inspiratiebron voor haar masterproef. Ze verdiepte zich in beide culturen en onderzocht wat cohousers kunnen leren van de Pakistaanse wooncultuur. Ze focuste zich voornamelijk op de gebruiken uit steden zoals Pesjawar, Multan en Rawalpindi: “Op deze plaatsen hebben de mensen nog een eerder authentieke manier van wonen. Een stad zoals Islamabad is vrij gemoderniseerd, waardoor het verschil met de westerse wooncultuur kleiner is.”
Familie
In een gezamenlijk familiesysteem wonen is de norm in Pakistan. “Dit betekent dat een gezin samenwoont met familie tot de tweede generatie. Ouders, broers, zussen, echtgenoten, grootouders, ooms, tantes, kleinkinderen,... Een gemiddeld gezin in Pakistan telt 6,8 personen. Wanneer je met de hele familie samenwoont, dan zit je dus al snel aan een grote groep mensen.”
“Traditioneel blijven de zonen bij de ouders wonen nadat ze getrouwd zijn. De dochters gaan bij hun echtgenoot wonen, en dus bij de schoonouders. Hierdoor veranderen de grenzen van het huishouden mee met de tijd en naargelang de wijziging van familiepatronen.”
Bovenaanzicht van een traditionele haveli, met aanduiding van windcirculatie (beeld Fateha Sh Naveed)
“Het huis heeft een enorme emotionele waarde in Pakistan. Mensen die niet meer thuis wonen, omdat ze gaan studeren bijvoorbeeld, bellen dagelijks naar huis. Het samenwonen staat er centraal, het toont hoe belangrijk familie is voor mensen in Pakistan.”
De traditionele ‘charpae’ bedden zijn licht en gemakkelijk verplaatsbaar. Ze dienen ook als zetel of zelfs als eettafel. (foto Shutterstock)
3 inspiratiebronnen
- Haveli
“De letterlijke vertaling van haveli is ‘herenhuis’, maar dat is weinig correct. Het is een traditionele woning die je vooral in warme klimaten tegenkomt. Haveli’s bestaan uit één of meer centrale patio’s met daarrond de verschillende kamers. De patio is een ontmoetingsplaats, ontspanningsruimte en een plaats waar rituele ceremonies en feesten gehouden worden. Een dikke muur omhult de haveli en biedt de familie privacy en bescherming tegen de hitte. Een gemeenschappelijk centraal deel en de verschillende woonunits eromheen: het is ook een indeling die voor Belgische cohousingprojecten veel voordelen heeft.”
- Multifunctionaliteit
De kamers in een haveli krijgen regelmatig een andere invulling en als het te warm is in de zomer, slapen de Pakistani in de veranda, op de patio of op het dak. De traditionele ‘charpae’ bedden zijn licht en gemakkelijk verplaatsbaar. Ze dienen ook als zetel of als zelfs als eettafel. “Multifunctionaliteit, verplaatsbaarheid en flexibiliteit zijn typisch voor de Pakistaanse wooncultuur, zowel in de relaties onderling, in ruimtes als in meubels. In een cohousingproject kan je dit toepassen door de ruimtes een multifunctionele invulling te geven.”
- Stille ruimte
In de Pakistaanse wooncultuur voorzien bewoners vaak een bidruimte in hun woning. In een aangepaste vorm, kan ook zo’n ruimte een verrijking zijn voor een westers cohousingproject, stelt Fateha: “Waarom geen multifunctionele stille ruimte voorzien voor de bewoners? Deze kan je bijvoorbeeld inzetten als bibliotheek, studeerruimte, mediteerruimte of bidruimte.”
Binnenplein van een cohousingsproject in Kruisem (foto Jo Coune)
Wat is cohousing?Gemeenschappelijke woonvormen kennen in België heel wat vormen en gradaties, van leefgemeenschappen, gemeenschapshuizen tot centraal wonen en cohousen.
“Cohousers beschikken elk over een eigen privé-unit met sanitair en keuken, maar delen ook een aantal gemeenschappelijke ruimtes zoals een eetzaal, hobbyruimte, gastenkamers… Zelden wordt de keuze om te cohousen om financiële redenen gemaakt, want cohousing vraagt aanvankelijk een vrij stevige investering. Maar je krijgt er veel voor terug: de ecologische en sociale voordelen wegen voor de meeste cohousers zwaarder door dan de financiële.”
Promotor: Saidja Heynickx
Voor meer inspiratie uit westerse cohousingprojecten en oosterse wooncultuur:
