Ze kan een knap staaltje acteren en zingen. Maar wist je ook dat Clara Cleymans een diploma filosofie op zak heeft? Jarenlang dompelde ze zich onder in de wijze wereld van de wijsbegeerte, met haar thesis als sluitstuk. Ook al behaalde ze onderscheiding, toch ging het schrijven van een scriptie allesbehalve van een leien dakje: “Bij mijn eerste versie zeiden ze dat ik mijn thesis zelfs niet moest verdedigen.”
De proffen doceerden zo goed dat ik ontroerd raakte in de lessen.
“Vanaf het derde middelbaar ben ik naar het Lemmensinstituut getrokken om er woordkunst-drama te studeren. Daar miste ik diepgang en theorie en was alles na die vier jaar dan ook echt beu. Wat me in het middelbaar wel sterk wist te boeien was tekstanalyse. Het laatste jaar bestudeerden wij teksten van onder meer de filosoof Confucius. Dat intrigeerde me. Daarnaast vond ik het de studie filosofie ook wel een goede aanvulling op mijn job.”
“Ik kende nog niets van filosofie. Ik had bijvoorbeeld nog nooit van Kant gehoord. Bij de eerste lessen, de geschiedenis van de filosofie, dacht ik: 'wow, waar ben ik hier aan begonnen.' Ik wist niet of ik wel kon studeren. In het Lemmens had ik dit nooit echt moeten doen, dat lukte allemaal vanzelf. We speelden er zelfs spelletjes 'om ter minste studeren' (lacht). De manier waarop de vakken werden gegeven, heeft mij gelukkig wel geholpen om de leerstof te verwerken. Ik kon soms echt ontroerd raken in de lessen.”
“Ik ging naar alle lessen. Gelukkig zat in een klein klasje van zo’n dertig man. Daardoor kon ik meer contact hebben met de proffen. In mijn derde bachelorjaar begon ik te werken. Ik kreeg een eerste vaste rol bij de fictiereeks Hotel Eburon (een serie op VTM over het dagelijkse leven in een viersterrenhotel, red.). Die combinatie met studeren was wel heel zwaar. Mijn laatste examenperiode in juni moest ik combineren met drie à vier opnames per week. Dat was een helse periode: om zes uur 's morgens zat ik op de trein om op tijd op de set te zijn in Leuven. Tijdens die treinritten en tussen de scènes door probeerde ik te studeren. Toch is het mij gelukt. Fysiek zat ik er wel onderdoor. Ik heb mezelf toen beloofd dit nooit meer te doen. Mijn master heb ik dan over twee jaar gespreid, net zoals mijn thesis.”
Je kreeg veel keuzevrijheid bij je thesis. Wou je over koala’s schrijven? Dan deed je dat gewoon, zolang de insteek maar filosofisch was.
“We waren heel vrij in onze keuze: wou je over koala’s schrijven? Dan deed je dat gewoon, zolang de insteek maar filosofisch was. Ik wou een thema dat zo dicht mogelijk bij mijn leefwereld aanleunde. Dus schreef ik een thesis over emoties bij acteurs. Ik heb als actrice een paar keer meegemaakt dat ik overvallen werd door een gevoel. Op mijn veertiende haalde ik bijvoorbeeld de finale van een voordrachtwedstrijd. Ik bracht toen een tekst van Dario Fo (Nobelprijswinnaar in de literatuur in 1997, red.) over een moeder waarvan het kind werd afgenomen. Ik was volledig van slag en begon te huilen. Daarom wou ik aantonen dat emoties heel oprecht kunnen zijn ook al ken je de tekst. Tot een zekere hoogte kan je je verplaatsen in het personage dat je speelt. Je blijft jezelf, maar je ondergaat wel een transformatie. Eigenlijk schreef ik een theorie over hoe je zou moeten acteren – een theorie die ik zelf gebruik.”
“Die thesis was een gevaarlijk punt. Voor sommige mensen vormt de thesis een reden om niet af te studeren. Ook ik had de neiging om alles te laten liggen. Ik vind structuur uitdenken enorm vermoeiend en heb dat dan ook lang uitgesteld. Ik had me in eerste instantie zelfs niet opnieuw ingeschreven voor de unief. Op een bepaald moment heb ik die thesis dan ineens heel snel afgewerkt. Maar het resultaat was helaas niet goed. Ik kreeg zelfs te horen dat ik mijn thesis niet moest verdedigen. Ik voelde mij daar heel slecht over, en was zelfs beschaamd. Uiteindelijk heb ik mijn thesis pas vorig jaar afgemaakt, tijdens mijn zwangerschap. Toen de thesis eindelijk klaar was om in te dienen, was het net verlengd weekend. Ik ben uitgerekend in dat weekend bevallen, waardoor mijn man mijn thesis is gaan binnenbrengen. Bij mijn verdediging zat ik met mijn baby'tje in de gang. Een hele opdracht, maar met resultaat: ik kreeg een onderscheiding voor mijn thesis.”
Een goede raad die ik kreeg voor mijn thesis: je moet er geen spel van maken, je moet dat gewoon doen.
“Bij mij was het probleem dat die scriptie maar niet van de grond kwam. Dat frustreerde mij enorm. De man van mijn mama zei dan: ‘Clara 't is heel simpel, je moet er geen spel van maken, je moet dat gewoon doen.’ Die raad heeft mij wel geholpen. Het was eigenlijk zo simpel als dat: niet te veel nadenken, gewoon beginnen. Wat ook heel erg hielp was het lezen van 'How to Write a Thesis' van Umberto Eco. Dat was best grappig: het is een dun boekje dat je snel kan lezen. Er staat een passage in met drie soorten studenten die nooit hun thesis zullen halen. Ik kwam overeen met twee van de drie. Dat motiveerde me: ik dacht bij mezelf “dat zullen we dan nog wel eens zien, Umberto.” (lacht)
In het begin ben ik een heel groot papier gaan halen en bakjes met kaartjes en kleurtjes. Ik schreef thema's op die ik wou aansnijden en citaten. Het grootste werk, vond ik, was een insteek vinden en de onderverdeling van je thesis.”
“Mondelinge examens waren meer mijn sterkte, maar toch vind ik dat mijn thesis gelezen mag worden. Het is wel een heel specifiek werk dat vooral interessant is voor acteurs en filosofen. Een aantal mensen toonde wel interesse om mijn scriptie als boek uit te geven, maar bij nader inzien vonden ze toch niet mainstream genoeg.”
De scriptie werd geschreven onder begeleiding van Prof. Dr. Katrien Schaubroeck.