Een vulkaan met lentekriebels

Artikel

Vulkaan
Wat als we kunnen voorspellen wanneer een vulkaan uitbarst? Nog niet zo’n gek idee. Zo’n 15 jaar geleden merkten wetenschappers namelijk dat er een seizoensgebonden patroon leek te zijn in de uitbarstingen van de Villarricavulkaan in Chili. Julie De Groote (UGent) vond daar een verklaring voor: de vulkaan heeft lentekriebels.

De Villarrica is een actieve vulkaan gelegen in Chili. De afgelopen eeuwen barstte de vulkaan voornamelijk uit in de lente. De reden daarvoor was tot nu toe nog onduidelijk. Daarom besloot De Groote met haar thesis een verklaring te zoeken voor dit patroon.

EEN WINTERSE SNEEUW EN HET LENTEZONNETJE

De Villarricavulkaan is tijdens de winter bedekt met een dikke sneeuwlaag van 10 meter. Al die sneeuw oefent druk uit op de magmakamer, zeg maar het lava-reservoir, van de vulkaan. Daardoor worden uitbarstingen tijdens de winter onderdrukt. Maar uitstel is geen afstel: wanneer de sneeuw smelt tijdens de lente, neemt de druk af en is de kans op uitbarstingen weer groter. Datzelfde patroon blijkt trouwens ook van toepassing te zijn op gelijkaardige vulkanen die, net als de Villarrica, een bolvormige magmakamer hebben.

KLIMAATOPWARMING ALS SPELBREKER

De voorspelbaarheid van de uitbarstingen is natuurlijk positief, want de lokale autoriteiten weten zo dat ze in de lente extra alert moeten zijn, maar ook bijvoorbeeld de toeristische industrie kan er rekening mee houden. Toch gooit de klimaatopwarming roet in het eten. Klimaatmodellen voorspellen dat de temperaturen in de regio rond de Villarricavulkaan zullen blijven stijgen en dat de neerslag zal afnemen. Hierdoor zal er minder sneeuw komen op de vulkaan, wat betekent dat het uitbarstingspatroon van de vulkaan veel minder voorspelbaar zou worden. “De seizoenaliteit zal in dat geval verdwijnen, waardoor enkel de interne factoren beslissen of de vulkaan uitbarst of niet.” De Villarrica is in dat geval dan misschien wel van zijn lentekriebels verlost, maar of dat een goede zaak is valt nog te bekijken.


Julie De Groote behaalde een master in de Geologie aan de UGent en werd genomineerd voor de Eosprijs 2022.
Promotoren: Prof. dr. Maarten Van Daele en Virginie Pinel


Lees haar artikel