Werelderfgoedsites, hoe bekend zijn ze bij 17-jarigen?

De meeste mensen herinneren zich nog wel de culturele uitstappen in het secundair onderwijs: een dag naar het Fort van Breendonk, een Italiëreis, een bezoek aan het Atomium,… . Daarnaast werd er af en toe wel iets over erfgoed in taallessen, aardrijkskunde of geschiedenis gezegd, maar dit was zeker niet bij iedereen het geval. Anke Van Laecke vroeg zich dan ook af hoeveel laatstejaars van het secundair onderwijs over cultureel werelderfgoed weten. Zij analyseerde voor haar masterproef 660 enquêtes, afgenomen bij laatstejaars uit het secundair onderwijs in Limburg. “De resultaten hiervan kunnen we veralgemenen voor Vlaanderen, al kan ik mij natuurlijk wel voorstellen dat iemand uit regio Brugge sneller Brugs erfgoed zal herkennen.” Iedere leerling kreeg 64 fotovragen over werelderfgoed in het binnen-en buitenland waarbij ze moesten invullen wat het erfgoed was en waar het zich bevond. Het was zo goed als onmogelijk voor de leerlingen om alle sites te herkennen, daarom selecteerde Van Laecke 20 ‘focussites’, zoals Het Anne Frank-Huis en het Atomium, waar de leerlingen het meeste over wisten. Hierop slaagde 75 procent van de leerlingen.

Auschwitz
Van Laecke analyseerde veelvoorkomende fouten: “De fout over de ligging van Auschwitz was een beetje choquerend: 30 procent van de leerlingen wist niet waar het lag. Zo'n 14% van de leerlingen meende dat Auschwitz in Duitsland ligt. Veel leerlingen situeren alles in verband met nazi’s in Duitsland.” Leerlingen die veel reizen, scoren beter dan leerlingen die maximaal een keer per jaar reizen, maar ook het soort vakantie is hierbij belangrijk: leerlingen die bijvoorbeeld vaker cultuurvakanties, rondreizen en citytrips doen, scoren beter dan leerlingen die strandvakanties doen.

De school leek de grootste kennisoverdrager in combinatie met Amerikaanse media. Series als `Game of Thrones` bijvoorbeeld verhoogden in grote mate de interesse in de werelderfgoedstad Dubrovnik, waar de serie opnames had gedaan.

Veel leerlingen situeren alles in verband met nazi’s in Duitsland

Van Laecke: “Wat opviel: ongeveer 62 procent van de leerlingen bezoekt nooit vrijwillig tentoonstellingen, musea of erfgoed. Daarnaast bepaalden de top drie TV-zenders die thuis op staan de resultaten. De meer educatieve of ‘serieuzere’ zenders zoals Canvas en National Geographic Channel scoren beter dan de meer kinderlijke, sportieve of muzikale zenders.”

Meisjes
Hoe meer de student zelf en het gezin of de ouders de actualiteit volgen, hoe beter de parate werelderfgoedkennis. Hier valt het verschil tussen jongens en meisjes op: dubbel zoveel jongens als meisjes duidden ‘altijd’ aan bij de vraag of ze de actualiteit volgen. Ook religie speelde een rol bij de kennis over werelderfgoed: sites uit de Arabische wereld waren veel beter gekend door de moslimleerlingen.

Waarom niet bij wiskunde de oppervlakte van de piramide van Cheops berekenen en hier wat informatie bijgeven?

Met de resultaten doet ze een oproep naar onderwijsinstellingen om erfgoedleer meer in het onderwijs in te bedden. Van Laecke: “Erfgoedleer moet niet alleen behandeld worden in kleinere vakken als aardrijkskunde. Waarom niet bij wiskunde de oppervlakte van de piramide van Cheops berekenen en hier wat informatie bij verstrekken?”

Daarnaast wil ze wijzen op het belang van de kennis: “Werelderfgoed roept bewondering op. Immense bouwwerken creëren respect. Dit gaat cultuur- en grensoverschrijdend. Bij de vernietiging van de historische UNESCO-stad Palmyra in Syrië in 2015 en 2016 kwam er uit alle hoeken van de wereld extra aandacht voor het topic. Het verenigde ons als mens en samen gingen we ons nog meer inzetten voor de bescherming van mens en erfgoed in conflictgebieden.”

Top 5 best gekende werelderfgoedsites door Vlaamse leerlingen uit het laatste jaar secundair onderwijs:

1) Eiffeltoren: 99%
2) Atomium: 96%
3) Scheve toren van Pisa: 95%
4) Vrijheidsbeeld: 94%
5) Chinese muur: 88%

Het Belang van Limburg heeft deze scriptie belicht.

Meer weten? Je kan de integrale thesis lezen in de scriptiebank.

Deze scriptie werd geschreven onder begeleiding van Prof. Dr. Brigitte Dekeyzer.

Lees hier de thesis