Synthetische baarmoeder helpt chirurgen 

Artikel

Spina bifida, ook wel gekend als open rug, is een ernstige aangeboren afwijking. Chirurgen kunnen hiervoor tijdens de zwangerschap al opereren, maar zo'n ingreep is complex. Olivier Schottey en Lara Piers (KU Leuven) ontwikkelden daarom een synthetische baarmoeder waarop de chirurgen kunnen oefenen, om zo de verschillende stappen van de operatie onder de knie te krijgen.

Deze masterproef werd bekroond met de allereerste Agoria publieksprijs. Onderstaand artikel verscheen ook in Metro.

spina bifida
Elk jaar wordt er in Europa 1 kind op 2000 geboren met spina bifida. Deze aangeboren aandoening aan het centraal zenuwstelsel kan leiden tot ernstige, levenslange gevolgen. Wereldwijd is deze diagnose voor bijna 30% van de getroffen boorlingen een doodsvonnis.


Eén chirurg opleiden voor deze ingreep kost naar schatting 200.000 euro, en je hebt een heel team nodig tijdens de operatie

Om deze gevolgen te vermijden worden moeder en kind al na twintig weken zwangerschap geopereerd. Vandaag gebeurt dit nog via een openbuikoperatie bij de moeder, maar de kans is helaas reëel dat de foetus hierdoor wordt afgestoten. Bovendien volgt er voor deze moeders vaak een lang herstelproces en permanente schade aan buik- en baarmoederwand.

Dure training

Gelukkig is er beterschap op komst: “De medische wereld werkt al enkele jaren aan een minimaal invasieve operatie om spina bifida te behandelen. Het is een innovatieve ingreep, waarbij via één of meerdere kleine openingen in het lichaam een camera en instrumenten ingebracht worden. De operatie zal zo een stuk veiliger worden voor moeder en kind.”

Maar deze nog steeds evoluerende en complexe werkwijze vergt enorm veel training. Het kost naar schatting meer dan 200.000 euro om een opgeleid chirurg bij te scholen tot een minimaal invasieve chirurg met de nodige competenties voor deze ingreep. Deze kostprijs wordt vele malen vermenigvuldigd, aangezien een volledig opgeleid team nodig is om dergelijke ingreep tot een goed einde te brengen.

Proefdieren

Een groot deel van deze kosten gaan naar proefdieren die gebruikt worden tijdens de training. Daarom ontwikkelden biomedisch ingenieurs Olivier Schottey en Lara Piers een synthetisch model van de baarmoederwand en foetus, opgebouwd uit verschillende laagjes polymeren.

Oefenen op een synthetisch model is niet alleen goed voor de dieren, ook voor de chirurgen zelf heeft het voordelen

Oefenen op een synthetisch model is niet alleen goed voor de dieren, ook voor de chirurgen zelf heeft het voordelen: “In het model hebben we een aantal sensoren verwerkt, waarmee we meten of de chirurg de delicate zones van de foetus niet beschadigt. Ook krijgt men feedback over de krachten die men uitoefent op de delicate vruchtzak - belangrijk om een afstoting van de vrucht te vermijden. En dat is natuurlijk zeer interessant. Toch zullen proefdieren nog altijd nodig zijn voor de finale voorbereiding op menselijke operaties.”

Lange adem

Olivier Schottey en Lara Piers werkten een jaar aan hun masterproef. Dat ze hierbij van start tot eind een concreet product mochten uitwerkten was voor allebei een grote motivatie. Een thesis schrijven die achteraf ongelezen in de kast belandt, sprak hen niet aan.

agoriapublieksprijs
“Onze thesis was een werk van lange adem, maar dat werd beloond op het moment dat een chirurg in de operatiekamer ons model effectief uittestte. Het goede verloop van de operatie en zijn complimenten achteraf waren voor ons een beloning voor een jaar lang bloed, zweet en tranen.”

De operatie werd gefilmd en staat op video. Dat ze die soms herbekijken, geven ze graag toe: “Zo kunnen we het moment herbeleven.”Zowel Olivier Schottey als Lara Piers begonnen dit jaar aan een tweede masteropleiding. Intussen is er al concrete interesse in het model dat ze uitwerkten. “Hopelijk vormt dit een bescheiden stap richting een wereld waar we geen kinderen en moeders meer moeten verliezen.”

Promotor: prof. dr. ir. Emmanuel Vander Poorten

Lees de scriptie


Olivier Schottey en Lara Piers wonnen in 2019 met hun scriptie de allereerste Agoria publieksprijs. De Agoriaprijs is een deelprijs van de Vlaamse Scriptieprijs en bekroont sterke technologische scripties. Studeer je dit jaar af en verdient jouw bachelor- of masterproef meer aandacht? Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs en maak kans op persaandacht en prijzen tot 2.500 euro!

Dit artikel verscheen in Metro en in de lente-editie en de studenteneditie van de Vlaamse ScriptieKrant.

Metro Spina Bifida

LEES MEER